Przyczyny, skutki, metody zapobiegania efektu cieplarnianego
Przyczyny efektu cieplarnianego Przyczyną efektu cieplarnianego jest nadmierne gromadzenie się gazów cieplarnianych w atmosferze Ziemi, spowodowane między innymi przeszło stuletnim rozwojem przemysłu i spalaniem paliw kopalnych - węgla i ropy...
Owady - rola w społeczeństwie
Owady (insecta) to najliczniejsza gromada typu stawonogów (Arthropoda). W porównaniu z innymi gromadami obejmują one największą liczbę gatunków zwierząt na Ziemi. W większości wypadków są to zwierzęta lądowe, z których nieliczne tylko...
Znaczenie owadów w życiu człowieka
Owady (insecta) to najliczniejsza gromada typu stawonogów(Arthropoda). W porównaniu z innymi gromadami obejmują one największą liczbę gatunków zwierząt na Ziemi. W większości wypadków są to zwierzęta lądowe, z których nieliczne tylko przystosowały...
Sposoby żerowania szkodników i szkody czynione przez szkodniki roślin uprawnych
Szkodniki roślin uprawnych są to roślinożerne organizmy zwierzęce, których działalność (odżywianie) powoduje uszkodzenia roślin i produktów roślinnych. Szkodniki powszechnie występują na roślinach uprawnych oraz w magazynach, powodując szkody...
Przegląd mięczaków
Ślimaki stanowią najliczniejszą grupę mięczaków. Zamieszkują środowiska wodne i lądowe. Ślimaki wodne oddychają płucami, a wodne skrzelami. Do wodnych ślimaków, płucodysznych zaliczamy zatoczki i błotniarki. Największe rozmiary i różnorodne...
Jamochłony, Obleńce, Płazińce, Stawonogi, Mięczaki - krótka charakterystyka
Jamochłony (Coelenterata) - tradycyjna nazwa grupy drapieżnych bezkręgowców wodnych obejmującej parzydełkowce i żebropławy. Dawniej były uznawane za typ. Cechy charakterystyczne: - obecność epidermy i gastrodermy (zwierzęta dwuwarstwowe) z...
Protisty - ogólna charakterystyka
KRÓLESTWO (Protista) Protisty – eukarionty pozostałe po wyodrębnieniu królestw roślin, grzybów i zwierząt. W większości jednokomórkowe, rzadziej wielokomórkowe, wyjątkowo tkankowe. Z uwagi na tryb życia dzieli się je zwyczajowo protisty na...
Protisty - charakterystyka najważniejszych typów
Protisty zwierzęce: - organizmy cudzożywne, - odżywiają się poprzez fagocytozę, - nie mają chloroplastów, ściany komórkowej, nie są zbudowane ze strzępek Typ: PARABASALIA - jednokomórkowce, poruszają się przy pomocy wici, brak...
Znaczenie genetyki
Genetyka ma wielkie znaczenie dla człowieka. Swoje zastosowanie znalazła w: a) uprawie roślin - zwiększenie plonów przez poprawę warunków środowiska, na przykład faszerując glebę dodatkowymi mikro i makro składnikami. - krzyżowanie...
Znaczenie owadów w przyrodzie i w życiu człowieka
Ogromne znaczenie owadów wynika z tego, iż występują one w przyrodzie w bardzo dużej ilości, mają wiele siedlisk, reprezentują bardzo różne typy odżywiania tworzą ogromny rzeszę konsumentów. Owady roślinożerne - pożerają wszelkie możliwe...
Cykl rozwojowy skoczków na przykładzie Synchytrium
Haploidalne strzępki rozwijają się w komórkach bulwy ziemniaka. Jednokomórkowe i jednojądrowe pełzaki wytwarzają wiele jąder i dzielą się na kilka wielojądrowych części. Te prymitywne strzępki po jakimś czasie rozpadają się na wiele ruchliwych...
Glony, grzyby, porosty - test
1. Termin "glony" oznacza: a) klasę roślin b) gromadę roślin c) zbiorczą grupę systematyczną roślin d) zbiorczą grupę środowiskową roślin 2. Pancerzyki wiciowców utworzone są z: a) chityny b) celulozy c) krzemionki d) u wiciowców nie...
