Tkanka miękiszowa
Tkanka miękiszowa wypełnia ciało rośliny. Zbudowana jest z żywych, cienkościennych komórek o dużych wakuolach. Między komórkami występują przestwory międzykomórkowe. Dzięki słabemu zróżnicowaniu komórek miękiszu mogą z nich powstawać merystemy wtórne. Ze względu na pełnione funkcje wyróżnia się kilka typów tkanki miękiszowej. Rodzaje tkanki miękiszowej: – Miękisz zasadniczy nie posiada specjalnych przystosowań w budowie i funkcjach. Wypełnia przestrzenie między innymi...
I podział mejotyczny
Prowadzi do redukcji liczby chromosomów z diploidalnej do haploidalnej oraz rekombinacji materiału genetycznego w wyniku crossing-over . Profaza I obejmuje kilka etapów: – leptoten – z chromatyny powstają chromosomy w postaci cienkich nici; – zygoten – w wyniku koniugacji chromosomów homologicznych tworzą się biwalenty ( chromosomy homologiczne to pary chromosomów, mających ten sam zestaw genów, przy czym dany gen może występować w postaci dwóch jednakowych lub różnych alleli,...
Tkanka okrywająca
Tkanka okrywająca chroni roślinę przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych oraz nadmiernym parowaniem wody, zapewniając równocześnie roślinie kontakt ze środowiskiem zewnętrznym. Wyróżnia się tkankę okrywającą pierwotną (skórkę) i wtórną (korek). – Skórka występuje na młodych organach roślinnych. Utworzona jest z jednej warstwy komórek. Różnice w budowie skórki uwarunkowane są warunkami życia rośliny oraz funkcją organu, który skórka pokrywa. Wytwory skórki Epiderma...
Funkcje krwi
Krew pełni w organizmie różnorodne funkcje: – transportuje gazy (O 2, CO 2 ), substancje pokarmowe, substancje wydalnicze, hormony i witaminy; – uczestniczy w procesach obronnych organizmu; – bierze udział w procesach krzepnięcia krwi; – reguluje temperaturę ciała (termoregulacja); – utrzymuje homeostazę wewnątrzustrojową, czyli stałe warunki środowiska wewnętrznego organizmu, poprzez: regulację ilości wody, soli i białek, regulację pH oraz ciśnienia osmotycznego i koloidalnego, a także...
Przepływ energii i obieg materii
Funkcjonowanie ekosystemu wymaga ciągłego dopływu energii z zewnątrz. Pierwotnym źródłem energii jest promieniowanie słoneczne . Znaczna jego część, która docierana Ziemię, ulega rozproszeniu w postaci ciepła, a tylko niewielką część (ok. 1%) zużywają fotoautotrofy w procesie fotosyntezy, magazynując w materii organicznej asymilatów, które powstają w tym procesie. Materia organiczna, wytworzona przez producentów ze składników nieorganicznych pochodzących ze środowiska abiotycznego,...
Budowa pierwotna korzenia
– skórka korzenia = ryzoderma (zbudowana jest z jednej warstwy cienkościennych komórek, ściśle przylegających do siebie; niektóre komórki przekształcają się we włośniki), – kora pierwotna (utworzona jest z komórek miękiszowych o cienkościennych ścianach, z licznymi przestworami międzykomórkowymi; jest to tzw. miękisz kory), – śródskórnia = endoderma (zbudowana jest z komórek o grubych ścianach komórkowych, które ściśle przylegają do siebie, otaczając walec osiowy; stanowi najbardziej...
Przekształcenia liści
Konieczność przystosowania się roślin do różnorodnych środowisk i różnych sposobów życia przyczyniła się do powstania modyfikacji w budowie liścia, aby mógł spełniać inne, dodatkowe funkcje.
