Chomik Syryjski
chomik syryjski Nazwa łacińska :Mesocricetus auratus Gromada :Ssaki Podgromada :Żyworodne Szczep :Łożyskowce (Ssaki Wyższe) Rząd :Gryzonie Rodzina :Chomikowate Wielkość :długość do 18 cm, ogon do 1 cm Ciężar :do 200 g Środowisko...
Homo Eractus
Homo erectus (łac. człowiek wyprostowany) lub pitekantrop (Pithecanthropus erectus) pojawił się w Afryce około 1,8-2 mln lat temu. Charakteryzują go silnie rozwinięte wały nadoczodołowe, pochylone czoło oraz masywne i wysunięte do przodu szczęki....
Historia odkryć genów i genetyka klasyczna
Historia odkryć genów i genetyka klasyczna Odkrycie genów Dziedziczenie cech z pewnością intrygowało naszych przodków już w zamierzchłych czasach. Bogactwo otaczającego ich życia, a więc drzewa rodzące drzewa, ptaki – ptaki i ludzie...
Charakterystyka kwasu DNA
Istota genetyki jest badanie dziedzicznosci i zwiazanej z nia zmiennosci organizmow. Nosnikiem informacji genetycznej jest kwas DNA. Kwas ten zbudowany jest z 4 prostrzych jednostek zwanych nukleotydami: ademinowego tyminowego guaninowego i...
Budowa i rola skóry
Budowa i rola skóry W skórze wyróżnia się następujące warstwy: naskórek oraz skórę właściwą. Pod skóra leży podskórna. Łączna powierzchnia dorosłego człowieka wynosi 1,5-2m. Wodoszczelna warstwa oddzielająca delikatne tkanki naszego ciała od...
Fotosynteza
CZYNNIKI FOTOSYNTEZY FOTOSYNTEZA to proces endoenergetyczny polegający na syntezie związków organicznych z CO2 i H2O – związków nieorganicznych, przy udziale energii świetlnej słońca i barwników asymilacyjnych np. chlorofilu. Chlorofil jest...
Elementy strukturalne komórki
Nazwa struktury komórki Budowa Funkcje Występowanie jądro komórkowe podwójna błona jądrowa wnętrze jądra wypełnia kariolimfa, w której znajduje się chromatyna (nici DNA) chromatyna spiralizuje się tworząc...
Budowa morfologiczna krwi
1.Krew - płynna tkanka składająca się z komórek krwi (czerwone ciałka krwi,białe ciałka krwi,płytki krwi) oraz substancji międzykomórkowej - osocza. 2.Czerwone ciałka krwi - (erytrocyty) mają budowę owalną,są dwuwklęsłe,pozbawione jądra...
Hodowla roślin
HODOWLA ROŚLIN jest to nauka o ulepszaniu dziedzicznych cech roślin uprawnych oraz działalność praktyczna zmierzająca do wytworzenia lepszych jakościowo odmian. W odróżnieniu od innych nauk o roślinach, zmierzających do zwiększenia plonów przez...
Somatyczny i autonomiczny układ nerwowy
Nerwy odpowiadające za odbieranie bodźców z zewnątrz oraz prace mięśni tworzą somatyczny układ nerwowy. Zaopatruje on organizm w nerwy czuciowe a mięśnie szkieletowe we włókna ruchowe. W ten sposób steruje pracą narządów, których czynności są...
Układ rozrodczy
1)Rozmnażanie: *BEZPŁCIOWE(bez udziału gamet;osobniki potomne są identyczne genetycznie do os.macierzystego;b.szybko zwiększa sieich liczebność) -pączkowanie -podział kom. -fragmentacja plechy -przez zarodniki -wegetatywne(przez...
Płazy
Układ pokarmowy Wszystkie dorosłe płazy są drapieżne, polują na drobne bezkręgowce lub narybek. Po?czątek układu pokarmowego stanowi obszerna jama gębowo-gardzielowa. Współczesne płazy mają drobne ząbki, przyrośnięte do kości szczęk i...
Dlaczego wymierają tysiące zwierząt?
Nikt nie wątpi, że działalność człowieka powodowała wymieranie gatunków zarówno w odległej, jak i niedalekiej przeszłości. jednak przez ostatnie 400 lat tempo tego procesu nienaturalnie szybko wzrosło. Zostało to spowodowane głównie gwałtownym...
Tkanka nerwowa
TKANKA NERWOWA Zbudowana jest z komórek nerwowych-neurony(ok.100 miliardów). Podział komórek z uwagi na ilość wypustek: -jednowypustkowa, dwuwypustkowa, pozornie jednowypustkowa, wielowypustkowa. Kształty komórek pierwotnych są bardzo różne,...
Znaczenie bakterii w przyrodzie i w gospodarce człowieka - wypunktowane
W przyrodzie - dzięki temu, że występują w każdym środowisku, a największe skupiska ich znajdują się w nieczystościach umożliwiają życie na ziemi; - rozkładają rośliny (np. ściółka leśna) i pozostałości po organizmach żywych (kości...
