Julian Ursyn Niemcewicz
Edukacja człowieka w centrum zainteresowań pisarzy Oświecenia.
Literatura oświecenia rozwijała się w dramatycznym okresie dziejowym Polski. Sejm, w którym ciągłe kłótnie, zachwiany system demokracji oraz zasada "liberum veto" skutecznie unicestwiały próby reform, nie mógł pełnić właściwej funkcji...
Dworek szlachecki i jego mieszkańcy w literaturze.
Właściwie kultura polska do końca II Wojny Światowej miała charakter ziemiańsko-dworkowy. Dopiero założenia ustroju realnego socjalizmu doprowadziły do przekształcenia Polski w kraj, którego siłą przewodnią miała był siła proletariatu. W...
„Dobro i zło muszą istnieć obok siebie, a człowiek powinien dokonywać wyborów.” Jak rozumiesz słowa Mahatmy Gandhiego?
Kiedy słucham radia, oglądam telewizję, czytam gazety, odnoszę wrażenie, że na świecie dzieje się coraz gorzej. Skąd te smutne wnioski? Morderstwa, napady, roz-boje i kradzieże to już nasza codzienność. Kiedy próbuje się osądzić winnych, docho-dzi...
Zgodność wyboru gatunków z tendencjami epoki, na przykładzie literatury oświecenia.
W epoce oświecenia uprawiano wiele gatunków literackich, zarówno tych, które były znane również w poprzednich epokach (bajka, satyra, oda, poemat heroikomiczny, komedia, sielanka), jak i nowych, stworzonych w tym okresie (nowożytna powieść, nowe...
„Państwo jako najwyższa wartość narodowa – w widzeniu bohaterów literackich różnych epok („Odprawa posłów Greckich”, „Powrót posła” i „Przedwiośnie).
Chyba każdy, kto uważa się za Polaka jest patriotą. Tak przynajmniej być powinno. W dzisiejszym świecie zatracają się wartości takie jak godność, czy moralność, więc wartość, jaką jest państwo stawiamy coraz dalej. Jednak warto wrócić do...
"I śmiech niekiedy może być nauką" - jak o tym przekonywali Ignacy Krasicki i Julian Ursyn Niemcewicz.
Ignacy Krasicki jest autorem 22 satyr i 3 poeamtów heroikomicznych, posługuje się w nich komizmem by uwydatnić przywary ludzkiego charakteru, podleganie obcym wpływom, ułomność systemu państwowego. Krasicki nigdy nie piętnuje poszczegónych osób....
Julian Ursyn Niemcewicz powiedział: "rycerz żył bez skazy". Czy my, współcześni ludzie, też nie mamy nic na sumieniu?
Prawdziwy rycerz był odważny aż do szaleństwa, szlachetny, zawsze postępował w zgodzie z kodeksem rycerskim. Był bezgranicznie oddany swojej ojczyźnie i wierny damie swojego serca. rycerz potrafił być prawdziwym przyjacielem i sam miał oddanego,...
Polaków portret własny ukazany w wybranych przez Ciebie utworach
Portret Polaków ukazywany przez pisarzy zależy przede wszystkim od momentu historycznego oraz sytuacji politycznej w jakiej Polska się znajduje. Autorzy zwykle są pewnym sumieniem i odzwierciedlają w swych książkach cechy Polaków. W książkach...
Polska i Polacy - naród, tożsamość narodowa
Komentarz: Kto podjął się prezentowania tematu o Polsce i Polakach – nie będzie narzekał na brak materiału! Konkretne sformułowania tematu: 1. Literatura XIX wieku jako strażniczka „narodowego pamiątek kościoła”. Stosunkowo wąskie...
Polsko jaka jesteś ? Polska i Polacy w ocenie Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Cypriana Kamila Norwida w świetle odpowiednich utworów.
Adam Mickiewicz "Pan Tadeusz" - obraz polski lat dziecinnych. Jest to obraz uczuciowy, ukoloryzowany. W klimacie domu rodzinnego, podyktowany tęsknotą. "Dziady" część III w "widzeniu księdza Piotra" obraz Polski...
DOM konspekt i pełny wstęp
I. WSTĘP: Czym jest tak naprawdę dom? Co oznacza to krótkie, aczkolwiek bardzo tajemnicze słowo? Wielu z nas, ludzi XXI wieku uważa, że jest to po prostu budynek mieszkalny. Czy oni mają rację? Rzeczywiście "dom" to cztery ściany, w których...
Oświecenie
1. Poglądy filozoficzne Kartezjusz Wolter - tylko to jest prawdziwe, co można pojąć rozumem, naturalizm - nie ma rzeczy nadprzyrodzonych, świat - doskonała machina, zegar. John Locke - „tabula rasa“, empiryzm ale specyficzny - wiedzy nie...
