Sarmata
Model patriotyzmu wyłaniający się z „Hymnu do miłości ojczyzny” Ignacego Krasickiego i fragmentu Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Charakteryzując, zwróć uwagę na daty powstania utworów, formę artystyczną i konteksty historyczne.
Polacy od wielu lat byli bardzo związani emocjonalnie z ojczyzną. Byli narodem wolnym, który niejednokrotnie wychodził zwycięską ręką z wielu wojen. Sarmatyzm, zjawisko kulturowe rozwijające się wśród polskiej szlachty od 16 wieku, spowodował...
Obraz sarmaty w literaturze baroku i oświecenia
Sarmatyzm jest to ruch społeczno- obyczajowy, a także postawa wywodząca polską szlachtę od rycerza bądź też od koczowniczego ludu zamieszkującego ziemie Polskie. Określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od...
Obraz polskiego Sarmaty - Jan Chryzostom Pasek.
Sarmatyzm był zjawiskiem występującym jedynie w Polsce i cechującym szlachtę Rzeczypospolitej między XVI i XVII wiekiem. Jest to ideologia, obyczajowość oraz kultura duchowa i umysłowa polskiej szlachty. Przedstawiciele tego stanu wierzyli, że...
Powtórka z epok - barok i oświecenie
1. Styl barokowy w sztuce (Malarstwo, architektura) - Termin barok pochodzi z języka portugalskiego „barocco” oznacza nieregularną perłę o dziwnym kształcie, włosi używali tego słowa do określenia czegoś przesadnego. - Termin oznacza...
Sarmatyzm - opracowanie
Czym był sarmatyzm? Scharakteryzuj jego źródła. Jakie elementy składały się na mit sarmacki? Omów wpływy sarmatyzmu na kulturę szlachecką i kształt życia, a także na literaturę i sztukę epoki. W wieku XVII sarmatyzm stał się podstawą...
Różne oblicza sarmatyzmu w literaturze i kulturze polskiego baroku – Wacław Potocki i Jan Chryzostom Pasek
Czym w ogóle jest sarmatyzm i dlaczego można przedstawić jego różne odcienie tylko w literaturze i kulturze polskiego baroku? Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej...
Ludzie Baroku - typy, postawy, wzorce
Człowiek średniowiecza Anonimowy, pobożny, nie pragnął chwały ani splendorów tego świata. Wystarczała mu chłodna cela klasztorna lub zamkowe mury. Gdy był rycerzem, walczył za wiarę, gdy mnichem- oddawał się modlitwie i ascezie. Człowiek...
Dwa wizerunki szlachcica Sarmaty u Paska i Krasickiego.
Jan Chryzostom Pasek (1636 – 1700) Jest postacią realną, stąd na jego przykładzie możemy zbudować bardzo prawdopodobny obraz szlachcica Sarmaty XVII wieku. Pochodził z niezamożnej rodziny szlacheckiej, kształcił się w kolegium jezuickim w Rawie....
Co oznaczały słowa: „Muzom sarmackim strojnie pozaplatał włosy”?
Co oznaczały słowa Franciszka Ksawerego Dmochowskiego „Muzom sarmackim strojnie pozaplatał włosy”, Odnoszące się do twórczości J. Kochanowskiego?. Aby podjąć rozważania na temat zdania F.K. Dmochowskiego „Muzom sarmackim strojnie pozaplatał...
Sarmatyzm.
Polską szlachtę wieku XVII i XVIII cechowało poczucie narodowej potęgi, świadomość tradycji i przekonanie o pochodzeniu Polaków od starożytnych Sarmatów. Duma była nieodłączną cechą barokowej mentalności. Z czasem pojęcie sarmatyzmu nabrało...
Dwa obrazy polskiej szlachty - u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne?
W okresie późnego renesansu i baroku szlachta polska często wywodziła swoją genealogię od rodów sarmackich. W związku z tym przypisywała sobie cechy takie jak: odwaga, męstwo, waleczność. Obraz szlachty w literaturze polskiej nie zawsze zgadza się...
Jakich bohaterów potrzebujemy? Rozważania nad ideą bohaterstwa
Bohater to człowiek, który wyróżnia się w sposób szczególny od szarej masy społeczeństwa. Stawia on sobie szlachetne cele, których realizacji nie podjąłby się żaden zwykły śmiertelnik. Sam wybiera drogę i za wszelką cenę dąży do wypełnienia swojej...
