Jan Chryzostom Pasek Pamiętniki
Literatura reagująca na wydarzenia; sztuka na usługach; utylitaryzm pewnych epok.
Oświecenie i pozytywizm to dwie epoki, w których dostrzegamy ogromny wpływ literatury i sztuki na człowieka. Wartościowa stała się jedynie sztuka reagująca na wydarzenia - tzw. sztuka na usługach. Przewodnim terminem tych dwóch epok jest...
Portret rycerza, szlachcica i dworzanina
Temat o który będę dziś mówił brzmi: „Portret rycerza, szlachcica i dworzanina w literaturze”. Jest to temat, który ściśle powiązany jest z tak zwanymi wzorcami osobowymi. Są to „ideały”, które pokazywały jak człowiek w danej epoce powinien się...
Okresy
Barok Nie była to epoka spokojna. Po okresie tolerancji religijnej nastąpiła kontrofensywa Kościoła: kontrreformacja, szaleństwa Inkwizycji, wojny religijne i skrytobójstwa (noc św. Bartłomieja we Francji), wreszcie chrystianizacja mieczem...
Barok.
30. Los człowieka w twórczości Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego i Daniela Naborowskiego Mikołaj Sęp-Szarzyński żył w tym samym czasie co Jan Kochanowski, gdy zmarł w 1581 roku Kochanowski jeszcze żył (do 1584 roku). Wielu historyków literatury...
Sarmatyzm
Wiersz Wacława Potockiego pt. ? Pospolite ruszenie? opowiada o stosunkach panujących w szeregach szlachty Polskiej. Opowiada także o mentalności rycerzy oraz podejścia do obowiązków obrony ojczyzny. Szlachta opisana w wierszu niezbyt przejmuje się...
Pamiętniki i Epistografia.
Pamiętnikarstwo - Rozkwita w XVII w. wielka moda na pamiętniki. W większości te domorosłe dzieła nie są zbyt wartościowe literacko. Pisano diariusze, zapisy gawędziarskie, raptularze, czyli kroniki rodzinne. Odnotowywano urodziny dzieci, śmierć,...
Blaski i cienie polskiej szlachty w XVII w.
Polska szlachta w XVIII w. nie miała równych sobie stanów w całej Europie. Było to związane z kilkoma czynnikami. Jednym z nich był czynnik polityczny – Polska była jedynym krajem o tzw. demokracji szlacheckiej, czyli o ustroju, który odznaczał...
Opracowanie epoki barokowej.
Barok. Podłoże rozwoju literatury barok. 1. Barok (od portugalskiego barocco- perła nieoszlifowana)- nowy prąd w literaturze i sztuce, który w zestawieniu z renesansową harmonią kojarzono początkowo z cywilizacyjnym cofnięciem się, a nawet...
Dzięki jakim wartościom wyróżnia się pisarstwo W. Potockiego na tle literatury drugiej połowy XVII wieku?
Polska literatura barokowa rozwijała się w dwóch nurtach: dworskim i dworkowym (sarmackim). Reprezentantami nurtu dworskiego są: Jan Andrzej Morsztyn oraz Daniel Naborowski, zaś literaturę sarmacką reprezentują: Jan Chryzostom Pasek i Wacław...
Porównanie Rolanda i Rycerza Sarmackiego
Porównanie osoby Rycerza Rolanda i ogółu Rycerza Sarmackiego na pozór wydaje się rzeczą dość trudną do zrealizowania. Przytaczając tutaj wiele cytatów oraz opisów obu rycerzy pokaże, iż w rzeczywistości jest to możliwe i jak najbardziej realne....
Barok
1. RAMY CZASOWE EUROPA XVII w. we FRANCJI nie było 2. CHARAKTERYSTYKA CZASÓW BAROKU 2.1 SYTUACJA POLITYCZNA I KULTURALNA NA ZACHODZIE EUROPY - czas kontrreformacji - tolerancja religijna zanikała - we Francji rozwijała się kultura -...
Postawa Wacława Potockiego i Jana Chryzostoma Paska - różne oblicza sarmatyzmu.
Pasek był typowym przedstawicielem średniej szlachty. Jak każdy ówczesny Sarmata był rycerzem (żołnierzem) i rolnikiem (gospodarzem). Brał udział w wyprawach do Danii i Moskwy. Osiadł na wsi i zajął się gospodarką. "Pamiętniki"...
