ciarki chodzą komuś po plecach/po grzbiecie
‘ktoś odczuwa w ciele mrowienie na skutek emocji, podniecenia, strachu’; zwrot, przyr.; ciarki znaczenie ‘dreszcze, mrowie’ wtórne, przenośne, pierwotnie ‘krzak i owoc tarniny; też ‘kolce, ciernie’. Może od wrażenia jakby kłucia cierniem; Za każdym razem, gdy zapowiadają deszcz, ciarki mi po plecach chodzą, bo wiem dobrze, co znów mnie czeka.
ciarki chodzą po grzbiecie/plecach
ciarki chodzą po plecach/po grzbiecie
ciągnąć gdzieś/do kogoś/czegoś jak niedźwiedź/mucha do miodu
‘gdzieś/ktoś/coś się komuś bardzo podoba; bardzo chcieć gdzieś być, pożądać kogoś/coś, odczuwać chęć posiadania czegoś’; zwrot, przyr.; T uryści ciągną tu jak niedźwiedź do miodu, ich liczba jest jedynym mankamentem (choć dla Bułgarów zapewne zaletą) tego miejsca. – „Angora”.
ciągnąć jak niedźwiedź/mucha do miodu
ciągnąć/wyciągnąć kogoś za uszy
‘usilnie pomagać komuś w osiągnięciu czegoś’; zwrot; Tusk nie powie głośno, że media (…) ciągną go za uszy . – „Ozon”.
cicha woda
cicha woda
‘ktoś skryty, tylko pozornie spokojny’; wyr. rzecz., przyr.; skrócone przysł. „Cicha woda brzegi rwie”, spopularyzowane przez piosenkę; To tylko pozornie człowiek spokojny i opanowany, wszyscy wiedzą, że to cicha woda. – Internet.
cicha woda brzegi rwie
‘ktoś, dotąd spokojny, daje się poznać z zupełnie innej strony’; fraza, przyr. przysł.; Cicha woda brzegi rwie – tak powiesz o kimś, kto zwykle jest spokojny, cichy i w klasowej kłótni nie opowiada się po żadnej ze stron. Wyobraź sobie, że taka osoba nagle ujawnia swoje inne cechy i zmienia się, staje się np. odważna, występuje w czyjejś obronie, głośno mówi, co naprawdę myśli . – „Victor J”.
ciche dni
‘okres, podczas którego bliskie sobie osoby, najczęściej małżonkowie, nie rozmawiają ze sobą, są na siebie obrażone, gniewają się na siebie’; wyr. rzecz.; Wszystkim parom zdarza się przeżywać kryzys, czyli tzw. ciche dni. – „Cogito”.
Cicho
cicho jak makiem zasiał
cicho/cisza jak makiem zasiał
cicho/cisza jak makiem zasiał/siał
‘bardzo cicho, spokojnie, bez najmniejszego szmeru’; wyr. określ., roln.; początkowo i dziś rzadziej jak makiem siał – maleńkie ziarenka maku padają bezszelestnie na ziemię; Nagle zrobiło się cicho jak makiem siał, albowiem w mrocznych głębinach rozległo się stękanie lwa. – Pust.; Cisza jak makiem zasiał.
Cichy
cichy/pokorny/potulny jak baranek/owieczka/trusia
cichy/pokorny/potulny jak baranek/owieczka/trusia
‘ktoś łagodny, dobry, spokojny, skromny, nieśmiały’; wyr. rzecz., bibl. (Jr 11, 19: „Ja zaś jak potulny baranek,którego prowadzą na zabicie, nie wiedziałem, że powzięli przeciw mnie zgubne plany.” ). W ST zwierzęciem ofiarnym był najczęściej baranek, który stał się symbolem pokory, posłuszeństwa, nieśmiałości, łagodności. Wymagał opieki pasterza, stąd ewangeliczny obraz Chrystusa jako Dobrego Pasterza.; (…) a w kolejce u rzeźnika/stoi potulnie jak owieczka.
cichy/potulny jak baranek/owieczka/trusia
Ciekawość
‘interesowanie się kimś lub czymś może mieć złe konsekwencje’; fraza; One mówią: ciekawość to pierwszy stopień do piekła. – „Angora”.
ciekawość to pierwszy stopień do piekła
ciekawość to pierwszy stopień do piekła
‘interesowanie się kimś lub czymś może mieć złe konsekwencje’; fraza; One mówią: ciekawość to pierwszy stopień do piekła. – „Angora”.
ciekawość to pierwszy stopień do piekła
Cielec
‘symbol bogactwa, zamożności; pieniądze, majątek’; wyr. rzecz., bibl. (Wj 32, 1-35: „I zdjął cały lud złote kolczyki, które miał w uszach i zaniósł je Aaronowi. A wziąwszy je z ich rąk, kazał je przetopić i uczynił z tego posąg cielca ulany z metalu” . Izraelczycy zaczęli cielcowi ze złota oddawać cześć, czym wzbudzili gniew Boga.)
