Odrodzenie (renesans) rozpoczyna się pod koniec XIV w. we Włoszech w krajach północnoeuropejskich w końcu XV w i trwało we Włoszech do początku XVI stulecia, w pozostałej części Europy do końca tego wieku. FAZY RENESANU 1. Początek i wczesny...
Epoka, w dziejach kultury zwana renesansem, rodowodowo związana z Włochami, nosi nie włoskie, lecz francuskie miano renaissance, co oznacza dokładnie odrodzenie. Nazwą tą, jako terminem historyczno-literackim, posłużyli się świadomie dopiero...
Uważam, że XVI wiek był okresem świetności dla Polski. W tym, oto wieku Polska była pod panowaniem wielu władców. Jednym z nich był Zygmunt August. To właśnie za jego ponowania Polska zawarła unię z Litwą. Nastąpiło to w roku 1569 w Lublinie, a...
Okres „burzy i naporu” Epoki literackie to pewne okresy w historii literatury , w których dominowały określone, podobne do siebie, prądy i konwencje literackie. Można je podzielić przede wszystkim ze...
Romantyzm narodził się w okresie burzliwych przemian, na granicy między „dawnymi a nowymi latami”. Czas taki wyzwolił sprzeciw jednostek zmęczonych racjonalizmem i klasycznymi barierami. Zbuntowana młodzież zaczęła żyć i tworzyć w zupełnie nowym...
Augustynizm Św. Augustyn Aureliusz (354-430) To największy autorytet średniowiecza aż do wystąpienia św. Tomasza z Akwinu. Urodził się w małym mieście Tagasta w Afryce Północnej, jako szesnastolatek wyruszył na studia do Kartaginy. Później...
Sześćset lat temu Włochy składały się z wielu odrębnych państw. Ich władcy rywalizowali między sobą, płacili artystom, by dla nich pracowali. Wkrótce Włochy zapełniły się dziełami sztuki. Renesansowe wzory często były nową wersją antycznych,...
Okres romantyczny, to w literaturze etap wielu zmian. Na kształtowanie tego prądu miały wpływ przemiany cywilizacyjne, społeczne, polityczne, jak i obyczajowe zapoczątkowane przez rewolucję francuską w roku 1789. Połączył on tradycję oświeceniową...
1] Ramy czasowe epoki Periodyzacja epok literackich, jest zawsze sprawą umowną w wypadku Młodej Polski wywołuje wiele sporów. Niektórzy uważają początek epoki rok 1887[ załozenie tygodnika "życie" ]. Inną datę opublikowania tamu wierszy...
1. Publicystyka to ogół publikacji na tematy aktualne, rozpowszechniane za pośrednictwem prasy, broszur i druków ulotnych. Formy publicystyczne to: artykuł, reportaż, recenzja, sprawozdanie, notatka prasowa i rozmaite formy pochodne od tych...
Sarmatyzm – zrodził się w wyniku połączenia ideologii szlacheckiej z zasadami baroku. Szlachta podkreślała swoją wyjątkowość i stanowiła zwartą elitę (tu szczególnie mocno zarysowywała się ksenofobia wobec innych grup społecznych, a także wobec...
Dekadentyzm - termin Teofila Gautiera - schyłkowość, uważano, iż kultura, cywilizacja i ludzka moralność dążą do upadku w świecie myśli kategoriami zysku i opłacalności. Postawa była mieszaniną pesymizmu, zwątpienia w celowość istnienia i negacji...
Klęska powstania listopadowego przyczyniła się do podziału polskiej literatury na dwa nurty: emigracyjny i krajowy. Na emigracji przebywali wielcy poeci: Mickiewicz, Słowacki, Krasiński, później Norwid, a także Chopin czy filozof J.M....
Niektórzy teoretycy wyróżniają osobny rodzaj literatury użytkowej, do której zaliczają m.in. list. W romantyzmie zauważalna staje się swoista epistolomania, z którą wiąże się wzrost rangi owego gatunku, jak również jego związek z innymi gatunkami...
Pozytywizm jest to okres w dziejach literatury polskiej, uformowany po roku 1863, czyli po upadku powstania styczniowego, zakończony około roku 1890. Nazwa okresu zaczerpnięta została od nazwy kierunku filozoficznego, którego podstawy sformułował...
Stoicyzm Zał. w III w. p.n.e. przez Zenona z Kitionu, oparte na etyce surowej cnoty, polegającej na zachowaniu równowagi duchowej nie zakłóconej zarówno radością, jak smutkiem, na wyzbyciu się namiętności i na życiu zgodnym z naturą i...
