(Określ funkcję tej sceny w ideowej wymowie powieści). Atmosfera w czasie żniw w utworze Elizy Orzeszkowej pt." Nad Niemnem" w znacznym stopniu odbiega od dzisiejszej. Zamiast wesołego śpiewu i śmiechu pracujących osób słychać warkot...
W realizacji społecznego programu polskiego epoki pozytywizmu decydujacą role odegrali literaci w formuowaniu i rozwoju ideologi tego okresu. Za forpocztę uważa się początek kampani publicystycznej, młodych wychowanków Szkoły Głównej w 1871 roku....
W powieści pt ?Lalka? Bolesława Prusa stykają się ze sobą trzy koncepcje dziewiętnastowiecznego świata. Autor prezentuje w niej postacie, które wyrażają poglądy romantyczne lub pozytywistyczne. Tragicznym bohaterem w kontekście moralnego...
Nagrodzona Literacką Nagrodą Nobla powieść Henryka Sienkiewicza „Quo vadis” mimo tak długiego upływu czasu od momentu powstania, nadal wywołuje liczne spory wśród krytyków. Ich opinie są bardzo skrajne. Konrad Górski określił dzieło „Rzeczą...
Druk utworu trwał prawie dwa lata (1884 - 1886). jednocześnie w krakowskim „Czasie”, warszawskim „Słowie”, wielkopolskim „Dzienniku Poznańskim”. W ten sposób wszystkie trzy zabory poznawały równocześnie nową powieść. Książkowe wydanie „Potopu”...
„Kamizelka” to powszechnie znana nowela Bolesława Prusa, napisana w okresie pozytywizmu. Akcja rozgrywa się w dziewiętnastowiecznej scenerii codziennego życia. Motywem przewodnim jest tytułowa kamizelka i jej ogromna rola w życiu pewnego...
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
"Lalka" jest to powieść dojrzałego realizmu - ze względu na skomplikowany obraz przedstawionego świata i jego wieloznaczną koncepcję, kształtuje odmiennie niż dotąd rodzaj fabuły. Konwencjom tradycyjnego romansu, uproszczonym...
Temat: „Pozytywisci wobez przyszłości” Pozytywizm jak ówcześnie wierzono jest jedna i jedyna prawidlowa wiedza na temat swiata, zdobyta tylko i wyłącznie poprzez oparcia naukowa.W XVIII wiecznej Polsce pozytywisci glosili wiare w postep i...
Co świadczy o tym, że nowelę ,,Mendel Gdański” można uznać za nowelę o charakterze tendencyjnym? Hasła programowe polskiego pozytywizmu miały doprowadzić w jak najszybszy sposób do gruntownego przebudowania polskiego społeczeństwa, dlatego też...
Pozytywizm Adam Asnyk Egzystowanie na skraju dwóch epok dawało Asnykowi wielką swobodę tworzenia, gdyż właściwie nie miał dużej konkurencji (poza Konopnicką); stąd też mamy tak wielką różnorodność tematyczną poezji Asnyka; Zacznijmy od tego, co...
Jednostka w świecie ograniczeń. Analizując zachowania bohaterów zwierzęcych oraz ukształtowanie językowe podanego fragmentu, odczytaj metaforyczny sens sceny i jej związek z przesłaniem powieści Zofii Nałkowskiej Granica Czy wolność jest dla...
Nowela „Mendel Gdański” nie jest pierwszym utworem, w którym widoczny jest problem antysemityzmu. Już wcześniej Adam Mickiewicz w swojej epopei „Pan Tadeusz” ukazał postać Jankiela – uczciwego karczmarza i Żyda z pochodzenia. Jednak to Maria...
Powieść Elizy Orzeszkowej: „Nad Niemnem” uważana jest za najwybitniejsze dzieło pisarki, w pełni oddające jej ideowe i artystyczne przesłanki. Utwór powstał w okresie, kiedy Orzeszkowa cieszyła się rosnącym uznaniem czytelników, a w swym dorobku...
Bolesław Prus zaczął wydawać „Lalkę” od roku 1890, czyli już u schyłku pozytywizmu. Powieść ta była więc swego rodzaju oceną całej minionej epoki, krytyką szczytnych haseł programowych pozytywistów, czyli: „praca u podstaw, praca organiczna,...
Któż może powiedzieć, że za tymi chmurami nie ma słońca? To pytanie uczyń kluczem do odczytania Kamizelki Bolesława Prusa. W interpretacji tekstu zwróć uwagę na kreację bohaterów, rolę kamizelki jako motywu kompozycyjnego oraz zakończenie...
Tomasz Łęcki był bardzo bogatym arystokratą, z jego rodu wywodziły się całe szeregi senatorów. Jego ojciec miał miliony, jednak Tomasz stał na skraju bankructwa. Do takiego stanu doprowadził go hazard oraz zaciągnięte długi. Mimo że stoi na skraju...
