Opracowania
Strony czasownika, czasowniki przechodnie i nieprzechodnie
Wyróżniamy trzy strony czasownika: • czynną – podmiot jest wykonawcą czynności, dopełnienie oznacza jej przedmiot, a orzeczenie stanowi osobowa forma czasownika np.: naklejam, piekę, wycieracie, lecą, kłamiesz ; Sprzątaczka odkurzała dywan. Rycerze stoczyli honorową walkę. Sadzę w ogrodzie małe rośliny. Umyjesz swój rower. • bierną – tu podmiot jest przedmiotem czynności, a nie wykonawcą, stronę bierną tworzymy dzięki osobowej formie czasownika być , zostać i...
Podmiot
Podmiot – to osoba lub rzecz, która jest wykonawcą czynności lub znajduje się w pewnym stanie, najczęściej odpowiada na pytanie rzeczownika w mianowniku: kto? co? ; Dorota odrabia zadanie. Kot liże swoje futerko. Pudełko leży na stole. Można wyróżnić następujące rodzaje podmiotów: • podmiot gramatyczny – najczęściej spotykany, wyrażony w mianowniku (kto? co?) ; Uczniowie siedzieli w klasie. Ciągle padał deszcz . Bolała mnie głowa . Karolina jest dobrą uczennicą....
Dryf genetyczny
Dryf genetyczny polega na przypadkowej zmianie częstości alleli w puli genowej. Zjawisko to występuje w małych populacjach, w stosunkowo krótkim czasie. Kierunek zachodzących zmian jest nieprzewidywalny, niezależny od doboru naturalnego. Przykładem działania dryfu genetycznego jest tzw. efekt założyciela oraz efekt wąskiego gardła. – Efekt założyciela pojawia się podczas powstawania nowej populacji z niewielkiej liczby osobników, które po odłączeniu się od populacji macierzystej...
grać pierwsze skrzypce
‘być najważniejszym, mieć duże znaczenie, decydujący wpływ na coś, przewodzić komuś, czemuś, dominować, rządzić’; zwrot, muz.; Kto w naszej klasie, choć nie aktor, lubi grać główną rolę, chociaż nie muzyk, lubi grać pierwsze skrzypce i kłamać jak z nut, choć nie matematyk, zawsze wtrąci swoje trzy grosze, choć nie fryzjer, lubi dzielić włos na czworo, choć nie ogrodnik lubi obiecywać gruszki na wierzbie. O kim mowa?
Osoby czasownika
osoba l. pojedyncza osoba l. mnoga 1 ja 1 my 2 ty 2 wy 3 on, ona, ono 3 oni, one Na osobę wskazuje końcówka czasownika oraz kontekst zdania. l. pojedyncza l. mnoga 1. rysuję 1. rysujemy 2. rysujesz 2. rysujecie 3. rysuje 3. rysują napisaliby – 3 os. l. mnogiej wyszedłem – 1 os. l. pojedynczej przecinacie – 2 os. l. mnogiej...
odradzać się jak Feniks z popiołów
‘powstać na nowo po całkowitym zniszczeniu’; zwrot, w mitol. grec. Feniks – legendarny ptak z Etiopii, który pod koniec długiego życia spalał się na stosie, a z popiołów odradzał się na nowo. Stał się symbolem odmłodzenia i zmartwychwstania; Jęz.
Zdanie podrzędnie złożone dopełnieniowe
Zdanie podrzędnie złożone dopełnieniowe – odpowiada na pytania przypadków zależnych: kogo? czego? komu? czemu? kogo? co? z kim? z czym? o kim? o czym? Zauważyłem – zdanie nadrzędne -> (co? ) – że ostatnio zrobiłeś się wyjątkowo roztargniony – zdanie podrzędne 2:1 – zdanie podrzędnie złożone dopełnieniowe 1N 2P Zauważyłem , że ostatnio zrobiłeś się wyjątkowo roztargniony . Nauczyciel biologii zapytał tych –...
