Autorem dzieła jest Jan Kochanowski. Urodził się w rodzinie szlacheckiej, prawdopodobnie w roku 1530 w Sycynie pod Zwoleniem, w powiecie radomskim. Studiował początkowo w Akademii Krakowskiej, by po śmierci ojca i nabyciu praw spadkowych...
Jan Kochanowski w poemacie "Pieśń świętojańska o Sobótce"przedstawia życie na wsi. Utwór składa się z pieśni dwunastu panien, które sławią uroki życia wiejskiego. Panna XII przedstawia obraz wsi rozpoczynając od słów "wsi spokojna, wsi...
"Jak żyć ma człowiek? Kto, komu i jakich udziela rad w Pieśni XI i w innych pieśniach Jana Kochanowskiego? Wykorzystaj w wypracowaniu stosowne konteksty filozoficzne i historycznoliterackie". Ludzie od zarania dziejów z wielkim...
Jan Kochanowski - spór z filozofią stoicką (na podstawie analizy Trenu IX i innych wybranych utworów z cyklu). Poetycki cykl dziewiętnastu Trenów jest obrazem człowieka w konfrontacji ze śmiercią bliskiej osoby. Kochanowski, człowiek renesansu,...
Termin renesans z franc ( renaissance ) w których historycy określają w dziejach kultury europejskiej trwający od XIV w. do końca XVI stulecia odpowiada polskiemu słowu odrodzenie które domaga się przez uzupełnienie dodatkowa informacje. Jeśli...
Satyra - utwór literacki ośmieszający lub piętnujący ukazywane w nim zjawiska – wady i przywary ludzkie, środowiska społ., poglądy pol., instytucje, sposoby zachowań i mówienia; satyra stosuje komiczne wyolbrzymienia lub pomniejszenie, środki...
Pisarze renesansowi często nawiązywali do motywu wsi. Takimi pisarzami są Mikołaj Rej i Jan Kochanowski, którzy po zasmakowaniu życia dworskiego postanowili osiąść na wsi aby tam spokojnie tworzyć rozkoszując się pięknem przyrody. W swoim...
1. EPOKA Czas trwania: Europa – 90. XVIII – 40. XIX Polska – 1822 (wyd. „Ballad i romansów” Mickiewicza) – 1863 (powstanie styczniowe) Geneza słowa - nazwa epoki wywodzi się z języka niemieckiego oraz języka francuskiego, w których roman...
„Orszuli Kochanowskiej, wdzięcznej, ucieszonej, niepospolitej dziecinie, która cnót wszelkich i dzielności panieńskich początki wielkie pokazawszy, nagle, nieodpowiednie, w niedoszłym wieku swoim, z wielkim a nieznośnym rodziców swych żalem zgasła...
Pieśń IX jest próbą odpowiedzi na pytanie intrygujące największych myślicieli, pisarzy, a także zwykłych ludzi. Pytaniem tym jest – Jak żyć, żeby być szczęśliwym? Utwór ten zawiera w sobie kilka rad jak szczęśliwie przejść przez życie, w...
Człowiek wobec cierpienia, porównaj sposób ukazania tego motywu w Trenie XVII oraz w Biblijnej księdze Hioba Gdy człowieka spotyka nieszczęście, przychodzi czas na refleksję. Uświadamiamy sobie naszą słabość, kruchość istnienia, pozorność...
Cykl trenów Jana Kochanowskiego liczy 19 utworów. Opowiadają one o bólu i cierpieniu jakie weszły do życia poety przez drzwi, które otworzyła śmierć najukochańszej córeczki Urszulki. Z trenu na tren, żal i smutek opisywany jest co raz dokładniej....
RENESANS (z franc. Renaissance- odrodzenie)- prąd w kulturze europejskiej obejmujący wszystkie dziedziny życia (tzw. formacja kulturowa), narodził się we Włoszech około połowy XIV wieku i trwał w większości krajów europejskich do końca XVI wieku....
Jan Kochanowski, żyjąc w epoce renesansu, był przykładem idealnego twórcy Odrodzenia. W przeciwieństwie do wcześniejszej epoki, tematyka była zwrócona na człowieka oraz jego potrzeby i problemy. Jan Kochanowski często czerpał motywy ze...
1. Renesans - odrodzenie, trwał we Włoszech od XIV w. do XVI w., a w krajach północnej Europy od końca XV w. do końca XVI w. (w Polsce od XVI w. do lat trzydziestych XVII w.). 2. Tło polityczno - kulturowe Renesansu: Renesans - "złoty...
Jan Kochanowski był największym poeta polskiego odrodzenia, stąd tez zwykło nazywać się go "ojcem poezji polskiej". Obdarzony niezwykłym słuchem językowym i talentem poetyckim, stał się sprawcą największego przełomu literackiego w historii...