Rozwój sarmatyzmu i kultura baroku w Rzeczypospolitej
Zwyczajowo przyjęło się uważać XVII wiek i pierwszą połowę wieku XVII jako czas epoki Baroku oraz czas rozwoju i największego przenikania do świadomości szlacheckiej sarmatyzmu, jako sztandarowej ideologii tego okresu. Nie są to jednak granice...
Dawny i współczesny sarmata w oparciu o twórzcość Wacława Potockiego i Jana Chryzostoma Paska.
Sarmata to członek plemion koczowniczo – pasterskich pochodzenia irańskiego, które opuściwszy w pierwszych wiekach naszej ery tereny pomiędzy Donem a dolną Wołgą podbiły ziemie od Dniepru po Wisłę, obracając tamtejszą ludność w niewolników. Dawni...
Dwa obrazy polskiej szlachty - u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne? Wykorzystaj stosowne konteksty.
W XVII wieku szlachta polska, która w sensie politycznym stanowiła naród, doszukiwała się swej genologii u starożytnych Sarmatów, cechujących się, według podań, odwagą, walecznością, rycerskością i wspaniałomyślnością. Jan Chryzostom Pasek za...
Jan Chryzostom Pasek - przykład prawdziwego szlachcica-sarmaty.
Jan Chryzostom Pasek był potomkiem zubożałej , zagrodowej szlachty , a jego ojciec siedział już na dzierżawie , nie na zagrodzie . Z jezuickiego kolegium w Rawie Mazowieckiej , z której okolic pochodził , zaciągnął się do wojska w czasie najazdu...
Sarmata o sobie, inni o sarmacie. Omów na podstawie przykładów literackich XVII i VIII wieku. Blaski i cienie sarmatyzmu.
Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Określa ono obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI, aż po czasy rozbioru. Z pojęciem tym kojarzy się również swoisty sposób bycia: rubaszność, bujność...
"Pamiętniki" J. Ch. Paska świadectwem obyczaju i dokumentem językowym epoki.
Jan Chryzostom Pasek reprezentuje nurt dworkowy, czyli sarmacki w polskiej literaturze barokowej. Sama nazwa tego nurtu wywodzi się od legendarnych Sarmatów - ludu zamieszkującego w I w. p. n. e. ziemie nad dolną Wołgą. Historycy XVI wieku...
Wpływ sarmatyzmu na styl życia szlachty polskiej w XVII wieku
W wieku XVII sarmatyzm stał się podstawą szlacheckiego światopoglądu. Polska szlachta w wyniku przekonania o pochodzeniu od starożytnego, odważnego i bitnego plemienia Sarmatów zaczęła charakteryzować się tradycjonalizmem, konserwatyzmem i...
Na podstawie wybranych utworow omow charakterystyczne cechy Baroku.
W baroku polskim wyróżnić można trzy charakterystyczne nurty: barok kwiecisty, dworski barok sarmacki, dworkowy barok klasyczny, francuski 1. Barok kwiecisty.Jest to styl zwycięskiego kościoła i absolutystycznej monarchii. Charakteryzuje...
Powtórka z Baroku.
LITERACKIE I IDEOWE WYZNACZNIKI EPOKI. 1. N a z w a: Nazwa „barok” stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności (zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu...
Barok - opracowanie epoki
Barok - Epoka uduchowiona, mistyczna, u podłoża filozofii leży poczucie przemijalności życia i kruchości istoty ludzkiej. Zwrot ku Bogu i religii, myśli o życiu pozaziemskim. Niepokój i ozdobność w sztuce (również słowa), celem - wyrażenie uczuć...
Powtórka z epok - Barok i Oświecenie
BAROK 1. Styl barokowy w sztuce (Malarstwo, architektura) • Termin barok pochodzi z języka portugalskiego „barocco” oznacza nieregularną perłę o dziwnym kształcie, włosi używali tego słowa do określenia czegoś przesadnego. • Termin...
Potocki i Pasek wobec sartamatyzmu - podobne czy odmienne stanowisko?
A czym tak właściwie jest sarmatyzm? Krótko mówiąc to wykształcona w końcu XVII wieku formacja kulturowa obejmująca światopogląd, obyczajowość i kulturę polskiej szlachty. Wszystko wzięło się z przekonania przedstawicieli szlachty, że ludy...
Pamiętniki i diariusze Jana Chryzostoma Paska
Pamiętniki i diariusze (dzienniki) zajmowały niemało miejsca w literaturze XVII wieku. Dzięki bezpośredniemu stosunkowi autorów do przedstawianych faktów, dzięki żywości i barwności wysławiania się, pamiętniki są doskonałym źródłem poznawania...
Obraz polskiego Sarmaty - Jan Chryzostom Pasek.
