„Świat jako teatr – interpretacja Życia na poczekaniu w kontekście innych utworów, w których występuje ten topos”

„Świat jako teatr”
„Świat jest teatrem, aktorami ludzie” – zdanie to wypowiedział znany, angielski dramatopisarz - William Szekspir. Co przez to rozumiemy? Po prostu – świat to przedstawienie teatralne, a aktorzy, którzy w nim grają to my – ludzie. Występują, wiedząc iż są obserwowani. Jednak w życiu nie ma prób przed przedstawieniem, błędów nie da się już naprawić, trzeba się z tym pogodzić. Każdy aktor ma tylko jedną szansę wystąpienia. Na scenie pojawia się w momencie urodzenia, schodzi z niej, gdy umiera. Po prostu.
Wiersz polskiej noblistki Wisławy Szymborskiej pt: „Życie na poczekaniu” także porusza ten sam temat co William Szekspir. Tytuł od razu daje czytelnikowi do myślenia. Poetka porównuje życie do teatru, tak jak angielski dramatopisarz. Dlaczego nie traktuje świata jako książki? Przecież każda kolejna, pusta strona mogłaby być przyszłością, a kartki zapisane – przeszłością. Nie... Życie to przedstawienie teatralne, gdyż ukazuje wszystko realnie. Podmiot liryczny w wierszu mówi o tym, że nie zna swojego miejsca. Ba! Nie zna nawet swojej roli ani scenariusza. Jest zbyt słabo przygotowany. Wciąż musi improwizować, aby nie wypaść bardzo źle. Ale i tak popełnia błędy, pogłębia to trema, a okoliczności łagodzące tylko aktora ośmieszają. Pośpiech, ciągły pośpiech niesie za sobą fatalne skutki. Gdy popełni się błąd nie da się wcisnąć, tak jak w komputerze „Edycja, cofnij”. Stało się, nie można tego odwrócić. Tak jak w życiu. Podmiot liryczny chce poznać chociaż cząstkę scenariusza, by wiedzieć choć w minimalnym stopniu co go czeka. Nic z tego. Okazuje się jednak, że nie wszystko jest przypadkowe. Przecież dekoracja, rekwizyty, dźwięki istnieją i są idealnie dopracowane! O czym to świadczy? O tym, że jest nad nami jakaś siła wyższa i że jednak nie wszystko zależy od nas.
Podobny temat, aktora jako człowieka w przedstawieniu teatralnym życia, porusza wielki poeta Jan Kochanowski. Mam na myśli fraszkę „O żywocie ludzkim”. Traktuje ona również o przemijaniu. Podmiot liryczny mówi o marności życia, o tym że właściwie jest głupią drobnostką. Wszystkie wartości ludzkie są ulotne, kiedyś znikną. Człowiek przejmuje się tymi wszystkimi błahostkami, a one właściwie nie mają żadnego znaczenia! Ludzie też są marni w tym świecie, każdy ich dzień do zbliżanie się do śmierci. Gdy się znudzą – można ich wrzucić do worka. Tak po prostu...
Ignacy Rzecki – jeden z bohaterów „Lalki” Bolesława Prusa wprawiając w ruch mechaniczne zabawki dostrzegł, że można je porównać do ludzi. Żyją oni w takim małym światku marionetek. Mimo, że maja własną wolę to i tak żyją wśród ograniczeń. Są uzależnieni od wielu czynników. A więc skoro tak to po co starać się o cokolwiek i zabiegać o jakiekolwiek wartości skoro i tak życie szybko przeminie?
Wrócę jeszcze na moment do Szekspira. Tym razem zwrócę uwagę na jego dzieło pt: „Makbet”. Główny bohater pod koniec utworu wygłasza słynny monolog. Była to bardzo znacząca wypowiedź w kontekście całego utworu, ale też całej literatury światowej. Makbet w swoim monologu wspomina swoje, jakby nie było barwne życie. Myśli o chwilach, które poprowadziły go do śmierci. W swoim refleksjach wysuwa wniosek o tym, że życie jest tylko półcieniem. Człowiek zaś to tylko marny aktor w teatrze życia.
Te cztery utwory, których krótką interpretację zaprezentowałam traktują właściwie o tym samym w podobny sposób. Skupiają się na tym, że życie to teatr. To nic innego jak przedstawienie teatralne, w którym człowiek jest aktorem. Dlatego życie jest ulotne, marne... Nie ma co przywiązywać wielkiej wagi do urody, sławy i wszelkich wartości ludzkich. Szymborska mówi o improwizacji w teatrze życia oraz o tym, iż nie wszystko jest przypadkowe, Kochanowski zaś o tym, że człowiek zbyt przejmuje się błahostkami. Natomiast Prus w „Lalce” daje do zrozumienia, że człowiek jest uzależniony od wielu rzeczy, a znowu Makbet snuje refleksje nad życiem – półcieniem.