"Zbrodnia i kara" Fiodora Dostojewskiego jako powieść psychologiczna.
Dostojewski Fiodor Michajłowicz urodził się 30.10.1821 r. w Moskwie, zmarł 28.01.1881 r. w Petersburgu. Był powieściopisarzem rosyjskim, synem lekarza, ukończył Szkołę Inżynieryjną, od 1844 r. poświęcił się zawodowo pracy literackiej....
Romantyczne cechy powieści ludowej J.I. Kraszewskiego na przykładzie "Ulany".
Literatura ludowa, zwykle anonimowa twórczość ludu wiejskiego, współtworząca szeroko rozumiany jako zjawisko kulturowe folklor, także w postaci twórczości ustnej, mówionej i śpiewanej (pieśni i piosenki). Epika poetycka, np. rosyjskie byliny....
Znaczenie pracy ludzi w Pozytywizmie. Praca w utworze Elizy Orzeszkowej "Nad Niemnem".
Ta pierwsza traktowała społeczeństwo jako organizm, którego właściwe funkcjonowanie może zapewnić tylko prawidłowa działalność organów, a więc poszczególnych jednostek. Aby społeczeństwo mogło się rozwijać potrzebni byli ludzie wykształceni,...
Podział ludności - artykuł Raskolnikowa.
Kiedy przechodzimy obok siebie na ulicy wszyscy wydajemy się tacy sami. Ubieramy się podobnie, podobnie chodzimy i mówimy. Oczywiście mamy różne twarze i usposobienia, ale i tak jesteśmy bardzo do siebie podobni. Dlaczego? Bo jesteśmy ludźmi....
Problem winy i kary w powieści F. Dostojewskiego "Zbrodnia i kara".
Głównym bohaterem Zbrodni i kary jest Rodion Raskolnikow, były student, młodzieniec wrażliwy i „myślący krytycznie”, który znajduje się w trudnej sytuacji materialnej. Nie liczy on na żaden cud, bo w Boga nie wierzy. Nie poddaje się też ideologii...
Jakie kryteria oceny wartości człowieka proponuje Eliza Orzeszkowa w powieści "Nad Niemnem".
Bohaterów powieści „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej możemy podzielić na dwie zasadnicze grupy: pozytywnych i negatywnych. Czytając książkę podświadomie czujemy, którzy są dobrzy, a którzy nie bardzo. Należy się jednak zastanowić, co o tym decyduje?...
"Mendel Gdański" - problem tolerancji i równouprawnienia różnych narodowości poruszany przez Marię Konopnicką.
Nowela "Mendel Gdański" jest wyrazem sprzeciwu Marii Konopnickiej przeciwko jakimkolwiek formom dyskryminacji mniejszości narodowych , którym sprzeciwia się gorąco i płomiennie , w przejawach antysemityzmu dostrzega źródło podziałów i...
Problematyka nowel pozytywistycznych.
Pozytywiści w swoich nowelach poruszali szereg tematów nurtujących ówczesne społeczeństwo. Najczęstszym tematem były problemy pouwłaszeniowej wsi, katastrofalne warunki życia dzieci zarówno w mieście, ja i na wsi oraz sprawy narodowe. Poza tym...
Obraz dziecka w polskiej nowelistyce pozytywistycznej.
W epoce pozytywizmu powstało najwięcej nowel wywodzących się z ducha utylitaryzmu. Przedstawiano w nich problemy, losy dzieci i ich punkt widzenia na cały zewnętrzny świat. Ukazywany był obraz dziecka cierpiącego, wyzyskiwanego, pozostawionego na...
Pozytywizm ilustracją ideologii epoki.
Nadbudowa Ideologiczna tego okresu dzieli się na cztery zasadnicze modele światopoglądowe. Cechą wspólną tych modeli światopoglądowych jest wyraźne ukierunkowanie znaczenie społeczno – polityczne, natomiast ich płaszczyzna filozoficzna jest...
Dzieje miłości Danusi i Zbyszka na podstawie "Krzyżaków" Henryka Sienkiewicza.
Miłość Zbyszka i Danusi jest jednym z wątków powieści pt. „Krzyżacy”. Pierwszy raz młodzi bohaterowie spotkali się w gospodzie „Pod Lutym Turem” w Tyńcu. Księżna mazowiecka – Anna Danuta postanowiła zatrzymać się ze swoim dworem w tym miejscu w...
W świetle słów "miniatury o pozornie zabawnym zdarzeniu z ponurym, wcale nieśmiesznym epilogiem" skomentuj tematykę opowiadań Antoniego Czechowa.