W epoce średniowiecza Bóg zajmował szczególne miejsce, był w centrum ludzkich wartości i zainteresowań. Święty Augustyn twierdził, że celem życia człowieka jest poznanie Boga i swojej duszy, która jest obrazem Stwórcy i nosi w sobie jego idee. A...
Renesans, inaczej odrodzenie- jest to epoka w dziejach kultury europejskiej, trwająca od XV do XVI wieku (we Włoszech już od XIV wieku. Termin odrodzenie został użyty po raz pierwszy przez Vasariego w celu scharakteryzowania tendencji w malarstwie...
Kultura i literatura grecka kojarzy nam się głównie z atenami właśnie tam w V i IV w pne nastąpił rozkwit filozofii, i niezwykłą harmonię osiągnęła rzeźb, architektura powstały największe dokonania dramatu i teatru, zrealizował siepóżniej...
Średniowieczna filozofia opierała się na teocentryźmie, tzn. na założeniu, że cały świat koncentruje się wokół Boga. Bóg był uznawany za najwyższą wartość i doskonałość, to jemu podporządkowywano całe życie człowieka. To Bóg stworzył świat, to...
Początek XIX wieku otwiera nowy rozdział w dziejach mody. Ubiór coraz mniej mówi o pozycji społecznej swego właściciela. Francuscy arystokraci, dbający o czystość swojej sfery, ubolewają, że nie są w stanie ustalić przynależności klasowej...
Do XVIII jedyną formą publikacji była książka. Często zbyt droga i zbyt trudna do zrozumienia dla przeciętnej osoby. W okresie oświecenia zaczęły powstawać nowe formy druku, które znalazły szersze grono odbiorców. Pisane były w prosty i zrozumiały...
WIELCY FILOZOFOWIE GRECCY 1. SOKRATES - urodził się w Atenach i tam prowadził działalność nauczycielską, jak to czynili współcześni mu sofiści. Nie pozostawił żadnych pism. Poglądy Sokratesa znamy z dzieł jego najwybitniejszego ucznia...
1. Oświecenie w Europie. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest...
Romantyzm-1. nurt ideowy i artystyczny dominujący w kulturze europejskiej pierwszej polowy XIXw. Z zalozenia unikal ścisłych norm i regul stylu totez nie sposób zidentyfikowac go dokladnie, zwłaszcza ze w każdym kraju przybieral odrebna...
Mit jest to wypowiedź narracyjna, wyrażająca i organizująca wierzenia danej społeczności, zwykle archaicznej; opowiada to kosmo- i teogonii; mit jest ściśle związany z toposami i archetypami, których jest źródłem; archetyp został wprowadzony do...
Jest to esej, w którym została podjęta problematyka baroku, oraz postrzegania fo przez ówcześnie żyjących ludzi. Temat ujety jest wraz z uwaga na uniwersalny rozwój stylu barokowego i przedstawia wizje świata w literaturze, malarstwie,...
Można powiedzieć, iż polskie piśmiennictwo rozwijało się od X i XI wieku, kiedy to na ziemie polskie przybywali liczni mnisi, duchowni i misjonarze. Tworzyli oni liczne kroniki, posługując się łaciną. Jednak z czasem zaczęły pojawiać się w nich...
Romantyzm nastąpił po klasycyzmie w XIX wieku. W sztuce romantycznej wybijało się przede wszystkim dwóch malarzy: Teodor Gericault oraz Eugeniusz Delacroix. Pierwszy wystawił w roku 1818 oraz Tratwa Meduzy, drugi w kilka lat później Łódź...
Grupy Poetyckie Dwudziestolecia Międzywojennego Wpływ czynników politycznych. Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r. W odrodzonym państwie zaistniały naturalne warunki do wszechstronnego rozwoju nauki i literatury. Istotna rola...
W epoce Młodej Polski odczucie kryzysu pozytywist. utopii społ.-moralnej wyraziło się w twórczości młodego pokolenia lit. w różnych formach tzw. buntu modernist. ( modernizm); wraz z tym zjawiskiem rozwijały się nadal tendencje realist., do...
Modernizm (neoromantyzm, Młoda Polska) to ogół awangardowych kierunków artystyczno-literackich - klimat światopoglądowy, nastawienia filozoficzne i postawy życiowe na przełomie XIX i XX wieku - będące wyrazem sprzeciwu wobec pozytywistycznego...
Oświecenie Ściąga Na Zachodzie Europy oświecenie trwało od końca XVII w do końca XVIII w Oświecenie było pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili często o swych czasach...