Portrety matek w literaturze.
Niewątpliwie najważniejszą rolą, jaką może spełniać kobieta jest rola matki, która wychowuje swe dzieci na szlachetnych i uczciwych ludzi, prawych obywateli, szczerych patriotów. To matka w głównej mierze kształtuje osobowość dziecka, wpływając na...
Dobro i zło muszą istnieć obok siebie, a człowiek powinien dokonywać wyboru
Kiedy słucham radia, oglądam telewizję, czytam gazety, odnoszę wrażenie, że na świecie dzieje się coraz gorzej. Skąd te smutne wnioski? Morderstwa, napady, rozboje i kradzieże to już nasza codzienność. Kiedy próbuje się osądzić winnych, dochodzi...
"By czas nie zaćmił, i niepamięć" - co z dorobku literatury staropolskiej uważasz za godne ocalenia, utrwalenia w świadomości pokoleń?
"By czas nie zacmil, i niepamiec" - co z dorobku literatury staropolskiej sredniowiecze - oswiecenie) uwazasz za godne ocalenia, utrwalenia w swiadomosci pokolen? Trzeba przyznac, ze ktos, kto zdecydowal sie odpowiedziec na pytanie zawarte w...
Sarmatyzm.
Sarmatyzm Kulturę, światopogląd i obyczajowość szlachty polskiej od schyłku XVI do połowy XVIII w. określa się pojęciem sarmatyzmu. Po łacinie Sarmata oznacza 'członek koczowniczych plemion irańskich, zamieszkujących w starożytności stepy...
Znane ci wzorce literackie a ludzkie dążenie do doskonałości. Pokaż historyczną zmienność pojmowania doskonałości.
DOSKONAŁOŚĆ, czyli jak podaje definicja: * „najwyższy stopień cech dodatnich, bycie doskonałym, brak wad; idealność, wzorowość”, tak naprawdę nie może odnosić się do człowieka. Nie można użyć tego określenia, gdy mówimy o nas – ludziach, gdyż...
Dworek w literaturze
KONSPEKT Dworek w literaturze. - W literaturze polskiej dworek szlachecki i życie jego mieszkańców jest więc obecny w każdej epoce. - Literatura przynosi albo wielbienie, albo krytykę ziemiańskiego stylu życia. Dworków szlacheckich znaleźć...
Znaczenie Sejmu Czteroletniego (Wielkiego) dla kultury i literatury polskiego oświecenia
Wiek XVIII, wiek oświecenia był dla Polski czasem trudnym, ale i ważnym. Na ten okres właśnie przypadły 3 rozbiory, ale tez próby ratowania chylącej się ku upadkowi Rzeczpospolitej. Jedną z takich prób był Sejm Czteroletni (1788-1792), w czasie...
Motyw ojca w literaturze
Ojciec - mężczyzna, który ma dzieci; przodek, protoplasta, twórca, inicjator; Bóg - ojciec wobec rodzaju ludzkiego. Biblia Stary Testament - Abraham - ojciec, który miłość do Boga przedkłada nad miłość rodzicielską. Bóg obiecał mu, że...
Wieś i jej mieszkańcy jako temat literacki
Temat wsi w literaturze polskiej pojawia się właściwie dopiero w twórczości poetów renesansowych. Od tego czasu wizerunek wsi ulegał różnym przemianom, ale zawsze stanowił tło naszej literatury. Począwszy od twórczości staropolskiej, poprzez...
Sarmata o sobie i my o Sarmacie
W wieku XVII całą szlachtę polską jednoczyło poczucie narodowej potęgi, przekonanie o świetności polskiego ustroju, monarchii ograniczonej prawami stanu szlacheckiego, nadto świadomość tradycji rodowej i starodawności sarmackiej, co wiązało się z...
Czy literatura powinna "wymierzać sprawiedliwość widzialnemu światu", czy być "zwierciadłem, które obnosi się po gościńcu". Przedstaw własne przemyślenia powołując się na wybrane przykłady literackie.
1. REFLEKSJE WSTĘPNE - Jako pierwsi mówili o oddziaływaniu sztuki pitagorejczycy. Stworzyli oni pojęcie katharsis, występujące w muzyce, która miała wpływać oczyszczająco na słuchaczy i doskonalić ich uczucia. Kategorię tę przeniósł do...
Dzieła oświeceniowe jako apel do czytelników
Oświecenie było epoką rozumu i filozofów. Ludzie, którzy jej idee tworzyli, byli racjonalistami. Myślenie i fakty doświadczalne były jedynymi wyznacznikami prawd w tych czasach. Oświecenie na Zachodzie walczyło o wolność, podczas kiedy w Polsce o...
