Jak szybko rozkłada się martwe ciało?
Gdy człowiek umiera i zostaje pogrzebany według obrządku chrześcijańskiego, jak to jest przyjęte w naszym kręgu kulturowym, duchowny wypowiada przed spuszczeniem trumny do grobu powszechnie znane słowa: „Ponieważ Bóg Wszechmogący powołał...
Ekosystem morza i oceanu
Organizmy roślinne i zwierzęce zamieszkujące morza i oceany różniąsię w zależności od głębokości, na której występują. Najprostszym podziałem jest wyróżnienie toni wodnej, czyli tzw. Pelagialu, z formami życia niezależnymi od podłoża, oraz dna,...
Układ pokarmowy -budowa i funkcje
---> w załączniku praca jest wyrazniejsza (kolory, akapity ) :) Jama ustna-rozdrobnienie pokarmu,rozpoczęcie procesu chemicznego trawienia ,towarzyszy temu zwilżenie pokarmu śliną. Wytwarzana pod wpływem zapachu jedzenia, dziennie jest...
Cukry
Monosacharydy cukry proste, jednocukry Glukoza- występowanie: owoce, winogrona, miód. Fruktoza,- czyli cukier owocowy Ryboza- Występuje głównie w kwasach nukleinowych Galaktoza- występuje w postaci składnika cukru mlekowego oraz składnika...
Tkanki roślinne
1.TkAnKi TwÓrCzE- maja zdolność do ciągłych podziałów. a.)pierwotna tkanka twórcza.. w stozkach wzrostu, korzenia, i łodygi b.)tkanka twórcza wtórna.. (miazga) umożliwia przyrost na grubość 2.TkAnKi StAłe- nie maja zdolności do podziału...
Ptaki Polski
KRUK — CORWS CORAX L. Cechy czarny, znacznie większy od gawrona. Potężny dziób, ogon klinowato zakończony. Lot zręczny, podobny do lotu ptaków drapieżnych. W okresie lęgowym żyje w lasach, a szczególnie w terenie urozmaiconym,Poza okresem...
Wirusy - notatka - poziom rozszerzony
Wirusy 1. Budowa wirionu - Materiał genetyczny (DNA lub RNA) - Otoczka białkowa (kapsyd) - Może występować osłonka białkowa lipidowa składająca się z błony komórkowej gospodarza i glikoprotein wirusa. 2. Podstawowe kształty wirionów -...
Mięczaki
Systematyka : - Chitony - Jednotarczowce - Ślimaki - Łódkonogi - Małże - Głowonogi Tryb życia i środowisko : - Organizmy wolnożyjące - Mało aktywne (ślimaki, małże) - Najaktywniejsze (głowonogi) - Formy wodne...
Genetyka-rodzaje zmienności, czynniki mutagenne.
GENETYKA-nauka o dziedziczności i zmienności. RODZAJE ZMIENNOŚCI: a)niedziedziczna(fluktuacyjna, modyfikacyjna, środowiskowa)np. sosna rosnąca w różnych warunkach:nad morzem, w głębi lądu, w górach. Strzałka wodna mająca 3 rodzaje liści[rys.1]...
Dowody potwierdzające ewolucję
EWOLUCJA - proces stopniowych zmian, dzięki któremu ze wspólnego przodka powstały wszystkie żyjące dziś na kuli ziemskiej organizmy. SKAMIENIAŁOŚCI - kopalne szczątki organizmów z minionych epok geologicznych oraz ślady ich działalności...
Tkanki zwierzęce i roślinne
Tkanki roślinne Tkanka okrywająca Korzeń, łodyga i liście są otoczone na zewnątrz tkanką okrywającą, zwaną skórką. Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle przylegające do siebie. Tkanka ta zabezpiecza organizmy przed działaniem...
Choroby bakteryjne
Ropne choroby skóry są wywołane głównie przez gronkowce, paciorkowce oraz zakażenia mieszane. Zakażenia gronkowcowe obejmują zapalenia mieszków włosowych, figówkę, czyraki, ropnie mnogie pach, ropnie mnogie niemowląt, liszajec pęcherzowy...
