1. „charakterystyka utworu. Akcja powieści rozgrywa się przede wszystkim w Warszawie, poza tym w Zasławku i w Paryżu czas akcji początek 1878 do październik 1879 - czas akcji uprzedniej 1840 - 1878 - narrator I - autor; narrator II stary...
"Gloria victis" Elizy Orzeszkowej jest utworem patriotycznym. Drzewa i kwiaty opowiadają wiatrowi epizod z powstania styczniowego - są świadkami historii. Do miasteczka na Polesiu przybył Marian Tarłowski z siostrą Anielą, by uczyć w...
"Potop" Henryk Sienkiewicz. Druk utworu trwał prawie dwa lata (1884 - 1886). jednocześnie w krakowskim "Czasie", warszawskim "Słowie", wielkopolskim "Dzienniku Poznańskim". W ten sposób wszystkie trzy...
Ta pierwsza traktowała społeczeństwo jako organizm, którego właściwe funkcjonowanie może zapewnić tylko prawidłowa działalność organów, a więc poszczególnych jednostek. Aby społeczeństwo mogło się rozwijać potrzebni byli ludzie wykształceni,...
Idea "Ku pokrzepieniu serc" jest myślą przewodnią i głównym celem powstania całej trylogii, co autor skrupulatnie podkreślił na końcu ostatniej części: "Pan Wołodyjowski"; Całość powstawała w trudnym dla Polski okresie...
1. Geneza powieści a) Światem starożytnym i początkami chrześcijaństwa Sienkiewicz zaczął się interesować ok. 1892r., pod wpływem przyjaźni z malarzem Henrykiem Siemiradzkimi filologiem klasycznym Kazimierzem Morawskim. b) ''Quo vadis'' powstało...
Powieść historyczna – powieść, w której świat przedstawiony został umieszczony w epoce traktowanej przez twórcę i jego odbiorców jako zamknięty okres dziejów przeszłości. Powieść historyczna dąży na ogół do respektowani prawdy historycznej,...
Jan i Cecylia byli młodymi ludźmi, którzy bezwzględnie na wszystko chcieli być razem. Przeszkód było wiele jednak największą z nich była różnica klasowa. Cecylia pochodziła z zamożnej rodziny, bogatego rodu, gdzie w ogóle nie było mowy o tym, aby...
Każdy człowiek wielokrotnie zastanawia się nad sensem życia. Zadajemy sobie pytania na które nikt nie zna odpowiedzi. Po co żyjemy? Dokąd zmierza świat? Czy naszym życiem kierujemy my sami czy jest to z góry...
Najważniejsze wydarzenia potopu szwedzkiego: A. Wkroczenie wojsk szwedzkich do Polski latem 1655r. w liczbie ok. 40 000 (Wielkopolska i Litwa). B. Kapitulacja: Wielkopolskiego pospolitego ruszenia pod Ujściem 25 VII 1655r., Poddanie...
Przewodnik po świecie przedstawionym w powieści Henryka Sienkiewicza „Quo Vadis” Spis treści 1. Neron..........................................III 2. Piotr Apostoł...............................IV 3. Chilon...
Po raz pierwszy lalkę opublikowano w odcinkach na łamach „kuriera codziennego” w latach 1887 – 1889. W pełni ukazała się rok później w 1890r. Tytuł to zapewne jeden epizod powieści - Proces baronowej Krzeszowskiej z Heleną Stawską o rzekomą...
O doktorze Szumanie wiemy niewiele. Wiemy, że był to „Żyd, stary kawaler(...).Posiadając majątek leczył darmo i o tyle tylko, ile było mu potrzebnym do studiów etnograficznych. Z jego opowiadań dowiadujemy się, iż jest to człowiek po przejściach,...
"Lalka" Bolesława Prusa jest jedną z najwybitniejszych powieści polskiego pozytywizmu. Kompozycja utowru jest kompozycją otwartą, poszczególne wydarzenia stanowią nieuporządkowany zbiór luźnych wydarzeń. W rozdziale ósmym "Medytacje" I tomu obok...
Lata, w których Henryk Sienkiewicz napisał „Potop” były ciężkim okresem w historii Polski. Znajdowała się ona pod zaborami. Sienkiewicz tworząc „Potop” przeżywa klęskę tamtejszych ideałów haseł pozytywistycznych. Realizuje w swojej powieści...
Powstanie Pierwotny tytuł „Wilcze gniazdo”, powieść oparta na studiach walk polsko-kozackich. Drukiem powieść ukazała się wpierw na łamach krakowskiego „Czasu” i warszawskiego „Słowa” od 2 maja 1883 r. do 1 lutego 1884 r., osobno ukazała się...