Przedstaw literackie i malarskie portrety sarmatów w kulturze różnych epok
Literatura przedmiotu Repetytorium z j. polskiego – Agata Gąsior i Monika Salomońska, Agencja Wydawn. Greg, Kraków 1994 – hasło sarmatyzm, sarmata Starożytność-oświecenie – Maria Adamczyk, Bożena Chrząstowska, Józef Tomasz Pokrzywniak, WSiP,...
Słowa J. U. Niemcewicza podstawą do rozważań o średniowiecznym rycerzu.
"Tu leży rycerz, co walczył bez trwogi i żył bez skazy" słowa Juliana Ursyna Niemcewicza uczyń podstawą do rozważań o średniowiecznym rycerzu. Kim był właściwie rycerz?? Czy jego postać jest dla nas wzorem do naśladowania? Ogromną...
Pytania na maturę ustną 2004
Starożytność 1. Na czym polega uniwersalność greckich mitów? 2. Przedstaw motyw niezawinionego cierpienia, odwołując się do Księgi Hioba i mitu o Prometeszu. 3. Na czym polega konflikt tragiczny w „Antygonie” Sofoklesa? 4. Rozważ przesłania...
Oświecenie - szczegółowe opracowanie epoki
Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest rozum. Wszystko niezgodne z rozumem...
Kongres wiedeński - wiosna ludów
2. KONGRES WIEDEŃSKI ZWOŁANIE KONGRESU Kongres zwołano w Wiedniu we wrześniu 1814r. Zakończył się on w 1815r. Jego charakter miał mało formalny charakter. Monarchowie i politycy podejmowali decyzje podczas bali,uczt i parad, a dopiero...
Teatr Oświecenia i jego rola. Omów na znanych Ci przykładach
Teatr powstał w Warszawie z inicjatywy króla w 1765 roku. Był to pierwszy publiczny teatr, który zapoczątkował działalność sceny narodowej. Pierwszym dyrektorem został Wojciech BOGUSŁAWSKI. Mieścił się on w Operalni. Występowały zespoły:...
Sprawy narodu i państwa w literaturze: renesansu, baroku i oświecenia.
„Naród streszcza się w swojej literaturze i żyje przez nią” (Henryk Sienkiewicz) „Prawdy tego narodu odkrywają poeci, a nie politycy. Nie zrozumie Polski ten, kto nie wsłuchuje się w głos polskiej literatury” (Adam Mickiewicz) RENESANS...
"W tym dziele narodowość polska nie zginie" Niemcewicz o epopei Adama Mickiewicza.
Julian Ursyn Niemcewicz powiedział o epopei Adama Mickiewicza: „W tym dziele narodowość polska nie zginie”. Jak rozumiesz tą myśl. Literatura jest niezwykle istotną częścią kultury każdego narodu. W ręku sprawnego artysty staje się potężną...
Niemcewicz "Powrót posła" polemika między Podkomorzym, a Starostą.
Jakich problemów dotyczy polemika między Podkomorzym, a Starostą w "Powrocie posła" J. U. Niemcewicza? "Powrót posła" powstał w okresie największego nasilenia walki politycznej. Trwały obrady Sejmu Czteroletniego (1788 -...
Państwo jako najwyższa wartość narodowa w widzeniu bohaterów literackich różnych epok
Pojęcie państwa, jego rola oraz zadania to problemy, które często pojawiały się u twórców różnych epok. Można by przytaczać tu wiele przykładów, ponieważ nie tylko w prozie, ale także w poezji pojawiało się państwo jako siła ściśle związana z...
Topos kariery.
Najbardziej wyraźnym i znanym archetypem kariery był Makbet bohater książki W. Szekspira pod tym samym tytułem. Autor bardzo dokładnie opisał drogę po szczeblach kariery Makbeta, która była usłana trupami jego przyjaciół i podwładnych. Takie...
"Kobieta - postać drugoplanowa w literaturze?" Przedstaw swoją opinię, odwołując się do przykładów z literatury polskiej i obcej
Żyjemy w czasach światłych i cywilizowanych, w czasach ogromnego rozwoju techniki i nauki. Większość naszego społeczeństwa stanowią ludzie światowi i wykształceni. Jednak mimo tego trudno nam się wyzbyć pewnych stereotypów. Najważniejszy i...
Powtórka do matury - zagadnienia.
Literatura renesansowa nie stworzyła osobowych ideałów, w jakie obfituje literatura średniowiecza. Natomiast to literatura towarzyszyła człowiekowi w życiu, ukazywała różne modele zgodne z duchem czasu, często miała charakter dydaktyczny, nie...
Oświecenie - opracowanie epoki.
