Satyra - utwór literacki ośmieszający lub piętnujący ukazywane w nim zjawiska – wady i przywary ludzkie, środowiska społ., poglądy pol., instytucje, sposoby zachowań i mówienia; satyra stosuje komiczne wyolbrzymienia lub pomniejszenie, środki...
Jan Kochanowski w poemacie "Pieśń świętojańska o Sobótce"przedstawia życie na wsi. Utwór składa się z pieśni dwunastu panien, które sławią uroki życia wiejskiego. Panna XII przedstawia obraz wsi rozpoczynając od słów "wsi spokojna, wsi...
Renesans - Nie tylko styl (w architekturze, malarstwie, poezji, muzyce), ale także cała epoka w historii Europy. Najważniejsze cechy literatury renesansowej: Umiar Znaleźć właściwa miarę w życiu i sztuce. Pamiętać, że w życiu radości...
"Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie" to pieśń XV Jana Kochanowskiego, patriotyczno - obywatelska. Rozpoczyna się apostrofą, czyli bezpośrednim zwrotem do adresata - rządzący państwem. Teza myślowa zawarta w utworze to fakt, iż rządzący powinni...
„Konrad Wallenrod” to powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich, która powstała w latach 1825 – 1827, w czasie zesłania Adama Mickiewicza w głąb Rosji. „Konrad Wallenrod” miał być poematem o człowieku, który całe swoje życie...
ODRODZENIE 1. Omów czynniki wpływające na rozwój odrodzenia. W wieku XIV we Włoszech rozpoczął się przełom w dziełach kultury nazwany później odrodzeniem. Miał on kilka przyczyn. Pierwszą przyczyną było podłoże gospodarcze i polityczne,...
PODSTAWOWE CECHY KULTURY RENESANSU Epoka ta narodziła się we Włoszech w XIV wieku. Bogate mieszczaństwo przejmowało władzę w republikach włoskich. Wielkie rody skupiały w swoich pałacach uczonych, artystów i poetów. Ośrodkiem zainteresowania...
Horacjanizm, tendencje poetyckie nawiązujące do myśli i kształtu twórczości Horacego, upowszechnione w Europie w ciągu XVI–XVII w. Poeci tego nurtu, nawiązując do słynnej pieśni Horacego Exegi monumentum, podnosili temat trwałości poezji i...
Jan Kochanowski Pieśń XIV Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie, A ludzką sprawiedliwość w ręku trzymacie, Wy, mówię, którym, ludzi paść poruczono I zwierzchności nad stadem bożym zwierzono: Miejcie to przed oczyma zawżdy swojemi,...
"Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce" – ludzka egzystencja widziana oczami renesansowego humanisty na podstawie poezji Jana Kochanowskiego. Po okresie ciemnego, mglistego średniowiecza, pełnego zabobonów i całkowitego...
Treny – najsłynniejsze zapewne z dzieł poety; dzieło, które stało się przykładem i symbolem trwałych wartości w literaturze i najbardziej zwycięsko oparło się działaniu czasu w odbiorze poezji Kochanowskiego. Tren XIX ostatni i jako jedyny noszący...
"Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskiego Podana na teatrum przed Królem jego Mścią i Królową jej Mścią w Jazdowie nad Warszawą. Dnia 12 stycznia roku pańskiego 1578, na feście u Jego Mści Pana Podkanclerzego Koronnego....
Psałterz – tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski Wespazjana Kochowskiego. Psałterz Dawidów został wydany w roku 1579 w drukarni Łazarzowej w Krakowie. Dzieło ukazało się w czarnoleskim okresie życia poety. Choć opublikowany w 1579 roku,...
1. Scharakteryzuj światopogląd renesansu. - RENESANS jest epoką otwierającą czasy nowożytne; we Włoszech XIV/XV w, pół. Europa XVI w - symbolizuje odrodzeni człowieka, który wstępuje na wyższy stopień rozwoju; jest to również odrodzenie...
Cykl trenów Jana Kochanowskiego liczy 19 utworów. Opowiadają one o bólu i cierpieniu jakie weszły do życia poety przez drzwi, które otworzyła śmierć najukochańszej córeczki Urszulki. Z trenu na tren, żal i smutek opisywany jest co raz dokładniej....
Jest wprowadzeniem do całego cyklu XIX Trenów. Utwór rozpoczyna się wielkim żalem ojca po stracie córki. Jest to długie zdanie (8 pierwszych wersów) zawierające liczne powtórzenia słowa „Wszytki”, a także odwołania do antyku „łzy Heraklitowe” (łzy...
Tren VII pisany jest stychicznym sylabowcem nieregularnym, w którym przeplatają się wersy trzynastozgłoskowe (7+6) z siedmiozgłoskowymi bezśredniówkowymi. Rymy są sąsiadujące, parzyste i gramatyczne Tren VII rozpoczyna się apostrofą. Do wersu 6...
