Program pozytywistów
Omów założenia europejskiego pozytywizmu Według francuskiego filozofa Augusta Comte’a żyjącego w pierwszej połowie XIX wieku słowo pozytywny znaczy – realny, nie odbiegający od rzeczywistości; użyteczny, służący konkretnym celom; ścisły; pewny...
Dydaktyczny charakter literatury Oświecenia.
Oświecenie – przesiąknięta utylitaryzmem i zaangażowaniem ludzi w nauczanie niższych warstw społecznych epoka różni się wyraźnie od niedawno panującego baroku. Do głosu zaczyna dochodzić rozum i poznawanie świata . Panuje przekonanie , że wszystko...
Jak religijne wierzenia Greków łączyły się z ich filozofią?
Zanim powstała filozofia, głównymi wychowawcami młodzieży byli poeci, jednym z najsłynniejszych z nich okazał się Homer. Słuszna więc wydaję się myśl, że poematy stały się czymś w rodzaju Biblii Greków. Grecy szukali w nich duchowej strawy, często...
Antyk i Biblia jako źródła kultury europejskiej
"Umysłowość europejska , nawracając wielokrotnie do starożytności, zawsze szukała i znajdowała w kulturze klasycznej to, co odpowiadało istocie jej własnej epoki" Johann Huisinga Starożytnym zawdzięczamy niemało, zarówno na polu życia...
Oświecenie - opracowanie epoki.
Oświecenie:pierwszą epoką w nowożytnych dziejach, nazywane tez wiekiem filozofow i rozumu.Życie społeczne i kulturalne nacechowane było krytycyzmem wobec istniejącej rzeczywistości i pragnieniem wyzwolenia człowieka z więzów feudalnych,...
Co to jest Fraszka, Kobieta Renesansu,fraszki Kochanowskiego
RENESANS *Ideał kobiet tego okresu stanowi np. Mona Liza , Leonarda da Vinci. Florencka dama wzbudzała wiele zachwytu, choć dziś raczej nie miałby szans znaleźć się na okładce kobiecych pism, jednakże w renesansie uchodziła za niebywałą piękność....
Polskie dziejopisarstwo średniowieczne.
U progu naszego piśmiennictwa stoi oczywiście Kościół. Pierwsze zapiski zawdzięczamy katedrom biskupim. Za Chrobrego było ich już pięć. I właśnie owe katedry rozsyłały podległym sobie kościołom karty pergaminowe tzw. tabulae paschales, zawierające...
Sofiści jako nurt filozoficzny
Filozofia to najbardziej ogólna, fundamentalna, racjonalna i krytyczna wiedza o wszystkim, co istnieje. W znaczeniu źródłowym filozofia oznacza „umiłowanie mądrości", czyli nieustanne dążenie do wiedzy i poszukiwanie pewności. Początkowo filozofia...
Filozofia Pozytywizmu.
August Comte Dzieła: o “Kurs filozofii pozytywnej” o „Wykłady filozofii pozytywnej” · Przedmiotem nauki powinno być rejestrowanie faktów i spostrzeżeń, bowiem godne poznania jest tylko to, co sprawdzalne, udowodnione empirycznie · Żądał...
Literatura XX-lecia wobec problemów ówczesnej rzeczywistości.
W XX-leciu w wielu utworach pojawia się tematyka poruszająca problemy świata tego okresu; oczywiście polska literatura zajmuje się głównie problemami lokalnymi; trudno znaleźć jakiś utwór powieściowy który w jakiś sposób nie sygnalizowałby pewnych...
Polski Romantyzm
Rozwój romantyzmu w Polsce przypada na lata 1822-1863. Są to daty umowne. Rok 1822 uważa się z początek romantyzmu ze względu na to, że ukazał się pierwszy zbiór wierszy Adama Mickiewicza pt. „Poezje”, który uznano za manifest polskiego...
Romantyzm
Romantyzm, prąd ideowy, literacki i artystyczny w Europie, przeszczepiony także do niektórych krajów kontynentu amerykańskiego. Za okres trwania romantyzmu (łącznie z tzw. preromantyzmem i romantyzmem schyłkowym) przyjmuje się zazwyczaj czas...
Kultura Średniowiecza.