Sarmatyzm był zjawiskiem występującym jedynie w Polsce i cechującym szlachtę Rzeczypospolitej między XVI i XVII wiekiem. Jest to ideologia, obyczajowość oraz kultura duchowa i umysłowa polskiej szlachty. Przedstawiciele tego stanu wierzyli, że...
Obraz sarmaty w literaturze baroku i oświecenia
Sarmatyzm jest to ruch społeczno- obyczajowy, a także postawa wywodząca polską szlachtę od rycerza bądź też od koczowniczego ludu zamieszkującego ziemie Polskie. Określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od...
Interpretacja fragmentu "Pamiętników" J. Ch. Paska pt. "Bitwa".
Epika Paska należy do nurtu sarmacko-szlacheckiego. Poeta napisał "Pamiętniki" około roku 1690.Pamiętniki i diariusze zajmowały dość znaczną pozycję w literaturze XVII w. Dzięki bezpośredniemu stosunkowi autorów do przedstawionych faktów...
Pisarze i utwory Baroku.
Jan Andrzej Morsztyn "Cuda miłości" Ani cierpienie, ani łzy nie są w stanie zgasić uczucia. Miłość jest uczuciem, które czyni cuda. "Niestatek", "Do trupa", "Na Tomka". Morsztyn jest przedstawicielem...
Trzy nurty w literaturze barokowej: dworski, sarmacki i plebejski.
Barok jest kierunkiem we wszystkich dziedzinach sztuki, występujący w Europie, a następnie w Ameryce Łacińskiej od końca XVI do I połowy XVIII wieku. Najwcześniej został ukształtowany we Włoszech (manieryzm, marinizm) i w Hiszpanii (konceptyzm,...
"Pytasz co w moim życiu ze wszystkich rzeczą główną" - o potrzebie autorytetów.
Człowiek w swoim życiu nieustannie boryka się z problemami. Niektóre dotyczą codziennych, prozaicznych spraw, inne są wręcz życiowymi tragediami. Jednostka ludzka często jest na tyle słaba, ze nie potrafi poradzić sobie z niezrozumiałą...
Jak postrzega sytuację człowieka w świecie literatura polskiego baroku? Rozważ problem analizując wybrane utwory literackie.
Barocco - w wolnym tłumaczeniu znaczy dziwny, oryginalny. Epoka ta nosi nazwę perły dziwnej i nietuzinkowej, lecz jednocześnie ogromnie wartościowej. Wiek XVII to okres na który przypada barok, jest to czas nie najszczęśliwszy dla świata i Europy....
Sarmatyzm.
Polską szlachtę wieku XVII i XVIII cechowało poczucie narodowej potęgi, świadomość tradycji i przekonanie o pochodzeniu Polaków od starożytnych Sarmatów. Duma była nieodłączną cechą barokowej mentalności. Z czasem pojęcie sarmatyzmu nabrało...
Niepokój o przyszłość RP w pamiętnikach Paska (krytyka sarmatyzmu).
Obraz sarmackiego życia drobnoszlacheckiego: zamiłowanie do gospodarowania na ziemi; lubowanie się w zabawach, biesiadach i uroczystościach z różnych okazji; wygłaszanie uroczystycz przemówień; cenienie sobie wysoko sztuki krasomówczej;...
Polska i Polacy - naród, tożsamość narodowa
Komentarz: Kto podjął się prezentowania tematu o Polsce i Polakach – nie będzie narzekał na brak materiału! Konkretne sformułowania tematu: 1. Literatura XIX wieku jako strażniczka „narodowego pamiątek kościoła”. Stosunkowo wąskie...
Opracowanie baroku
Człowiek- istota krucha;jedyna potęga to Bóg;religijność;metafizyka;mistycyzm;przemijanie Descrates- KARTEZJUSZ-twórca racjonalizmu Blaise Pascal ,,człowiek jest tylko trzciną, ale trzciną myślącą” Sonet- gatunek zawsze składa się z 14 wersów...
Barok - opracowanie epoki.
BAROK - koniec XVI w. – połowa XVIII w. 1. Kontrreformacja - lista ksiąg zakazanych, nakaz pokazywania scen religijnych, upadek piśmiennictwa, nietolerancja religijna. 2. Dwoistość postaw - zgoda na świat nietrwały szukanie wartości...
Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że literatura baroku to przerost formy nad treścią?
Barok to epoka literacka między odrodzeniem a oświeceniem, obejmująca w zasadzie wiek XVII, choć także zjawiska z końca XVI. Nazwa Barok pochodzi prawdopodobnie od portugalskiego słowa "barocco" oznaczającego rzadką i cenną perłę o nieregularnym...