Żydzi polscy. Co o kwestii asymilacji Żydów sądziła Maria Konopnicka (fragment noweli Mendel Gdański) oraz inni znani Ci polscy twórcy XIX-wieczni? W polskiej zbiorowej świadomości nie występuje dziedzina bardziej obciążona stereotypami niż...
Kiedy przechodzimy obok siebie na ulicy wszyscy wydajemy się tacy sami. Ubieramy się podobnie, podobnie chodzimy i mówimy. Oczywiście mamy różne twarze i usposobienia, ale i tak jesteśmy bardzo do siebie podobni. Dlaczego? Bo jesteśmy ludźmi....
Dostojewski Fiodor Michajłowicz urodził się 30.10.1821 r. w Moskwie, zmarł 28.01.1881 r. w Petersburgu. Był powieściopisarzem rosyjskim, synem lekarza, ukończył Szkołę Inżynieryjną, od 1844 r. poświęcił się zawodowo pracy literackiej....
Nagrodzona Literacką Nagrodą Nobla powieść Henryka Sienkiewicza „Quo vadis” mimo tak długiego upływu czasu od momentu powstania, nadal wywołuje liczne spory wśród krytyków. Ich opinie są bardzo skrajne. Konrad Górski określił dzieło „Rzeczą...
„Zbrodnia i kara” jest jedną z najwybitniejszych lektur epoki pozytywizmu. Na miano arcydzielnej zasługuje miedzy innymi dzięki temu, że jest powieścią polifoniczną – myśli i poglądy bohaterów nie są przez Dostojewskiego w żaden sposób krytykowane...
Eliza Orzeszkowa stwierdziła, że jeśli powieść jest zwierciadłem (jak stwierdził Stendhal) to nowela jest ułamkiem zwierciadła, zwierciadełkiem, które ukazuje część rzeczywistości. Akcja utworu "Kamizelka" rozgrywa się w...
Kogo możemy oskarżyć o śmierć Michasia? Takie pytanie postawił sobie każdy z nas po przeczytaniu noweli Henryka Sienkiewicza pt.: „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciel”. Moje spostrzeżenia mogą różnić się od innych uczniów. Moim zdaniem każdy z...
"Lalka" B. Prusa wydawana była w "Kurierze Codziennym" w odcinkach w latach 1887 - 89, zaś w całości ukazała się w 1890 r. 1. Powieść dojrzałego realizmu Jest to powieść dojrzałego realizmu - ze względu na skomplikowany obraz przedstawionego...
Pozytywiści w swoich nowelach poruszali szereg tematów nurtujących ówczesne społeczeństwo. Najczęstszym tematem były problemy pouwłaszeniowej wsi, katastrofalne warunki życia dzieci zarówno w mieście, ja i na wsi oraz sprawy narodowe. Poza tym...
Epoka Pozytywizm Odnajdziemy w utworze cechy realizmu, z elementami realizmu tendencyjnego. Od obiegowej ideologii epoki powieść odchodzi w zakresie oceny powstania styczniowego. Dzieło Słynna epopeja szlachecka, nazywana też „powieścią...
Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie w całości utworu. Fragment I - Ja szukam fortuny tam, gdzie ją znaleźć mogę - rzekł Wrzeszczowicz - a że ten naród ginie, nie...
Wyjaśnij, dlaczego "Lalkę" nazywa się "powieścią z wielkich pytań epoki" "Lalka", drukowana w "Kurierze Codziennym" w latach 1887-1889, wydana osobno w Warszawie w 1890 roku, była napisana pod wpływem...
Żydzi pojawili się na terenach Polski w trzynastym wieku. Największy ich napływ miał miejsce w wieku czternastym, gdy nasiliły się prześladowania i pogromy w innych państwach. Dzięki tolerancji religijnej w ówczesnym czasie Polska była jedynym...
W wielkich dziełach literatury polskiej, często można spotkać obrazy śmierci. Śmierć na polu bitwy, lub z uzyskanych po niej ran, śmierć z utęsknienia, śmierć biologiczna, ze starości. Jednak mało kto wie, iż wszystkie one mają często jeden...
Klęska powstania styczniowego była tragedią narodową, przede wszystkim dlatego, że na długo przekreślała nadzieję na odzyskanie niepodległości w drodze walki zbrojnej. Wraz z upadkiem powstania klęskę poniosła także romantyczna ideologia....
Pierwotny tytuł „Wilcze gniazdo”, powieść oparta na studiach walk polsko-kozackich. Drukiem powieść ukazała się wpierw na łamach krakowskiego „Czasu” i warszawskiego „Słowa” od 2 maja 1883 r. do 1 lutego 1884 r., osobno ukazała się w 1884 r....
Eliza Orzeszkowa posłużyła sie symbolem mogił w swoich dzielach i staly sie one wowczas pretekstem do wyrazenia uczuć patriotycznych. Dwukrotnie pojawiła sie zbiorowa mogila powstańców w takich utworach, jak: "gloria victis" i "Nad...
