Młodość

Młodziutka histeryczka

Na histeryczkę wyrośnie zapewne jedna z córek tytułowej bohaterki Moralności pani Dulskiej – Mela. Nadwrażliwa, anemiczna, często skarżąca się na złe samopoczucie słabowita dziewczyna bardzo przeżywa romans brata Zbyszka z Hanką i jego konsekwencje. Naiwniutka, mówi o wszystkim ciotce, ostatecznie przyczyniając się do porzucenia przez brata ciężarnej służącej. Mela nie rozumie świata intryg, w jakim żyją jej rówieśniczka siostra Hesia, ciotka Juliasiewiczowa czy matka. Nie rozumie też...

Klęska Fausta

Podobnie nie mają szans na spełnienie marzenia bohaterów o życiu wiecznym, zatrzymaniu czasu, powrocie młodości albo szczęściu absolutnym, absolutnym spełnieniu. Syzyf, próbujący oszukać bogów, bo nie chce umrzeć, zostaje skazany na okrutną karę. Faust oddaje duszę diabłu i w zamian za to zostaje odmłodzony o trzydzieści lat, zyskuje miłość i wszystko to, czego pragnie. A jednak nigdy nie dostąpi całkowitego spełnienia, w dodatku grozi mu utrata duszy (taki podpisuje cyrograf). Na szczęście...

Refleksje Barbary Niechcicowej i Wiktora Rubena

Refleksje o przemijaniu odnajdziemy też w prozie polskiego dwudziestolecia międzywojennego. Panny z Wilka to opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza o konfrontacji Wiktora Rubena ze światem wspomnień z młodości. Powrotu do dawnych czasów jednak nie ma – wujostwo, które jako chłopiec Ruben odwiedzał na wakacjach, to starzy czekający na śmierć ludzie, mieszkanki Wilka (sąsiedniego majątku, które kiedyś podkochiwały się w Wiktorze i które kochał też Wiktor) zmieniły się w otyłe mężatki,...

Przyjaźń

„Nieszczęście! – myślał. – Dlaczego ten Stach nie jedzie do Paryża i jeszcze zniechęca do siebie Suzina?... Jaki zły duch spętał go z tymi Łęckimi... Czyżby?... Ech, przecież on taki głupi nie jest... A swoją drogą, szkoda tej podróży i może dziesięciu tysięcy rubli... Mój Boże! Jak się to ludzie zmieniają...” Schylił głowę i posuwając palcem z dołu do góry albo z góry na dół sumował kolumny cyfr długich jak Nowy Świat i Krakowskie Przedmieście. Sumował bez błędu, nawet z cicha mruczał, a...

Tołstoj Lew

Wybitny pisarz rosyjski. Przedstawiciel realizmu w literaturze XIX w. Pochodził z arystokratycznej rodziny, został wcześnie osierocony. Kształcił się na Uniwersytecie Kazańskim. Studiował orientalistykę i prawo. Brał udział w wojnie krymskiej, potem w obronie Sewastopola. Dużo podróżował – odwiedził Francję, Niemcy, Włochy, Szwajcarię. Debiutował trylogią: najpierw ukazało się Dzieciństwo (1852), później Lata chłopięce (1854) oraz Młodość (1857). Uznanie przyniosły mu wojenne...

Itaka – miejsce utracone bezpowrotnie, miejsce rozczarowania

Itaka bywa też przedstawiana jako miejsce utracone, utracona ojczyzna, do której powracamy, utracona młodość. Z powrotu można wyciągnąć pesymistyczne wnioski. Rozczarowany czuje się bohater powieści Jerzego Andrzejewskiego Nikt , zreinterpretowanej historii Odysa. Jest zawiedziony, bo rzeczy, miejsca i osoby odnalezione po latach nie są już takie same jak były. O możliwości doznania takiego zawodu pisze też Kawafis w wierszu Itaka („znajdujesz ją ubogą”).

młodość

Młodziutka kokietka

Kokieteria nie jest zastrzeżona w literaturze tylko dla kobiet dojrzałych. Młodziutką kokietką jest jedna z córek pani Anieli Dulskiej – Hesia. Zakłamana, podobnie jak matka, udaje skromną, ale uwodzi uczniaków, twierdzi, że „zna granice” i się nie zapomni. Przyciąga chłopców spojrzeniami, wyzywającym zachowaniem i wydekoltowanymi strojami, które zakłada na lekcje tańca (akceptuje je matka, chcąca jak najszybciej wydać córki za mąż). Przy tym interesuje się bardzo wszelkimi sprawami...