Tradycje sarmackie w kulturze polskiej: wartość czy hańba?
Aby odpowiedzieć na pytanie zawarte w temacie, należy najpierw wyjaśnić czym jest sarmatyzm jako ideologia i styl życia oraz zbadać jak powstał i jak ewoluował mit sarmacki. Początki mitu sarmackiego Z pojęciem sarmatyzmu kojarzy się nam...
Ujęcie motywu biesiady i jego funkcje w utworach: „O doktorze Hiszpanie” Jana Kochanowskiego i „Pijaństwo” Ignacego Krasickiego. Zwróć uwagę na kontekst historycznoliteracki.
Motyw biesiady pojawiał się często w utworach literatury polskiej zarówno starych, jak i nowych. Pełnił on w nich wielorakie funkcje, w zależności od czasów, w jakich one powstawały. Bywały opisane dla prezentacji obyczajów...
Barok - opracowanie epoki.
BAROK - koniec XVI w. – połowa XVIII w. 1. Kontrreformacja - lista ksiąg zakazanych, nakaz pokazywania scen religijnych, upadek piśmiennictwa, nietolerancja religijna. 2. Dwoistość postaw - zgoda na świat nietrwały szukanie wartości...
Ideał człowieka i obywatela w literaturze staropolskiej
Stosunek człowieka do świata zmieniał się na przestrzeni wieków. Na kształtowanie się ludzkich poglądów miały (i nadal mają ) wpływ wiele czynników. Poszczególne epoki oraz literatura i sztuka tworzona w czasie ich trwania odwzorowują różne...
Sarmata o sobie i my o Sarmacie
W wieku XVII całą szlachtę polską jednoczyło poczucie narodowej potęgi, przekonanie o świetności polskiego ustroju, monarchii ograniczonej prawami stanu szlacheckiego, nadto świadomość tradycji rodowej i starodawności sarmackiej, co wiązało się z...
Portret XVII-wiecznego Sarmaty. Analizując podane fragmenty „Potopu” H. Sienkiewicza, dokonaj charakterystyki Zagłoby, bohatera powieści.
Jan Onufry Zagłoba to z całą pewnością najbardziej pozytywna postać „Potopu” Henryka Sienkiewicza. Mimo swojego komizmu, odznacza się również ogromną inteligencją, a także uosabia cechy typowego XVII-wiecznego Sarmaty. We fragmencie...
Różnice między barokiem szlacheckim Potockiego; barokiem sarmackim Paska i barokiem dworskim Morsztyna.
1. Wacław Potocki (1621-1696) pochodził ze średniozamożnej szlachty, wykształcenie zdobył przy zborze ariańskim w Raciborzu. Pod groźbą edyktu z 1658 r., skazującego arian na wygnanie, przeszedł na katolicyzm, lecz mimo to pozostał wierny swej...
Omów wybrane fragmenty "Pamiętników" Jana Chryzostoma Paska - jako dokument epoki i dzieło literackie.
Wiek XVII w literaturze polskiej pozostawiał spuściznę literacką wprawdzie nie utrwaloną drukiem, ale barwną i zróżnicowaną. Szlachta pisała wtedy chętnie wiersze (Wacław Potocki, Zbigniew Morsztyn, Szymon Zimorowic), listy (te najsłynniejsze,...
Barok - synteza.
Koniec XVI w połowa XVIII w Barocco (z jęz. portugalskiego) rzadka i cenna perła, o nieregularnym kształcie; przedmiot artystyczny odbiegający od powszechnie przyjmowanego kształtu....
Wskaż i określ cechy sarmackiego światopoglądu, odwołując się do literatury pamiętnikarskiej epoki baroku.
Tematem niniejszej prezentacji jest wskazanie i określenie cech sarmackiego światopoglądu w odniesieniu do literatury pamiętnikarskiej epoki baroku. Celem mojego wystąpienia jest ogólna charakterystyka sarmatyzmu ze szczególnym uwzględnieniem...
