Jan Chryzostom Pasek
Barok : Zapamiętaj tych pisarzy
Józef Baka (1707-1780) – przez długie lata uważany za grafomana; jezuita, poeta piszący głównie o śmierci. Używał poetyki późnego baroku, choć chronologicznie pisał już w czasach saskich. Jan III Sobieski (1629-1696) – listy króla do królowej Marysieńki to najsłynniejszy przykład epistolografii barkowej. Oprócz wyznań miłosnych król pisze też o zdarzeniach wojennych, co pozwala je traktować jako dokument historyczny. Wespazjan Kochowski (1633-1700) – poeta, sarmata tęskniący za...
Barok : Ważni bohaterowie literaccy
Jan Chryzostom Pasek – bohater i autor Pamiętników , rycerz i ziemianin z całym zbiorem wad charakterystycznych dla tych stanów.
Sąd nad narodem
l. Polska i Polacy -sąd nad moim narodem 2. Jacy byliśmy, jacy jesteśmy 3. Nasze wady i zalety narodowe 4. Polaków portret literacki 5. Moje refleksje na temat rodaków Literatura każdego narodu jest zwierciadłem, w którym odbijają się...
Literatura reagująca na wydarzenia; sztuka na usługach; utylitaryzm pewnych epok.
Oświecenie i pozytywizm to dwie epoki, w których dostrzegamy ogromny wpływ literatury i sztuki na człowieka. Wartościowa stała się jedynie sztuka reagująca na wydarzenia - tzw. sztuka na usługach. Przewodnim terminem tych dwóch epok jest...
Kreacjonizm czy dokumentaryzm? Która z artystycznych metod trafniej przedstawia świat?
Według opinii E. Dyczka „Literatura powinna tworzyć światy równoległe, tworzyć rzeczywistość, a nie opisywać”. Wielki grecki filozof i estetyk sztuki, Arystoteles był podobnego zdania. Mianowicie w swoim dziele „Poetyka” określił kanony i...
O baroku.
I. Nazwa epoki Barok - nazwa epoki wyrażająca zepsucie , bezguście i brak dobrego smaku - tak bowiem oceniano tę epokę zarzucając jej odejście od stylu klasycystycznego a tworzenie innych, nowych form. Jednak oznacza ona również coś niezwykle...
„Czymże jest człowiek?” – William Shakespeare. Jaką odpowiedź na to pytanie odnajdujesz w wybranych utworach literatury? (antyk, średniowiecze, renesans, barok)
Człowiek od początku swego bytowania na Ziemi zastanawiał się nad sensem swojego istnienia. Pytania „Kim jesteśmy i skąd się tu wzięliśmy?” zadajemy sobie od zawsze. I zaczynając od czasów najdawniejszych, a kończąc na dniu dzisiejszym, udzielamy...
Portret rycerza, szlachcica i dworzanina
Temat o który będę dziś mówił brzmi: „Portret rycerza, szlachcica i dworzanina w literaturze”. Jest to temat, który ściśle powiązany jest z tak zwanymi wzorcami osobowymi. Są to „ideały”, które pokazywały jak człowiek w danej epoce powinien się...
Okresy
Barok Nie była to epoka spokojna. Po okresie tolerancji religijnej nastąpiła kontrofensywa Kościoła: kontrreformacja, szaleństwa Inkwizycji, wojny religijne i skrytobójstwa (noc św. Bartłomieja we Francji), wreszcie chrystianizacja mieczem...
Mistrzowie i ich uczniowie wśród twórców literatury. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw ujawniające się w działach związki między ich twórczością
„MISTRZOWIE I ICH UCZNIOWIE WŚRÓD TWÓRCÓW LITERATURY. NA PODSTAWIE WYBRANYCH PRZYKŁADÓW PRZEDSTAW UJAWNIAJĄCE SIĘ W DZIEŁACH ZWIĄZKI MIĘDZY ICH TWÓRCZOŚCIĄ” Literatura to wszystkie dzieła artystyczne zachowane w formie pisanej lub w przekazie...
Barok.
30. Los człowieka w twórczości Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Daniela Naborowskiego Mikołaj Sęp-Szarzyński żył w tym samym czasie co Jan Kochanowski, gdy zmarł w 1581 roku Kochanowski jeszcze żył (do 1584 roku). Wielu historyków literatury...
Sarmackie samozadowolenie, a kompleksy narodowe.
Ustosunkowanie się do tak sformułowanego tematu jest trudne przede wszystkim dlatego, że żadnej z dwu wymienionych postaw nie można ocenić jednoznacznie. Sądzę, że w celu ich właściwego porównania powinniśmy odpowiedzieć na pytanie "która...
Barok.