Grzyby i porosty - sprawdzian
1. Który zestaw cech charakteryzuje grzyby: Organizmy autotroficzne, ściana zbudowana z chityny, przechodzą zmianę faz jądrowych Organizmy heterotroficzne, rozmnażające się płciowo lub bezpłciowo, materiałami zapasowymi są tłuszcze i glikogen...
Homo Eractus
Homo erectus (łac. człowiek wyprostowany) lub pitekantrop (Pithecanthropus erectus) pojawił się w Afryce około 1,8-2 mln lat temu. Charakteryzują go silnie rozwinięte wały nadoczodołowe, pochylone czoło oraz masywne i wysunięte do przodu szczęki....
Stawonogi i ich przystosowanie do życia w różnych środowiskach
Stawonogi tworzą najliczniejszy i najbardziej zróżnicowany typ w świecie zwierząt. Żyją we wszystkich warunkach środowiskowych, na całej kuli ziemskiej. Zachowując wspólny podstawowy plan budowy ciała wytworzyły ogromne bogactwo form. Liczba...
Przystosowanie obronne zwierząt
Zagrożone ze strony drapieżników organizmy dysponują wieloma mechanizmami obronnymi umożliwiającymi uniknięcie lub redukcję tego niebezpieczeństwa. Skuteczność mechanizmów obronnych jest jednak ograniczona, zależna jest bowiem nie tylko od...
Komórka zwierzęca i roślinna
Obecnie jest wiadomo, że wszystkie organizmy żywe zbudowane są z większej lub mniejszej liczby komórek. Występują więc organizmy jednokomórkowe np. bakterie, pierwotniaki lub wielokomórkowe, zbudowane z wielu współpracujących ze sobą komórek....
Cytoplazma
Cytoplazma I - część protoplazmy komórki eukariotycznej pozostająca poza jądrem komórkowym I. - cała protoplazma komórki prokariotycznej (czyli nie posiadającej jądra komórkowego) Dzieli się ją na cytoplazmę podstawową oraz retikulum...
Przegląd zoologii
Jamochłony są najbardziej pierwotnymi tkankowcami. Żyją w wodach, prawie wyłącznie w morzach. Plan budowy jamochłonów można sprowadzić do worka, zbudowanego z dwu warstw tkanki nabłonkowej: zewnętrznej - ektodermy i wewnętrznej entodermy,...
Budowa komórki roślinnej i zwierzęcej, porównanie komórki jądrowej i bezjądrowej
Komórka jest podstawowym i uniwersalnym budulcem wszystkich organizmów żywych Jest zdolna do funkcjonowania jako samodzielny organizm. Ma potencjalne możliwości spełniania wszystkich funkcji życiowych jest także zdolna do skrajnej...
Komórka prokariotyczna
Komórka prokariotyczna (czyli bakterii i sinic, wirusy nie mają budowy komórkowej) nie ma - wyodrębniającej jądro od cytoplazmy - błony jądrowej. Jądro komórki eukariotycznej (czyli roślin i zwierząt) zawiera chromosomy zbudowane z...
Komórka
Wiadomości wstępne Komórka to podstawowy element strukturalny i czynnościowy każdego organizmu, zdolny do spełniania różnych funkcji życiowych tzn. oddychania, odżywiania, rozmnażania, wzrostu. Wielkość komórek i ich kształt są bardzo różne i...
Porównanie komórki prokariotycznej i eukariotycznej
Komórka Eukariotyczna Komórka Prokariotyczna obszar jądrowy (nukleoid)- kolista dwuniciowa cząsteczka DNA. Mitochondria, wysoko wyspecjalizowane organelle komórkowe zaangażowane w procesie oddychania komórkowego. W ich...
Komórka - najważniejsze informacje
KOMÓRKA - to podstawowy element strukturalny i czynnościowy każdego organizmu, zdolny do spełniania różnych funkcji życiowych, np. oddychania, rozmnażania, odżywiania, wzrostu - zbudowana jest ze ściany komórkowej i protoplastu - Wyróżniamy:...