Styl życia sarmaty
STYL ŻYCIA SARMATY Sarmaci to nazwa irańskich ludów koczowniczo-pasterskich. Tworzyli oni związek plemion, którzy mieszkali na ziemiach polskich na wschód od Wisły. Informacje o wcześniejszym istnieniu Sarmatów wywodzą się z 600 r p.n.e. W...
Sarmatyzm, sarmaci - charakterystyka
Sarmatyzm określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI, aż po czasy rozbioru. Sarmatyzmowi przypisuje się również swoisty sposób bycia bujność obyczaju czy mentalność polskiej szlachty....
Jak rozumiesz pojęcie sarmatyzmu?
W XVII wieku, w okresie baroku Polaków jednoczyło poczucie wspólnoty narodowej, potęgi własnego kraju, jego ustroju i gospodarki. Świadomość tradycji rodowej i wrodzonego sarmatyzmu, dawało im wrażenie pochodzenia od starożytnych Sarmatów. Wraz z...
On i ja - Sarmata i człowiek XX wieku
W zasadzie porównywanie "Sarmaty", widzianego jako typowego obywatela XVI, XVII-wiecznej Polski, z tzw. "człowiekiem XX wieku" byłoby równoznaczne wykazywaniu oczywistych różnic, kontrastów widocznych pomiędzy ideologiami, poglądami dwóch...
Pytania na ustny polski 2005 z gramatyką
STAROŻYTNOŚĆ 1.Etymologiczne i realne znaczenie stałych związków frazeologicznych wywodzących się z Mitologii i z Biblii. Mitologia: ZŁOTE JABŁKO- jabłko, które było przyczyną kłótni Hery, Ateny, Afrodyty; rzucone na stół przez Eris z...
Podsumowanie obyczajowość baroku - sarmatyzm
Sarmatyzm – zrodził się w wyniku połączenia ideologii szlacheckiej z zasadami baroku. Szlachta podkreślała swoją wyjątkowość i stanowiła zwartą elitę (tu szczególnie mocno zarysowywała się ksenofobia wobec innych grup społecznych, a także wobec...
Charakterystyka zjawiska sarmatyzmu na podstawie dwóch wybranych utworów Paska i Potockiego.
Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Obejmuje ono obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczpospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI aż po czasy rozbiorów. Pojęciem tym określa się również swoisty sposób bycia ? rubaszność, bujność...
Pamiętniki Paska zwierciadlem epoki.
Poezja Paska należy do nurtu sarmacko-szlacheckiego.Poeta napisał "Pamiętniki" około roku 1690.Pamiętniki i diariusze zajmowały dość znaczną pozycję w literaturze XVII w. Dzięki bezpośredniemu stosunkowi autorów do przedstawionych faktów...
Patriotyzm na przełomie tysiącleci
Patriotyzm renesansu Weźmy pod uwagę poważnego człowieka renesansu w mianowicie Piotra Skargę- gorliwy patriota, to właśnie jemu na sercu leżało dobro Rzeczpospolitej. Świadczy o tym zbiór „Kazań Sejmowych”, gdzie ukazywał społeczeństwu problemy...
Portrety Sarmatów i ludzi światłych w literaturze polskiego oświecenia.
Literatura polskiego oświecenia zawiera portrety Sarmatów, czyli ludzi zacofanych, poddanych krytyce, ośmieszonych satyrą oraz ludzi światłych, których pisarze wychwalali i podawali za wzór. Przykładem Sarmaty jest "Imć Pan Staruszkiewicz" z...
Pamiętnikarstwo barokowe. Zalety artystyczne "Pamiętników" Jana Chryzostoma Paska
Pamiętnikarstwo to typ domorosłej literatury, bardzo popularny w siedemnastowiecznej Polsce. Pamiętniki J.Ch. Paska są tego najlepszym dowodem, a i najwybitniejszym zabytkiem tego rodzaju piśmiennictwa. Nie tylko Pasek pisał pamiętniki - stały się...
Wzór ascety - Sarmata
Za wzorzec pisarzy starożytnych kronikarze cudzoziemscy, a w ślad za nimi polscy (wśród nich Jan Chryzostom Pasek) na określenie obszarów obejmujących również ziemie dawnej Rzeczypospolitej używali często nazwy - Sarmacja, wywodzącej się od...
