Gramatyka - język polski
Wypowiedzenia dzielimy na zdania (zawierające orzeczenie) i równoważniki zdań, inaczej oznajmienia (nie zawierające orzeczenia). Wypowiedzenia, których nie można uzupełnić w ten sposób, to zawiadomienia lub wykrzyknienia. Zdania: 1. pojedyncze...
Zasady pisowni "ó".
-- "Ó" wymienne -- "Ó" piszemy gdy wymienia sie na: O,A,E. W tkim przypadku jest to "Ó" wymienne....
Podstawowe środki stylistyczne
Epitet – wyraz (najczęściej jest nim przymiotnik) określający rzeczownik: "brzydkie kaczątko", "słodki całus", "zły bandyta", epitet jest również środkiem poetyckim. Ma on wpływ na znaczenie wyrazu, do którego się...
Zdania złożone współrzędnie i podrzędnie
1. Zdanie złożone - zdanie zawierające przynajmniej dwa człony (zdania składowe) i co najmniej dwa orzeczenia. 2. Zdanie składowe - jest to człon zdania złożonego, w budowie przypomina zdanie pojedyncze (jedno orzeczenie). 3. Zdanie...
Zdanie współrzędnie złożone i zdanie podrzędnie złożone
ZDANIE WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE 1). ŁĄCZNE - informują o czynnościach, które odbywają się niezależnie od siebie w tym samym czasie lub miejscu. Np. Wieje wiatr | i pada deszcz Spójniki: i, oraz, ani ... Wykres: ___ ... ___ 2). ROZŁĄCZNE -...
Co to jest podmiot?
Podmiot to główna część zdania. Odpowiada na pytania - co robi? lub co się z kimś (czymś) dzieje? Są różne rodzaje podmiotów: w mianowniku - gramatyczny, w dopełniaczu (logiczny), szeregowy i domyślny. W MIANOWNIKU (GRAMATYCZNY) jest...
Budowa słowotwórcza wyrazu pochodnego (analiza słowotwórcza)
Zależności, jakie zachodzą między wyrazem podstawowym, a pochodnym oraz budowę wyrazu pochodnego odkrywamy za pomocą ANALIZY SŁOWOTWÓRCZEJ. NA CZYM POLEGA ANALIZA SŁOWOTWÓRCZA? PO PIERWSZE: Na sprowadzeniu wyrazu pochodnego do jego formy...
Pisownia "u" i "ó" - tabela
Pisownia „ó” Pisownia „u” Pisownia ó obowiązuje w trakcie odmiany lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na samogłoski: a, o, e: mówić — mawiać, skrócić — skracać, wrócić — wracać; dróżka — droga, lód — lodem, móc — mogę,...
Problemy z powtarzającymi się wyrazami
Powtarzające się wyrazy to problem dotyczący wszystkich, którzy piszą po polsku. W innych językach nie trzeba na to zwracać uwagi. Język polski jest jednak językiem bardzo bogatym w synonimy, którymi możemy zastąpić powtarzające się wyrazy oraz...
Część mowy - czasownik - z przykładami
Czasownik to część mowy samodzielna i odmienna odpowiada na pytania: - CO ROBI? - CO SIĘ Z NIM DZIEJE? ODMIENIA SIĘ PRZEZ : - osoby - tryby - liczby - czasy - strony - aspekty - rodzaje FORMY FORMY - nieosobowe czasownika są...
Zdania złożone współrzędnie i podrzędnie
I. Zdania złożone współrzędnie - zdanie, w którym poszczególne zdania składowe można łatwo rozdzielić. Żadne ze zdań składowych nie określa drugiego, stanowią gramatyczną całość. Rodzaje zdań współrzędnie złożonych: 1) łączne - spójniki: i,...
Czasownik - sprawdzian
1. W podanych zdaniach podkreśl czasowniki, określ ich liczbę, osobę, rodzaj, czas, tryb. a) Mama kupiła prezent synowi, który ma urodziny. b) Cieszę się, że jadę na wakacje. c) Idź do domu i posprzątaj. d) Czy miałbyś ochotę iść na lody? e)...