Jan Kochanowski w "Pieśni o spustoszeniu Podola" opowiada o skutkach najazdu Tatarów na Polskę w 1575 r., który miał miejsce po ucieczce Henryka Walezego do Francji przez co w Polsce jakiś czas panowało bezkrólewie. Utwór ten jest reakcją na to...
"Nie-boska komedia" została napisana w 1833 r., wydana w 1835 r. Autor nawiązuje do "Boskiej komedii" Dantego, ukazującej boski porządek świata. W swoim dziele Krasiński opisuje destrukcję owego porządku. Jest to dramat wieloznaczny,...
"Tren XIX" jest ostatnim z trenów Kochanowskiego poświęconych zmarłej córce. Zgodnie ze schematem budowy całego cyklu znajdujemy w nim dwa ostatnie punkty – pocieszenie i napomnienie. Tren jest najdłuższy, ale i spójny, niezależny od...
Kazania sejmowe Piotra Skargi to teksty wbrew powszechnemu przekonaniu, nigdy niewygłoszone. Zawierają oburzenie autora na sprawy według niego godne uwagi, karcą, usiłują wyperswadować słuchaczowi prawdy moralne, nauczyć, wskazać błędy w polskim...
Piotr Skarga dzięki działalności filantropijnej został nadwornym kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy. Najważniejszym dziełem nadwornego kaznodziei są wydane w 1597 r. "Kazania sejmowe". Nie należą one do literatury religijnej, lecz są doskonale...
Renesans - Nie tylko styl (w architekturze, malarstwie, poezji, muzyce), ale także cała epoka w historii Europy. Najważniejsze cechy literatury renesansowej: Umiar Znaleźć właściwa miarę w życiu i sztuce. Pamiętać, że w życiu radości...
PODSTAWOWE CECHY KULTURY RENESANSU Epoka ta narodziła się we Włoszech w XIV wieku. Bogate mieszczaństwo przejmowało władzę w republikach włoskich. Wielkie rody skupiały w swoich pałacach uczonych, artystów i poetów. Ośrodkiem zainteresowania...
Jan Kochanowski, najwybitniejsza postać renesansu, to nie tylko autor znanych fraszek, pieśni, psałterza czy też pierwszej polskiej tragedii "Odprawa posłów greckich". Słuszne okazuje się stwierdzenie licznych badaczy literatury, że Treny są...
Ogólnie - Kolebka – Florencja, potem Rzym - wzorce klasyczne i naturalizm - odzwierciedlała idee epoki, charakter poznawczy, bo podstawowe założenie intelektualne, nie rękodzielnicze - harmonia formy, spokój, statyczność, jasność...
Podobnie jak pieśni, fraszki pisał Kochanowski przez całe życie. W ciągu całej z górą dwudziestoletniej działalności poety powstało ich ponad trzysta. Na krótko przed śmiercią, w 1584 roku, autor wydał je w Krakowie w drukarni Łazarzowej, a o ich...
Topos "Theatrum Mundi" był powszechnie znany w literaturze i kulturze europejskiej począwszy od renesansu. Fascynował twórców zarówno filozoficznych jak i religijnych swoją iluzją gry i teatralną scenerią. Przez lata był zmieniany i...
"Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie" to pieśń XV Jana Kochanowskiego, patriotyczno - obywatelska. Rozpoczyna się apostrofą, czyli bezpośrednim zwrotem do adresata - rządzący państwem. Teza myślowa zawarta w utworze to fakt, iż rządzący powinni...
"Mona Lisa "(także "Gioconda”*) jest chyba najsławniejszym, najbardziej lubianym i najbardziej dyskutowanym obrazem świata. Jest symbolem kultury renesansu. Obraz powstał w okresie wielkich odkryć geograficznych – Krzysztof Kolumb niedawno wrócił...
„Treny” to zbiór utworów żałobnych Jana Kochanowskiego poświęconych jego córce. Poeta jako pierwszy w literaturze polskiej głównym bohaterem cyklu uczynił dziecko – córeczkę Urszulkę. Opisuje swoją tragedię, ból i rozpacz po utracie ukochanej...
Najwybitniejszym twórcą renesansu był Jan Kochanowski. Brał on czynny udział w życiu polityczny i społecznym. Kochał Polskę, troszczył się o losy narodu. Znalazło to odzwierciedlenie w jego utworach. Zwracał uwagę na wiele spraw związanych z walką...
Mądrość to umiejętność podejmowania uzasadnionych decyzji, które w dłuższej perspektywie przynoszą pozytywne rezultaty. Inaczej można to ująć, mówiąc, że mądrość to zdolność praktycznego wykorzystania posiadanej wiedzy i umiejętności. W...
Makbet Williama Szekspira jest to renesansowa tragedia pisana monologiem wewnętrznym , opowiadająca o średniowiecznym rycerzu , jego doświadczeniach życiowych oraz jak z władcy doskonałego stał się zbrodniarzem. Makbet średniowieczny rycerz...