Układ narządów ruchu
Układ narządów ruchu stanowi układ kostny (szkielet) i stawowy oraz układ mięśniowy. Szkielet otacza i chroni narządy wewnętrzne, jest podporą dla ciała, a poruszany przez mięśnie umożliwia nam wykonywanie ruchów oraz utrzymanie pionowej postawy...
Dlaczego lasy nazywamy zielonymi płucami naszego kraju?
UWAGA! Od razu zaznaczam, że nauczycielom zadającym ten temat w większości nie chodzi o sam teren Zielonych Płuc Polski, a ogólnie dlaczego lasy są naszymi płucami. Spis treści : I. Lasy w Polsce - struktura II. Historia lasów w Polsce III....
Komórka
Komórka – najmniejszy i niepodzielny układ żyjący zdolny do samodzielnego rozmnażania i wykonywania podstawowych czynności życiowych. Może być samodzielnym organizmem lub tworzyć składnik zespołu komórkowego. Komórka roślinna: • błona...
Powstawanie nowych gatunków
GATUNEK ? zbiór organizmów, które mogą się swobodnie krzyżować, dając płodne potomstwo (mają wspólną pulę genową) i są izolowane rozrodczo od innych takich grup. Ernes Mayr założył, że poszczególne gatunki są izolowanymi od siebie pulami...
Hormony, układ pokarmowy i dieta
Działanie układu pokarmowego jest regulowane przez układ nerwowy i hormony Ilość spożywanych pokarmów, czyli ilość przyjmowanej energii, kontrolują dwa antagonistyczne ośrodki zlokalizowane w podwzgórzu: ośrodek głodu, odpowiedzial¬ny za...
Oddychanie
ODDYCH.BEZTLEN.-ZACHODZI W CYTOPLAZMIE.SUBSTRATEM W ODDYCHANIUBEZTLENOWYMJEST GLUKOZA.W WYNIKU SZEREGU PRZEMIAN POWSTAJE KWAS PIROGRONOWY.TEN ETAP NAZYWAMY GLIKOLIZA.PODCZAS GLIKOLIZY POWSTAJA4 MOLE ATP Z CZEGO 2 MOLE ZOSTAJA WYKORZYSTANE PODCZAS...
Nadciśnienie tętnicze
1. Co to jest nadciśnienie tętnicze? Nadciśnienie tętnicze jest chorobą układu krążenia, w której w naczyniach tętniczych panuje zwiększone ciśnienie krwi. Jest chorobą przewlekłą, która podlega długotrwałemu leczeniu. O nadciśnieniu tętniczym...
Fotosynteza
1. Fotosynteza Jest to synteza złożonych związków organicznych z dwutlenkiem węgla i wody przy udziale światła i chlorofilu. 2. Fazy fotosyntezy a) Faza jasna Zachodzi w granach chloroplastów i jest zależna od ilości i natężenia...
Paprotniki
PAPROTNIKI Gromada paprotników liczy około 11000 gatunków. Paprotniki, do których zaliczamy Psylofity, widłakowe, skrzypowe i paprocie podobnie jak mszaki są roślinami lądowymi. Należą już...
Tkanka twórcza
Tkanka twórcza, merystem to tkanka roślinna, w której zachodzi intensywny proces podziału komórek. U większości roślin takie organy, jak łodyga, liście, rozwijają się z małego, centralnego skupiska komórek - merystemu. Każdy zawiązek nowego organu...
Organy roślinne
Budowa i funkcje korzenia Budowa pierwotna korzenia ? Korzeń - organ podziemny o budowie osiowej, nigdy nie wytwarzający liści ? Czapeczka - miękisz, kierunek= grawitacja, ? Komórki inicjalne - (paprotniki - 1), odcinanie ku dołowi tkanki...
Znaczenie fotosyntezy dla życia na ziemi.
Fotosynteza jest to wytwarzanie związków organicznych pod wpływem światła, stanowi podstawę życia dostarczając tlenu i ogromnej ilości związków organicznych. Jest to proces występujący na lądach i wodach oraz jest czynnikiem stabilizującym ilość...
Układ oddechowy. Narządy wymiany gazowej
1. Przystosowania do wymiany tlenu i dwutlenku węgla między między organizmem zwierzęcym a środowiskiem. - oddychanie zachodzi w komórkach - wymiana gazwów => oddychanie wewnętrzne - dotlenienie organizmu Proces oddychania komórkowego...
Tkanka łączna płynna, krew, elementy morfotyczne, krwinki białe (leukocyty), agranulocyty.
Agranulocyty [gr. a- ?nie?, łac. granulum ?ziarnko?, gr. ktos ?komórka?] należa do leukocytów (krwinek białych), które są podstawowym elementem układu odpornościowego. Niezawierają one w cytoplazmie ziarnistości i mają pojedyńcze, niesegmentowane...