To oczywiste, że każde opowiadanie Antoniego Czechowa jest inne i nie jest rzeczą prostą opisać wszystkich jego utworów nie poświęcając w tym celu zbyt dużo miejsca. Jednak jest kilka, a nawet całkiem sporo cech łączących je wszystkie. Są to...
Konflikt pomiędzy panią Andrzejową, a jej synem Zygmuntem w "Nad Niemnem" Orzeszkowej.
Od zawsze rodzice próbują kierować swoje dzieci na odpowiedni szlak, starają się pokazać im jak żyć, często narzucają im własne poglądy, zapominając o tym, że świat się zmienia. Rodzice chcą wychować dzieci na podobieństwo siebie samych. W pewnym...
"Dawid Copperfield" jako autobiografia Karola Dickensa i "życiorys po śmierci w rękopisie".
MOTTO : „CZY MAM CI ZOSTAWIĆ PO ŚMIERCI MÓJ ŻYCIORYS W RĘKOPISIE” ( Karol Dickens ) WSTĘP: CYTAT Z „OPOWIEŚCI O DICKENSIE” STR. 249 - CO DICKENS MYŚLAŁ O NAPISANIU WŁASNEJ BIOGRAFII ODKRYCIE MOJE I PANA FORESTA - INICJAŁY DAWIDA COPPERFIELDA...
Nowele pozytywistyczne.
Henryk Sienkiewicz „Nowele” Nowelistyczną twórczość Henryka Sienkiewicza (dominowała w jego pisarstwie do r. 1883) można ułożyć w trzy, krzyżujące się, kręgi tematyczne: chłopski, antyzaborczo-patriotyczny, amerykański (będący wynikiem...
Henryk Sienkiewicz "Potop".
Druk utworu trwał prawie dwa lata (1884 - 1886). jednocześnie w krakowskim „Czasie”, warszawskim „Słowie”, wielkopolskim „Dzienniku Poznańskim”. W ten sposób wszystkie trzy zabory poznawały równocześnie nową powieść. Książkowe wydanie „Potopu”...
"Ojciec Goriot" Balzaca.
Dzieje Ojca Goriot: Ojciec Goriot był 69 - letnim starcem, który w 1813 r. po wycofaniu się z interesów, osiedlił się w pensjonacie pani Vauger. Poznajemy go na początku jako zamożnego człowieka, , byłego handlarza mąką. Goriot przybył do...
Trzy drogi życiowe trzech bohaterów powieści pozytywistycznych.
W powieściach pozytywistycznych jest wiele postaci budzących nieprzemijające czytelnicze fascynacje. Mało bohaterów szkolnych lektur na długo staje się bliskimi znajomymi odbiorcy. Dlatego najczęściej zapadają nam w pamięć te postacie, z którymi...
Miłość i los – dwa tematy "Lalki" Bolesława Prusa.
Starożytni twórcy wierzyli w fatum. Obecnie często zdarza nam się mówić o przeznaczeniu. Mimo to, wielu z nas uważa się za panów swojego własnego losu. Czy słusznie? Już Demokryt pisał, że: „Żyjemy nie tak, jak chcemy, lecz tak, jak potrafimy.”...
"Lalka" jako powieść o straconych złudzeniach.
''Lalka'' jest powieścią realistyczną z drugiej połowy XIX-ego wieku. W tym utworze Bolesław Prus najpełniej wyraził swoje pozytywistyczne poglądy. Odzwierciedlały one idee epoki, między innymi kult pracy i nauki, pracę organiczną oraz pracę u...
"Lalka" powieść sukcesu czy klęski?
W powieści Bolesława Prusa pt. „Lalka” autor bardzo realistycznie spogląda na ówczesny obraz społeczeństwa Warszawy. Mimo tego, że postacie występujące w utworze są fikcyjne, ich charakter i sposób bycia jest bardzo zbliżony do ludzi żyjących w...
"Lalka" Bolesława Prusa - powieść o karierze czy klęsce?
„Lalka” B. Prusa to pod wieloma względami „powieść kontrastów”. Utwór ten jest wielkim pytaniem o przyszłość, nic tam nie jest do końca wyjaśnione- wręcz przeciwnie: wszystko jest w mniejszym lub większym stopniu skomplikowane, niejasne. Autor...
Kochać jak Kmicic, walczyć jak Wołodyjowski, radzić jak Zagłoba
„Potop”, jest drugą częścią trylogii Henryka Sienkiewicza, większość zdarzeń opisanych w utworze jest oparta na wydarzeniach autentycznych. Prawdziwe są zwyczaje, poglądy i zachowanie się bohaterów powieści, czyli szlachty polskiej z połowy XVII...