Okolicznik
Jest częścią zdania określającą orzeczenie. Wskazuje na okoliczności towarzyszące czynności lub na cechy tej czynności. Odpowiada na pytania: jak?, kiedy?, dlaczego?, mimo co?, w jakim celu?, pod jakim warunkiem?, w jaki sposób?, gdzie? Można wyrazić go za pomocą różnych części mowy: – rzeczownika ; Dokończę ten list rano . (dokończę kiedy? rano) Wybierałam się w te okolice latem . (wybierałam się kiedy? latem) – przysłówka ; Postępował nieodpowiedzialnie . (postępował jak?...
Zdanie podrzędnie złożone orzecznikowe
Zdanie podrzędnie złożone orzecznikowe – odpowiada napytania orzecznika: jaki jest?, kim jest?, czym jest? itd. Mój dziadek jest taki – zdanie nadrzędne -> (jaki jest? ) – że wszystkie zwierzęta lgną do niego – zdanie podrzędne 2:1 – zdanie podrzędnie złożone orzecznikowe 1N 2P Mój dziadek jest taki , że wszystkie zwierzęta lgną do niego. Teresa była tą – zdanie nadrzędne -> (kim była? ) – którą pragnął poślubić – zdanie...
patrzeć na księżą oborę
‘być w bardzo złym stanie zdrowia, być bliskim śmierci’; zwrot, eufem.; przestarz. księża obora/księże podwórko to eufem. określenie cmentarza, bowiem dawniej na wsiach cmentarze zakładano zazwyczaj na ziemi należącej do proboszcza, oboranej przed ogrodzeniem go płotem lub rzadziej murem; A juści, gdzieżby ta szli, na taki psi czas; rano byli u Kozłów, ale z Magdą jest krucho, na księżą oborę patrzy, to i nic poradzić, nie poradzili. – W. Reymont.
Rozbiór i wykres zdania pojedynczego, grupa podmiotu i orzeczenia
Poznaliśmy już szczegółowo wszystkie części zdania i funkcje, jakie mogą pełnić. Spróbujmy uporządkować naszą wiedzę i sprawdzić ją na konkretnych przykładach. W dużym, ciemnym lesie rosły wyjątkowo smaczne grzyby . Matka mojego najlepszego kolegi z klasy jest bardzo cenioną nauczycielką . Połączenia wyrazów w zdaniu nazywamy zespołami składniowymi . W nich wyrazy łączą się znaczeniowo i gramatycznie. • jeśli w zdaniu oba wyrazy są jednakowo ważne (mogą być...
Sublimacja i resublimacja
Sublimacja to bezpośrednia zmiana stanu stałego w gazowy z pominięciem stanu ciekłego. Resublimacja to proces odwrotny do sublimacji polegający na bezpośredniej zmianie stanu gazowego w stały.
Orzeczenie
Orzeczenie – to część zdania wyrażona czasownikiem w formie osobowej, która informuje nas o czynnościach wykonywanych przez podmiot, odpowiada na pytanie: co robi?, co się z nim dzieje?, w jakim stanie się znajduje? ; Ojciec pisze list. Czekam . Jutro będę malował swój pokój. Stary dom został rozebrany . Jesteś szczęśliwy ? Możemy wyróżnić dwa typy orzeczeń: • czasownikowe – w tej roli występuje czasownik w formie osobowej lub mający końcówkę -no, -to ; Poszłybyśmy...
mieć końskie zdrowie
‘być bardzo silnym i zdrowym’; zwrot; On to ma końskie zdrowie, choroby omijają go z daleka. – Internet.
Zdania współrzędnie złożone
Zdania współrzędnie złożone – nie można między nimi postawić pytania, nie wyróżniamy tu zdania nadrzędnego i podrzędnego. Istnieją cztery rodzaje zdań współrzędnie złożonych: • zdania współrzędnie złożone łączne , gdy treść zdań składowych łączy się: typ wykresu w tego typu konstrukcjach pojawiają się najczęściej spójniki: i, oraz, a, ani, ni, również, jak również ; Świeciło słońce i wiał lekki wietrzyk. Teraz odrobię zadanie, a potem pójdę popływać. Zjawili się goście i...