Przewodzenie impulsu nerwowego
Jednostką strukturalną i funkcjonalną układu nerwowego jest neuron . Jego podstawowym zadaniem jest przyjmowanie, przewodzenie i przekazywanie sygnałów, co związane jest z właściwościami błony komórkowej. Przewodzenie impulsu we włóknach nerwowych (bezosłonkowych) (wg Delaney, 1976) Wewnątrz każdej komórki przeważają kationy potasu i aniony organiczne, natomiast w otoczeniu komórki jony sodowe i chlorkowe. Stężenie anionów po obu stronach błony jest zbliżone, różnice dotyczą...
Znaczenie dla człowieka
Korzystne Niekorzystne • spożywane są przez człowieka ze względu na walory smakowe i zapachowe (jadalne grzyby kapeluszowe); • wykorzystywane są do wypieku pieczywa, produkcji kefiru (drożdże), serów pleśniowych (pędzlaki), alkoholu (drożdże), kwasu szczawiowego i cytrynowego (kropidlak); wykorzystywane są w produkcji antybiotyków (np. penicyliny wytwarzanej przez niektóre pędzlaki) oraz niektórych witamin z grupy B; • porosty stanowią wskaźniki zanieczyszczenia...
Rośliny nagonasienne
Do roślin nagonasiennych zaliczane są wymarłe paprocie nasienne, kordaity i benetyty, oraz współcześnie żyjące sagowce, miłorzębowe, gniotowe oraz iglaste. Grupy te mają rangę klas (gromad). Najliczniejszą grupę stanowią rośliny iglaste. Nagonasienne mają zdrewniałe łodygi (pnie) i korzenie . Korzenie tworzą dobrze rozwinięty system palowy. W drewnie obecne są tylko cewki . U roślin nagonasiennych występuje przyrost wtórny na grubość. Liście są różnie wykształcone, u iglastych mają...
Czynniki fotosyntezy
Natężenie fotosyntezy zależy zarówno od czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Czynnikami zewnętrznymi są czynniki środowiskowe: światło, dwutlenek węgla, temperatura, woda oraz substancje mineralne. Czynniki wewnętrzne wpływające na fotosyntezę są związane z budową organizmu. Należy do nich zawartość chlorofilu w chloroplastach oraz rozmieszczenie chloroplastów w komórkach w zależności od zmian oświetlenia, ponadto ilość i rozmieszczenie aparatów szparkowych, powierzchnia blaszki...
Struktura przestrzenna
Struktura przestrzenna określa sposób rozmieszczenia osobników danej populacji w obrębie siedliska, co uwarunkowane jest przez biologię gatunku oraz zasoby środowiska. W obrębie tej przestrzeni występują różne typy rozmieszczenia osobników: równomierne, losowe i skupiskowe: – Rozmieszczenie równomierne w warunkach naturalnych występuje rzadko. Uwarunkowane jest jednorodnością środowiska, która sprawia, iż odległości między osobnikami są w miarę jednakowe. U roślin przykładem jest...
Dryf genetyczny
Dryf genetyczny polega na przypadkowej zmianie częstości alleli w puli genowej. Zjawisko to występuje w małych populacjach, w stosunkowo krótkim czasie. Kierunek zachodzących zmian jest nieprzewidywalny, niezależny od doboru naturalnego. Przykładem działania dryfu genetycznego jest tzw. efekt założyciela oraz efekt wąskiego gardła. – Efekt założyciela pojawia się podczas powstawania nowej populacji z niewielkiej liczby osobników, które po odłączeniu się od populacji macierzystej...
Oddziaływania antagonistyczne
Oddziaływania antagonistyczne między populacjami są niekorzystne dla jednej lub obu populacji. Do oddziaływań takich należy drapieżnictwo, pasożytnictwo, konkurencja, allelopatia, amensalizm. – Drapieżnictwo polega na chwytaniu i zabijaniu jednych organizmów przez drugie w celu zdobycia pokarmu. Odgrywa ono istotną rolę w biocenozie, umożliwiając selekcję osobników chorych i słabych. Dzięki drapieżnictwu rośnie też różnorodność biologiczna, gdyż drapieżcy zmniejszając zagęszczenie w...