Romantyzm to epoka trwająca w Europie od 1789r. kiedy to wybuchła Wielka Rewolucja Francuska do końca lat czterdziestych XIX wieku . To epoka zupełnie różniąca się od poprzedniej jaką było Oświecenie. Różnice te nie przejawiały się tylko w...
Wszystkie te trzy pojęcia odnoszą się do okresu kultury i literatury europejskiej i polskiej. Pojęcie "odrodzenie" jest nadrzędne w stosunku do pozostałych, gdyż zakres pojęć: "humanizm" i "reformacja" mieści się w...
Pozytywizm jest to okres w dziejach literatury polskiej, uformowany po roku 1863, czyli po upadku powstania styczniowego, zakończony około roku 1890. Nazwa okresu zaczerpnięta została od nazwy kierunku filozoficznego, którego podstawy sformułował...
ROMANTYZM - wstęp, zarys, pojęcia, kluczowe daty 1818 r. – Kazimierz Brodziński wydał teoretyczna rozprawę „O KLASYCZNOŚCI I ROMANTYCZNOŚCI TUDZIEŻ O DUCHU POEZJI POLSKIEJ” będącą manifestem Klasycyzm – nudne, ubite, sztywne ramy Poruszenie...
Przełom w filozofii dokonał się na przełomie wieków XIII i XIV, które przyniosły myśli Zachodu odrodzenie logiki, oraz w wieku XVII, który przyniósł charakterystyczny dla filozofii nowożytnej "przełom epistemologiczny", zmianę nacisku w...
KULTURA OSWIECENIA W POLSCE ZA CZASÓW STANISŁAWA AUGUSTA PONIATOWSKIEGO 1. Stanisław August Poniatowski - ostatni król Polski, jest oceniany bardzo różnie: od bohatera narodowego do rosyjskiej marionetki. Jednak niewątpliwie przyczynił się do...
Hasła reformacyjne Lutra przedostały się do Polski w pierwszych latach po jego wystąpieniu. Szerzyły się one najpierw wśród mieszczan i uczonych, później wśród szlachty. Ruch reformacyjny rozszerzał się początkowo potajemnie, gdyż król Zygmunt...
W literaturze i kulturze pol. w dobie porozbiorowej romantyzm stał się gł. czynnikiem utrzymania i rozwoju świadomości narodowej. U źródeł przełomu romant. (najwcześniej pojawiającego się w twórczości A. Mickiewicza 1822 t. 1 Poezyj) znalazł się...
Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest rozum. Wszystko niezgodne z rozumem...
Program pozytywizmu polskiego na tle sytuacji politycznej i społecznej . Nazwa pozytywizm została przyjęta z filozofii Augusta Comte'a - francuskiego myśliciela z I połowy XIX w., autora dzieła "Kurs filozofii". Pojęcie pozytywny...
Cechy charakterystyczne prądu Decydujący wpływ na kształtowanie się tego prądu wywarły przemiany cywilizacyjne, społeczne, polityczne, filozoficzne i obyczajowe zapoczątkowane przez rewolucję 1789 we Francji. Romantyzm połączył oświeceniową...
W roku 1765 z inicjatywy króla powstał w Warszawie pierwszy stały teatr publiczny. Wydzierżawiono dla niego gmach zwany Operalnią, w którym zaczęły występować trzy zespoły: francus- ki, włoski i polski. W ten sposób zapoczątkowano działalność...
Nurt awangardowy w okresie XX-lecia oparty jest właśnie na deformacji rzeczywistości. Twórców wprawdzie już wcześniej bardzo pociągała możliwość przestawienia czegoś, odwrócenia, wyolbrzymienia, lecz właśnie wówczas osiągnęła swoje apogeum. Nic...
W SKRÓCIE: Antyk - Podstawa późniejszych odwołań, wieki, podczas których powstawały i utrwalały się klasyczne wzorce oraz wartości. Myśli i dorobek artystyczny twórców antyku będzie odwiecznym autorytetem. Krystalizują się gatunki literackie i...
1.Czynniki wpływające na powstanie „Zielonego balonika”. Pochodzenie „Zielonego balonika” było przede wszystkim malarskie. Bo też w Akademii Sztuk Pięknych, zaszły w owej dobie wielkie przemiany. Po śmierci Matejki, mimo żalu, jaki obudził zgon...
ASNYK Twórczość poetycka A. Asnyka. Adam Asnyk urodzil sie 11 IX 1838 r. w Kaliszu, w rodzinie szlacheckiej. Asnyk zostal wychowany w duchu idei niepodleglosciowych oraz w wielkim szacunku dla romantycznych zrywów narodowowyzwolenczych. Gdy...