Skrótowce i ich pisownia
Skrótowce to rzeczowniki utworzone przez skrócenie wyrażenia składającego się z dwóch lub więcej wyrazów. Możemy je podzielić następująco: • skrótowce literowe (literowce) – przy ich czytaniu wymawiamy nazwy poszczególnych liter wchodzących w skład symboli: PKP pe-ka-pe (Polskie Koleje Państwowe) PKS pe-ka-es (Polska Komunikacja Samochodowa) NBP en-be-pe (Narodowy Bank Polski) ONZ o-en-zet (Organizacja Narodów Zjednoczonych) BWA...
Zdanie podrzędnie złożone przydawkowe
Zdanie podrzędnie złożone przydawkowe – odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? który? która? które? czyj? czyja? czyje? ile? czego? z czego? W zawodach osiągnąłem wynik – zdanie nadrzędne -> (jaki? ) – który mnie nie zadowolił – zdanie podrzędne 2:1 – zdanie podrzędnie złożone przydawkowe 1N 2P W zawodach osiągnąłem wynik, który mnie nie zadowolił . Uczyłam się tyle – zdanie nadrzędne -> (ile? ) – że na pewno...
Przysłówki miejsca i kierunku (Lokal- und Direktionaladverbien)
Odpowiadają na pytania: • wo? ( gdzie? ) i określają miejsce Hallo Jan, ich bin hier unten . ( tu na dole ) Die Kinder gehen nach draußen . ( na zewnątrz ) • wohin? ( dokąd? ), woher? ( skąd? ) i określają kierunek Ich bin gerade von dort gekommen. ( stamtąd ) Wo? Wohin? nach/-hin Woher? von/-her außen ( zewnątrz – po zewnętrznej stronie) nach außen ( na zewnątrz ) von außen ( z zewnątrz ) Die Tasse ist außen...
Rozbiór zdania pojedynczego, czyli pełna analiza gramatyczno-logiczna (składniowa)
Oto zdanie: Doświadczeni nauczyciele przedmiotów ścisłych cierpliwie przygotowywali swoich uczniów do egzaminów maturalnych. Co rozpoznajemy i określamy? – części mowy – części zdania – związki składniowe – zrobimy również wykres • części mowy (rozbiór gramatyczny) doświadczeni – przymiotnik, M, l. mn., r. męskoosobowy nauczyciele – rzeczownik, M, l. mn., r. męskoosobowy przedmiotów – rzeczownik, D, l. mn., r. niemęskoosobowy ścisłych...
Elektroliza
Jest to całokształt zjawisk (szereg reakcji utleniania - redukcji) wywołanych przepływem stałego prądu elektrycznego przez roztwory elektrolitów lub ich formę stopioną. Elektroliza jest procesem wymuszonym przyłożonym z zewnątrz napięciem. Najniższe napięcie zewnętrznego źródła prądu stałego potrzebne do wywołania reakcji elektrodowej to napięcie rozkładowe. Jest ono równe co najmniej sile elektromotorycznej ogniwa, w którym zachodzi samorzutnie analogiczna reakcja, ale w kierunku...
Dopełnienie i jego rodzaje
Dopełnienie jest częścią zdania, która określa orzeczenie (czyli czasownik) i odpowiada na pytania przypadków zależnych (wszystkich z wyjątkiem mianownika – przypomnijmy więc: kogo? czego?, komu? czemu?, kogo? co?, z kim? z czym?, o kim? o czym? ). Jak zauważyłeś, w rozpoznawaniu dopełnień pomocne jest odpowiednie pytanie postawione od orzeczenia. Odpowiedzią na nie jest właśnie najczęściej dopełnienie. A oto dwa typy dopełnień: • bliższe – to takie, które po odpowiednim...