Regulacja nerwowo hormonalna
Układ nerwowy i hormonalny Zapewniają harmonijny rozwój i funkcjonowanie organizmu, regulacja nerwowa-szybka i krótka, hormonalna-wolna i działa dłużej; Układ Hormonalny: tworzą gruczoły wydzielania wew.(gruczoły dokrewne); Układ nerwowy:...
Odżywianie
Odżywianie - m.in. proces życiowy polegający na dostarczeniu pokarmu każdej żywej komórce (w sposób samożywny lub cudzożywny). Pobrany pokarm jest wykorzystywany przez organizm jako materiał budulcowy, energetyczny, zapasowy i regulatorowy....
Na czym polega utlenianie i spalanie?
Spalanie Spalanie - to gwałtowny proces, któremu towarzyszy wydzielanie energii w postaci ciepła i światła np. Spalanie (utlenianie) węgla C O2----->CO2 en.świetlna Spalanie (utl. )magnezu Mg O2------>MgO2 en.cieplna en.świetlna...
Rozwój zrównoważony
Widmo kryzysu ekologicznego posiada dynamikę o wymiarze globalnym. Kryzys oznacza tu ingerencję człowieka w układy przyrodnicze, które przekraczają zdolność środowiska do samodzielnej kompensacji zachodzących zmian. Przyczyn kryzysu ekologicznego,...
Czynniki środowiska ograniczjące występowanie organizmów
ŚRODOWISKO ORGANIZMÓW ŻYWYCH: A) lądowe B) wodne. RÓŻNICE: - temperaturą -zawartością tlenu i dwutlenku węgla -odmiennymi warunkami świetlnymi -zasobnością soli mineralnych -odczynem(pH) -stopniem oddziaływania czynników mechanicznych :...
Substancje organiczne – cukry, tłuszcze, białka.
CUKRY [węglowodany] Cukry to związki [łańcuchy węglowe] w których występują naraz grupy hydroksylowe [OH] i karbonylowe [COH]. Podział cukrów -Proste: triozy: aldehyd glicerolowy - C3H6O3 pentozy: ryboza – C5H10O5, rybuloza - C5H10O5,...
Rola dżdżownic
Dżdżownice są niezwykle istotnymi mieszkańcami gleby, pełniącymi kluczową rolę w ekosystemie. Są znane z prowadzenia ryjącego trybu życia, który wpływa korzystnie na strukturę gleby i jej zdolność do utrzymania życia roślin. Te bezkręgowce...
Układ oddechowy
Układ oddechowy – wentylacja warunkująca oddychanie tlenowe. Układ oddechowy bierze udział w transporcie powietrza i w wymianie gazowej. Do komórek organizmu jest dostarczany (za pośrednictwem układu krwionośnego) tlen, dzięki któremu...
Tkanki nabłonkowe i ich funkcje
Funkcja nabłonków - oddzielają nasz organizm od środowiska - pozwalają na wymianę gazową - zabezpieczają przed utratą wody - ułatwiają odbiór bodźców ze świata zewnętrznego - wyściełają narządy i jamy ciała Tkanka nabłonkowa - ma...
Szrotówek Kasztanowcowiaczek i Kasztany - historia
Kasztanowce Kasztanowce nie pochodzą z Polski. Ich ojczyzną jest półwysep Bałkański. Zostały sprowadzone przez Węgierskiego Króla w XVI w. najpierw były roślinami ozdobnymi. Do Polski sprowadziła je królowa Bona ta sama co sprowadziła do...
Paprotniki
Są grupą lądowych roślin organowych, obejmujących klasy: paprocie, widłakowe, skrzypowe oraz wymarłe psylofity. U paprotników występuje w rozwoju przemiana pokoleń z drobnym gametofitem, nazywanym przedroślem. Psylofity. Wymarłe paprotniki...
Formacje roślinne
Formacje roślinne FORMACJE DRZEWIASTE Lasy strefy okołorównikowej są to lasy wiecznie zielone (dżungla, selva). Panuje tam przez cały rok wysoka temperatura i padają obfite deszcze. Roślinność jest bardzo bujna i rośnie bardzo szybko. Na 1...