Przekształcenia łodyg
Niezależnie do głównych czynności łodyga może pełnić funkcje dodatkowe i dlatego ulega różnym przekształceniom.
Mechanizm skurczu mięśni
Mięśnie charakteryzuje sprężystość, napięcie umożliwiające szybszą reakcję na pobudzenie oraz zdolność do skurczu . Objawem pracy mięśni jest ich skurcz, który następuje pod wpływem impulsu nerwowego docierającego do włókna mięśniowego za pośrednictwem nerwu ruchowego. Komórka mięśniowa (włókno mięśniowe) wypełniona jest ułożonymi w pęczki włókienkami kurczliwymi ( miofibrylami ), które zbudowane są z dwóch rodzajów włókienek białkowych ( filamentów ), odpowiadających za skurcz...
Mięczaki
Mięczaki są zwierzętami wodnymi, przede wszystkim morskimi, wyjątek stanowią ślimaki prowadzące lądowy tryb życia. Ciało mięczaków jest miękkie, zbudowane z głowy , nogi i worka trzewiowego , tworzącego po stronie grzbietowej fałd zwany płaszczem . Płaszcz może wytwarzać muszlę zbudowaną z węglanu wapnia i substancji organicznej ( konchioliny ). Głowa jest różnie wykształcona – najlepiej u ślimaków i głowonogów, u małży ulega redukcji. Narządem ruchu jest pokryta śluzem noga, która u...
Znaczenie w przyrodzie
– saprofityczne grzyby, rozkładając szczątki organiczne, pełnią rolę reducentów w ekosystemach; – porosty są organizmami pionierskimi; – mikoryza grzybów z korzeniami umożliwia roślinom lepsze zaopatrzenie w wodę i sole mineralne; – pasożytnicze grzyby atakują inne organizmy; – grzyby stanowią pokarm dla różnych zwierząt.
II prawo Mendla
Mendel analizował także dziedziczenie dwóch par cech przeciwstawnych, np. odmiany grochu o nasionach żółtych i gładkich z odmianą o nasionach zielonych i pomarszczonych. Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń stwierdził, że przy krzyżowaniu dwóch form różniących się więcej niż jedną parą cech, każda z cech dziedziczy się niezależnie od pozostałych. II prawo Mendla, zwane prawem niezależnej segregacji alleli (współczesne brzmienie): Allele różnych genów są rozdzielane do gamet...
Układ wydalniczy człowieka
Zbudowany jest z parzystych nerek i moczowodów oraz pęcherza moczowego i cewki moczowej. W nerkach można wyodrębnić warstwę korową i rdzenną. Jednostką strukturalno-funkcjonalną nerki jest nefron , utworzony z ciałka nerkowego i kanalika krętego. Ciałko nerkowe składa się z pęczka włośniczek krwionośnych zwanych kłębuszkiem nerkowym, który otacza torebka kłębuszka. W kanaliku nerkowym można wyróżnić kanalik kręty I rzędu, pętlę Henlego i kanalik kręty II rzędu, który uchodzi do...
Budowa szkieletu człowieka
Szkielet człowieka, podobnie jak szkielet większości kręgowców (wyj. krągłouste), można podzielić na część osiową oraz szkielet kończyn wraz z obręczami . Kościec człowieka (wg Delaney, 1976, zmienione)
Tkanki stałe
Są niezdolne do podziałów i całkowicie zróżnicowane. Dzielą się na tkanki okrywające, miękiszowe, przewodzące, wzmacniające, wydzielnicze.
Cykl mocznikowy (ornitynowy)
Umożliwia usunięcie z organizmu toksycznego jonu NH 4 + , który powstaje podczas deaminacji aminokwasów. Wytwarzanie mocznika zachodzi w komórkach wątroby, gdzie NH 4 + ze względu na swoją toksyczność dostarczany jest po jego wcześniejszym związaniu z glutaminianem lub pirogronianem (tworzą się wówczas odpowiednio aminokwasy glutamina, względnie alanina). W cyklu biorą udział aminokwasy: ornityna, cytrulina i arginina. Jon NH 4 + włączany jest do cyklu po jego związaniu z CO 2 i H 2...