Jan Kochanowski to przedstawiciel epoki Odrodzenia. Znany jest przede wszystkim jako autor fraszek, pieśni oraz trenów. W odrodzeniu dominował humanizm, który głosił wiarę w potęgę ludzkiego rozumu, umiłowanie ojczyzny, religijność oraz podziw...
Publicystyka to przede wszystkim wypowiedzi na aktualne w danym momencie tematy polityczne, społeczne, kulturalne. Posługuje się ona często środkami perswazyjnymi i zmierza do czynnego oddziaływania na opinię publiczną. Publicystyka nie przekazuje...
Pieśń IX jest próbą odpowiedzi na pytanie intrygujące największych myślicieli, pisarzy, a także zwykłych ludzi. Pytaniem tym jest – Jak żyć, żeby być szczęśliwym? Utwór ten zawiera w sobie kilka rad jak szczęśliwie przejść przez życie, w...
Kazania sejmowe Piotra Skargi to teksty wbrew powszechnemu przekonaniu, nigdy niewygłoszone. Zawierają oburzenie autora na sprawy według niego godne uwagi, karcą, usiłują wyperswadować słuchaczowi prawdy moralne, nauczyć, wskazać błędy w polskim...
Pan Senator Bohaterowie: -Wysocki -Bajkow -Doktor - August Bcu - urzędniky Nowosilcowa, egoista , bez zasad moralnych -ksiądz Piotr - pokorny, skromny ksiądz, doznaje łaski i widzi wizję przyszłości Polski i świata. -pani Rollison – matka...
W okresie renesansu zmienia się całkowicie pozycja człwoeika w stworzonej przez Boga hierarchii bytów. Z pozoru znajduje sie on - tak jak w średiowieczu- w środku, między tym, co jest duchowe, a tym co jest materialne. Ludzie...
Jan Kochanowski, najwybitniejsza postać renesansu, to nie tylko autor znanych fraszek, pieśni, psałterza czy też pierwszej polskiej tragedii "Odprawa posłów greckich". Słuszne okazuje się stwierdzenie licznych badaczy literatury, że Treny są...
Podobnie jak pieśni, fraszki pisał Kochanowski przez całe życie. W ciągu całej z górą dwudziestoletniej działalności poety powstało ich ponad trzysta. Na krótko przed śmiercią, w 1584 roku, autor wydał je w Krakowie w drukarni Łazarzowej, a o ich...
RENESANS Czynniki wpływające na rozwój odrodzenia W wieku XIV we Włoszech rozpoczął się przełom w dziełach kultury nazwany później odrodzeniem. Miał on kilka przyczyn. Pierwszą przyczyną było podłoże gospodarcze i polityczne, którego...
Wraz z Boną Sforzą, włoską żoną Zygmunta Starego, na dwór polski przybyli Włosi, którzy upowszechnili w Polsce idee renesansu. Panowanie Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta to okres ogromnej pomyślności państwa Polskiego, rozwój reformatorskiej...
"Żywot człowieka poczciwego" należy do renesansowego gatunku 'speculum' - utwór przedstawiający wzorcowy wizerunek człowieka w różnych etapach życia, zawierający zbiór nauk, wskazań, napomknień. Speculum spełniało funkcje parenetyczne. (Utwór...
Podobnie jak pieśni, fraszki pisał Kochanowski przez całe życie. W ciągu całej z górą dwudziestoletniej działalności poety powstało ich ponad trzysta. Na krótko przed śmiercią, w 1584 roku, autor wydał je w Krakowie w drukarni Łazarzowej, a o ich...
Piotr Skarga dzięki działalności filantropijnej został nadwornym kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy. Najważniejszym dziełem nadwornego kaznodziei są wydane w 1597 r. "Kazania sejmowe". Nie należą one do literatury religijnej, lecz są doskonale...
Ludzie ofiarowują księciu różne dary, aby mu się przypodobać, lecz autor po przemyśleniu nie chce Wawrzyńcowi Wspaniałemu dawać ani kosztowności, ani broni, lecz postanawia podzielić się z księciem tym co ma najcenniejsze, czyli własną wiedzę....
„Treny” to zbiór utworów żałobnych Jana Kochanowskiego poświęconych jego córce. Poeta jako pierwszy w literaturze polskiej głównym bohaterem cyklu uczynił dziecko – córeczkę Urszulkę. Opisuje swoją tragedię, ból i rozpacz po utracie ukochanej...
Jan Kochanowski urodził się w 1530, a zmarł w 1584 roku. Był wybitnym poetą polskim. Napisał wiele utworów, do jego największych osiągnięć zaliczamy: Treny, Fraszki, oraz Pieśni. Pieśni Jan Kochanowski pisał przez ponad 20 lat, zostały wydane...
Autorem dzieła jest Jan Kochanowski. Urodził się w rodzinie szlacheckiej, prawdopodobnie w roku 1530 w Sycynie pod Zwoleniem, w powiecie radomskim. Studiował początkowo w Akademii Krakowskiej, by po śmierci ojca i nabyciu praw spadkowych...