Układ nerwowy i hormonalny
PODZIAŁ UKŁADU NERWOWEGO: Ośrodkowy : Mózgowie ---- rdzeń kręgowy Mózg – móżdżek – rdzeń przedłużony Obwodowy Nerwy unerwiające skórę i kończyny Nerwy unerwiające narządy wew. ROLE UKŁADU NERWOWEGO: OPP - Odbiera Przetwarza i...
Mszaki - rośliny ziemno-wodne
Mszakami nazywamy rośliny lądowe u których pokoleniem dominującym jest gametofit. Mszaki mają podstawowe cechy roślin lądowych- skórkę pokrytą kutykulą, sporofit wytwarzający mejospory zabezpieczone przed wyschnięciem dzięki sporopoleninie i...
Biologia - Budowa i synteza białka
Cecha DNA RNA Łańcuchy (polinekleotydowe) Bardzo długie, kilka mln nukleotydów Krótkie, od 100 do tys nukleotydów Cukier (pentoza) Deoksyryboza Ryboza Zasady azotowe A T C G AC G Uracyl Rola biologiczna Źródło informacji genetycznej, steruje...
Makroelementy i mikroelementy
Prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka możliwe jest dzięki sprawnej współpracy białek, tłuszczów, wody, węglowodanów i witamin. Jednym z elementów ludzkiego ciała, bez którego życie byłoby niemożliwe, są składniki mineralne. W przyrodzie...
Składniki pokarmowe
Cukry Są to węglowodany. Cukry są głównym źródłem energii dla organizmu. Skrobia -> Glukoza -> Glikogen. Glikogen jest odkładany w mięśniach i w wątrobie. Przykłady produktów z zawartością skrobi:...
Sposoby odżywiania sie organizmów.
Wszystkie procest chemiczne i związane a nim przemiany energetyczne, zachodzace w karzdej żywej komórce nazywamy przemiana materii(maetabolizne). Metabolisty-słowo pocgodzenia greskiego, metabole-przemiana. Na przemianę materii składają się dwa...
Funkcje dróg oddechowych i płuc
1)jama nosowa -ogrzewa powietrze -oczyszcza powietrze -nawilża powietrze -odbiera zapachy 2)gardło -wspólny narząd dla układu pokarmowego i oddechowego 3)krtań -narząd mowy -nagłośnia chroni przed zakrztuszeniem 4)tchawica...
Znaczenie grzybów w przyrodzie i gospodarce człowieka
Grzyby odgrywają istotną rolę w utrzywaniu równowagi ekologicznej na naszej planecie. Jako saprofity pobierają substancje odżywcze z martwych organizmów oraz z podłoży organicznych, uwalniając pierwiastki, które następnie mogą być ponownie...
Budowa płuc
Płuca zbudowane są z pęcherzyków płucnych w których zachodzi wymiana gazowa między krwią o powietrzem.Każdy pęcherzyk otoczony jest gęsta ścianą naczyń krwionośnych włosowatych. Błona okrywajaca płuca zwana jest błona opłucną.. Wyróżniamy dwa...
Narwiański Park Narodowy
Położenie i powierzchnia: Narwiański Park Narodowy leży w północno-wschodniej części Polski w województwie podlaskim. Powierzchnia całkowita parku utworzonego w 1996 r. wynosi 7350 ha. Na terenie parku dominuje własność prywatna, głównie...
Gady - charakterystyka
Gady, gromada kręgowców której największy rozkwit przypadł na erę mezozoiczną, z 18 rzędów gadów obecnie żyją tylko cztery, pozostałe wymarły w końcu ery mezozoicznej. Współczesne gady należą do czterech rzędów: żółwie, krokodyle, hatterie i gady...
Stawonogi - charakterystyka
Stawonogi są dziś największą grupą zwierząt zarówno pod względem liczby gatunków jak i biomasy. Występują praktycznie we wszystkich dostępnych zwierzętom środowiskach- od głębokich mórz po bezwodne pustynie. Nieliczne bywają nawet wewnętrznymi...