Ideał człowieka i obywatela w literaturze staropolskiej
Stosunek człowieka do świata zmieniał się na przestrzeni wieków. Na kształtowanie się ludzkich poglądów miały (i nadal mają ) wpływ wiele czynników. Poszczególne epoki oraz literatura i sztuka tworzona w czasie ich trwania odwzorowują różne...
Sarmata o sobie i my o Sarmacie
W wieku XVII całą szlachtę polską jednoczyło poczucie narodowej potęgi, przekonanie o świetności polskiego ustroju, monarchii ograniczonej prawami stanu szlacheckiego, nadto świadomość tradycji rodowej i starodawności sarmackiej, co wiązało się z...
Dwa obrazy polskiej szlachty – u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza – podobne czy różne?
Czy obraz polskiej szlachty u Jana Chryzostoma Paska jest porównywalny do tego który spotykamy w twórczości Henryka Sienkiewicza? A może jest on całkiem heterogoniczny? Spróbuję znaleźć odpowiedź na to pytanie porównując dwa utwory tych znanych...
Różnice między barokiem szlacheckim Potockiego; barokiem sarmackim Paska i barokiem dworskim Morsztyna.
1. Wacław Potocki (1621-1696) pochodził ze średniozamożnej szlachty, wykształcenie zdobył przy zborze ariańskim w Raciborzu. Pod groźbą edyktu z 1658 r., skazującego arian na wygnanie, przeszedł na katolicyzm, lecz mimo to pozostał wierny swej...
Nurty poezji barokowej. Scharakteryzuj na przykładach.
Barok ma dwa podstawowe nurty tj.: dworkowy i dworski. Ten pierwszy oparty na sarmatyźmie, czyli typie kultury szlacheckiej ukształtowanej w okresie baroku, chociaż zapoczątkowanej w latach 80-tych XVI w. Jego podstawą było uznanie, że...
Omów wybrane fragmenty "Pamiętników" Jana Chryzostoma Paska - jako dokument epoki i dzieło literackie.
Wiek XVII w literaturze polskiej pozostawiał spuściznę literacką wprawdzie nie utrwaloną drukiem, ale barwną i zróżnicowaną. Szlachta pisała wtedy chętnie wiersze (Wacław Potocki, Zbigniew Morsztyn, Szymon Zimorowic), listy (te najsłynniejsze,...
Wskaż i określ cechy sarmackiego światopoglądu, odwołując się do literatury pamiętnikarskiej epoki baroku.
Tematem niniejszej prezentacji jest wskazanie i określenie cech sarmackiego światopoglądu w odniesieniu do literatury pamiętnikarskiej epoki baroku. Celem mojego wystąpienia jest ogólna charakterystyka sarmatyzmu ze szczególnym uwzględnieniem...
Pamiętniki Paska zwierciadłem epoki.
Poezja Paska należy do nurtu sarmacko-szlacheckiego.Poeta napisał "Pamiętniki" około roku 1690.Pamiętniki i diariusze zajmowały dość znaczną pozycję w literaturze XVII w. Dzięki bezpośredniemu stosunkowi autorów do przedstawionych faktów...
Portret polskiej szlachty w "Pamiętnikach"
Pasek interpretuje w "Pamiętnikach" to, co widzi z pozycji przeciętnego żołnierza i szlachcica. Stefan Czarniecki i jego wojsko w "Pamiętnikach" przedstawieni są jako kwiat polskiego rycerstwa, które walczy...
Sarmatyzm, sarmaci - charakterystyka
Sarmatyzm określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI, aż po czasy rozbioru. Sarmatyzmowi przypisuje się również swoisty sposób bycia bujność obyczaju czy mentalność polskiej szlachty....
Jak rozumiesz pojęcie sarmatyzmu?
W XVII wieku, w okresie baroku Polaków jednoczyło poczucie wspólnoty narodowej, potęgi własnego kraju, jego ustroju i gospodarki. Świadomość tradycji rodowej i wrodzonego sarmatyzmu, dawało im wrażenie pochodzenia od starożytnych Sarmatów. Wraz z...
Historia świata - dzieło Boga, ludzi czy szatana?
Odpowiedź na to pytanie, nawet w dzisiejszej dobie może nastręczać wiele trudności. Aby ją znaleźć należy rozpocząć analizę poglądów ludzi od początku cywilizacji, jaką znamy. Starożytność stanowi chyba jeden z najciekawszych fragmentów naszej...