Tkanka przewodząca
Tkanka przewodząca umożliwia transport substancji w roślinie. Składa się z dwóch rodzajów tkanek: drewna i łyka. – Drewno transportuje wodę wraz z solami mineralnymi z korzeni do liści oraz pełni funkcję wzmacniającą i spichrzową. Wyróżnia się drewno pierwotne i drewno wtórne (u roślin z przyrostem wtórnym). Drewno wtórne jest szczególnie dobrze rozwinięte u roślin o zdrewniałych łodygach i korzeniach, przy czym w zdrewniałych pniach i korzeniach roślin dwuliściennych rosnących w...
Budowa i funkcje układu mięśniowego
Układ mięśniowy utworzony jest przez ogół mięśni organizmu, które dzięki zdolności kurczenia się umożliwiają ruch całego ciała lub jego części. Obejmuje mięśnie szkieletowe, mięsień sercowy oraz mięśnie gładkie. Układ mięśniowy– widok z przodu Układ mięśniowy – widok z tyłu Mięśnie szkieletowe tworzą czynną część układu narządów ruchu, gdyż poruszają ruchomo zestawionym szkieletem. Zbudowane są z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej szkieletowej. W zależności od ilości...
Krążenie krwi
Krążenie krwi odbywa się w dwóch obiegach. Schemat krążenia krwi człowieka (wg Encyklopedii PWN) Mały obieg krwi ( płucny ) zaczyna się od prawej komory, skąd krew zostaje wyrzucona do tętnicy płucnej. Jest to krew odtlenowana. Tętnica płucna rozdziela się na dwa odgałęzienia, które wchodzą do każdego z płuc, gdzie tworzą sieć naczyń włosowatych. Po wymianie gazowej utlenowana krew wraca żyłami płucnymi do lewego przedsionka, a stamtąd do lewej komory. Duży obieg krwi...
Rola białek w organizmie
– pełnią funkcje strukturalne (budulec struktur komórkowych: błon i koloidów komórkowych, chromatyny, składnik tkanek łącznych, wytworów naskórka kręgowców, płynów ustrojowych); – jako enzymy biorą udział w katalizie enzymatycznej; – transportują i magazynują substancje (np. hemoglobina, ferrytyna); – umożliwiają ruch (białka motoryczne: miozyna, dyneina); – uczestniczą w sygnalizacji (hormony białkowe, czynniki wzrostu); – biorą udział w regulacji genów; – stanowią ochronę immunologiczną...
Budowa i czynności układu rozrodczego człowieka
Układ rozrodczy stanowi zespół zewnętrznych i wewnętrznych narządów służących rozmnażaniu. Budowa narządów rozrodczych człowieka
Krągłouste
Krągłouste jako bezżuchwowce nie posiadają szczęk. Zamieszkują strefę denną zbiorników słodkowodnych i morskich. Wyróżnia się wśród nich śluzice i minogi . Mają ciało wydłużone, skórę nagą (bez łusek), wydzielającą obficie śluz. Posiadają tylko płetwę ogonową; minogi dodatkowo grzbietową. Szkielet składa się z chrzęstnej czaszki oraz struny grzbietowej otoczonej zawiązkami chrzęstnych łuków kręgowych. W czaszce brak jest szczęk . Centralny układ nerwowy tworzy prymitywny...
Tasiemce
Tasiemce są także pasożytami wewnętrznymi. Ich długienciało składa się z główki , szyjki oraz wielu członów , przy czym najmłodsze człony powstają dzięki podziałom w szyjce. Tasiemce wchłaniają strawiony pokarm żywiciela przez powłokę ciała. Są obojnakami . Rozwój ich jest złożony–na ogół z kilkoma pokoleniami larw i co najmniej jednym żywicielem pośrednim . Żywicielami pośrednimi mogą być bezkręgowce wodne i ryby lub ssaki roślinożerne. Żywicielem ostatecznym jest ssak drapieżny lub...