Nadbudowa Ideologiczna tego okresu dzieli się na cztery zasadnicze modele światopoglądowe. Cechą wspólną tych modeli światopoglądowych jest wyraźne ukierunkowanie znaczenie społeczno – polityczne, natomiast ich płaszczyzna filozoficzna jest...
Dzieje Ojca Goriot: Ojciec Goriot był 69 - letnim starcem, który w 1813 r. po wycofaniu się z interesów, osiedlił się w pensjonacie pani Vauger. Poznajemy go na początku jako zamożnego człowieka, , byłego handlarza mąką. Goriot przybył do...
Stefan Żeromski "Przedwiośnie" "Przedwiośnie" (1925 r.) jest ostatnią, rozrachunkową powieścią Stefana Żeromskiego, wyrażającą bolesne rozczarowanie świeżo odzyskaną niepodległością. Wprawdzie Polska zdołała ustalić granice...
Bujny rozkwit powieści okresu pozytywizmu zarówno w Polsce jak i w Europie sprawił, iż właśnie wokół niej rozgorzała około 1880 roku żywa polemika. Tematem sporu nie była twórczość rodzima, lecz obca, francuska, reprezentująca nowy kierunek...
W noweli łatwo jest odbić obecne czasy, gdyż jest krótka, dlatego pisarze za jej pomocą walczą z problemami epoki pozytywizmu- zachęcają do działania. Najczęściej poruszają tematy: - Brak wykształcenia wiejskich dzieci („janko muzykant”, „Antek”)...
Autorka utworu pokazała ówczesne stosunki społeczne. Dokonała oceny środowiska ziemiańskiego, w tym arystokracji. Eliza Orzeszkowa w „Nad Niemnem” wyraża pogląd, że praca jest najwyższą wartością wolnego człowieka, stanowi o jego godności, nadaje...
Czas i miesjce akcji w Lalce zostały dokładnie określone. Akcja właściwa (bieżąca) trwa w latach 1878 - 1879. Tło historyczne rozszerza ukazanie schyłku ubiegłej epoki. Postacią wprowadzającą w przeszłość jest Ignacy Rzecki opowiadający o czasach...
Jedną z najwybitniejszych powieści polskiego pozytywizmu jest „Lalka” Bolesława Prusa. Autor zobrazował w niej życie społeczne i obyczaje Warszawy drugiej połowy XIX wieku. Niewątpliwie postacią pozytywną powieści jest Stanisław Wokulski....
W „Potopie” H. Sienkiewicza obraz Polaków ciągle się zmienia, zmienia się również sposób w jaki jest przedstawiany i zmieniają się osoby które oraz ten obraz prezentują. Najgorszą prawdę o polskim narodzie znajdujemy w wypowiedzi Wrzeszczowicza...
Pozytywizm jako nowy prąd w naszej literaturze zwiastowały „małe formy literackie” - nowele i opowiadania. Znane utwory Prusa, Sienkiewicza, Orzeszkowej wprowadzają w krąg spraw aktualnych epoki, ukazują dojrzewanie nowej poetyki w twórczości...
Pierwsze formy epickie pojawiły się w starożytności i literaturze orientalnej. Nowożytne wzorce zaistniały u progu renesansu - "Decameron" Giovanniego Boccacia i "Nowele przykładne" Miguela Cervantesa. W połowie XIX w....
W powieściach pozytywistycznych jest wiele postaci budzących nieprzemijające czytelnicze fascynacje. Mało bohaterów szkolnych lektur na długo staje się bliskimi znajomymi odbiorcy. Dlatego najczęściej zapadają nam w pamięć te postacie, z którymi...
„U nas, panie niby u Żydów jak się młodzi zejdą to oni nie zajmują się jak u państwo tańcami, komplementami, ubiorami, głupstwami, ale oni albo robią rachunki, albo oglądają uczone książki, jeden przed drugim zdaje egzamin (...), U, nas ciągle...
„Nad Niemnem” E. Orzeszkowej - geneza powieści. 1) Szlacheckie pochodzenie Elizy z Pawłowskich Orzeszkowej ur. 6 Vi 1841r. w Milkowszczynie (pochodziła z zamożnej rodziny ziemskiej, ojciec jej zmarł gdy miała 3 lata, matka Franciszka wyszła...
W epoce pozytywizmu powstało najwięcej nowel wywodzących się z ducha „utylitaryzmu”. Przedstawione były problemy, losy dzieci i ich punkt widzenia na cały zewnętrzny świat. Ukazywany był obraz dziecka cierpiącego, wyzyskiwanego, pozostawionego na...
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
Fragment utwóru Marii Konopnickiej pt. ?Mendel Gdański? przedstawia stosunek społeczeństwa dziewiętnastowiecznej Warszawy do narodowości żydowskiej obecnej wówczas licznie na ziemiach polskich. W epoce pozytywizmu możemy spotkać się z rosnącym...