Pozytywizm : Literatura polska
• Daremne żale (Adam Asnyk) – poeta przypomina, że przemijanie nie pozwoli nam wrócić do dawnych czasów, trzeba więc poszukać sobie nowego miejsca w świecie. • Do młodych (Adam Asnyk) – poeta pokazuje, że warto równoważyć postęp tradycją. Postuluje szacunek dla dawnych zwycięstw, bo przecież i te dzisiejsze już wkrótce ustąpią miejsca nowościom. • Krzyżacy (Henryk Sienkiewicz) – powieść o walce Polaków z zakonem krzyżackim. Sienkiewicz sięgnął po gwarę góralską, by...
Układ wydalniczy człowieka
Zbudowany jest z parzystych nerek i moczowodów oraz pęcherza moczowego i cewki moczowej. W nerkach można wyodrębnić warstwę korową i rdzenną. Jednostką strukturalno-funkcjonalną nerki jest nefron , utworzony z ciałka nerkowego i kanalika krętego. Ciałko nerkowe składa się z pęczka włośniczek krwionośnych zwanych kłębuszkiem nerkowym, który otacza torebka kłębuszka. W kanaliku nerkowym można wyróżnić kanalik kręty I rzędu, pętlę Henlego i kanalik kręty II rzędu, który uchodzi do...
Przydawka
Gdyby każdy komunikat, który wypowiadamy czy odbieramy, składał się tylko z podmiotu i orzeczenia, nasza mowa byłaby bardzo uboga i nieciekawa. Aby urozmaicić nasze komunikaty i oczywiście przekazać w nich dodatkowe informacje, posługujemy się przydawką. W zdaniu jest ona określeniem rzeczownika i odpowiada na pytania: – jaki? jaka? jakie? piękny widok, interesująca książka, pole uprawne – który? która? które? pierwszy zawodnik, ostatnia runda, tamte góry – czyj? czyja? czyje?...
Przyimek
Jest nieodmienną i niesamodzielną częścią mowy. Tylko łącznie z innym wyrazem (zwykle rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym) stanowi składniowo nierozerwalną całość, czyli tzw. wyrażenie przyimkowe . Ukazuje ono relacje między czynnością i przedmiotem albo między dwoma przedmiotami. Wczoraj wieczorem poszłam z bratem do kina . Tato kupił nowy samochód z klimatyzacją . Zeszyty do matematyki zwykle muszą być w kratkę . Przyimki możemy podzielić na dwie grupy: • przyimki proste...
łakocie
1. ‘słodycze, przysmaki, smakołyki’; 2. stpol. ‘apetyt, łakomstwo’; od XVI w.; słowo utworzone od psłow. *olkotь / *olkota ‘coś łakomego’< psłow. *olkati; dawniej wyraz ten miał postać łakoci, a także łakoć ‘smakołyk; przynęta’ i łakota ‘przysmak, smakołyk’
Czasowniki rozdzielnie złożone (Trennbare Verben)
Czasowniki rozdzielnie złożone są to czasowniki, w których akcent pada na przedrostek. Przedrostki mają samodzielne znaczenie i najczęściej są przyimkami. Przedrostek Przykład czasownika rozdzielnie złożonego ab- ab holen ( odebrać ) Um 14 Uhr holt Anne ihre Schwester ab . an- an kommen ( przybyć ) Der Zug kam in Berlin an . auf- auf stehen ( wstawać ) Stehst du morgen früh auf ? aus- aus...
człowiek z charakterem
‘człowiek silny, odważny, nieugięty, kierujący się zasadami’,wyr. rzecz.;
Tryby czasownika
Omówimy trzy rodzaje trybów, które za pomocą formy osobowej wyrażają, jak przedstawia się czynność (lub stan): • tryb orzekający , bo orzeka, informuje o czynnościach (lub stanach), które mają miejsce w teraźniejszości, zaistniały w przeszłości lub dopiero zostaną wykonane; Marek pomaga siostrze w odrabianiu lekcji. Wszyscy uczniowie wyszli z klasy. Dziewczęta pójdą na zakupy do centrum handlowego. • tryb rozkazujący – służy do wyrażania rozkazów, poleceń, życzeń, próśb,...
