Równouprawnienie kobiet

Równouprawnienie kobiet.

a) Sytuacja kobiet w społeczeństwie rolniczym.

W tradycyjnym społeczeństwie rolniczym istniały zajęcia uważane za wyłącznie męskie, bądź wyłącznie kobiece. Pozycja prawna kobiety w społeczeństwie i w rodzinie zależała od kultury panującej w danym kraju, zazwyczaj jednak mężczyźnie przysługiwały większe prawa.
W Europie i Ameryce wraz ze wzrostem uprzemysłowienia zaczęło się kształtować społeczeństwo nowego typu, odrzucające dotychczasowe prawa oparte na dziedziczności i sprzyjające dążeniom do równouprawnienia również w zakresie płci.
W alka o emancypację, czyli równouprawnienie kobiet, dotyczyła wielu kwestii, ale dwie z nich miały zasadnicze znaczenie. Pierwsza związana była z przyznaniem równych praw politycznych, zwłaszcza prawa wyborczego, a druga – z umożliwieniem kobietom studiów wyższych.

b) Równouprawnienie edukacyjne

Aż do XIX w. chłopcom przekazywano znacznie większy zasób wiedzy. Nauczanie dziewcząt polegało na przygotowaniu ich do wzorowego wypełniania zadań żony i matki. Przez cały wiek XIX program szkolnictwa żeńskiego ulegał zmianie, upodobniając się stopniowo do męskiego. W niektórych krajach zaczęły powstawać szkoły koedukacyjne, czyli takie, do których uczęszczać mogli zarówno chłopcy jaki i dziewczęta. Największą barierą dla kobiet była jednak niemożność podjęcia studiów na wyższych uczelniach.
W Europie te ograniczenie jako pierwsza zniosła Szwajcaria, gdzie w 1864 r. uniwersytet w Zurychu przyjął pierwsze studentki. Powoli większość uniwersytetów w całej Europie zaczęła przekształcać się w instytucje koedukacyjne.
Wyjątkową szkołą był działający w Warszawie tzw. Uniwersytet Latający, który w latach osiemdziesiątych XIX w. wykształcił się z tajnych kursów prowadzonych przy prywatnych szkołach żeńskich. Jego słuchaczki poznawały nie tylko zakaźne treści narodowe, ale otrzymywały również wiedzę uniwersytecką. W trakcie rewolucji 1905 r. Uniwersytet Latający został zalegalizowany jako Towarzystwo Kursów Naukowych.

c) Sufrażystki.

Zwolenniczki przyznawania praw wyborczych kobietom były nazywane sufrażystkami. Ich ruch narodził się w Stanach Zjednoczonych w połowie XIX w., a wkrótce znalazł zwolenników także w Wielkiej Brytanii. Najbardziej znaną sufrażystką była Angielka Emmaline Pankhurst, która wraz z córkami Christoban i Sylvią założyła w 1903 r. Społeczno-Polityczną Unie Kobiet. Zorganizowały one na rzecz równouprawnienia politycznego obu płci burzliwą kampanie, podczas której wielokrotnie były wiezione za organizowanie nielegalnych manifestacji.