Portret XVII-wiecznego Sarmaty. Analizując podane fragmenty „Potopu” H. Sienkiewicza, dokonaj charakterystyki Zagłoby, bohatera powieści.
Onufry Zagłoba to doskonały przykład XVII-wiecznego Sarmaty. Postawa tego bohatera, jego czyny i słowa są typowe dla tej właśnie grupy społecznej. Poniższe fragmenty w pełni obrazują postać Zagłoby jako idealnego szlachcica sarmackiego....
Renesans i Barok w pytaniach i odpowiedziach. Charakterystyka Epok.
1. Renesans - odrodzenie, trwał we Włoszech od XIV w. do XVI w., a w krajach północnej Europy od końca XV w. do końca XVI w. (w Polsce od XVI w. do lat trzydziestych XVII w.). 2. Tło polityczno - kulturowe Renesansu: Renesans - "złoty...
Oto lektury, które budują wzorce udanego życia. Uzasadnij opinię.
Od zamierzchłych czasów twórcy wszelkiego rodzaju dzieł starają się przekazywać swoje wizje dotyczące recepty na życie. W zależności od epoki, w której tworzyli, jak również od indywidualnego podejścia do otaczającego ich świata napotykamy w ich...
Sarmaci w literaturze polskiej.
Polską szlachtę wieku XVII i XVIII cechowało poczucie narodowej potęgi, świadomość tradycji i przekonanie o pochodzeniu Polaków od starożytnych Sarmatów. Duma była nieodłączną cechą barokowej mentalności. Z czasem pojęcie sarmatyzmu nabrało...
Kultura sarmacka i jej relikty w kulturze współczesnej. (Co w nas drzemie z dawnych Sarmatów).
W XVIII wieku wśród szlachty panowało ogólne przekonanie, że pochodzi ona od starożytnego plemienia Sarmatów. Był to lud zamieszkujący od I w. p.n.e do IV w. n.e tereny Ukrainy. Sarmatyzm był odmianą kultury obejmującą; światopogląd , zachowanie,...
Ile jest w nas z Sarmatów? Odpowiedź uzasadnij.
Historycy czasów odrodzenia uważali, że polska szlachta wywodzi się od starożytnego plemienia Sarmatów – ludzi bardzo walecznych i odważnych. Sarmatom przypisywano wyśmienite cechy, takie jak: męstwo, przywiązanie do tradycji, lojalność,...
Wizerunek Sarmaty na podstawie "Pamiętników" Paska.
Na podstawie „Pamiętników” Jana Chryzostoma Paska oraz twórczości Wacława Potockiego scharakteryzuj wizerunek Sarmaty. Czy współcześni Polacy są spadkobiercami barokowych Sarmatów? Sarmatyzm powstał na przełomie XVI i XVII wieku. Był kulturą...
Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie baroku. Omów na wybranych przykładach
W mojej wypowiedzi postaram się zaprezentować portret Sarmaty w literaturze i malarstwie baroku. W czasie pracy nad tematem zetknąłem się z różnymi wizerunkami tej postawy charakterystycznej dla Polskiego społeczeństwa XVII wieku, dlatego w swojej...
Portret sarmackiego rycerza w "Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewicza.
Fragment powieści ,,Ogniem i mieczem”, który postaram się zinterpretować, przedstawia pokrótce najważniejsze cechy jednego z rycerzy sarmackich – Longina Podbipięty Herbu Zerwipludry. Człowiek ów był niewątpliwie przykładnym szlachcicem i wzorowym...
Barok - powtórka z epoki
1. Julian Krzyżanowski- przedstawił podobieństwo epok. 2. Barok to okres w dziejach kultury, który rozpoczął się pod koniec wieku XVI trwała przez cały wiek XVII a w niektórych krajach nawet do połowy XVIII wieku. Słowo barok może pochodzić...
Barok - najważniejsze informacje
W załączonym pliku znajduje się opracowanie powyższego tematu.
Charakterystyka epok historycznych.
ANTYK Antyk (inaczej starożytność) to epoka, która obejmuje piśmiennictwo od czasów najdawniejszych (początki piśmiennictwa ok. XIII w. p.n.e.) do V w. n.e. Umowna data końca epoki starożytnej to 476 r. - data upadku Cesarstwa...