Samobójstwo życiowych bankrutów

Literaccy samobójcy nie zawsze umierają lub chcą umrzeć z miłości, choć niekiedy ich śmierć z miłością ma coś wspólnego. Np. ojciec Wicia z Kroniki wypadków miłosnych odebrał sobie życie, gdy okazał się życiowym bankrutem– ktoś bowiem sprzeniewierzył pieniądze, za które ojciec Wicia odpowiadał... Zapewne nie mogąc wyjść z honorem z zaistniałej sytuacji ani zapewnić bytu rodzinie, ojciec Wicia wybrał śmierć. W nieco innej sytuacji był Zenon Ziembiewicz – bohater najbardziej znanej powieści...

Siostrzana przyjaźń

Przyjaźnią w pewnym sensie można nazwać relacje niektórych sióstr. Przykład? Barbara Niechcicowa i Teresa Kociełłowa. Ich przyjaźń przetrwa młodzieńcze lata, jako dojrzałe kobiety, żony i matki, będą się spotykać, np. na wakacjach, odwiedzać w weekendy (Basia nawet zazdrosna będzie o względy Bogumiła wobec siostry). Jednak nawet Barbara nie pozna za życia Teresy jej mrocznej tajemnicy, dopiero po jej śmierci, z listów powierzonych przez siostrę, dowie się o romansie Kociełłowej.

Syn kontynuujący dzieło ojca

Paradoksalnie okazuje się, że Witold Korczyński ma podobne poglądy i cele do ideałów swych rodziców z młodości (to zjawisko nazwane zostanie „powracającą falą”). W ten sposób Witold kontynuuje dzieło ojca – ideały pracy i niepodległości. Benedykt należał do pierwszego pokolenia pozytywistów, Witold należy do młodszego i nowocześniejszego, ojciec i syn nie różnią się w istocie tak bardzo, jak się na pozór wydaje. Tomasz Buddenbrook z kolei kontynuuje pracę przodków nad budowaniem potęgi...

Wspomnienia i marzenia z młodości

Na życiu niektórych bohaterów zaważą wspomnienia z młodości, romantyczne wyobrażenia o dawnych i niedoszłych kochankach, niekiedy dezorganizujące całe ich realne życie. Np. pani Barbara Niechcicowa przeżyje życie u boku swego męża Bogumiła ( Noce i dnie Marii Dąbrowskiej), rodząc mu dzieci i marząc o eleganckim adoratorze z młodości – sentymentalnym Józefie Toliboskim. Róża Żabczyńska, bohaterka Cudzoziemki Marii Kuncewiczowej, wciąż wspominać będzie jeden komplement wypowiedziany pod...

Zdrada samego siebie

Zdrada Zenona była zresztą czymś więcej niż zdradą małżeńską, w tytule powieści i licznych wypowiedziach bohaterów autorka sugeruje, że Ziembiewicz zdradził samego siebie, czego konsekwencją było przekroczenie granicy moralnej. Zenon wyrzekł się młodzieńczych poglądów. Zatwierdzał dodruku artykuły, niekoniecznie zgodne z jego poglądami, bo wywdzięczał się swym dobroczyńcom, którzy finansowali mu studia. Wreszcie doszło do tego, że on, człowiek wyznający w młodości poglądy raczej lewicowe,...

Przykry proces starzenia się

Tematem utworów literackich bywa też sam proces starzenia się kobiety. Mowa o nim np. w Początku Andrzeja Szczypiorskiego. Bohaterka powieści, piękna pani Seidenman nagle spostrzega, że inaczej już wyglądają jej kształtne stopy, którym dotąd lubiła się przyglądać, sądząc, że jest jeszcze młoda i atrakcyjna. Od tego dnia, gdy spostrzega, że jej nogi nie są już tak ładne, wdowa zacznie rejestrować smutne zmiany w swym organizmie.Zmiany w wyglądzie dawniej kochanych kobiet, jeszcze...

Kokietka

Choć ona nie taka młodziutka jak wygląda, ho ho, Dunaj mówio, że dwadzieścia i pięć,choroba, toż to prawie tyle, co moja Handzia. Tyle lat, tego miastowa, e, niemało musiała spróbować. Prawda że na delikatne wygląda,nienaruszone. Ale jak to się, łasica, przegina idący! E, widać wyginali już jo w różne strony. Nu, trzeba powiedzieć na jej obronę, że taka wysoka cienka nie może nie przeginać się, toż talja jej się łamie. (Edward Redliński, Konopielka ) W biegu dotknęła blisko naszego...