Środki stylistyczne - ściąga

I. Fonetyczne:

1. Wyrazy dźwiękonaśladowcze - używany w poezji środek artystyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów, że naśladują swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot. np. I dudni, i stuka, łomocze i pędzi, A dokąd? A dokąd? A dokąd? Na wprost.

2. Instrumentacja głoskowa - nagromadzenie tzw. głosek szeleszczących w celu oddania "dźwięku" padania deszczu np. "O szyby deszcz dzwoni".

3. Aliteracja - powtórzenie w celach ekspresywnych jednej lub kilku głosek na początku lub w akcentowanych pozycjach kolejnych wyrazów tworzących zdanie lub wers. Np. biją Boże bębny.

4. Archaizm - wyraz, konstrukcja składniowa lub związek frazeologiczny, który wyszedł z użycia np. Waćpan.

5. Neologizm - nowy wyraz utworzony na użytek konkretnego utworu literackiego.

6. Wulgaryzm - wyraz lub wyrażenie będące dosadnym, ordynarnym określeniem zjawisk, które można nazwać, używając słów neutralnych stylistycznie.

7. Zgrubienie - wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego formantu oznaczającego rzecz albo osobę większą od nazywanej wyrazem podstawowym. Zgrubienie może oznaczać pogardliwy stosunek do omawianego obiektu, szczególnie, kiedy wiąże się ze zmianą rodzaju, np. baba - babsko.

8. Zdrobnienie - wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego formantu oznaczającego rzecz albo osobę mniejszą od nazywanej wyrazem podstawowym.

9. Prozaizm - element językowy użyty w wypowiedzi poetyckiej, pochodzący spoza stylu poetyckiego określonej epoki, np. spodnie na tyłkach zacerowane.


II. Składniowe:

1. Powtórzenie - zabieg stylistyczny polegający na wielokrotnym użyciu tego samego elementu językowego celem uzyskania rytmizacji, podkreślenia znaczenia, zwiększenia ekspresji.. np. "Zieleń, zieleń, coraz więcej zieleni i przestrzeni".

2. Apostrofa - bezpośredni, patetyczny zwrot do osoby, bardzo często do bóstwa, personifikowanie idei lub przedmiotu, występujący najczęściej w przemówieniu lub uroczystym utworze poetyckim, np. Odzie. Np. Litwo ojczyzno moja.

3. Wykrzyknienie - grupa wyrazów lub zdanie wykrzyknikowe. Np. Ojej, zgubiłem swoje kapcie!

4. Pytanie retoryczne - pytanie zadane nie w celu uzyskania odpowiedzi, lecz w celu skłonienia odbiorcy do przemyśleń na określony temat.

5. Anafora - retoryczny środek stylistyczny polegający na rozpoczęciu dwóch albo kilku kolejnych wersów, zdań, strof tym samym wyrazem lub wyrażeniem.


III. Tropy stylistyczne:

1. Epitet - wyraz określający rzeczownik: "wieczna miłość", "piękny widok", "mały człowiek". Jest również środkiem poetyckim.

2. Porównanie - zestawienie dwóch wyrazów przy pomocy słów: jak, niby, niczym Np. piękna jak nimfa, biały jak śnieg.

3. Metafora - zwana inaczej przenośnią, to takie zestawienie wyrazów, w którym zyskują one nowe znaczenie Np. fale zbóż.

4. Animizacja - nadanie cech istot żyjących.

5. Personifikacja - nadanie cech ludzkich.

6. Oksymoron - (głupi epitet): sucha woda, zimny ogień.

7. Symbol - znak językowy, który oprócz znaczenia dosłownego posiada znaczenie ukryte, można go interpretować wielorako.

8. Alegoria - oprócz znaczenia dosłownego posiada tylko JEDNO znaczenie ukryte.

9. Ironia - sprzeczność między znaczeniem słowa, a intencją zawartą w kontekście.


Pozdrawiam, Kamas (www.grasz.info)
Ściągnij gotowca w dokumencie Word.