1. Oświecenie w Europie. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest...
Turystyka w Polsce
Turystyka - zorganizowane wyjazdy poza miejsce stałego zamieszkania na dłuższy lub krótszy pobyt, wędrówki po obcym terenie w celach krajoznawczych lub zdrowotnych. Już od początku istnienia państwa polskiego były notowane sporadyczne podrożę...
On i ja - Sarmata i człowiek XX wieku
W zasadzie porównywanie "Sarmaty", widzianego jako typowego obywatela XVI, XVII-wiecznej Polski, z tzw. "człowiekiem XX wieku" byłoby równoznaczne wykazywaniu oczywistych różnic, kontrastów widocznych pomiędzy ideologiami, poglądami dwóch...
„Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem (...) to nakryty kamieniem ojców proch”. Słowa W. Gomulickiego uczyń mottem rozważań o potrzebie poznawania literatury staropolskiej lub podejmij polemikę z zaprezentowaną w nich opinią.
Można w tym cytacie odczytać głęboką myśl i symboliczne przesłanie. Bogatym w znaczenia jest znak księgi. Z pewnością chodzi tu o spis dziejów. Księga to zbiór wiadomości, streszczenie wiedzy na jakiś temat. Jeśli przyjmiemy, że księga jest...
Celem autora komedii "Powrót posła" było propagowanie reform, które chciał przeprowadzić Sejm Czteroletni – uzasadnij tą myśl.
W Polsce o charakterze kultury oświecenia decydowała sytuacja polityczna. Rzeczpospolita była zagrożona utratą niepodległości stąd oświecenie to czasy walki o przeprowadzenie reform politycznych. W okresie wzrostu napięcia politycznego w kraju – w...
Dwie postawy wobec ojczyzny na przykładzie Dobrójskiego i Gadulskiego.
"Powrót posła" to komedia polityczna, która została napisana jesienią 1790r., na zamówienie obozu patriotycznego. J.U.Niemcewicz chciał tym utworem uświadomić Polakom konieczność wprowadzenia reform, majacych na celu wyciągniecie kraju z...
"Powrót posła" Julian Ursyn Niemcewicz
Komedia powstała w okresie ożywionej działalności politycznej Niemcewicza. W 1788 r. wybrany został posłem inflandzkim na sejm zwany Wielkim. Szybko dał się poznać jako jeden z najaktywniejszych działaczy stronnictwa patriotycznego. Wygłaszał mowy...
Poglądy Mikołaja Reja i Juliana Ursyna Niemcewicza na wychowanie człowieka i stopień, w jakim ukształtowały je ideały epoki.
W życiorysach Mikołaja Reja i Juliana Ursyna Niemcewicza można dostrzec kilka podobieństw. Obaj twórcy byli ludźmi wykształconymi, każdy z nich zasługuje na miano patrioty. Mikołaja Reja ceniono za wkład w rozwój polszczyzny (swoje teksty pisał...
Literackie portrety rodzin. Przedstaw na wybranych przykładach.
Rodzina stanowiła i stanowi podstawową komórkę, na której opiera się całe społeczeństwo dlatego też twórcy literatury praktycznie każdej z epok wykorzystywali ten właśnie motyw. Współczesna definicja rodziny według M. Jurczaka brzmi: "Rodzina...
Charakterystyka Podkomorzego i Starosty Gadulskiego - bohaterów "Powrotu posła" J.U. Niemcewicza.
Świadomość bohaterów. Podkomorzy: światły, wykształcony, patriota, zwolennik reform, rozumie sytuację kraju, zagrożonego upadkiem, krytyczny wobec przeszłości, pogoni za naśladowaniem obcych wzorów życia (francuszczyzna); Starosta:...
"Powrót posła" Julian Ursyn Niemcewicz - omówienie utworu
Utwór pt.: "Powrót posła" jest komedią polityczną powstałą w okresie ożywionej działalności politycznej Niemcewicza.Był on jednym z najaktywniejszych działaczy stronnictwa patriotycznego.Bronił on reformy szkolnictwa...
Pielgrzym, wygnaniec, emigrant – scharakteryzuj wizerunek romantyka na podstawie wybranych utworów.
Za początek epoki romantyzmu w Polsce przyjmuje się rok 1820, chociaż już od utraty niepodległości rodziły się utwory nawiązujące do romantycznych tendencji. Polska w czasach romantyzmu była krajem rozbitym, nieistniejącym praktycznie na mapie...
"Kordian" J. Słowacki - interpretacja Powstania Listopadowego
"Kordian" - Jak Słowacki interpretuje wybuch i klęskę powstania listopadowego. Jakie siły ingerują w historię ludzkości? Dramat pt. KORDIAN autorstwa Juliusza Słowackiego powstał w Genewie w 1833 roku, a po raz pierwszy ukazał się anonimowo w...