Porównanie Rolanda i Rycerza Sarmackiego

Porównanie osoby Rycerza Rolanda i ogółu Rycerza Sarmackiego na pozór wydaje się rzeczą dość trudną do zrealizowania. Przytaczając tutaj wiele cytatów oraz opisów obu rycerzy pokaże, iż w rzeczywistości jest to możliwe i jak najbardziej realne. Roland rycerz szlachetny i prawy. Dla swojego króla był zdolny do najwyższych poświęceń, dla niego oddał przecież życie. Dla swoich wrogów był okrutny, ale zawsze walczył z nimi uczciwie. Robił wszystko to, co powinien robić prawdziwy rycerz. Bardzo dba o swój honor, który zobowiązuje go do opieki nad słabszymi, szlachetnego postępowania i szacunku dla każdego człowieka. Uważa on, że walka honorowa jest ważniejsza od zwycięstwa, a podstęp w walce jest czynem haniebnym. W walce przyświeca mu hasło Bóg, Honor, Ojczyzna. Dla chwały Boga i kościoła walczy z poganami. Cała armia niesiona widokiem męstwa Rolanda walczy całym sercem. A on Ich wspiera i dodaje otuchy. Nie chciał on wezwać pomocy, zapewne przewidywał swoją klęskę w starciu tylnej straży z niewiernymi, lecz był zbyt dumny by wzywać posiłki. Jednak, gdy patrzył na umierających towarzyszy, uświadomił sobie, że honor wiąże się również z odpowiedzialnością za innych – niestety było już za późno. Roland jest religijny, walczy za wiarę. Modli się za ojczyznę, za Kościół do którego należy, za swych towarzyszy – „Panowie Baronowie, niech Bóg wam uczyni zmiłowanie! Niech wpuści dusze was wszystkich do raju! Niech je położy między swoje święte kwiaty! Nigdy nie widziałem lepszych od was wasalów.”, a także za siebie – „Prawdziwy Ojcze, któryś nigdy nie skłamał, ty, któryś ocalił daniela spomiędzy lwów, ocal moją duszę od wszystkich niebezpieczeństw za grzechy, którem popełnił w życiu”. Przed śmiercią oddaje bogu rękawice – „Ofiarował Bogu swą prawą rękawice, święty Gabriel wziął ją z jego dłoni...”. Do końca swego żywota był ambitny, honorowy, wierny bogu i królowi. Wszystko co robił, robił w imię Boga i swojej religii. Sądzę, że większość rycerzy w średniowieczu postępowała podobnie, lecz nie tak samo perfekcyjnie. Rycerz Sarmacki jest wizerunkiem „idealnego” rycerza ze złym rozumowaniem co do religii i wroga. Słabości sarmatyzmu – powierzchowna, ocierająca się o dewocję, religijność oraz ksenofobia(niechęć do innych narodów). Jednym z sarmackich rycerzy był Jan Karol Chodkiewicz – sprawny wódz osobiście biorący udział w bitwie, mimo podeszłego wieku dzielnie walczący i ofiarnie narażający swe życie. Następnym takim Sarmatom był Jan Chryzostom Pasek. Gardził on wrogami, odczuwał cywilizacyjną wyższość wobec innych narodów, np. skandynawskich. U podstaw przekonania o wyjątkowej roli Polski w historii świata leżała wiara w to, że naród znajduje się pod szczególną opieką Boga i Matki Boskiej. Świadczyć o niej miała doskonałość ustroju polityczno-społecznego państwa, w którym „szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie” wojewodzie jednolitość wyznaniowa(stereotyp Polak-katolika). W takich okolicznościach narodził się mit posłannictwa narodu polskiego (szlacheckiego), broniącego Europy przed zalewem pogan – Turków i Tatarów oraz innowierców. Niestety, wiara w nadzwyczajną misję dziejową Polski przyczyniła się również do wykreowania niekorzystnych zjawisk – megalomanii (nieuzasadnionego poczucia wyższości) narodowej, ksenofobii, nietolerancyjności religijnej i dewocji. Porównując w tym miejscu Rolanda i Rycerza Sarmackiego, nasuwa się tylko jedno sformułowanie, że Roland był jedynym godnym podziwu ideałem Rycerza. Miał jedną jedyną słabość, czym była duma, przez nią właśnie zginął. Za to nasz ogół Sarmacki miał ogromny potencjał złego widzenia ideału. Posiadał zbyt wiele słabości, religijnych jak i ksenofobii czy też megalomanii.