Przestrzenna organizacja komórki
Przestrzenna organizacja komórki: składniki plazmatyczne-cytoplazma, jądro komórkowe wraz z jąderkiem, mitochondria, siateczkę wewnątrzplazmatyczna, lizosomy i aparat Gogiego oraz plastydy, wystepujace tylko w komorkach roslinnych. Te skladniki to...
Budowa i funkcje cytoszkieletu
Cytoszkielet jest to sieć włóknistych i tubularnych struktur mających formę polimerów białkowych, występująca w cytoplazmie komórek eukariotycznych; struktury te łączą się ze sobą oraz z innymi składnikami komórki, tworząc dynamiczny, ulegający...
Bakteria
Bakterie to najprostsze, prokariotyczne organizmy jednokomórkowe, występujące we wszystkich środowiskach, nawet w tych, w których inne organizmy nie są w stanie przeżyć są to organizmy kosmopolityczne. Przetrwalniki - spoczynkowa forma...
Rośliny to organizmy kosmopolityczne. Co umożliwiło im opanowanie różnych środowisk.
Rośliny to kosmopolityczne organizmy czyli gatunki rozprzestrzenione na wielu kontynentach i różnych strefach klimatycznych. Gatunki niektórych roślin nie da się zaobserwować we wszystkich zakątkach kuli ziemskiej, ponieważ...
Przystosowanie roślin do środowisk
Prawdopodobnie nie ma ani jednego gatunku rośliny, którego osobniki by można spotkać we wszystkich zakątkach kuli ziemskiej, pewne, bowiem miejsca na ziemi są dla nich za gorące bądź za zimne, za wilgotne lub za suche. Głównymi czynnikami,...
Życie na pustyni
Pustynia – to obszary gdzie w ciągu roku spada na każe miejsce mniej niż 250 mm wody. Parowanie na tych terenach z powierzchni ziemi jest kilka do kilkudziesięciu razy większe od sumy opadów. Nie wszystkie pustynie są jednakowe. Niektóre mają...
Choroby skóry
Podział chorób skóry (dermatoz) zmienia się zależnie od możliwości poznanych przyczyn i mechanizmów powstawania zmian chorobowych (etiologii i patogenezy). Ze względu na etiologię można podzielić choroby skóry na bakteryjne, grzybicze,...
Pustynie
Chociaż większość powierzchni lądu naszej planety porasta gęsta roślinność, to jednak na Ziemi istnieją obszary, które są porośnięte rzadką roślinności lub są jej całkowicie pozbawione. Rejony te nazywa się pustyniami i czasami spotyka się na nich...
Wady i zniekształcenia układu ruchu
PŁASKOSTOPIE Płaskostopie jest to: poszerzenie przodostopia i obniżenie poprzecznego łuku stopy. W naszych warunkach cywilizacyjnych większość ludzi ma stopy jeśli nawet nie zniekształcone, to źle rozwinięte, niedostosowane do warunków,...
Wady i zniekształcenia układu ruchu
Wady postawy występują najczęściej w okresie wzrostu, wtedy też są one w swych skutkach najgroźniejsze. Rosnąca kość jest szczególnie podatna na wszelkie wpływy obciążeniowe. Charakter tych wpływów określa znane biologiczne prawo Dalpecha i...
Wady i zniekształcenia w układzie ruchu
Nieustanne i szybkie tempo zmian zachodzących w środowisku otaczającym człowieka odbija się na nim w sposób niekorzystny. Wynikiem tego są rozmaite schorzenia m.in. wady i zniekształcenia narządów ruchu. Charakterystyczną cechą zaburzeń w...
Higiena i niektóre choroby układu oddechowego
Higiena układu oddechowego W zamkniętej przestrzeni najczęstszą przyczyną zanieczyszczenia powietrza jest CO , produkt powstały w wyniku procesu spalania i oddychania organizmów żywych. Nadmiar CO powoduje bóle głowy, wymioty i omdlenia....
Choroby układu oddechowego
Spis treści Krótkie przypomnienie budowy anatomicznej i fizjologii układu oddechowego Główne objawy chorobowe Badania w chorobach układu oddechowego Profilaktyka chorób układu oddechowego - tryb życia - badania okresowe Układ...
Choroby nowotworowe - profilaktyka i diagnostyka
Nowotwór jest tkanką wywodzącą się z prawidłowych tkanek ustrojowych, lecz wskutek utrwalonych cech patologicznych rozrastająca się w sposób niekontrolowany, nie poddający się czynnikom regulującym wzrost, dojrzewanie i czynności komórek....