Rzeczownik
Rzeczownik – nazwa części mowy oznaczającej większość występujących statycznie obiektów i zjawisk oraz pojęć abstrakcyjnych, tworzącej podmiot w zdaniu. Rzeczowniki mogą odmieniać się według liczb i przypadków. Odmianę rzeczowników nazywamy...
Liczebnik
Liczebnik to część mowy oznaczająca liczbę lub kolejność osób, zwierząt, roślin, rzeczy, zjawisk itd. Podział liczebników: - główne - oznaczają liczbę (wskazują ilość np. przedmiotów) i odpowiadają na pytanie ile?, odmieniają się przez przypadki...
Test gramatyczny o formach czasownika
Test przeznaczony jest dla uczniów klasy I gimnazjalnej. Sprawdza funkcjonalne zastosowanie wiadomości i umiejętności dotyczących czasownika. Jest to sprawdzian poziomu zapamiętywania i rozumienia wiadomości oraz stosowania ich w sytuacjach...
Fonetyka
Z języka "fonia" - znaczy dźwięk, głos. Znasz wyrazy: - telefon (przekazuje dźwięk na odległość) - magnetofon (zapisuje dźwięk na taśmie magnetycznej). Fonetyka to nauka o głoskach, najmniejszych elementach dźwiękowej formy wyrazu....
Norma ortograficzna
Poprawna pisownia jest jednym z podstawowych warunków efektywności przekazu informacji za pomocą tekstu pisanego. Błąd ortograficzny, polegający na napisaniu zwrotu lub wyrażenia w sposób niezgodny z obowiązującą normą ortograficzną, stanowi...
Zbiór związków frazeologicznych
Frazeologia jest to nauka o związkach wyrazów. Związek frazeologiczny jest to nierozłączne połączenie kilku wyrazów o przenośnym znaczeniu. Być po słowie - zaręczyć się Biały kruk - unikat, rarytas Budować zamki na lodzie - mieć nie realne...
Rodzaje zdań
I. Zdania złożone podrzędnie: 1... ...2 Można postawić pytanie np. Proś, by twoja podróż była długa. O co? II. Zdania złożone współrzędnie: 1...2 Np. Zatrzymaj się w fenickich portach i zakup tam dobre towary. Między...
Zasady pisowni ch i h
PISOWNIA WYRAZÓW z "CH" "CH" piszemy, gdy wymienia się na SZ: - mucha - muszka, piechota - pieszo, ruchomy - ruszać, blacha - blaszka "CH" piszemy w wyrazach: - chory, chlustać, chwalić, chować, echo, chaos, chór, cholesterol, charakter,...
Osobowe i nieosobowe formy czasownika
1. Czasownik może przybierać nieosobową formę czasownika: - bezokoliczniki np. jeść, iść - formy zakończone na: -na, -to, np. umyto - niektóre konstrukcje z "się", np. mówi się o wojnie - imiesłowy 2. Imiesłowy dzielimy na: a)....
Przysłowia ze świata - do rozprawek
Bezużyteczną rzeczą jest uczyć się, lecz nie myśleć, a niebezpieczną myśleć, a nie uczyć się niczego. Przysłowie chińskie Biedny boi się krewnych, a bogaty złodziei. Przysłowie chińskie Jeśli mieszkasz w szklanym domu, nie rzucaj kamieniami....
Sposoby bogacenia słownictwa
1. Tworzenie wyrazów pochodnych (derywacja). Derywacja - proces tworzenia nowych wyrazów za pomocą przedrostków i przyrostków. Derywacja wsteczna - proces tworzenia nowych wyrazów przez odrzucenie przyrostka. za + pisać = zapisać...
Zdania złożone współrzędnie
W zdaniu złożonym współrzędnie zdania składowe nie określają się wzajemnie. Jedno zdanie składniowe nie wynika z treści drugiego i może istnieć osobno (np. Jem obiad i czytam gazetę. - Jem obiad. Czytam gazetę.). Rodzaje zdań złożonych...