Guy de Maupassant - (1850–1893), pisarz francuski, przedstawiciel nurtu zwanego naturalizmem, zasłynął jako autor około trzystu nowel zebranych w kilkunastu tomach. Utwory tego pisarza przedstawiały ironiczny i satyryczny obraz ówczesnego...
Nazwa Nazwa epoki pochodzi od tytułu dzieła Augusta Comte?a Kurs filozofii pozytywnej i ma bezpośredni związek z rozwijanymi w nim poglądami myśliciela. Filozofia pozytywna to nie tylko pewnego rodzaju ruch ideowy, ale też program konkretnych...
Nowela „Mendel Gdański” nie jest pierwszym utworem, w którym widoczny jest problem antysemityzmu. Maria Konopnicka w swoim utworze po raz pierwszy tak wyraźnie i dosłownie opowiedziała się przeciwko antysemityzmowi, który w ówczesnym czasie...
"Potop" jest to powieść historyczna napisana ku pokrzepieniu serc przez jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy - Henryka Sienkiewicza. W utworze tym ukazany jest atak Szwedów na Polskę. Autor pragnął pokazać wszystkim rodakom, że...
W noweli Konopnicka przestrzega przed nietolerancyjnym i nieprzemyślanym stosunkiem do ludzi innego pochodzenia. Mendel, mieszkaniec Warszawy - to Stary introligator, żyd głęboko związany z miastem, w którym spędził całe życie. Czuł się Polakiem,...
„Syzyfowe prace” były jedną z pierwszych powieści Stefana Żeromskiego. Początkowo książka miała mieć tytuł „Andrzej Radek, czyli Syzyfowe prace”. Jakie były tego powody? Dlaczego pisarz to zrobił? Lektura ukazała się w 1897 roku, ale jej...
W kontekście podanych informacji dotyczących filozofii Maxa Stirnera i całości utworu dokonaj analizy fragmentów „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego pod kątem pokazania dramatu człowieka uwiedzionego przez fałszywą ideę. Nie ma zbrodni bez...
Jedną z dróg przybliżenia Polaków do zdobyczy cywilizacyjnych Europy była dokładna informacja o całokształcie życia gospodarczego i kulturalnego na ziemiach polskich oraz w krajach szczycących się postępem. Role te przyjęła wyspecjalizowana prasa,...
Pozytywistyczna literatura nie dba o lokalizację akcji w konkretnej rzeczywistości. Opisy wprowadzające czytelnika w świat przedstawiony wyglądają zazwyczaj tak: „Miasto M... zbudowane na wysokiej górze, ma kilka wąskich i krętych ulic, które...
Urozmaicenie fabuły czy alegoria? Rozważ, jaką rolę w „Lalce” Bolesława Prusa pełni przytoczona legenda. W rozważaniach odwołaj się do znajomości losów Stanisława Wokulskiego. Legenda ta została opowiedziana Izabeli i Wokulskiemu przez Węgiełka...
"Szczęście, mój drogi, mieści się miedzy stopą a ciemieniem, czy kosztuje milion, czy sto ludwików, wrażenie zawsze jest takie samo. Darujmy Chińczykom życie" ("Ojciec Goriot" Balzac) "U Balzaca postacie są niczym...
POWIEŚĆ PANORAMA SPOŁECZNA - ukazuje obraz społeczeństwa Polskiego, wewnetrzenie zhierarchizowane, zróżnicowane i podzielone w drugiej połowie XIX wieku. - obraz arystokracji, bużuazji, mieszczaństwa, ziemiaństwa, biedoty - pojedyńcze jednostki...
„Lalka” B. Prusa to pod wieloma względami „powieść kontrastów”. Utwór ten jest wielkim pytaniem o przyszłość, nic tam nie jest do końca wyjaśnione- wręcz przeciwnie: wszystko jest w mniejszym lub większym stopniu skomplikowane, niejasne. Autor...
„Celem życia ludzkiego jest szczęście, któż z nas jednak wie, jak je osiągnąć?” – pytanie to zadaje już w oświeceniu Jean Jacques Rousseau w „Listach moralnych”. Przez stulecia liczni twórcy : poeci i prozaicy starali się znaleźć odpowiedź,...
Jak sądzisz, dlaczego Honoriusz Balzak opisując świat posłużył się reguła opisu, która ukazuje rzeczywistość w szczegółach.Jakie to ma przełożenie na idee pozytywistyczne:scientyzm,organicyzm i ewolucjonizm? Honoriusz Balzac jest autorem...
Człowiek związany pewnymi normami moralno etycznymi ciągle staje przed koniecznością wyboru. Wybór ten nie zawsze jest rzeczą łatwą i często łączy się z określonym ryzykiem i odpowiedzialnością Ludzie, więc muszą wybierać między: dobrem a złem,...