Pozytywizm jest to okres w dziejach literatury polskiej, uformowany po roku 1863, czyli po upadku powstania styczniowego, zakończony około roku 1890. Nazwa okresu zaczerpnięta została od nazwy kierunku filozoficznego, którego podstawy sformułował...
Główny bohater powieści, Rodion Raskolnikow, wierzy w ideologię głoszącą, że ludzie dzielą się na ludzi prawdziwych i tych gorszych, którzy należą do niższego gatunku. Ci pierwsi, aby osiągać swoje wzniosłe cele (którymi są postęp i czynienie...
Człowiek jest jedyną istotą ziemską, która potrafi myśleć abstrakcyjnie. A natura ludzka jest bardzo złożona. Wielokrotnie próbowano ją opisać, przedstawić. Jedną z lepszych takich prób literackich jest „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego,...
Udowodnij, ze dzieło Honoriusza Balzaka pt. „Ojciec Goriot” potwierdza słuszność definicji Stendahla, że . Honoriusz Balzak, chociaż żył w latach 1799- 1850, czyli w okresie romantyzmu, nigdy nie zajmował się pisaniem utworów typowych dla...
W współczesnym świecie postawa wynikająca z filozofii „poza dobrem i złem”, jest coraz bardziej popularna. Te pojęcia moralne stają się obecnie względne. Nie ma obecnie jednoznacznej definicji co jest dobre, a co jest złe. Dekalog staje się...
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
Na przestrzeni wieków problem dziecka pojawiał się sporadycznie. Dopiero w pozytywizmie motyw ten został dostrzeżony przez pisarzy epoki. W epoce pozytywizmu powstało najwięcej nowel wywodzących się z ducha utylitaryzmu. Przedstawiano w nich...
Czas i miejsce akcji Akcja właściwa utworu rozgrywa się w latach 1878-1879. Umiejscowiona jest przede wszystkim w Warszawie (również Paryż, Zasławek). Warto jednak zwrócić uwagę na wspomnienia starego subiekta, zebrane w jego pamiętniku,...
W pozytywizmie, obok rozwijającej się twórczości powieściowej, dużą popularnością cieszyły się licznie pisane nowele. Te krótkie, pisane prostym językiem opowiadania miały za zadanie zaznajomić czytelnika z problemami dotyczącymi tych...
Nowela "Mendel Gdański" jest wyrazem sprzeciwu Marii Konopnickiej przeciwko jakimkolwiek formom dyskryminacji mniejszości narodowych , którym sprzeciwia się gorąco i płomiennie , w przejawach antysemityzmu dostrzega źródło podziałów i...
"mendel Gdański" Marii konopnickiej jest najlepszym przykładem opisu wydarzeń na tle religijnym w Rzeczpospolitej. Autorka w swojej noweli potępia rosnacy antysemityzm w Polsce. Jej zdaniem spowodowane to było z zazdrością i...
Nowela Marii Konopnickiej pt. „Mendel Gdański” powstała w pozytywizmie. W epoce tej pojawiło się hasło ‘asymilacja Żydów”, które miało na celu wdrożenie do narodu polskiego osób pochodzenia żydowskiego. Pozytywistyczni twórcy nie pozostawali...
W krótkim utworze pt. „Dym” konopnicka podejmuje problem matczynej miłości, a także samotności. Akcja noweli toczy się w niewielkiej izdebce, w której mieszka starsza kobieta wraz z synem. Marcyś niedawno został kotłowym w pobliskiej fabryce,...
Tradycje powieści sięgają już Homera. Jednak twórcą, który upowszechnił ten gatunek był Walter Scott, twórca romansu historycznego. Dla romantyków historia była przedakcją utworu. Scott wprowadził historię do utworu w ten sposób, że wydarzenia z...
Tytuł powieści zawsze odnosi się do treści utworu.Autor opisuję rozprawę sądową jaką baronowa Krzeszowska wytyczyła Helenie Stawskiej. Lalka z pokoju córki Krzeszowskiej zniknęła.Przez okno zaobserwowała jak córka Heleny bawiła się identyczną...
Utwór Bolesława Prusa pod tytułem "Kamizelka" oparty jest na wspomnieniowej relacji narratora-obserwatora, który przygląda się życiu rodziny mieszczańskiej ze swojego okna znajdującego się naprzeciw mieszkania bohaterów. Mężczyzna i kobieta...
„Ojciec Goriot” w istocie jest „lustrem” Paryża z lat Restauracji. Książka ta jest pełnym przekrojem społeczeństwa francuskiego w dobie gwałtownego bogacenia się mieszczaństwa i jego przenikania do kręgów arystokratycznych. Jak zawsze okresy...