DUALISTYCZNA Miała charakter duchowny, a potem rycerski. style architektoniczne romański (kamienne, masywne, rola obronna, mało światła) gotycki (katedry, kościoły, strzeliste, smukły, witraże, dużo światła) wzorce osobowe asceta...
Oświecenie epoką kształtowania się dojrzałej państwowości.
Oświecenie jako nowa epoka literacka pojawia się w Europie Zachodniej pod koniec drugiej połowy XVII w. i trwa do końca wieku XVIII. W Polsce z kolei w związku z pewną izolacją kulturową Rzeczpospolitej rozpoczyna się w latach trzydziestych XVIII...
Naturalizm
Jego twórcą był Emil Zola. Utwory jego nawiązywały do komedii ludzkiej Balzaka. Zalecenia teoretyczne naturalizmu zawarł on w przedmowie do utworu pt. „Teresa Raquin”: a) biologizm • utożsamianie społeczeństwa z organizmem żywej istoty •...
Pozytywizm.
Pozytywizm Pozytywizm wywodził się z nurtu filozoficznego oświecenia, który przeciwstawiał się metafizyce, a więc wszelkim teoriom idealistycznym, nienaukowym, trudno przyswajalnym przez umysł ludzki, a budował wiedzę o świecie na badaniu faktów...
Epoka Oświecenia - pojęcia, filozofie, utwory.
RAMY CZASOWE W POLSCE: 1740-faza wstępna (do 1764) przed panowaniem Stanisława Augusta Poniatowskiego (ostatni król polski) 1764-1795-faza dojrzała 1795-1822-faza schyłkowa - III rozbiór polski -A.Mickiewicz wydaje "Ballady i...
Średniowiecze - opracowanie epoki.
1*Średniowiecze-epoka w hist. Europy miedzy V a XV w. Początek upadek Rzymu 476 a koniec 1450(czcionka) 1453(Konstantynopol)1492(Kolumb) Medium aevum-„wieki średnie”*teocentryzm-kluczowa idea średniowiecza-życie ludzkie podporządko jest wierze w...
Młodopolskie nastroje i ich przejaw w poezji, prozie i sztuce.
Termin "Młoda Polska", przyjęty jako nazwa epoki, która nastąpiła po pozytywizmie, wydaje sie najtrafniejszy, najlepiej przylegajacy do zespołu zjawisk artystycznych, a także kulturalno-społecznych, które wystąpiły na naszych terenach na...
Charakterystyka zjawiska sarmatyzmu na podstawie utworów literackich.
Termin sarmatyzm pojawił się w połowie lat 60-tych XVIII wieku (początek czasów stanisławowskich). Twórcy oświecenia nadali mu zabarwienie pejoratywne i określali nim polską kulturę szlachecką ukształtowaną w końcu XVI i na początki XVII wieku, a...
Myśliciele oświeceniowi.
Franciszek Maria Aronet (Wolter) - wypowiedział się w formie literackiej - "Kandyd". Głosił w swych utworach kult rozumu ukształtowanego empirycznie. Przyjmował postawę krytycyzmu i sceptycyzmu, był krytykiem tego nurtu oświecenia, który...
Na podstawie twórczości Jana Kochanowskiego scharakteryzuj renesansową koncepcję człowieka. Jakie elementy tej koncepcji można uznać za aktualne?
W odrodzeniu artyści na pierwszym miejscu stawiali człowieka i jego potrzeby. W epoce renesansu stworzono pewną koncepcję człowieka. Jej elementy były uniwersalne, więc mimo tego, że minęło już tak wiele lat, wciąż są aktualne. Poniższymi...
Sarmatyzm.
Sarmatyzm Kulturę, światopogląd i obyczajowość szlachty polskiej od schyłku XVI do połowy XVIII w. określa się pojęciem sarmatyzmu. Po łacinie Sarmata oznacza 'członek koczowniczych plemion irańskich, zamieszkujących w starożytności stepy...
Sentymentalizm.
Sentymentalizm ? Myśl przewodnia sentymentalizmu: " Życie bez miłości, to czarodziejska latarnia bez światła. " J.W.Goethe ? Kierunek umysłowy i literacki w Europie w drugiej połowie XVIII wieku, ukształtowany w opozycji do...
