Zdania złożone, w których występują takie czasowniki, jak: believe, expect, know, report, say, think
zamieniane na stronę bierną będą występować w dwóch konstrukcjach:
People say (that) he is rich. (Ludzie mówią, że on jest bogaty.)
- z podmiotem bezosobowym:
- It is said that he is rich. (Mówi się, że on jest bogaty.)
- z podmiotem osobowym:
- He is said to be rich. (Mówi się, że on jest bogaty.)
Zwróć uwagę na to, że zdania z podmiotem osobowym, jaki bezosobowym tłumaczymy na język polski tylko w jeden sposób – jako formę bezosobową, np.: mówi się, uważa się, twierdzi się itd.
Tworząc konstrukcje z podmiotem bezosobowym, wystarczy:
- rozpocząć zdanie od podmiotu bezosobowego -it;
- postawić czasownik zdania nadrzędnego w stronie biernej czasu teraźniejszego lub przeszłego, w zależności od tego, w jakim czasie był w stronie czynnej;
- zostawić spójnik that lub całkowicie go opuścić;
- przepisać zdanie podrzędne.
Spójrz jeszcze na parę przykładów poniżej:
- They believe Jane was a dancer .It is believed that Jane was a dancer.
- People expected that the team will win the match.I t was expected that the team would win the match.
Bardziej skomplikowane jest przekształcanie zdania złożonego na konstrukcję z podmiotem osobowym. Co należy zrobić?
- jako podmiot zdania w stronie biernej stawiamy podmiot zdania podrzędnego w stronie czynnej;
- stawiamy czasownik zdania nadrzędnego w stronie biernej czasu teraźniejszego lub przeszłego, w zależności od tego, w jakim czasie on był w stronie czynnej, dopasowując jego formę do nowego podmiotu:
- jeżeli zdanie podrzędne w stronie czynnej jest w tym samym czasie co nadrzędne, czasownik zdania podrzędnego stawiamy w bezokoliczniku czasu teraźniejszego:
- natomiast jeżeli zdanie podrzędne jest w czasie przeszłym w stosunku do zdania nadrzędnego, czasownik zdania podrzędnego stawiamy w formie bezokolicznika czasu przeszłego (to have + imiesłów bierny):
Możesz również spotkać się ze zdaniem złożonym w stronie czynnej, w którym zdanie nadrzędne jest w czasie teraźniejszym, zdanie podrzędne zaś w czasie przyszłym. Tego typu zdanie traktujemy jak te, które zawierają zdanie nadrzędne i podrzędne w tym samym czasie, czyli stosujemy bezokolicznik czasu teraźniejszego:
They believe that we will pass the exams tomorrow.
We are believed to pass the exams tomorrow.
People say that he will become the president one day.
He is believed to become the president one day.