• But w butonierce (Bruno Jasieński) – manifest nonszalancji, który ogłasza śmierć Tetmajera i Staffa, i to, że ich styl poetycki już nie powróci. Poeta podkreśla to, używając neologizmów, wyrazów obcych i określeń technicznych.
• Cudzoziemka (Maria Kuncewiczowa) – proza psychologiczna poświęcona analizie kobiecości. Autorka pokazuje intymne przeżycia bohaterki, Róży Żabczyńskiej, która przyjechała do Warszawy z Rosji, gdy miała 16 lat.
• Czarna wiosna (Antoni Słonimski) – obraz rewolucji,który dla większej wyrazistości opisany jest za pomocą symboliki biblijnej apokalipsy. Obraz świata zmienił się za sprawą prymitywnych instynktów „chamów, chłopów i łyków”, którzy niszczą wszystko, co jest subtelne i piękne.
• Do krytyków (Julian Tuwim) – zawiera program poetycki; siedzący w tramwaju poeta rzuca światu wyzwanie i twierdzi, że poezja nie musi zajmować się filozofią ani tematami narodowymi, lecz powinna być radosna i spontaniczna.
• Dusiołek (Bolesław Leśmian) – Dusiołek jest uosobieniem sennej zmory, czyli po prostu lęków człowieka. Chłop Bajdała zasnął pod drzewem i wtedy dopadł do Dusiołek, więc po przebudzeniu (na wzór Mickiewiczowskiego Konrada z Wielkiej Improwizacji) zgłasza pretensje do Boga o stworzenie tej postaci.
• Ferdydurke (Witold Gombrowicz) – trzydziestoletni Józio ponownie trafia do szkoły. Poszukuje tego, co w człowieku prawdziwe, rzeczywiste, a nie narzucone przez społeczny schemat. Znajduje jednak tylko Formę, konwencję i stereotypy.Tekst pisany jest specyficznym stylem: przestawiony szyk zdania, neologizmy, przedrzeźniania.
• Football (Tadeusz Peiper) – osią konstrukcji jest lecąca w powietrzu piłka i związane z tym skojarzenia. Jest porównywana m.in. do ciekłej latarni, latającej spiżarni słodyczy i jedwabnej bułki. Każde skojarzenie opiera się na poprzednimi nawiązuje do niego.
• Granica (Zofia Nałkowska) – dzieje romansu i miłości Zenona Ziembiewicza to tylko pozornie trójkąt mąż – żona– kochanek. Ten romans to pretekst do pokazania problematyki społecznej, moralnej, filozoficznej i obyczajowej.
• Hymn do maszyny mego ciała (Tytus Czyżewski) – nawiązuje do filozoficznej koncepcji Juliena Offraya de La Mettrie, który uważał, że biologiczna dusza ożywia skomplikowany mechanizm człowieka. Jest on taką samą maszyną jak zwierzę,tylko lepiej skonstruowaną i posługującą się mową. Czyżewski dodaje szczegóły związane z zastosowaniem elektryczności(„dynamo-serce” i „elektryczne płuca”).
• Kwiaty polskie (Julian Tuwim) – bohaterką poematu jest wychowana przez dziadka Aniela – córka Polki i rosyjskiego oficera Iłganowa, zastrzelonego w Łodzi podczas manifestacji robotników w 1905 r. Poeta przypomina ważne momenty historyczne (rewolucję 1905 r., wybuch I wojny światowej i odzyskanie niepodległości), które mieszają się z osobistymi wspomnieniami.
• Nike (Maria Pawlikowska-Jasnorzewska) – okaleczony posąg bogini posłużył autorce do stworzenia wielowymiarowej metafory miłości: nawet zraniona i okaleczona, pozostaje wieczna i nic jej nie zniszczy.
• Noce i dnie (Maria Dąbrowska) – saga rodziny Niechciców kończy się w momencie wybuchu I wojny światowej. Jest to tzw. powieść-rzeka, która przedstawia losy postaci przez wiele lat, pokazuje wiele środowisk i przemiany społeczno-obyczajowe.
• Panny z Wilka (Jarosław Iwaszkiewicz) – opowiadanie zawierające wątki autobiograficzne. Główny bohater, Wiktor Ruben, pracuje jako zarządca małego folwarku. Podczas wizyty w Wilku próbuje odnaleźć siebie sprzed 15 lat, jednak ta konfrontacja przynosi jedynie rozczarowanie.
• Przedwiośnie (Stefan Żeromski) – losy Cezarego Baryki, który wychował się w Baku, w młodości był świadkiem rewolucji, potem wrócił do Polski, by tu zacząć nowe życie. Żeromski podejmuje kilka tematów: dojrzewanie i poszukiwanie autorytetów, koncepcje naprawy Polski i obraz różnych środowisk polskich oraz obraz i siłę rewolucji.
• Sklepy cynamonowe (Bruno Schulz) – opowiadania pełne baśniowej symboliki, obrazów z podświadomości, które są dalekie od tego, co możemy zobaczyć na fotografii z czasów dzieciństwa. Jest tu m.in. obraz miasta, ojca, motyw dojrzewania,tęsknota za dorosłością.
• Szewcy (Stanisław Ignacy Witkiewicz) – szewcy przyrobieniu butów prowadzą filozoficzno-moralne dyskusje, w przedziwnym, charakterystycznym dla siebie języku. Witkacy pokazuje tu świat zdegradowany, w którym kolejne zmiany władzy niczego nie zmieniają, a historia powraca do punktu wyjścia.
• Trans-Atlantyk (Witold Gombrowicz) – utwór-prowokacja, rozprawa Gombrowicza z polskością i z podtrzymywanymi przez tradycję stereotypami narodowymi.
• W malinowym chruśniaku (Bolesław Leśmian) – jeden z najsłynniejszych polskich erotyków. Kochankowie widzą świat z innej perspektywy, bo są „zapodziani po głowy przed ciekawym wzrokiem”. Znakomite jest tu przejście pomiędzy zbieraniem malin a zmysłowym wymiarem spotkania.
• Zielono mam w głowie (Kazimierz Wierzyński) – podmiot liryczny przyznaje się do hedonistycznej postawy wynikającej z radości, jaką niesie wiosna i słońce.