"Zbrodnia i Kara" - zmagania sumienia.
„Zbrodnia i kara” jest jedną z najwybitniejszych lektur epoki pozytywizmu. Na miano arcydzielnej zasługuje miedzy innymi dzięki temu, że jest powieścią polifoniczną – myśli i poglądy bohaterów nie są przez Dostojewskiego w żaden sposób krytykowane...
Praca miernikiem wartości człowieka w powieści E. Orzeszkowej "Nad Niemnem".
Bohaterowie powieści Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” dzielą się na dwie grupy. Na tych, którzy pracują, oraz na tych, którzy żyją z pracy innych. Do pierwszej grupy należą Bohatyrowicze, którzy bardzo ciężko pracują. Uprawiają ziemię i hodują...
"Ojciec Goriot" jako lustro spacerujące po ulicach Paryża w początkach XIX w.
„Ojciec Goriot” w istocie jest lustrem Paryża z lat Restauracji. Opowieść ta jest pełnym i wiarygodnym przekrojem społeczeństwa francuskiego w czasie gwałtownego bogacenia się mieszczaństwa oraz jego przenikania do kręgów arystokratycznych. Okres...
Realizacja postępowych haseł pozytywistów w nowelistyce.
Program polskich pozytywistów można sprowadzić do dwóch nadrzędnych haseł: praca organiczna i praca u podstaw. Praca organiczna, według teorii Spencera, to ścisły związek między funkcjonowaniem organizmu społecznego a żywego. Społeczeństwo polskie...
"Krzyżacy" jako powieść historyczna.
Na pytanie o przynależność gatunkową "Krzyżaków" odpowiedź jest oczywista: powieść historyczna. Oznacza to, że utwór oparty jest na wydarzeniach historycznych, a postacie i wydarzenia fikcyjne łączą się z autentycznymi. Zanim...
Problem walki narodowo-wyzwoleńczej w twórczości Adama Mickiewicza.
Utwory polskich romantyków są nacechowane dużym patriotyzmem ze względu na sytuację w jakiej znalazła się Polska po roku 1918. Z pośród utworów Mickiewicza należy wymienić: "Grażynę", "Konrada Wallenroda", "Redutę...
Analiza "Lalki" Bolesława Prusa.
1. „charakterystyka utworu. Akcja powieści rozgrywa się przede wszystkim w Warszawie, poza tym w Zasławku i w Paryżu czas akcji początek 1878 do październik 1879 - czas akcji uprzedniej 1840 - 1878 - narrator I - autor; narrator II stary...
"Nad Niemnem" Eliza Orzeszkowa.
Kiedy ukazało się "Nad Niemnem", w 1887 r. drukował je "Tygodnik Ilustrowany, Orzeszkowa była już znaną pisarka z poważnym literackim i publicystycznym dorobkiem. Szczególne uznanie krytyki i czytelników zdobyły jej powieści w których dominowały...
"Ogniem i mieczem" Henryk Sienkiewicz.
Pierwotny tytuł "Wilcze gniazdo", powieść oparta na studiach walk polsko-kozackich. Drukiem powieść ukazała się wpierw na łamach krakowskiego "Czasu" i warszawskiego "Słowa" od 2 maja 1883 r. do 1 lutego 1884 r.,...
"Lalka" Bolesława Prusa.
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
"Pan Wołodyjowski" Henryk Sienkiewicz.
Powieść drukowana w latach 1887-1888, wydanie osobne - 1888 r. Akcja toczy się na kresach wschodnich podczas wojny polsko-tureckiej za panowania Michała Wiśniowieckiego Kompozycja i fabuła Początkowe rozdziały pełnią funkcję ekspozycyjną...
"Lalka" - kreacja społeczeństwa.
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
"Mendel gdański" - skupienie na antysemityzmie.
W noweli Konopnicka przestrzega przed nietolerancyjnym i nieprzemyślanym stosunkiem do ludzi innego pochodzenia. Mendel, mieszkaniec Warszawy - to Stary introligator, żyd głęboko związany z miastem, w którym spędził całe życie. Czuł się Polakiem,...
Felieton pozytywistyczny- Bolesław Prus- „Wieża paryska”.
W pozytywizmie nastąpiło nasilenie gatunków publicystycznych- felietonów. ..::FeLIetON::.. · posiada krótka formę · Ma charakter swobodny · Ma literackie środki ekspresji · Mówi o aktualnych wiadomościach · Jest gatunkiem publicystyki ·...