Autorzy przytoczonych fragmentów - Jan Kochanowski i Giovanni Mirandola, to pisarze renesansowi. W swoich utworach nawiązują do pozycji człowieka we wszechświecie i jego godności. Od czasów średniowiecza sytuacja ludzi zmieniła się...
"Tren XIX" albo "Sen" jest ostatnim utworem z cyklu "Trenów" Jana Kochanowskiego. Stanowi ukojenie cierpienia i powrót do dawnych przekonań poety, spowodowany pojawieniem się matki Kochanowskiego. Zmęczony i...
Patriotyzm w utworach Jana Kochanowskiego Ojczyzna, patriotyzm, sprawy kraju zajmowały w twórczości Jana Kochanowskiego bardzo ważne miejsce. Odzwierciedlone jest to w wielu utworach tego wybitnego człowieka epoki Odrodzenia: - wśród...
Obraz Jacopo Bassano powstał w 1561 roku, czyli w okresie renesansu. Na pierwszym planie widzimy tytułowego Samarytanina, który pomaga pobitemu człowiekowi. Ofiara napaści jest naga, przepasana tylko białym materiałem, co może przypominać scenę...
"Tren XIX" jest ostatnim z trenów Kochanowskiego poświęconych zmarłej córce. Zgodnie ze schematem budowy całego cyklu znajdujemy w nim dwa ostatnie punkty – pocieszenie i napomnienie. Tren jest najdłuższy, ale i spójny, niezależny od...
“Król Edyp” Sofoklesa to klasyczna tragedia grecka z okresu renesansu, która przywołuje jeden z najważniejszych mitów genealogicznych - mit o rodzie Labdakidów. Tematem tej tragedii jest los Edypa, człowieka obciążonego klątwą, któremu nie udaje...
1. EPOKA Czas trwania: Europa – 90. XVIII – 40. XIX Polska – 1822 (wyd. „Ballad i romansów” Mickiewicza) – 1863 (powstanie styczniowe) Geneza słowa - nazwa epoki wywodzi się z języka niemieckiego oraz języka francuskiego, w których roman...
1. Renesans - odrodzenie, trwał we Włoszech od XIV w. do XVI w., a w krajach północnej Europy od końca XV w. do końca XVI w. (w Polsce od XVI w. do lat trzydziestych XVII w.). 2. Tło polityczno - kulturowe Renesansu: Renesans - "złoty...
Jan Kochanowski nie bez powodu jest uznawany za ojca poezji polskiej. Jego dzieła były i są nadal bardzo wyjątkowe. Wiersze, fraszki, pieśni , a szczególnie treny, które pisał z dość nietypowego powodu jak na ten gatunek, przyniosły mu ogromnej...
Wstęp: Jan Kochanowski urodził się w Sycynie. W wieku 14 lat rozpoczął studia na akademii krakowskiej , później kontynuował naukę w Królewcu oraz w Padwie. W swoim życiu wiele podróżował poznając kulturę i obyczaje innych narodów . Tworzył po...
Jan Kochanowski - "Odprawa posłów greckich" Była to pierwsza tragedia humanistyczna napisana w języku polskim. Odsłaniała ona pod maską ustroju państwowego Troi główne niedomagania ustrojowe RP (Kochanowski posłużył się tu kostiumem antycznym,...
„ Pieśń Świętojańska o Sobótce ” jest pochwałą sielskiego życia na wsi w dawnych czasach. Autor wprowadza nas w Sobótkowy nastrój dawnego przedchrześcijańskiego święta ku czci ognia i wody. Wtedy to mieszkańcy wsi oraz ich goście oddawali się...
Twórcy renesansowi przedstawili w swych utworach, najważniejsze według nich, wzorce postępowań, którymi ludzie powinni kierować się w swoim życiu. Największy poeta polskiego Renesansu, Jan Kochanowski, przedstawił ideał życia. Tym ideałem jest...
Jan Kochanowski w "Pieśni o spustoszeniu Podola" opowiada o skutkach najazdu Tatarów na Polskę w 1575 r., który miał miejsce po ucieczce Henryka Walezego do Francji przez co w Polsce jakiś czas panowało bezkrólewie. Utwór ten jest reakcją na to...
Obraz wsi w utworach renesansowych Renesans czyli odrodzenie to epoka, w której nastąpił zwrot w stronę człowieka. Twórcy renesansowi głosili kult życia w harmonii z naturą. Zarówno Jan Kochanowski jak i Mikołaj Rej po zasmakowaniu życia...
Pieśń o spustoszeniu Podola Jana kochanowskiego jest pieśnią patriotyczną. Podmiot liryczny apeluje w nim do Polaków, aby podjęli walkę z Tatarami. W pierwszej części utworu narrator przedstawia sytuację Polaków po najeździe Turczynów, a także...