Józef Pilsudski

Pierwszy marszałek Polski,zwierzchnik sił zbrojnych urodził się w 1867r. w Żułowie,pod Wilnem w rodzinie zaangażowanej czynnie w powstaniu styczniowym.
Marszałkiem Polski został w 1920r. Po wyborze prezydenta Gabriela Narutowicza złożył urząd Naczelnika Państwa. W 1923 r. Piłsudski zrezygnował ze swoich funkcji w wojsku i wycofał się na pewien czas z oficjalnego życia politycznego. Zamieszkał w Sulejówku pod Warszawą. Mimo to niejednokrotnie krytykował politykę kolejnych rządów, a zwłaszcza "wybujały" parlamentaryzm ("sejmokracja"), godzący, jego zdaniem, w interesy państwa, w zasady "pracy państwowotwórczej" jako naczelnego obowiązku wszystkich obywateli. W imię tych haseł dokonał w 1926 r. zwycięskiego zamachu stanu, obalił rząd Wincentego Witosa (tzw. przewrót majowy) i od tego czasu stał się faktycznym dyktatorem państwa polskiego.
Dążył do odzyskania na wschodzie ziem utraconych przez Polskę na rzecz Rosji carskiej podczas rozbiorów, co realizował w drodze wojny polsko - bolszewickiej 1919-20.
Był zwolennikiem utworzenia federacji państw, obejmującej Polską, Białoruś, Ukrainę i Litwę historyczną. W sprawie zachodnich granic Polski pozostawił wolną rękę pelengacji polskiej na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r. Zdawał sobie sprawę, że na zachodzie nie jest możliwe uzyskanie większego terytorium niż to, które przyznają państwa Ententy, i starał się utrwalić niepodległość państwa polskiego przez odzyskanie ziem wschodnich I Rzeczypospolitej i rozczłonkowanie po "szwach narodowych" osłabionej przez rewolucję i wojnę domową Rosji.
Od maja 1926 do maja 1935 wywierał decydujący wpływ na wszystkie ważniejsze zagadnienia polityczne w Polsce, piastując bez przerwy urzędy Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, oraz Ministra Spraw Wojskowych. Rezerwując dla siebie specjalnie dziedzinę wojskowości i politykę zagraniczną, decydował faktycznie we wszystkich ważnych wypadkach, czy to polityki wewnętrznej, czy ustawodawstwa, oraz w sprawach zmian rządów, które, mimo zmian na stanowisku premiera, zachowały w tym czasie wszystkie charakter rządów Józefa Piłsudskiego. Jako twórca polskich sił zbrojnych przeprowadził po r. 1926 reorganizację armii, złożonej z różnolitych dawnych wojsk zaborczych i formacji nowszych.Z myślą o wychowaniu zdrowego fizycznie pokolenia popierał ideę wychowania fizycznego, którym interesował się osobiście- W polityce zagranicznej, kierując jej głównymi posunięciami, przeprowadzał zasadę realizmu i samodzielności drogą polityki pokojowej i układów dwustronnych. Doceniając znaczenie sojuszów z Francją i Rumunią, podjął równocześnie próby bezpośredniego porozumienia z Niemcami, które doprowadziły do układu o nieagresji w 1934 r. i wygładzenia licznych tarć, a przede wszystkim usunęły groźbę zatargu, co odbiło się na uspokojeniu obustronnym opinii publicznej. - Był przeciwnikiem polityki wielkich mocarstw, dążących do prowadzenia polityki nadrzędnej, ponad wolą państw średnich i mniejszych, i udaremnił powstanie paktu czterech mocarstw, spychających Polskę do roli drugorzędnej. Dzięki tej realnej i pokojowej polityce, sytuacja międzynarodowa Polski uległa wybitnej zmianie na lepsze. - Mogąc po roku 1926 stać się dyktatorem, i mając do tego zachętę ze strony większości społeczeństwa oraz możliwości realne, wolał, zgodnie ze swymi zasadami, pozostać w roli wychowawcy społeczeństwa, zabierając głos decydujący tylko w momentach specjalnie ważnych i trudnych. Pozostawiwszy reprezentację parlamentarną, zwalczał sejmowładztwo i partyjnictwo deprawujące społeczeństwo, oraz rozpowszechnioną przed majem 1926 korupcję polityczną. - Gdy w r. 1935 parlament przeprowadził zmianę konstytucji, Piłsudski nie poszedł drogą wzorów państw totalnych, ale przeprowadził w nowej Konstytucji zasadę równowagi naczelnych organów Państwa, podnosząc autorytet i prerogatywy głowy Państwa oraz władzy wykonawczej, przy zachowaniu uprawnień władzy ustawodawczej. W stosunku do mniejszości narodowych był zwolennikiem metody współpracy w obrębie i dla dobra wspólnego państwa, zwalczając wybujałości szowinizmów. Utrzymując pełną tolerancję w stosunku do mniejszości, uważał sprawę tę za wewnętrzną i ogłosił w Lidze Narodów deklarację o niewykonywaniu traktatu o ochronie mniejszości, uważając, że nie da się on pogodzić z prestiżem mocarstwowym Polski i daje sposobność do rozgrywek politycznych w Genewie.
Mimo starzenia się i pogarszającego się zdrowia Piłsudski zachował do końca wpływ na skład personalny elity rządzącej, jednak stworzony przezeń system władzy opierał się bardziej na relacjach międzyludzkich niż na rozwiązaniach instytucjonalno-prawnych. Proces przemian ustrojowych rozpoczął się w chwili (1933–35), gdy Piłsudski utracił już zaufanie do części swych współpracowników, którym w przyszłości zabrakło autorytetu, aby wcielić w życie postanowienia Konstytucji kwietniowej. Rosnące wątpliwości Piłsudskiego co do uzdolnień jego ewentualnych następców sprawiły, iż nie rozstrzygnął on jednoznacznie problemu sukcesji, a po jego śmierci obóz sanacyjny pogrążył się w konfliktach wewnętrznych (tzw. dekompozycja), które przekreśliły znaczenie przeprowadzonej 1935 reformy konstytucyjnej.
W sprawach wojskowych, organizacji armii, jej wyposażenia, doktryny wojennej itp. hołdował poglądom raczej tradycyjnym. Mimo wielu zastrzeżeń do jego polityki, Piłsudski cieszył się uznaniem, autorytetem i sympatią znacznej części społeczeństwa polskiego, w którym legenda Piłsudskiego jako wytrwałego i zwycięskiego bojownika o niepodległość Polski była bardzo żywa, świadczyła o tym między innymi ogromna manifestacja narodowa podczas pogrzebu Piłsudskiego w drodze z Warszawy na Wawel, gdzie złożono jego ciało. Zmarł 12 maja 1935 r. Był jednym z najbardziej popularnych i podziwianych polityków . Wielu Polaków, wielbiących i kochających Piłsudskiego, nazywało go pieszczotliwie Dziadkiem