Literatura

Dwa pokolenia twórców romantycznych

I POKOLENIE (debiut ok 1820r.) II POKOLENIE (debiut ok. 1840r.) • Fryderyk Chopin • Zygmunt Krasiński • Adam Mickiewicz • Maurycy Mochnacki • Juliusz Słowacki • Józef Ignacy Kraszewski • Teofil Lenartowicz • Stanisław Moniuszko • Cyprian Kamil Norwid  

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE

Dwudziestolecie Międzywojenne : Cechy i idee literatury

Powieść psychologiczna. Katastrofizm. Powieść parabola ( Proces Kafki ). Powieść strumienia świadomości – narracja prowadzona jest według nieuporządkowanego wewnętrznego monologu, kolejnych skojarzeń z tematem (James Joyce). Rozwój sag literackich (Buddenbrookowie, Niechcicowie). Symultanizm w prozie – akcja dzieje się jednocześnie w kilku miejscach (Joyce).

Dwudziestolecie Międzywojenne : Co nam zostało?

• Awangarda, z której czerpali eksperymentatorzy w poezji powojennej. • Tradycja kabaretów literackich. • Psychologizm, behawioryzm i egzystencjalizm w powieści. • Intensywny rozwój prasy.

Dwudziestolecie międzywojenne : Grupy poetyckie

Awangarda Krakowska – sztuka musi podążać za cywilizacją,dlatego jej tematami powinny być miasta, masy i maszyny (program 3 x M). Artyści dążyli do maksymalnego skondensowania treści, najważniejszym środkiem językowym stała się metafora,propagowali hasło: „najmniej słów”. Reprezentanci : Jan Brzękowski, Jalu Kurek, Tadeusz Peiper, Julian Przyboś. Druga Awangarda – początkowo w Lublinie, później w Warszawie, posługuje się zapożyczoną od Awangardy Krakowskiej stylistyką skrótu, ale...

Dwudziestolecie Międzywojenne : Literatura polska

• But w butonierce (Bruno Jasieński) – manifest nonszalancji, który ogłasza śmierć Tetmajera i Staffa, i to, że ich styl poetycki już nie powróci. Poeta podkreśla to, używając neologizmów, wyrazów obcych i określeń technicznych. • Cudzoziemka (Maria Kuncewiczowa) – proza psychologiczna poświęcona analizie kobiecości. Autorka pokazuje intymne przeżycia bohaterki, Róży Żabczyńskiej, która przyjechała do Warszawy z Rosji, gdy miała 16 lat. • Czarna wiosna (Antoni Słonimski) –...

Dwudziestolecie Międzywojenne : Literatura powszechna

• Czarodziejska góra (Tomasz Mann) – główny bohater, Hans Castorp, od siedmiu lat przebywa w sanatorium dla gruźlików, choć nie jest chory. Obserwuje kuracjuszy, którzy prezentują różne postawy, poglądy i wyznania oraz Europę w przededniu upadku. • Mistrz i Małgorzata (Michaił Bułhakow) – do Moskwy przybywa szatan, doktor Woland, i jego diabelska świta. Szukają kogoś, kto zostałby królową balu na dorocznym balu szatana;wybór pada na Małgorzatę, która kocha mistrza – pisarza...

Dwudziestolecie Międzywojenne : Nazwa epoki i ramy czasowe

Epoka trwała od 1918 r. do agresji Niemiec na Polskę w 1939 r., która zapoczątkowała II wojnę światową. Nazwa jest więc uwarunkowana historycznie, bo epoka umiejscowiła się pomiędzy dwoma wojnami światowymi.

Dwudziestolecie Międzywojenne : Teatr

Polskim pionierem teatru wizyjno-symbolicznego był Stanisław Wyspiański, a kontynuował jego myśl Leon Schiller. Był orędownikiem tzw. teatru ogromnego, czyli teatru poetyckiego, który swoje korzenie ma przede wszystkim w polskich dramatach romantycznych i neoromantycznych. Nie chciał przez to umniejszać znaczenia teatru staropolskiego i szekspirowskiego. Jego najsłynniejsze inscenizacje z czasów dwudziestolecia międzywojennego to Dziady i Nie-Boska komedia . Bardzo znaczącym teatrem tego...

Dwudziestolecie Międzywojenne : Ważni bohaterowie literaccy

Cezary Baryka – młody człowiek szukający swojego miejsca w życiu oraz własnych poglądów; eksperymentując w życiu osobistym, szuka szczęścia, ale też własnej postawy społeczno-politycznej. Jest to tzw. bohater dojrzewający. Józio z Ferdydurke – również poszukuje siebie i miejsca dla siebie. Jest to polska wersja everymana (Józio nie ma nazwiska). Nikodem Dyzma – karierowicz, który jest groteskowy przez swoją głupotę i przez to, że na szczyty władzy trafia przez przypadek....

Dwudziestolecie Międzywojenne : Wielkie dzieła

Dwudziestolecie Międzywojenne : Zapamiętaj te pojęcia

• Behawioryzm – szkoła psychologiczna, która odrzucała introspekcjonizm i zajmowała się jedynie zachowaniami człowieka. Jej wpływ na literaturę to odrzucenie introspekcji w charakterystyce bohatera oraz wydarzeń i proza dialogu (np. u Hemingwaya). • Kubizm – kierunek artystyczny, który kształty sprowadza do figur geometrycznych. Celem artysty jest tworzenie od nowa, możliwość innego, nieschematycznego spojrzenia. Pierwszym twórcą kubistycznym był Pablo Picasso. • Psychoanaliza –...

Dwudziestolecie Międzywojenne : Zapamiętaj tych pisarzy

Witold Gombrowicz (1904-1969) – polski powieściopisarz,nowelista i dramaturg. Specyfiką jego twórczości jest głęboki psychologizm, poczucie absurdu i obrazoburstwo kulturowe. Gombrowicz przede wszystkim dyskutuje z polskim romantyzmem, jak sam twierdził, pisząc na przekór Mickiewiczowi. Bruno Jasieński (1901-1939) – reprezentował futuryzm, założył głośny z powodu skandali klub Katarynka. Jan Lechoń (1899-1956) – współtwórca Pro Arte Studio,kabaretu Pikador i grupy poetyckiej...