Krążenie krwi
Krążenie krwi odbywa się w dwóch obiegach. Schemat krążenia krwi człowieka (wg Encyklopedii PWN) Mały obieg krwi ( płucny ) zaczyna się od prawej komory, skąd krew zostaje wyrzucona do tętnicy płucnej. Jest to krew odtlenowana. Tętnica płucna rozdziela się na dwa odgałęzienia, które wchodzą do każdego z płuc, gdzie tworzą sieć naczyń włosowatych. Po wymianie gazowej utlenowana krew wraca żyłami płucnymi do lewego przedsionka, a stamtąd do lewej komory. Duży obieg krwi...
Oddziaływania antagonistyczne
Oddziaływania antagonistyczne między populacjami są niekorzystne dla jednej lub obu populacji. Do oddziaływań takich należy drapieżnictwo, pasożytnictwo, konkurencja, allelopatia, amensalizm. – Drapieżnictwo polega na chwytaniu i zabijaniu jednych organizmów przez drugie w celu zdobycia pokarmu. Odgrywa ono istotną rolę w biocenozie, umożliwiając selekcję osobników chorych i słabych. Dzięki drapieżnictwu rośnie też różnorodność biologiczna, gdyż drapieżcy zmniejszając zagęszczenie w...
paniczny strach
‘powszechny, nieopanowany, nagły, często nieuzasadniony strach’; wyr. rzecz., mitol. Od imienia grec. bożka Pana, wzbudzającego swym krzykiem w chwilach gniewu wielki lęk wśród ludzi i zwierząt; Wszyscy kolejni trenerzy żyli w panicznym strachu przed porażką i przed właścicielem.
Zdania porównawcze nierzeczywiste (Irreale Komparationssätze)
Zdania porównawcze odpowiadają na pytanie Wie? (Jak?) : Es scheint mir, als ob er betrunken wäre . (szyk zdania podrzędnego!) Zdania porównawcze nierzeczywiste wprowadzamy za pomocą spójników als ob lub als (jakby, jak gdyby): Es scheint mir, als wäre er betrunken. (szyk przestawny zdania głównego!) ( Mam wrażenie, jakby on był pijany .) W zdaniach tych występują trzy możliwości czasowe: • czynności w zdaniu głównym i podrzędnym /drugim głównym odbywają się równocześnie...
Zaimki bezosobowe you, one, they (Impersonal pronouns)
Zaimki bezosobowe you, one, they postawione w funkcji podmiotu służą do tworzenia konstrukcji bezosobowych. Zaimek you najczęściej występuje w mowie potocznej, natomiast one w języku oficjalnym: You can’t park here. ( Tu nie wolno parkować. ) One can earn a lot of money in this company. ( W tej firmie można zarobić dużo pieniędzy. ) Zdania z podmiotem they tłumaczymy: mówi się, uważa się itd., w zależności od zastosowanego w zdaniu angielskim...
chwycić/brać byka za rogi
‘natychmiast przystępować do działania, nie zastanawiać się, energicznie zabrać się do wykonania zadania’; zwrot przyjęty z tradycji walk hiszpańskich toreadorów; (…) postanowiła chwycić byka za rogi i zwróciła uwagę na attaché wojskowego (…). – „Gazeta Prawna”.
Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe przyczyny
Zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe przyczyny – odpowiada na pytania: dlaczego?, z jakiej przyczyny?, z jakiego powodu? Zdałem egzamin dzięki temu – zdanie nadrzędne -> (z jakiego powodu? ) – że wylosowałem łatwy zestaw pytań – zdanie podrzędne 2:1 – zdanie podrzędnie złożone okolicznikowe przyczyny 1N 2P Zdałem egzamin dzięki temu, że wylosowałem łatwy zestaw pytań. Pojedziemy w tym roku na narty w Alpy –...
polegać na kimś jak na Zawiszy
‘ufać komuś całkowicie’; zwrot, stp., hist. Zwrot pochodzi od imienia Zawiszy Czarnego z Garbowa, polskiego rycerza i dyplomaty, uczestnika bitwy pod Grunwaldem i delegata na sobór w Konstancji, gdzie miano rozsądzić spór polsko–krzyżacki. Już za życia cieszący się sławą „rycerza bez skazy i zmazy”, Zawisza przeszedł do historii jako człowiek prawy, wiernie służący królowi, broniący wiary aż do śmierci. Zginął z rąk Turków w 1428 r., nie chcąc ustąpić z pola walki i pozostawić swoich...