Układ limfatyczny (chłonny)
Układ limfatyczny obejmuje narządy oraz naczynia limfatyczne. Narządy limfatyczne zbudowane są z tkanki chłonnej. Należą do nich: grasica, grudki limfatyczne i węzły chłonne oraz śledziona. Naczynia mają budowę podobną do żył oraz naczyń włosowatych. W odróżnieniu jednak od naczyń włosowatych naczynia limfatyczne zaczynają się ślepo w tkance łącznej. Krążąca w naczyniach limfatycznych limfa ( chłonka ) ma skład przypominający osocze, ale z małą ilością białek, a większą lipidów oraz...
Tkanka łączna
Charakteryzuje ją bardzo duże zróżnicowanie budowy i funkcji. Cechą wspólną poszczególnych rodzajów tkanek łącznych jest podobny plan budowy – składają się z komórek oddzielonych od siebie na ogół obfitą substancją międzykomórkową. Tkanki te łączą i wiążą ze sobą inne tkanki oraz narządy. Pełnią w organizmie funkcję wypełniającą, podporową, odżywczą, transportową oraz obronną. Powstają z mezenchymy, niezróżnicowanej tkanki łącznej zarodkowej. W dorosłym organizmie nie można odgraniczyć...
Dane z zakresu anatomii porównawczej
Dane z zakresu anatomii porównawczej wynikają z analizy porównawczej budowy i funkcji układów i narządów u różnych grup roślin i zwierząt. Pozwalają określić wspólny plan budowy organizmów oraz zmiany, jakim ulegały w toku ewolucji. Porównanie budowy serca kręgowców (wg Wiśniewski, 1977) Przedmiotem badań anatomicznych są też narządy homologiczne, analogiczne i szczątkowe. – Narządy homologiczne to narządy, które mają jednakowy zasadniczy plan budowy oraz wspólne...
I prawo Mendla
Przy krzyżowaniu odmian, np. o kwiatach białych i czerwonych, Mendel otrzymywał w pokoleniu pierwszym (F1) mieszańce tylko o kwiatach czerwonych. W pokoleniu drugim (F2) otrzymanym przez samozapylenie lub wzajemne krzyżowanie mieszańców powstały osobniki o kwiatach białych i czerwonych, zawsze w stałym stosunku: ¾ czerwonych i ¼ białych. Nastąpiło zatem rozszczepienie cechy. Na podstawie wyników doświadczeń Mendel przyjął, że za wystąpienie cech dziedzicznych odpowiedzialne są parzyste...
Tkanka mięśniowa
Powstaje z mezodermy. Odgrywa podstawową rolę we wszelkiego rodzaju ruchach dzięki wyjątkowo dużej zdolności jej komórek do aktywnego kurczenia się. Komórki mięśniowe we wszystkich rodzajach tkanek mięśniowych nazywane są włóknami. Wyróżnia się dwa rodzaje tkanki mięśniowej. Tkanka mięśniowa gładka u licznych bezkręgowców tworzy wszystkie mięśnie ciała, natomiast u kręgowców występuje w narządach wewnętrznych, naczyniach krwionośnych, skórze. Tkanka mięśniowa poprzecznie...
Wybrane hormony gruczołów dokrewnych człowieka i ich działanie fizjologiczne
Gruczoł dokrewny Hormon Działanie fizjologiczne oraz skutki zaburzeń w wydzielaniu hormonu Podwzgórze – wydziela do płata przedniego przysadki – wydziela do płata tylnego przysadki liberyny (neurohormon) pobudzanie wydzielania przez przysadkę hormonów tropowych → zaburzenia w gospodarce hormonalnej ustroju statyny (neurohormon) hamowanie wydzielania hormonów tropowych → zaburzenia w gospodarce hormonalnej ustroju wazopresyna...