Śmierć niewinnych dzieci od zawsze wstrząsała ludźmi. Nie dziwi więc fakt, że po śmierci Urszulki jej ojciec – Jan Kochanowski opisał to zdarzenie w dziewiętnastu Trenach, czyli utworach o charakterze żałobnym. Poeta zerwał z tradycją mówiącą, że...
Obraz Jacopo Bassano powstał w 1561 roku, czyli w okresie renesansu. Na pierwszym planie widzimy tytułowego Samarytanina, który pomaga pobitemu człowiekowi. Ofiara napaści jest naga, przepasana tylko białym materiałem, co może przypominać scenę...
Horacjanizm, tendencje poetyckie nawiązujące do myśli i kształtu twórczości Horacego, upowszechnione w Europie w ciągu XVI–XVII w. Poeci tego nurtu, nawiązując do słynnej pieśni Horacego Exegi monumentum, podnosili temat trwałości poezji i...
Psałterz – tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski Wespazjana Kochowskiego. Psałterz Dawidów został wydany w roku 1579 w drukarni Łazarzowej w Krakowie. Dzieło ukazało się w czarnoleskim okresie życia poety. Choć opublikowany w 1579 roku,...
Psałterz – tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski Wespazjana Kochowskiego. Psałterz Dawidów został wydany w roku 1579 w drukarni Łazarzowej w Krakowie. Dzieło ukazało się w czarnoleskim okresie życia poety. Choć opublikowany w 1579 roku,...
Jan Kochanowski nie bez powodu jest uznawany za ojca poezji polskiej. Jego dzieła były i są nadal bardzo wyjątkowe. Wiersze, fraszki, pieśni , a szczególnie treny, które pisał z dość nietypowego powodu jak na ten gatunek, przyniosły mu ogromnej...
Należał do galerii pisarzy politycznych złotego wieku, ale był pisarzem politycznym w całej swej działalności. Tworząc dzieło poświęcone problemom państwowym szedł torami wytyczonymi przez starożytnych. Przywołuje traktaty: Platona - "Państwo",...
Patriotyzm w utworach Jana Kochanowskiego Ojczyzna, patriotyzm, sprawy kraju zajmowały w twórczości Jana Kochanowskiego bardzo ważne miejsce. Odzwierciedlone jest to w wielu utworach tego wybitnego człowieka epoki Odrodzenia: - wśród...
„Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim, Moja droga Orszulo, tym zniknieniem swoim…” – nauczyłam się tego trenu na pamięć bez żadnego trudu. Jest to o tyle niebywałe, że przyswajanie tekstu na pamięć było dla mnie zawsze dosyć...
Autorem trenu X jest"Ojciec literatury' Jan Kochanowski .Podmiotem lirycznym w tym utworze jest stroskany, zmartwiony, pełen żalu rodzic -poeta.Odbiorcą jego słów jest jego Skarbek Urszulka.Autor zdaje pytania retoryczne gdzie jest jego...
Kochanowski J. „Tren XII" Stanowi nawrót do wspomnień związanych z życiem i śmiercią Urszuli. Wspomina o swej wielkiej miłości i jeszcze większym żalu po stracie córeczki: „Żaden ojciec podobno barziej nie miłował Dziecięcia, żaden barziej...
Czy satyra sądzi człowieka? Satyra jest taktowana w literaturze jako krytyka. Krytyka, która ośmiesza nie tyle ludzi, i co ich wady, postawy czy zachowania. W swojej pracy na podstawie cytatów i wniosków z analizy satyry „Do króla” Ignacego...
„ Pieśń Świętojańska o Sobótce ” jest pochwałą sielskiego życia na wsi w dawnych czasach. Autor wprowadza nas w Sobótkowy nastrój dawnego przedchrześcijańskiego święta ku czci ognia i wody. Wtedy to mieszkańcy wsi oraz ich goście oddawali się...
We fraszkach „o Żywocie ludzkim” Jan Kochanowski zastanawia się nad ludzką egzystencją. W pierwszym utworze („Wieczna Myśli, któraś jest dalej niż od wieka...”) autor posługując się apostrofą do „Wiecznej Myśli” kreuje obraz Boga obojętnego na...
„Treny” są obrazem cierpień i rozpaczy załamanego ojca po stracie dziecka, są poetyckim pamiętnikiem bólu, stanowią świadectwo duchowych i religijnych przeżyć Jana Kochanowskiego, wtrąconego niespodziewaną śmiercią z sielankowego życia w...
W okresie renesansu zmienia się całkowicie pozycja człwoeika w stworzonej przez Boga hierarchii bytów. Z pozoru znajduje sie on - tak jak w średiowieczu- w środku, między tym, co jest duchowe, a tym co jest materialne. Ludzie...
Renesansowa wizja człowieka zawarta w pismach filozofów, tekstach pisarzy i dziełach plastycznych. Epoka poprzedzająca renesans, czyli średniowiecze, to okres ciemnoty, zabobonów i teocentryzmu - poglądu na świat opierającego się na nauce...