Środki stylistyczne.
FONETYCZNE Wyrazy dźwiękonaśladowcze- używany w poezji środek artystyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów, że naśladują swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot. np. I dudni, i stuka, łomocze i...
Zdania współrzędnie i podrzędnie złożone
Współrzędnie złożone 1. Zdania łączne, treść zdań składowych łączy się i są najczęściej połączone spójnikami: i, a, oraz, ani, ni, również, jak również Wykres do tego zdania wygląda tak ________ ... _________ 2. Zdanie rozłączne jest to...
Środki stylistyczne
1) FONETYCZNE - dotyczące warstwy brzmieniowej tekstu: Aliteracja - polega na stosowaniu tych samych głosek na początku sąsiadujących ze sobą wyrazów. Eufonia - polega na stosowaniu zasad harmonijnego współbrzmienia głosek. Onomatopeja -...
Cząstki bym, byś, by, byśmy, byście
Cząstki bym, byś, by, byśmy, byście występują także jako połączenie spójnika by z końcówkami -(e)m, -(e)ś, -(e)śmy, -(e)ście. Spójnik by jest równoważny spójnikom aby, ażeby, żeby, np. - Zaprosił go, by wystąpił z odczytem (= aby wystąpił z...
Duże litery, znaki interpunkcyjne, zasady pisowni
Duże litery piszemy na początku zdania, przy nazwach własnych (czyli imionach, nazwach państw, miast). Znaki interpunkcyjne a) kropka (.) Kropkę wstawiamy na końcu zdania, po skrótach (np., itp., itd.) b) przecinek (,) stawiamy przed...
Przyimki
Jak nie mylić pojęcia przyimek z zaimkiem? Skojarz to z budą dla psa. Śmieszne, ale prawdziwe! Pomyśl, przyimki to np. w, na, do itp. WIĘC... Pies może być: W budzie NA budzie NAD budą OBOK budy POD budą PRZY budzie OBOK budy...
Imiesłów przymiotnikowy
ODMIENNY - jaki? czyj? który? CZYNNY (podmiot wykonuje czynność, która trwa) - ący, np.: pisać - piszący - ąca, np.: mówić - mówiąca - ące, np.: iść - idące BIERNY (podmiot jest bierny) - ny, na, ne, np.: przeczytać - przeczytany - ty,...
Interpunkcja
Interpunkcja w zdaniu - Gdzie postawić przecinek? znaki interpunkcyjne = znaki przestankowe 1. Spójniki współrzędne, przed którymi zawsze stawiamy ",": - przeciwstawne: a, ale, lecz, jednak, zaś, jednakże, natomiast, przecież, mimo to,...
Środki stylistyczne - ściąga
I. Fonetyczne: 1. Wyrazy dźwiękonaśladowcze - używany w poezji środek artystyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów, że naśladują swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot. np. I dudni, i stuka,...
Akcent i intonacja w języku polskim
1. AKCENT - polega na podkreśleniu głosem niektórych składników wypowiedzi: sylab w wyrazie lub wyrazów w zdaniu. Dokonuje się to za pośrednictwem siły lub melodii głosu, albo przez wydłużenie czasu brzmienia samogłosek. 2. AKCENT WYRAZOWY...
Niesamodzielne części mowy
1. Nie odmieniają się. 2. Nie pełnią funkcji w zdaniu. 3. Nie wchodzą w związki składniowe. SPÓJNIK PRZYIMEK PARTYKUŁA WYKRZYKNIK SPÓJNIK 1. Nie stawiamy przecinka: a) i, oraz, ani, ni, a (zdania współrzędne łączne)...
Imiesłowy
Imiesłowy to nieosobowe formy czasownika, które dzielimy na: - przymiotnikowe - przysłówkowe Przymiotnikowe dzielą się na: - bierne (zakończone końcówkami -ny, -ne, -na, -ty, -ta, -te, -one np. czytane, ucieszone), tworzymy je od...