Tkanka nabłonkowa – nabłonek
Pokrywa ciągłą warstwą powierzchnię ciała zwierzęcia lub wyściela jego narządy i jamy ciała. Cechami specyficznymi tkanki nabłonkowej jest ścisłe przyleganie komórek do siebie oraz ich spolaryzowanie . Część szczytowa tkanki, skierowana ku powierzchni ciała lub do światła przewodu, różni się od części podstawnej, która graniczy z inną tkanką (najczęściej łączną). Powierzchnia podstawna spoczywa na cienkiej i mocnej warstewce substancji międzykomórkowej, zwanej błoną podstawną . Między...
Wirusy, wiroidy, priony
Wirusy, wiroidy, priony na granicy materii ożywionej i nieożywionej Wirusy, wiroidy, priony są tworami organicznymi, które infekują żywe komórki. Wirusy zbudowane są z cząsteczki kwasu nukleinowego oraz otoczki białkowej zwanej kapsydem, czasem okrytej dodatkowo osłonką białkowo-lipidową. Taka kompletna jednostka wirusa to wirion . Jest formą przetrwalną wirusów w postaci, w jakiej znajdują się one poza organizmem gospodarza, nie wykazując żadnych cech żywej materii. Wirusy mają różny...
Sawanny
Sawanny występują w strefie podrównikowej o wyraźnym okresie suszy. Charakteryzuje je rozproszenie drzew wśród roślinności trawiastej, np. w Afryce spotyka się akacje i baobaby. Liczne są gatunki zwierząt trawożernych – w Afryce bawoły, antylopy, żyrafy, a ponadto małpy, lwy, gepardy, lamparty, hieny, strusie, w Australii kangury i emu. Pospolite są gady, spośród owadów szarańcza, termity, spośród ptaków liczne są sępy.
Znaczenie roślin nasiennych
Rośliny nasienne odgrywają istotną rolę w przyrodzie,gdyż: – stanowiąc początkowe ogniwo w łańcuchach pokarmowych dostarczają materii organicznej w ekosystemach wykorzystywanej jako pokarm przez konsumentów i destruentów, – są głównymi obok glonów dostarczycielami tlenu do atmosfery, – mają wpływ na warunki klimatyczne na Ziemi (zwłaszcza tropikalne lasy deszczowe), – chronią Ziemię przed wysychaniem i erozją, – dają schronienie innym organizmom. Rośliny nasienne są ważne dla...
Jeden gen determinuje jedną cechę
Jeden gen determinuje jedną cechę. Możliwe są przy tym trzy rodzaje relacji między dwoma allelami danego genu. – Dominacja zupełna polega na nieujawnianiu się allelu recesywnego w obecności allelu dominującego. Heterozygota posiada wówczas fenotyp taki sam, jak homozygota dominująca . Stosunek fenotypów w pokoleniu F 2 wynosi 3:1, jeśli badana jest jedna cecha autosomalna lub 9 : 3 : 3 : 1, gdy rozpatruje się dziedziczenie dwóch niesprzężonych cech. Dominacja zupełna występuje np....
Prawo Hardy’ego-Weinberga
Stan populacji, w którym częstość występowania alleli poszczególnych genów utrzymuje się bez zmian z pokolenia na pokolenie, opisuje prawo Hardy’ego-Weinberga . Głosi ono, że jeżeli kojarzenie jest losowe, nie występują mutacje, nie działa dobór naturalny ani dryf genetyczny, nie zachodzi migracja, a populacja jest dostatecznie duża, to częstość występowania wszystkich alleli w populacji jest stała i brak jest zmian ewolucyjnych. Populacja znajduje się w stanie równowagi genetycznej....