Romantyzm
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa romanus, które oznacza rzymski. W średniowieczu romańskimi nazywano języki narodów tubylczych w prowincjach rzymskich. Legendy, baśnie i podania tych ludów nazywano romancami. To właśnie dziedzictwo kulturowe...
Twórczość I. Krasickiego, a sytuacja Polski w XVIII wieku.
Ignacy Krasicki to najwybitniejszy poeta polskiego oświecenia nazywany za życia „księciem poetów polskich”. Przeżył trzy rozbiory Polski. Jego twórczość skupiała się przede wszystkim na ukazaniu szlachcie błędów, które prowadzą do upadku...
Związek Literatury i sztuki w modernizmie.
Na czym polega związek Literatury i sztuki w modernizmie??przykłady Modernizm, Młoda Europa, Młoda Polska, neoromantyzm, symbolizm - istnieje bardzo dużo nazw którymi można określać okres końca XIX w. Jednak są to tylko nazwy i nie powinny być...
Wprowadzenie do Antyku.
Mówiąc o kulturze antycznej, bardzo często mamy na myśli kulturę starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu. W rozwoju kultury greckiej możemy wyróżnić 4 okresy: Okres archaiczny (do pocz. V w. p.n.e.). Zawiązki stanowiły pieśni robocze,...
Średniowiecze - okres ciemnoty, zacofania, "głębokiej nocy" czy epoka przemian, nowości i rozwoju?
Cały świat okryty w mroku. Dzień dniowi podobny, a noc nie wiele się od dnia różni. Spośród mgły, którą osnuty jest cały świat wyłaniają się wysokie, ale bardzo smutne i straszne w swojej szarości, wieże. W zamku tym w tak samo smutnej i ciemnej...
Młoda Polska - ściąga.
Młoda Polska – tą nazwą odznaczano okres w dziejach kultury przypadający na lata 1890 – 1918. Termin użyty na wzór popularnych w Europie sformułowań dotyczących nowej sztuki np. Młode Niemcy, Młoda Skandynawia, Młoda Francja. Ogłoszony w polskim...
Sarmatyzm jako forma kulturowa
Tematem polskiej kultury barokowej jest sarmatyzm. Szlachta wierzyła, że wywodzi się od tajemniczych Sarmatów- bitnego ludu zamieszkującego według antycznych historiografów Europę wschodnią. Mityczni Sarmaci słynęli z odwagi, umiłowania, wolności...
Ocena zjawiska Sarmatyzmu.
Pojęcie „Sarmatyzm” pojawia się już w Kronikach Długosza, obejmując Polaków i Rusinów, którzy mieli wywodzić się od wpół legendarnego plemienia irańskiego z dorzecza Donu, wg podań walczącego z Rzymianami. Stąd też już u Kochanowskiego mit...
Charakterystyka Oświecenia.
Oświecenie pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili : "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji) czy wieku "oświeconym".Przywiązywał...
Ideał ascety w świetle "Legendy o św. Aleksym".
W Średniowieczu pojawiło się wiele wzorców parenetycznych, czyli wzorów osobowych związanych z pewnymi wyraznie okreslonymi rolami spolecznymi. Wzorce parenetyczne zawieraly opisy podstawowych zalet i cnót, którymi powinni odznaczac sie ludzie...
Literatura Oświecenia.
Przełom oświecenia w kulturze i literaturze pol. nastąpił w pełni za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764 95); literatura stała się ważnym czynnikiem kształtowania nowocz. świadomości społ.-polit. i narodowej. Dominującą rolę odegrał...
Pozytywizm
Żaden z twórców tej epoki nie dożył wydania swoich najważniejszych dzieł poza cenzurą. Oprócz skutków politycznych upadek powstania miał także charakter symboliczny: wiązał się z utratą wiary w sens romantycznych ideałów i romantycznych...
Odrodzenie.
Reformacja to drugi z głównych prądów renesansu . Reformacja stworzyła wizerunek człowieka jako istoty o całkowicie skażonej naturze, w której Bóg widzi tylko "smród i plugastwo". Renesansowa harmonia i równowaga zaczęły chwiać się wobec...
Romantyzm - opracowanie epoki i literatury.