Zdania (i równoważniki zdań) oznajmujące, rozkazujące, pytające i wykrzyknikowe
Tego podziału wypowiedzeń dokonuje się, biorąc pod uwagę ich treść, a także intencje, czyli zamiary mówiącego. • zdania oznajmujące – wyrażają sądy i opinie, może się to odbywać na dwa sposoby: – twierdzący ; Rok szkolny rozpoczyna się pierwszego września. Rozpoczęcie roku szkolnego pierwszego września. Wakacje kończą się w sierpniu. Koniec wakacji w sierpniu. – przeczący ; Nie było nikogo w domu. Nikt nie musi tego słuchać. Żaden klient tego nie kupi. Ani jeden człowiek nie...
Konstrukcje osobowe i bezosobowe (Personal and impersonal constructions)
Zdania złożone, w których występują takie czasowniki, jak: believe, expect, know, report, say, think zamieniane na stronę bierną będą występować w dwóch konstrukcjach: People say (that) he is rich. ( Ludzie mówią, że on jest bogaty. ) z podmiotem bezosobowym: It is said that he is rich. ( Mówi się, że on jest bogaty. ) z podmiotem osobowym: He is said to be rich. ( Mówi się, że on jest bogaty. ) Zwróć uwagę na to, że zdania z podmiotem...
być Judaszem
‘być obłudnym, podstępnym, fałszywym, być zdrajcą’; zwrot, bibl. ( Judasz – jeden z dwunastu apostołów, który zdradził Jezusa i wydał go za trzydzieści srebrników wysłannikom Sanhedrynu; Mt 26, 14-16; Mk 14, 10-11; Łk 22, 1-6); (…) ale są i fuszerzy obrzydliwi, niedźwiedzie źle się przysługujący; albo też judasze z miną z głupia frant, dobroduszną i obleśną, źle podpowiadający . – K. Makuszyński, Bezgrzeszne.
pierwsza naiwna
‘kobieta zachowująca się jak młoda, niedoświadczona osoba’; wyr. rzecz., teatr. W sztuce aktorskiej pierwsza naiwna to ‘rola młodej, niedoświadczonej dziewczyny, aktorka grająca taką rolę’.
Zdrobnienia i zgrubienia
Mówiliśmy już o tworzeniu wyrazów i o tym, że można to zrobić na wiele sposobów. Trudno omówić tu wszystkie. Na szczególną uwagę zasługują jednak dwie kategorie wyrazów pochodnych, mianowicie: • zdrobnienia (deminiutywy) – służą do nazywania rzeczy małych, szczególnie bliskich i młodych, o których myślimy i mówimy w sposób tkliwy i czuły. Dzięki nim można też wyrazić ironię, kpinę czy negatywny stosunek: kot – kotek dziecko – dziecinka palec – paluszek słońce – słoneczko dom – domek...
Utrata dźwięczności na końcu wyrazu
Utrata dźwięczności na końcu wyrazu większość spółgłosek dźwięcznych traci dźwięczność na końcu wyrazu. Dźwięczność zachowują na końcu spółgłoski sonorne (m, m’, n, n’, r, l, ł); chleb [chlep] b -> p Krym [Krym] m = m gaz [gas] z -> s balkon [balkon] n = n przykład [pszykłat] d -> t pień [pień] ń = ń kulig [kulik] g -> k parasol [parasol] l = l paw [paf] w -> f rower [rower] l = l...
mieszkać
1. ‘przebywać gdzieś stale lub czasowo; żyć, zajmować lokal’;2. stpol. ‘trwać w czymś, robić coś bez przerwy’, ‘zwlekać, ociągać się’ (dziś przestarzale nie mieszkać ‘nie zwlekać’); od XIV w.; płnsłow. (por. np. czes. meškat ‘ociągać się, guzdrać się; przebywać gdzieś’, słowac. meškať ‘spóźniać się, zwlekać; zatrzymywać się, być gdzieś’) < psłow. *mešьkati ‘zatrzymywać się gdzieś, wstrzymywać, opóźniać (się)’ pochodzącego od psłow. *měšati; pierwotnie ‘długo lub po trochu mieszać coś,...