BAROK to epoka literacka między odrodzeniem a oświeceniem, obejmująca w zasadzie wiek XVII, choć także zjawiska z końca XVI i I połowy XVIII wieku. Termin "barok" zapożyczono z historii sztuki, gdzie stosowany był dla określenia...
Sarmatyzm
Wiersz Wacława Potockiego pt. ? Pospolite ruszenie? opowiada o stosunkach panujących w szeregach szlachty Polskiej. Opowiada także o mentalności rycerzy oraz podejścia do obowiązków obrony ojczyzny. Szlachta opisana w wierszu niezbyt przejmuje się...
Polska i Europa w XII w. - krótka synteza
1. Pojęcia: *płodozmian – system uprawy ziemi polegający na wykorzystaniu każdej części pola (inaczej niż w trójpolówce). Co roku zmieniano rodzaj roślin rosnących na danej części pola (jednego roku pszenica, później buraki) *absolutyzm - król...
Pamiętniki i Epistografia.
Pamiętnikarstwo - Rozkwita w XVII w. wielka moda na pamiętniki. W większości te domorosłe dzieła nie są zbyt wartościowe literacko. Pisano diariusze, zapisy gawędziarskie, raptularze, czyli kroniki rodzinne. Odnotowywano urodziny dzieci, śmierć,...
Sarmatyzm, sarmaci.
Sarmatyzm określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI, aż po czasy rozbioru. Sarmatyzmowi przypisuje się również swoisty sposób bycia bujność obyczaju czy mentalność polskiej szlachty....
Blaski i cienie polskiej szlachty w XVII w.
Polska szlachta w XVIII w. nie miała równych sobie stanów w całej Europie. Było to związane z kilkoma czynnikami. Jednym z nich był czynnik polityczny – Polska była jedynym krajem o tzw. demokracji szlacheckiej, czyli o ustroju, który odznaczał...
Opracowanie epoki barokowej.
Barok. Podłoże rozwoju literatury barok. 1. Barok (od portugalskiego barocco- perła nieoszlifowana)- nowy prąd w literaturze i sztuce, który w zestawieniu z renesansową harmonią kojarzono początkowo z cywilizacyjnym cofnięciem się, a nawet...
Fascynacje czy poczucie obcości? Człowiek współczesny wobec dzieł literatury staropolskiej
Okres staropolski obejmuje trzy wielkie epoki historyczno - literackie: średniowiecze, renesans, barok. W każdej z nich ukształtował się odrębny pogląd na temat Boga, człowieka, życia i śmierci. W średniowiecznej literaturze dominowały trzy wzorce...
Barok
BAROK to epoka literacka między odrodzeniem a oświeceniem, obejmująca w zasadzie wiek XVII, choć także zjawiska z końca XVI i I połowy XVIII wieku. Termin "barok" zapożyczono z historii sztuki, gdzie stosowany był dla określenia dziwactwa i...
Dzięki jakim wartościom wyróżnia się pisarstwo W. Potockiego na tle literatury drugiej połowy XVII wieku?
Polska literatura barokowa rozwijała się w dwóch nurtach: dworskim i dworkowym (sarmackim). Reprezentantami nurtu dworskiego są: Jan Andrzej Morsztyn oraz Daniel Naborowski, zaś literaturę sarmacką reprezentują: Jan Chryzostom Pasek i Wacław...
Dwa obrazy polskiej szlachty u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza podobne czy różne?
Fragment książki Jana Chryzostoma Paska pt. „ W obozie” i fragment z książki pt. „Potop” Henryka Sienkiewicza opisują obraz szlachty polskiej. Czy są one podobne, a może różne? Pierwszym aspektem nad jakim należy się zastanowić to kiedy i w...
Porównanie Rolanda i Rycerza Sarmackiego
Porównanie osoby Rycerza Rolanda i ogółu Rycerza Sarmackiego na pozór wydaje się rzeczą dość trudną do zrealizowania. Przytaczając tutaj wiele cytatów oraz opisów obu rycerzy pokaże, iż w rzeczywistości jest to możliwe i jak najbardziej realne....
Czy problematyka wypowiedzi pisemnej decyduje o jej formie? Uzasadnij swoja wypowiedź.
Uważam, że forma wypowiedzi w dużym stopniu zależy od jej problematyki. Wyraźnie to można zaobserwować na omawianych przez nas na lekcjach przykładach takich rodzajów literackich jak kronika, pamiętnik i dziennik. W swojej ?Kronice? Gall Anonim...
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci w literaturze staropolskiej
Literatura staropolska obejmuje następujące epoki: średniowiecze, ordodzenie,, barok i oświecenie. Epoki te różniły się między sobą filozofią życia, rozwijały się w różnych warunkach społeczno- ekonomiczno- politycznych, różniło je również inne...