Pozytywizm
Pozytywizm wywodził się z nurtu filozoficznego oświecenia, który przeciwstawiał się metafizyce, a więc wszelkim teoriom idealistycznym, nienaukowym, trudno przyswajalnym przez umysł ludzki, a budował wiedzę o świecie na badaniu faktów dostępnych...
Sakralizacja, heroizacja jako sposoby określania bohaterów w noweli pt: "Gloria victis".
„Wodzem ich był człowiek świętego imienia, które brzmiał: Romuald Traugutt. Pytasz, dlaczego świętym jest to imię? Albowiem według przykazania Pana opuścił on żoną i dzieci, dostatki i spokój, wszystko, co pieści, i wszystko, co raduje i jest...
"Szkice węglem" jako utwór opowiadający o problemach pouwłaszczeniowych polskiej wsi.
W noweli łatwo jest odbić obecne czasy, gdyż jest krótka, dlatego pisarze za jej pomocą walczą z problemami epoki pozytywizmu- zachęcają do działania. Najczęściej poruszają tematy: - Brak wykształcenia wiejskich dzieci („janko muzykant”, „Antek”)...
Gloria Victis - opracowanie
"Gloria victis" Elizy Orzeszkowej jest utworem patriotycznym. Drzewa i kwiaty opowiadają wiatrowi epizod z powstania styczniowego - są świadkami historii. Do miasteczka na Polesiu przybył Marian Tarłowski z siostrą Anielą, by uczyć w...
"Lalka" Bolesława Prusa.
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
Problem "być czy mieć" w literaturze Pozytywizmu.
Człowiek związany pewnymi normami moralno etycznymi ciągle staje przed koniecznością wyboru. Wybór ten nie zawsze jest rzeczą łatwą i często łączy się z określonym ryzykiem i odpowiedzialnością Ludzie, więc muszą wybierać między: dobrem a złem,...
"Lalka" jako powieść o ludzkiej egzystencji.
Każda żywa istota dożywsza sędziwych lat, zastanawia się nad sensem swojego życia. Budzą się wtedy w człowieku refleksie i odżywają wspomnienia minionych lat. Lat, które minęły bezpowrotnie, które już nigdy więcej nie powrócą. Rozważamy jakie ono...
Społeczny program polskiego pozytywizmu.
W realizacji społecznego programu polskiego epoki pozytywizmu decydujacą role odegrali literaci w formuowaniu i rozwoju ideologi tego okresu. Za forpocztę uważa się początek kampani publicystycznej, młodych wychowanków Szkoły Głównej w 1871 roku....
O budowaniu nastroju w tekście literackim, na podstawie fragmentu "Pana Wołodyjowskiego".
Czytając różnorodną literaturę, niejednokrotnie zauważałem, że moje pięści są zaciśnięte, że zagryzam wargi, a serce bije mi szybciej... Właśnie. Jak wywołać w czytelniku odpowiednie reakcje, jak zwrócić jego uwagę na czytany tekst i zbudować...
"Ojciec Goriot" – lustro spacerujące po ulicach Paryża w początkach XIX w.
„Ojciec Goriot” w istocie jest „lustrem” Paryża z lat Restauracji. Książka ta jest pełnym przekrojem społeczeństwa francuskiego w dobie gwałtownego bogacenia się mieszczaństwa i jego przenikania do kręgów arystokratycznych. Jak zawsze okresy...
"Lalka" B. Prusa.
"Lalka" jest to powieść dojrzałego realizmu - ze względu na skomplikowany obraz przedstawionego świata i jego wieloznaczną koncepcję, kształtuje odmiennie niż dotąd rodzaj fabuły. Konwencjom tradycyjnego romansu, uproszczonym...
Wybrane problemy i tematy nowel pozytywistycznych.
Pozytywizm jako nowy prąd w naszej literaturze zwiastowały „małe formy literackie” - nowele i opowiadania. Znane utwory Prusa, Sienkiewicza, Orzeszkowej wprowadzają w krąg spraw aktualnych epoki, ukazują dojrzewanie nowej poetyki w twórczości...
"Quo vadis" Sienkiewicza.
I . Geneza utworu 1.Rozczytywanie się pisarza w łacińskich utworach starożytnych , szczególnie Tarcyta 2.Odbywanie wielu podróży do Rzymu ,zwiedzanie zabytków, wędrowanie po Katakumbach, podziwianie postaci i kultury rzymskiej oraz rosnąca...