Dziedziczenie pozajądrowe
U niektórych organizmów wykazano istnienie cech, które nie zależą od materiału genetycznego zawartego w jądrze komórkowym. Geny warunkujące takie cechy znajdują się poza jądrem komórkowym, w mitochondriach i chloroplastach. Jednym z przykładów jest dziedziczenie odporności na antybiotyk chloramfenikol u drożdży . Gen determinujący tę cechę zlokalizowany jest w materiale genetycznym zawartym w mitochondriach drożdży. W wyniku połączenia się osobników haploidalnych, z których przynajmniej...
Struktura wiekowa i struktura płci
Struktura wiekowa warunkowana jest przez rozrodczość, śmiertelność i migracje. Obrazuje udział w populacji osobników będących w różnym wieku. Uwzględniając okresy w życiu osobników, wyodrębnia się trzy klasy wiekowe : wiek przedrozrodczy, rozrodczy, porozrodczy. Analiza struktury wiekowej populacji jest istotna dla przedstawienia prognozy rozwoju populacji. W zależności od liczebności osobników w poszczególnych klasach wiekowych wyróżnia się trzy typy populacji : populacje rozwijające...
Podział białek
– ze względu na skład chemiczny wyróżnia się: białka proste – zbudowane są wyłącznie z aminokwasów. Rodzaje białek prostych Przykłady białek prostych histony białka związane z DNA albuminy białka obecne w mleku, jajach, surowicy krwi globuliny immunoglobuliny, fibrynogen, miozyna, obecne też w mleku i jajach skleroproteiny kolagen, keratyna białka złożone – oprócz aminokwasów zawierają składnik niebiałkowy,...
Zmęczenie mięśni
Zmęczenie mięśni jest przejściową niezdolnością do pracy, wywołaną nadmierną aktywnością, która ustępuje po wypoczynku. Przyczynami zmęczenia mięśni są: – upośledzenie przekazywania impulsów nerwowych w obrębie neuronu, – wyczerpanie zapasu acetylocholiny wydzielanej do synapsy, – zużycie materiałów energetycznych (glikogenu, ATP, fosfokreatyny), – nagromadzenie produktów przemian metabolizmu zakłócających pracę mięśni (kwas mlekowy). Objawami zmęczenia mięśni są: – zmniejszenie...
Męski układ rozrodczy
Męski układ rozrodczy wytwarza plemniki, umożliwia ich wprowadzenie do żeńskich dróg płciowych, produkuje hormony męskie – androgeny. Tworzą go narządy płciowe zewnętrzne i wewnętrzne. Wewnętrznymi narządami płciowymi są: jądra, najądrza, nasieniowody, pęcherzyki nasienne, gruczoł krokowy; zewnętrznymi: prącie i moszna. – Moszna jest workiem skórno-mięśniowym, w którym znajdują się jądra. Dzięki temu wytwarzanie plemników odbywa się w optymalnej dla nich temperaturze, o 2-3°C niższej...
Tkanka wydzielnicza
Tkankę wydzielniczą tworzą pojedyncze komórki lub struktury wielokomórkowe zwane tworami wydzielniczymi, które wydzielają specjalne produkty przemiany materii. Dzieli się je w zależności od lokalizacji na zewnętrzne i wewnętrzne. – Zewnętrzne to włoski gruczołowe i miodniki. Włoski gruczołowe produkują np. olejki eteryczne, substancje parzące, enzymy trawienne u roślin owadożernych. Miodniki wydzielają nektar. – Wewnętrzne to rury mleczne i kanały żywiczne. Rury mleczne...
Choroby układu wydalniczego
Do chorób układu wydalniczego należą: – zapalenia pęcherza moczowego, miedniczek nerkowych, kłębuszków nerkowych, – mocznica – upośledzenie oczyszczania krwi przez nerki na skutek ich uszkodzenia, – kamica nerkowa – powstawanie nierozpuszczalnych złogów w nerkach lub pęcherzu moczowym, – moczówka prosta – nadmierne wydalanie moczu spowodowane niedoborem wazopresyny, – przerost prostaty u mężczyzn, powodujący utrudnienia w wydalaniu moczu.