Jakie treści i postawy zawarte w literaturze przedrozbiorowej mogą pomóc w kształtowaniu wzorca osobowego współczesnego człowieka - Polaka.
Człowiek współczesny wraca myślami w przeszłość. Zastanawia się nad początkiem swego istnienia, skąd pochodzi, jacy byli jego przodkowie, jak kształtowało się jego życie. Powraca do literatury, która powstała przed jego narodzeniem. Pragnie...
Rola literatury patriotyczej w literaturze polskiej.
Literatura patriotyczna jest praktycznie nieodzownym elementem polskiej literatury. Zaznaczyć jednak należy, dlaczego tak jest. Oto, bowiem historia naszego pięknego kraju podzielona na epoki pokazuje jak bardzo zmieniał się wizerunek kraju i jak...
Wykorzystując posiadaną wiedzę i załączone teksty dokonaj oceny zjawiska zwanego sarmatyzmem. [Ernest Bryll "Portret sarmacki" i Jan Chryzostom Pasek "Pamiętniki"(frag.)]
Charakterystycznym dla polskiego baroku było zjawisko sarmatyzmu. Powstał on w połowie XVII wieku w dworkach szlacheckich. Nie wykraczał poza granice Rzeczpospolitej, lecz w owych Rzeczpospolita była ogromnym krajem obejmującym tereny...
Barok
1. RAMY CZASOWE EUROPA XVII w. we FRANCJI nie było 2. CHARAKTERYSTYKA CZASÓW BAROKU 2.1 SYTUACJA POLITYCZNA I KULTURALNA NA ZACHODZIE EUROPY - czas kontrreformacji - tolerancja religijna zanikała - we Francji rozwijała się kultura -...
Kim jest człowiek w twórczości renesansu i baroku?
Próbuję sobie przypomnieć kiedy to się zaczęło. Zwykle dzieje się tak, że problematyka i potencjalny autor jakoś przypadają sobie do gustu. Tymczasem patrzę na arkusze wciąż białego papieru, z nadzieją, że w końcu zobaczę te wyimaginowane...
„Należy odczuć jakiego świata jesteś cząstką” –słowa Marka Aureliusza uczyń mottem do rozważań na temat człowieka poszukującego sensu i wartości życia w literaturze staropolskiej
Człowiek będąc istotą rozumną odbywa podczas życia niekończącą się wędrówkę w poszukiwaniu odpowiedniej drogi – sensu i wartości swego bytowania. Zdaje sobie sprawę z własnego istnienia oraz ogółu czynników składających się na nie. Jest poniekąd...
Postawy bohaterów dawnych to dla Twojego pokolenia - przebrzmiałe słowa, temat do dyskusji, wzory zachowań
Postawy bohaterów dawnych budzą dzisiaj wśród młodych ludzi różne emocje i uczucia. Jedne z nich są odrzucane, inne akceptowane, natomiast niektóre stanowią temat licznych dyskusji. Znaczna część młodego pokolenia akceptuje te postawy, które są...
Kobieta jako bohaterka literacka
KOBIETA JAKO BOHATERKA LITERACKA. PRZEDSTAW ZAGADNIENIE, ODWOŁUJĄC SIĘ DO WYBRANYCH DZIEŁ Galeria kobiet w literaturze jest niesłychanie bogata. Przez wieki wykreowane zostały różne typy kobiet i różne role oraz zadania powierzano im. Kobiety...
Postawa Wacława Potockiego i Jana Chryzostoma Paska - różne oblicza sarmatyzmu.
Pasek był typowym przedstawicielem średniej szlachty. Jak każdy ówczesny Sarmata był rycerzem (żołnierzem) i rolnikiem (gospodarzem). Brał udział w wyprawach do Danii i Moskwy. Osiadł na wsi i zajął się gospodarką. "Pamiętniki"...
Rozwój sarmatyzmu i kultura baroku w Rzeczypospolitej
Zwyczajowo przyjęło się uważać XVII wiek i pierwszą połowę wieku XVII jako czas epoki Baroku oraz czas rozwoju i największego przenikania do świadomości szlacheckiej sarmatyzmu, jako sztandarowej ideologii tego okresu. Nie są to jednak granice...
Dawny i współczesny sarmata w oparciu o twórzcość Wacława Potockiego i Jana Chryzostoma Paska.
Sarmata to członek plemion koczowniczo – pasterskich pochodzenia irańskiego, które opuściwszy w pierwszych wiekach naszej ery tereny pomiędzy Donem a dolną Wołgą podbiły ziemie od Dniepru po Wisłę, obracając tamtejszą ludność w niewolników. Dawni...
