Odżywianie

Odżywianie - m.in. proces życiowy polegający na dostarczeniu pokarmu każdej żywej komórce (w sposób samożywny lub cudzożywny). Pobrany pokarm jest wykorzystywany przez organizm jako materiał budulcowy, energetyczny, zapasowy i regulatorowy.

Odżywianie ma podstawowe znaczenie życiowe dla każdego organizmu. Warunkuje również utrzymanie dobrego zdrowia. Zbyt ubogie pożywienie lub jego złe wchłanianie czy trawienie powoduje niedożywienie i niedowagę. Natomiast zbyt częste odżywianie, bądź spożywanie nieodpowiednich pokarmów powodować może nadwagę bądź otyłość. Właściwe odżywianie wymaga więc spożywania odpowiednich ilości dobrze przygotowanego pokarmu.

Odżywianie = samożywność (autotrofizm) jest to sposób odżywiania się charakterystyczny dla roślin, części bakterii i protistów, polegający na syntezie związków organicznych z prostych związków mineralnych. Energia konieczna do tego procesu pochodzi z energii słonecznej (mówimy wtedy o fotosyntezie) lub z prostych związków organicznych, nieorganicznych lub pierwiastków np. z metanu, siarkowodoru, jonów żelaza (wtedy mamy do czynienia z chemosyntezą). W związku z tym wyróżniamy organizmy fotoautotroficzne i chemoautotroficzne.

Cudzożywność (heterotrofizm) sposób odżywiania zwierząt, protistów zwierzęcych, grzybów, bakterii pasożytniczych i saprofitycznych oraz roślin pasożytniczych. Cudzożywność polega na pobieraniu gotowych związków organicznych (w przeciwieństwie do samożywności). Organizmy cudzożywne nie mają zdolności chemo- i fotosyntezy, w związku z tym nie mogą, jak to robią samożywne, wytwarzać substancji organicznych z prostych związków nieorganicznych. Dlatego też podstawą ich istnienia są organizmy samożywne. Z kolei organizmy cudzożywne są niezbędne dla samożywnych, ponieważ dostarczają im CO2, niezbędnego do fotosyntezy. Cudzożywność jest również niezbędna dla obiegu materii w przyrodzie.

Przepływ energii w świecie: energia świetlna = (chlorofil)>e. Chemiczna - którą zwierzęta i ludzie wykorzystują jako zawartą w cukrach, tłuszczach i białkach występujących w tkankach roślin.

Pokarm to substancje pobierane przez organizmy żywe ze środowiska będące w materiałami budulcowymi i energetycznymi, niezbędnymi do podtrzymywania procesów życiowych.

Składniki odżywcze: białka, cukry, tłuszcze, woda, witaminy, sole
Woda: 1)zachodzą w niej wszystkie procesy w organizmie.
2) rozpuszczalnik dla substancji znajdujących się w kom.
3) środek transportu wewnątrz-ustrojowego.
4) chłodzi organizm

Cukry:
1) podstawowe źródło energii.
2) stanowią zapasowy składnik roślin.
3) subst. Odżywcze dla zwierząt.
4) mat. Budujący szkielet zewnętrzny.

Sole: Redukcja metabolizmu

Tłuszcze:
1) źródło energii
2) materiał budulcowy
3) pełni funkcję ochronną

Białka mają następujące funkcje:
1) kataliza enzymatyczna - od uwadniania dwutlenku węgla do replikacji chromosomów,
2) transport i magazynowanie - hemoglobina, transferyna, ferrytyna,
3) kontrola przenikalności błon - regulacja stężenia metabolitów w komórce,
4) ruch uporządkowany - np. skurcz mięśnia, aktyna i miozyna
5) wytwarzanie i przekazywanie impulsów nerwowych
6) kontrola wzrostu i różnicowania.
7) immunologiczna

Rola ukł. Pokarmowego: pobieranie, rozdrabnianie, trawienie, wchłanianie, wydalanie.

JAMA USTNA [zęby, język, ślinianki] PRZEŁYK [gardło] ŻOŁĄDEK DWUNASTNICA [ TRZUSTKA (góra) i WĄTROBA] JELITO CIENKIEGRUBE ODBYT

ENZYMY- Tłuszcze- lipozy, białka, proteazy, cukry, amylazy.

Końcowe produkty: białka, aminokwasy, tłuszcze, kw. Tłuszczowe + gricerol, cukry - glukoza

Enzymy podstawowe - pepsyna, podpuszczka

Jelito cienkie - dwunastnica - główne procesy trawienne dzięki enzymom trzustki.

Jelito grube - formowanie kału.

Żołądek - soki żołądkowe; enzymatyczna obróbka treści pokarmowej.

Dwunastnica - główne reakcje enzymatyczne związane z rozkładem substancji w pokarmie. Najważniejsze enzymy trawienne.

Trzustka - źródło enzymów. Sok trzustkowy zawiera proteazy trzustki., amylazę trzustki. Żółć

I śluzówka Fałdowane warstwy wewnętrzne, bogate w naczynia włoskowate, gruczoły tej warstwy wydzielają śluz i różne enzymy trawienne

II podśluzówka Znajdują się tu gruczoły, nerwy i naczynia krwionośne

III Mięśniówka Zbudowana jest z dwóch rodzajów mięśni gładkich - podłużnych i okrężnych. Rytmiczne skurcze obu rodzajów włókien mięśniowych tzw. skurcze perystaltyczne przesuwają treść pokarmową w kierunku odbytu, w mięśniówce żołądka dodatkowo występują mięśnie skośne.

IV Otrzewna Warstwa zewnętrzna, pełni funkcję podtrzymującą oraz ochronną. Przebiegają w niej duże naczynia krwionośne.