Cielę
‘chodzić za kimś, nie odstępując go na krok’; zwrot, przyr.; Już mi się to znudziło, ile można tak łazić jak cielę za krową. – Internet; (...) księżyc chodzący za nami jak cielę/ceremonialny lecz bez rękawiczek. – J. Twardowski.
ciemne chmury
ciemne interesy
ciemne sprawki
ciemne sprawki/sprawy
‘czyny niezbyt uczciwe, nie zawsze zgodne z prawem’; wyr. rzecz.; Ale trudno zaprzeczyć, że Kościół w latach 70. pozwolił się wmieszać w bardzo ciemne sprawki (…). – GW; W wyjaśnieniach opowiadała nie tylko o swoich związkach z adwokatem, ale również o innych ciemnych sprawach gdańskiej Temidy.
ciemne/brudne/nieczyste/podejrzane interesy
‘niejasne, nieczyste przedsięwzięcia’; wyr. rzecz., ekon.; Uwikłany w ciemne interesy Calvi był głównym bankierem Watykanu.
Ciemno
ciemno jak w dupie u Murzyna
ciemności egipskie
ciemności egipskie
‘nieprzeniknione ciemności’; wyr. rzecz., bibl. (Wj 10, 21: „I rzekł Pan do Mojżesza: «Wyciągnij rękę ku niebu, a nastanie ciemność w ziemi egipskiej tak gęsta, że będzie można dotknąć ciemności».” Dziewiąta z dziesięciu plag spuszczonych przez Boga za to, że faraon nie chciał wypuścić Izraelitów ze swojej ziemi.); Rany Boskie!...Przecież to egipskie ciemności.
Ciemność
‘nieprzeniknione ciemności’; wyr. rzecz., bibl. (Wj 10, 21: „I rzekł Pan do Mojżesza: «Wyciągnij rękę ku niebu, a nastanie ciemność w ziemi egipskiej tak gęsta, że będzie można dotknąć ciemności».” Dziewiąta z dziesięciu plag spuszczonych przez Boga za to, że faraon nie chciał wypuścić Izraelitów ze swojej ziemi.); Rany Boskie!...Przecież to egipskie ciemności.
Ciemny
ciemny jak tabaka w rogu
ciemny jak tabaka w rogu
‘o kimś niewykształconym, nieoświeconym, kto nic nie rozumie, nie ma o niczym pojęcia’; wyr. określ., obycz. Ciemny jak tabaka w rogu , czyli jak sproszkowany tytoń pobudzający do kichania, znany w Polsce od XVII w. Noszono go w tabakierkach, które mogły być wykonane z masy rogowej, albo w rożkach zrobionych z rogów wołowych.
Cienki
cienki Bolek
cienki Bolek
‘ktoś, kto niewiele umie, jest miernotą, jest na coś za słaby’; wyr. rzecz., public.; Wszyscy śmiali się z niego, że jest cienki Bolek. – Internet; A prawda jest taka, że to cienkie pismo i cienkie Bolki. – Internet.
Cienko
‘cierpieć biedę; być bliskim śmierci’; zwrot, rzem.; Przez wiele lat doskonale sobie radziłem, ale teraz zaczynam cienko prząść; z tygodnia na tydzień sytuacja się pogarsza.
cienko prząść
‘żyć w niedostatku, w biedzie, borykać się z trudnościami, niepowodzeniami’; zwrot, stp., rzem.; Jęz.
cienko prząść
‘cierpieć biedę; być bliskim śmierci’; zwrot, rzem.; Przez wiele lat doskonale sobie radziłem, ale teraz zaczynam cienko prząść; z tygodnia na tydzień sytuacja się pogarsza.
cienko śpiewać
‘być w trudnych warunkach materialnych’; ‘stawać się pokornym, spuszczać z tonu’; zwrot, muz.
Cień
‘bać się wszystkiego, być zalęknionym, zastraszonym, przesadnie ostrożnym’; zwrot;
cień podejrzeń
cień podejrzeń
‘wątpliwości wobec kogoś, powątpiewanie, co do czyjeś uczciwości, rzetelności’; wyr. rzecz.; Jeśli nawet cień podejrzeń o korupcję jest formułowany wobec ekipy (…), to wymagania wobec niej muszą być wysokie.