Literackie wzory osobowe na przestrzeni średniowiecza, renesansu, baroku
Literackie wzory osobowe. Dokonaj oceny konkretnych postaw na podstawie analizy wybranych utworów. W średniowieczu kreuje się obraz ascety/świętego . W średniowieczu mocno zakorzeniło się chrześcijaństwo, nic więc dziwnego, że panowała moda na...
Dwa obrazy polskiej szlachty - u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne? Wykorzystaj stosowne konteksty.
W XVII wieku szlachta polska, która w sensie politycznym stanowiła naród, doszukiwała się swej genologii u starożytnych Sarmatów, cechujących się, według podań, odwagą, walecznością, rycerskością i wspaniałomyślnością. Jan Chryzostom Pasek za...
Dwa obrazy polskiej szlachty – u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne?
Szlachta była bardzo ważną warstwą społeczną. Zaczęła się wyodrębniać z rycerzy u schyłku średniowiecza. W Polsce siłą dominującą stała się w wieku XVI, bo wtedy ukształtował się w Rzeczpospolitej ustrój demokracji szlacheckiej. W ten sposób miała...
Dwa obrazy polskiej szlachty- u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza- podobne czy różne? Wykorzystaj stosowne fragmenty.
W literaturze polskiej możemy spotkać się z różnymi obrazami, które przedstawiają polską szlachtę. Czy są one jednak do siebie podobne? Ja uważam, że nie. Dlaczego? Postaram się to uzasadnić porównując dwa fragmenty ukazujące polską szlachtę....
Jan Chryzostom Pasek - przykład prawdziwego szlachcica-sarmaty.
Jan Chryzostom Pasek był potomkiem zubożałej , zagrodowej szlachty , a jego ojciec siedział już na dzierżawie , nie na zagrodzie . Z jezuickiego kolegium w Rawie Mazowieckiej , z której okolic pochodził , zaciągnął się do wojska w czasie najazdu...
Zagadnienia maturalne z języka polskiego
Jak rozumiesz określenie "Bogowie jak ludzie - ludzie jak bogowie"? Zdaniem tym określa się często bohaterów mitologii i wywodzącej się z niej literatury. Prezentuje ona bowiem bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same...
Sarmata o sobie, inni o sarmacie. Omów na podstawie przykładów literackich XVII i VIII wieku. Blaski i cienie sarmatyzmu.
Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Określa ono obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI, aż po czasy rozbioru. Z pojęciem tym kojarzy się również swoisty sposób bycia: rubaszność, bujność...
Podsumowanie renesansu i baroku ze szczególnym ujeciem Polski.
Historia Czasy nowożytne Przemiany kultury ODRODZENIE Słowo renesans, inna nazwa epoki odrodzenia wzięła się od włoskiego Rinascimento, i oznaczało przywrócenie do życia cywilizacji, którą uśpili barbarzyńcy niszcząc cesarstwo rzymskie....
Barok, Oświecenie.
Zjawiska i motywy. Śmierć przemijanie, szatan-typowe motywy sztuki i lite -ratury. Zwrot ku Bogu i religii wobec przeczucia kruchości i przemijalności życia ludzkiego. Filozofowie B. Franciszek Bacon(An) Novum Organum. Błażej Pascal(Fr)...
Scharakteryzuj nurty poezji barokowej - wykorzystaj twórczość Jana Andrzeja Morsztyna, Daniela Naborowskiego i Wacława Potockiego
W pewnym uproszczeniu mówimy, że w literaturze polskiego baroku zaistniały dwa ważne, podstawowe nurty. Pierwszy - nurt dworski - rozwijający się na dworach magnackich i królewskim; drugi to nurt ziemiański (sarmacki) - charakterystyczny dla...
"Pamiętniki" J. Ch. Paska świadectwem obyczaju i dokumentem językowym epoki.
Jan Chryzostom Pasek reprezentuje nurt dworkowy, czyli sarmacki w polskiej literaturze barokowej. Sama nazwa tego nurtu wywodzi się od legendarnych Sarmatów - ludu zamieszkującego w I w. p. n. e. ziemie nad dolną Wołgą. Historycy XVI wieku...
Wpływ sarmatyzmu na styl życia szlachty polskiej w XVII wieku
W wieku XVII sarmatyzm stał się podstawą szlacheckiego światopoglądu. Polska szlachta w wyniku przekonania o pochodzeniu od starożytnego, odważnego i bitnego plemienia Sarmatów zaczęła charakteryzować się tradycjonalizmem, konserwatyzmem i...
Barok - podstawy.
Poglądy filozoficzne: - Kartezjusz ? początek racjonalizmu ?Cogito ergo sum? ? myślę, więc jestem - Błażej Pascal ? mistycyzm ? człowiek ma możliwość bezpośredniego, nadzmysłowego zjednoczenia swej duszy z bóstwami; człowiek jest słaby i...