Budowa naczyń krwionośnych i serca oraz jego praca
Krew krąży w zamkniętym systemie naczyń, który nazywamy układem krwionośnym. Składa się on z żył, tętnic, naczyń włosowatych, czyli naczyń krwionośnych oraz serca. Naczynia krwionośne Sam układ naczyniowy utworzony jest przez system naczyń...
Praca serca
Układ krwionośny człowieka, tak jak wszystkich ssaków, składa się z czterodziałowego serca z całkowitą przegrodą komory oraz naczyń krwionośnych: żył, tętnic i naczyń włosowatych. Zanika prawy łuk aorty, a lewy pozostaje dobrze rozbudowany. Układ...
Cykl rozwojowy Paproci
Na spodniej stronie liści znajdują się kubki z zarodniami z których po dojrzeniu wysypują się haploidalne (in) zarodniki. Zarodniki kiełkując wytwarzają sercowate przedrośle (gametofit) na spodniej stronie przedrośla znajdują się plemnie z...
Mięczaki
Grupa ta stanowi około 130 tyś. Gatunków. Są to organizmy wolnożyjące, występujące w środowisku wodnym (morza, wody słodkie), często prowadząc przydenny tryb życia, pełzając po dnie, pływając w wodzie lub jak ślimaki płucodyszne – żyją na lądzie....
Grzyby
Grzyby : lądowe organizmy beztkankowe. Zaliczamy do nich skoczki, sprzężniowe, workowce i podstawczaki, w tym również porosty, traktowane nieraz jako osobna grupa. Spotykamy grzyby jednokomórkowe mające jedno jądro, ale większość ma grzybnię...
Znaczenie i podział układu moczowego
Nerka jest narządem parzystym, położonym zaotrzewnowo, na tylnej ścianie jamy brzusznej. Przeciętne wymiary nerki wynoszą długość: 11-12 cm, szerokość: 5-7,5 cm i grubość: 2,5-4 cm, a ich masa od 125 do 170 g (u mężczyzn) i 115-155 g (u kobiet)....
Powstawanie moczu w nefronie
W korze nerki zlokalizowane są kora i ciałka nerki, a w rdzeniu pętla nefronu i kanaliki zbiorcze. Mocz powstaje w nefronie podczas: filtracji, resorpcji zwrotnej i sekrecji. Filtracja – przesączanie: Ponieważ tętniczka doprowadzająca mocz...
Układ krwionośny
Krew i układ krwiotwórczy Krew już przez starożytnych była uważana za esencję życia. Jest to rzeczywiście bardzo ważny składnik naszego organizmu - jej brak czy znaczny ubytek doprowadza szybko do śmierci. Krew stanowi około 7% masy ciała....
Dlaczego warto przechowywać krew pępowinowa?
Krew pępowinowa nazywana jest też krwią łożyskową - to ta sama krew która krążyła w układzie krwionośnym płodu. Jest to krew pobrana z łożyska i części pępowiny tylko bezpośrednio po porodzie. Jest to nieoceniony skarb, który w przyszłości może...
Wartości składu krwi
Składniki krwi Mężczyźni Kobiety Krwinki czerwone (mln/1ml krwi) 5,4 ± 0,8 4,8 ± 0,6 Wskaźnik hematotrynowy (% morfotycznych elementów krwi w stosunku do całkowitej masy krwi) 45 ± 5 42 ± 5 Zawartość hemoglobiny...
Krew i osocze - funkcje oraz składniki
Funkcje krwi: - transport tlenu z płuc do krwi, - transport dwutlenku węgla z tkanek do płuc, - transport produktów energetycznych, budulcowych np.glukoza, transport substancji szkodliwych do nerek, - transport hormonów i witamin, -...
Znaczenie bakterii w przyrodzie i gospodarce człowieka
Wiemy już, że ogromna większość bakterii należy do organizmów cudzożywnych, czyli odżywiających się pokarmem, który zawiera gotowe związki organiczne. Podczas pobierania pokarmu rozkładają one za pomocą enzymów złożone substancje organiczne na...