Porównanie układów - jamochłonów,, płazińców, nicieni, pierścienic, mięczaków, stawonogów, szkarłupni
Układy: - jamochłonów (1), - płazińców (2), - nicieni (3), - pierścienic (4), - mięczaków (5), - stawonogów (6), - szkarłupni (7) Układ oddechowy 1. wymiana gazowa na drodze dyfuzji; 2. wymiana gazowa bezpośrednio przez...
Znaczenie mchów
- spotykamy je na jałowych wydmach, gdzie utrwalają ruchome podłoże i biorą istotny udział w procesie glebotwórczym. - przeciwdziałają erozji - na skałach, obok porostów, są organizmami pionierskimi, przygotowującymi podłoże dla innych roślin -...
Odruchy bezwarunkowe i warunkowe - pojęcia
ODRUCH BEZWARUNKOWY - do jego wystąpienia nie są potrzebne żadne dodatkowe warunki. Są to ruchy wrodzone, ich obecność jest taka sama charakterystyczna cecha. ODRUCH WARUNKOWY - nie posiadają genetycznie zaprogramowanych szlaków nerwowych,...
Dąb Bartek
Dąb rośnie we wsi Bartków w dawnym województwie kieleckim (aktualnie świętokrzyskim), w Górach Świętokrzyskich. Dąb Bartek, jedno z najstarszych drzew w Polsce, mający według szacunków około 1200 lat. W 1991 został uszkodzony przez piorun. Obwód...
Grzyby
G r z y b y- to w większości organizmy lądowe żyjące w miejscach wilgotnych. Wiele jednak grzybów żyje w wodach słodkich i słonych. Ze względu na budowę dzielimy je w następujący sposób: Grzyby Jednokomórkowe wielokomórkowe pleśniak...
Opis procesu translacji białkowej: kluczowe etapy i ich złożoność
Translacja stanowi fundamentalny proces syntezy białka, podczas którego informacja zawarta w mRNA jest przekładana na sekwencję aminokwasów za pośrednictwem tRNA, enzymów oraz rybosomów. To skomplikowane wydarzenie zachodzi na wielu poziomach,...
Zapotrzebowanie energetyczne i potrzeby pokarmowe
Tekst zamieszczony poniżej został poprawiony przez nauczyciela . Nie radzę kopiować tego w całości, może się okazać, ze chodzimy do tej samej szkoły lub coś takiego. Proszę o rozwagę. Ta praca ma wam pomóc w stworzeniu własnej. Koniec wstępu....
Tkanki - najważniejsze informacje
TKANKA - to zespół komórek o podobnej budowie, wspólnym pochodzeniu, wyspecjalizowanych do pełenienia określonych funkcji w organiźmie. Podział tkanek TKANKI TWÓRCZE - Np. tkanka twórcza stożka wzrostu korzenia i łodygi - Np. miazga...
Hormony Człowieka
Hormony Człowieka PODWZGÓRZE I PRZYSADKA MÓZGOWA Podwzgórze produkuje neurohormony tzw. Statyny i liberyny, które pobudzają przysadkę mózgową do wydzielania jej hormonów. Ponadto Podwzgórze produkuje wazopresynę i oksytocynę....
Jak pełni swoje funkcje życiowe?- Magot
Magot Rząd: Naczelne Rodzina: Makakowate Rodzaj/gatunek: Macaca sylvanus Magoty są łagodnymi małpami. W przeszłość magoty występowały w całej Afryce Północnej. Obecnie spotkać je można w Algierii i Maroku, w cedrowych, jodłowych...
Systematyka grzybów jadalnych i grzyby jadalne
GRZYBY WŁAŚCIWE: PLEŚNIAK BIAŁY,DROŻDŻE PIWNE,MAŚLAK ŻÓŁTY PROSTY: CHROBOTEK KORALKOWY, ZŁOTOROST ŚCIENNY GRZYBY JADALNE: GRZYBY JADALNE SĄ BARDZO...
Budowa komórki roślinnej
APARAT GOLDIEGO Aparaty Golgiego są powszechnym składnikiem komórek eukariotycznych. Ich specyficzną cechą jest to, iż posiadają zdolność do redukcji azotanu (V) srebra (I). cecha ta umożliwiła ich odkrycie. Dokonał tego pan Camillo Golgi 1891...