Najważniejsze problemy literatury romantyzmu: przeszłość i przyszłość; Kult ruin i pamiątek przeszłości, bunt wobec teraźniejszości, dążenie do radykalnego przeobra żenia świata nawet przez krwawą rewolucję. nawiązanie do średniowiecza, Epoka...
Średniowiecze.
POJĘCIA Ars moriendi- piękna sztuka umierania. Śmierć wzorcowa. Najlepszy przykład śmierć Rolanda- pełna symboliki, patosu,nawiązań do Biblii. Asceza- Człowiek poddający się ascezie wyrzeka się dóbr materialnych, umartwia swoje ciało,...
Powtórka z Antyku.
Homer – legendarny, pierwszy znany z imienia, poeta grecki czasów starożytnych. Żył prawdopodobnie w VIII w. p.n.e. na skolonizowanych przez Grecję obszarach Azji Mniejszej. Uchodzi za twórcę całej literatury Zachodu, za sprawą dwóch swych...
Romantyzm - pojęcia
Pejzaż romantyczny-przyroda majestatyczna,potega natury,stanowi się przeciwstawną nikłości człowieka,przyroda fascynująca,nie dotknięta ludzką ręką,budząca grozę,tajemnicza,niepoznawalna i okrutna,ma siłę niszczącą, Pojęcie natury:1romantycy nie...
Romantyzm polski na przykładzie Adama Mickiewicza.
W życiu i twórczości Adama Mickiewicza (1798-1855) możemy wyróżnić trzy etapy: 1. Okres wileńsko – kowieński. Nazwą tą określa się okres życia poety, który związany jest z dwoma miastami: a) studia w Wilnie (1816-1819) b) praca w szkole w...
Romantyzm w Rosji.
Romantyzm w Rosji W Rosji nie było rewolucji burżuazyjnej, panował ogromny despotyzm carski, stosunki społeczne mają charakter feudalny. Tematem literatury rosyjskiej staje się walka z carskim uciskiem. Dochodzi do powstania Dekabrystów w...
Ideały osobowe średniowiecza, a dążenia epoki.
Dwa dominujące w społecznościach całej Europy stany społeczne: duchowieństwo i rycerstwo wpłynęły na dwutorowość literatury, która podejmowała przede wszystkim kwestie związane z religią i z życiem dworów rycersko-magnackich. Wybijającą się na...
Opracowanie epoki romantyzmu
1825-Pismo Braillea, 1831-Rewolucja lipcowa we Francji. Wybuch powstania listopadowego w Warszawie.,1863-powstanie styczniowe;1823-pierwsza maszyna do pisania.Nazwa epoki wywodzi się od słowa “romanus”, czyli ma etymologiczny związek z...
Wydarzenia i postacie biblijne
1. stworzenie świata i człowieka (Adam i Ewa) 2. wygnanie z raju' 3. potop - Arka Noego (Noe wraz z rodziną jako jedyny sprawiedliwy został uratowany z potopu. Bóg nakazał mu zbudowanie arki, do której miał zabrać także po parze zwierząt. Po...
Oświecenie w Polsce.
Ks. St. Konarski 1.Szkolnictwo -założył szkołę „Collegium Nobillum” w 1742r. -wprowadzenie metody rozumowej i ćwiczeń cielesnych -założył w szkole teatr ( sam pisał sztuki) -wprowadził języki nowożytne, ograniczył łacinę 2.Reformy...
Antyk.
Antyk - starożytna cywilizacja, głównie grecko - rzymska. Humanizm – postawa intelektualno – moralna propagująca duchowe i materialne potrzeby człowieka oraz wszechstronny rozwój osobowości ludzkiej. Miłość platońska – Platon uważał, że miłość...
Oświecenie.
OŚWIECENIE-wiek rozumu-Anglia,filozofów-Francja,ludzi oświeconych-Niemcy.Europa-początek koniec XVII, 1789-Rewolucja Francuska-koniec.Polska-początek-Collegium Nobilium(1740),koniec-1822-I tom poezji Mickiewicza"Ballady i...
Zakopane w epoce Młodej Polski.
Zakopane to najwyżej położone miasto w Polsce, u stóp Tatr, w kotlinie pomiędzy nimi a grzbietem Gubałówki.. Zakopane powstało na początku XVII w. a zostało odkryte jako miejscowość o wielkich walorach klimatycznych i leczniczych przez lekarza...