Układ ruchu
Budowa kości: - nasada/główka - tkanka kostna gąbczasta - okostna - chroni kość, b. dużo włókien białkowych, nerwy i naczynia krwionośne, zawiera kom. kościotwrócze. - trzon - tk. kostna zbita - jama szpikowa ze szpikiem żółtym Typy...
Mięśnie
Mięśnie są zbudowane z kurczliwych białek Mięśnie szkieletowe poprzecznie prążkowane składają się z licznych komórek mięśniowych, zwanych włóknami mięśniowymi, które pod wpływem impulsów nerwowych się kurczą. Długość komórek może dochodzić do...
Fotosynteza
Warunki fotosyntezy : Obecność chloroplastów w komórkach Dostępność światła ( słoneczne, elektryczne) Dostępność soli mineralnych (jony magnezowe aktywują fotosyntezę) Dostępność wody Temperatura - optimum 20 -30 C Niedobór jednego...
DNA - podstawy
Dobór sztuczny – jest to hodowla zwierząt bądź uprawa roślin prowadząca do uzyskania pożądanych cech i utrwalenia tych cech u potomstwa np. odmiany owoców, rasy psów. Dobór naturalny – czynnikiem warunkującym przeżycie gatunków jest...
Pierwsi medycy
Hipokrates - Grecki ojciec medycyny Arystoteles - opracował pierwszy system klasyfikacji roślin i zwierząt. Galen – stworzył podstawy anatomii i fizjologii człowieka oraz zwierząt. Andreas Vesalius – dokładnie opisał budowę ciała...
Białka, sacharydy (cukry weglowodany)
BIAŁKA, biopolimery zbud. z reszt aminokwasów połączonych wiązaniem peptydowym, występujące we wszystkich organizmach roślinnych i zwierzęcych; w zależności od spełnianych funkcji można je podzielić na: transportujące, przechowujące, strukturalne,...
Białka
Wszystko o białkach. Białka to związki organiczne o wielkich cząsteczkach, występujące we wszystkich organizmach żywych i pełniące zasadnicze funkcje biologiczne. Są one przede wszystkim podstawowym budulcem komórek, warunkują istnienie...
Woda
Woda, czyli tlenek wodoru (wg obecnej nomenklatury IUPAC - oksydan) to związek chemiczny o wzorze H2O, występujący w warunkach standardowych (pokojowych) w stanie ciekłym. W stanie gazowym wodę określamy mianem pary wodnej, a w stałym stanie...
Mleko
Ad. I WSTĘP Wartość odżywcza mleka Mleko i produkty mleczne odgrywają podstawowa rolę w odżywianiu i mają wielki znaczenie dla zdrowia człowieka. W szczególności mleko jest dobrym źródłem wysokowartościowych białek, łatwo przyswajalnego...
Układ rozrodczy
Budowa i rola układu żeńskiego: -jajniki - znajdują się w dolnej części jamy brzusznej i kształtem przypominają duże migdały. Przymocowane są więzadłami do ściany macicy. We wnętrzu każdego jajnika znajduje się delikatna tkanka łączna z...
Charakterystyka podtypu tchawkodysznych, życie społeczne owadów- ich znaczenie w przyrodzie i gospodarce człowieka
1. Budowa, środowisko życia, przedstawiciele gromady wijów. a) Budowa: - wydłużone ciało, wielosegmentowe - dobrze rozwinięta głowa b) Środowisko życia: -miejsca zacienione, niezbyt suche - występują w lasach liściastych, parkach,...
Bakterie i wirusy.
I PROCARYOTA KRÓLESTWO: Bezjądrowe PODKRÓLESTWO: Archeany PODKRÓLESTWO: Eubakterie Pojawiły się na Ziemi ok. 3,5 mld lat temu w postaci pojedynczych komórek 1. Bakterie- to jednokomórkowe drobnoustroje (mikroorganizmy), których wielkość wynosi...
Botanika
Przegląd wybranych rodzin roślin okrytonasiennych Cele zajęć: 1. Poznanie budowy morfologicznej wybranych roślin. 2. Umiejętność dostrzegania charakterystycznych cech budowy morfologicznej roślin. 3. Rozpoznawanie cech roślin pod kątem...
Najważniejsze cechy ptaków
Najważniejsze cechy ptaków to: - ciało pokryte piórami (pokrywowe, konturowe, puchowe) - szczeki pozbawione zębów - szczeki zakończone ostrym dziobem - kończyny przednie przekształcone w skrzydła - kości pneumatyczne (wypełnione powietrzem)...
Mikro i makroelementy
Koleność pierwiastków Cawapń P fosfor(w postaci fosforanów wapnia) M magnez Na sód K potas S siarka N azot Fe żelazo Zn cynk Cu miedź J jod rola makroelementy Cawapń materiał budulcowy kości i szkliwa; wykorzystywany do...
Stosunki antagonistyczne
Do stosunków antagonistycznych, czyli negatywnych zaliczamy: - pasożytnictwo - drapieżnictwo - konkurencja PASOŻYTNICTWO - posożyt żyje kosztem gospodarza i działa na jego szkodę, ponieważ inaczej nie może utrzymywać się przy życiu....