Środki stylistyczne.
ŚRODKI STYLISTYCZNE: I. FONETYCZNE a). wyrazy dźwiękonaśladowcze (onomatopeja) II. SŁOWNIKOWE a). archaizm (wyrazy, które wyszły z użycia) b). neologizm (wyraz, zwrot lub znaczenie nowo utworzone) c). wulgaryzm (określenie mające...
Analiza składniowa zdania
ZDANIE jest podstawową jednostką procesu komunikacji, zbudowane jest z kilku elementów składowych. Są to: ORZECZENIE wyrażane czasownikiem w formie osobowej albo jako związek łącznika i orzecznika, który wyraża czynność, proces lub stan...
Podział zdań złożonych współrzędnie
1). Zdanie łączne - treści zadań składowych są niezależne, ale łącza się, gdyż dotyczą tego samego czasu lub miejsca. Zdania składowe są połączone bezspójnikowo albo spójnikami: i, oraz, ani. 2). Zdanie rozłączne - mówi o dwóch wykluczających...
Środki stylistyczne.
- Homonimy - wyrazy jednakowe fonetycznie i ortograficznie, ale różne semantycznie i etymologicznie; np. para (wodna, zakochanych), klucz (do drzwi, znak muzyczny, zasada). Współcześnie rozróżniane wyłącznie na podstawie kontekstu zdania w jakim...
Dlaczego jedne wyrazy wychodzą z użycia, a inne pojawiają sie?
Moim zdaniem jedne wyrazy wychodzą z użycia, a inne pojawiają się, gdyż z upływem czasu powstają nowe znaczenia słów idące wraz z postępem cywilizacji. Na język polski coraz częściej oddziaływają inne języki, co za tym idzie zmiana warunków życia....
Części mowy
Rzeczownik co oznacza? - przedmioty, zwierzęta, osoby, pojęcia, rośliny, czynności, cechy. pytania - kto? co? odmienia się przez - liczby, przypadki cechy i właściwości - posiada rodzaje Przymiotnik co oznacza? - właściwości zwierząt,...
Religijne frazeologizmy
1. Woła o pomstę do nieba - coś jest oburzające, godne potępienia, kary 2. Za jakie grzechy - w imię czego, z jakiej racji, z jakiego powodu 3. Diabeł kogoś podkusił - ktoś zrobił coś, czego teraz żałuje 4. Namiestnik Chrystusa - papież...
Zaimek - definicja, podział zaimków
Zaimek jest to samodzielna część mowy, której główną funkcją jest zastępowanie innych wyrazów w zdaniu. Typy zaimków ze względu na funkcję , jaką pełnią i to, jakie części mowy zastępują: - Rzeczowne - zastępują rzeczowniki np. ja, ty,...
Zdania podrzędnie złożone i zdania złożone współrzędnie
W zdaniu podrzędnie złożonym jedno ze zdań składowych (podrzędne) wynika z drugiego (nadrzędnego) i nie może bez niego zaistnieć. Rodzaje zdań podrzędnie złożonych: • Przydawkowe (jaki? który? Czyje? Ile?) np. Usta, które kłamią, zabijają...
Podstawowa klasyfikacja spółgłosek.
W załączniku cała praca na temat klasyfikacji spółgłosek do 2 klasy gimnazjum.
Najczęstsze błędy frazeologiczne
1. Naruszanie stałości związku frazeologicznego, np. ogarnęła go ciemna rozpacz, zamiast: ogarnęła go czarna rozpacz. 2. Zmiana postaci gramatycznej jednego ze składników frazeologizmu, np. Bazgrze jak kurka pazurem, zamiast: Bazgrze jak kura...
Czasowniki - samouczek
1. To odmienna część mowy, o którą pytamy się co robi? 2. Nazywa czynności 3. Odmienia się przez osoby, liczby, czasy, rodzaje, tryby i strony 4. Odmianę czasowników przez osoby nazywamy koniugacją 5. Wyróżniamy czas przeszły, przyszły i...