Ważni bohaterowie biblijni
12 apostołów – czyli po prostu 12 uczniów Jezusa. Najbardziej wyraziste postacie to: Piotr, niewierny Tomasz i Judasz Iskariota. Wszyscy apostołowie zajmowali się szerzeniem nauki Jezusa po jego wniebowstąpieniu. Abel i Kain – synowie Adama i Ewy. Kain zabije Abla,ukochanego syna ojca, a sam stanie się uosobieniem bratobójcy. Abraham – jeden z pierwszych patriarchów Izraela. Bóg chciał wypróbować jego wiarę i zażyczył sobie ofiary z jego jedynego syna. Abraham, mimo wielkiego...
Metody otrzymywania metanu
synteza metanu z pierwiastków w ściśle określonych warunkach: C + 2 H 2 --> CH 4 otrzymywanie metanu z gazu syntezowego: CO + 3 H 2 --> CH 4 + H 2 O hydroliza węgliku glinu: Al 4 C 3 + 12 H 2 O --> 3 CH 4 + 4 Al(OH) 3 reakcja węgliku glinu z kwasem solnym: Al 4 C 3 + 12 HCl 4 --> AlCl 3 + 3 CH 4 stapianie etanianu sodu z wodorotlenkiem sodu: CH 3 COONa + NaOH --> CH 4 + Na 2 CO 3
benedyktyńska praca
‘praca monotonna, żmudna, wymagająca cierpliwości i dokładności’; wyr. rzecz., hist. Od imienia i działalności św. Benedykta z Nursji, żyjącego w V/VI w., założyciela klasztoru na Monte Cassino, w którym zakonnicy zajmowali się kopiowaniem i iluminowaniem rękopisów; Życie Benedykta z Nursji i otaczających go mnichów wypełniały modlitwy, lektura Pisma Świętego oraz praca polegająca na przepisywaniu ksiąg, stąd powiedzenie benedyktyńska praca. – „Victor G”; Internet.
budować zamki/domy na piasku
‘robić rzecz nietrwałą; mieć nierealne, bezpodstawne plany, zamiary, marzenia’; zwrot, bibl. (Mt 7, 26: „Każdego zaś, kto tych słów moich usłucha, a nie wypełnia ich, można porównać z człowiekiem nierozsądnym, który dom swój zbudował na piasku.”); (…) i tak oto na tych naiwnych założeniach zbudowałam zamek na piasku, który już niebawem miał runąć. – „Cogito”.
Tkanka miękiszowa
Tkanka miękiszowa wypełnia ciało rośliny. Zbudowana jest z żywych, cienkościennych komórek o dużych wakuolach. Między komórkami występują przestwory międzykomórkowe. Dzięki słabemu zróżnicowaniu komórek miękiszu mogą z nich powstawać merystemy wtórne. Ze względu na pełnione funkcje wyróżnia się kilka typów tkanki miękiszowej. Rodzaje tkanki miękiszowej: – Miękisz zasadniczy nie posiada specjalnych przystosowań w budowie i funkcjach. Wypełnia przestrzenie między innymi...
Ogniwa galwaniczne
Układ utworzony przez połączenie dwóch półogniw za pomocą klucza elektrolitycznego nosi nazwę ogniwa galwanicznego. W ogniwie elektrody połączone są ze sobą przewodnikiem metalicznym, który pełni rolę przekaźnika elektronów, a roztwory – kluczem elektrolitycznym, który umożliwia przepływ niewielkiej liczby jonów, wyrównujący bilans ładunku. Zamknięcie obwodu np. amperomierzem lub woltomierzem spowoduje, że ich wskazówka wychyli się, co wskazuje, że w układzie płynie prąd. Źródłem prądu...