Władza sądownicza
Władza sądownicza – organy kontroli i przestrzegania prawa
Najwyższa Izba Kontroli
Najwyższa Izba Kontroli działa jako naczelny organ kontroli państwowej. Instytucja ta posiada bogatą tradycję sięgającą XIX wieku. Jako organ kontroli państwowej funkcjonuje od 1921 roku. Obecny zakres kompetencji NIK-u określa Ustawa Konstytucyjna z 1997 roku. Najwyższa Izba Kontroli działa kolegialnie i podlega Sejmowi. Kolegium NIK ustanowią: prezes i wiceprezesi, sekretarz i 16 członków (powoływanych przez Prezydium Sejmu na wniosek Prezesa NIK-u). Prezesa NIK-u powołuje Sejm za zgodą...
Władza sądownicza – wymiar sprawiedliwości
Struktura organów kontroli i przestrzegania prawa
Do organów państwowych, których zadaniem jest kontrola i ochrona prawna państwa, zaliczamy: prokuraturę, Rzecznika Praw Obywatelskich, Najwyższą Izbę Kontroli oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich została powołana w 1987 roku. Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży praw i wolności człowieka i obywatela zapisanych w Konstytucji RP i innych ustawach. Rzecznik bada, czy działalność różnych organów państwa, organizacji czy instytucji nie doprowadza do łamania praw i wolności obywatelskich. Rzecznik nie rozstrzyga, lecz jedynie zwraca się do właściwych instytucji o podjęcie odpowiednich działań, by zmienić niekorzystną dla obywatela sytuację....
Sądy szczególne
Poza sądami powszechnymi istnieje sądownictwo szczególne – wojskowe i administracyjne. Zajmuje się ono sprawami wykraczającymi poza uprawnienia sądów powszechnych. Sądy wojskowe tworzą: sądy okręgów wojskowych i sądy garnizonowe. Wszystkie podlegają Izbie Wojskowej Sądu Najwyższego. Zadaniem sądów wojskowych jest rozpatrywanie spraw dotyczących przestępstw związanych z obronnością państwa. Sądownictwem szczególnym jest także sądownictwo administracyjne w postaci Naczelnego Sądu...
Organizacja organów wymiaru sprawiedliwości
Najważniejszym organem wymiaru sprawiedliwości jest Sąd Najwyższy. W jego skład wchodzą: pierwszy prezes, jego zastępca oraz sędziowie. Art. 175 1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. [Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej] Pierwszy prezes Sądu Najwyższego powoływany jest przez Prezydenta RP na 6-letnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu...
Prokuratura
Najważniejszymi zadaniami Prokuratury jest czuwanie nad ściganiem przestępstw oraz prowadzenie i nadzorowanie postępowania przygotowawczego w sprawach karnych. Prokuratura pełni również funkcję oskarżyciela publicznego przed sądem, wytacza powództwa w sprawach karnych i cywilnych oraz koordynuje działania w zakresie ścigania przestępstw prowadzone przez inne organy państwa. Urząd prokuratora w dziejach sądownictwa polskiego pojawia się na przełomie XVI i XVII wieku. Jego funkcje i...
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Powołana w 1993 roku Rada jest organem państwowym właściwym w sprawach radiofonii i telewizji. Składa się z dziewięciu członków powoływanych przez Sejm (cztery osoby), Senat (dwie osoby) i Prezydenta RP (trzy osoby). Kadencja Rady trwa sześć lat, lecz co dwa lata wymienia się 1/3 członków, którzy nie mogą zostać powołani na następną kadencję. Do zadań Rady należą: projektowanie najważniejszych kierunków państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji, przyznawanie koncesji na...
Najważniejsze zasady demokracji
Współcześnie istniejące systemy demokratyczne opierają swoje działania na czterech fundamentalnych zasadach: suwerenności narodu, pluralizmu politycznego, trójpodziału władzy oraz nadrzędności prawa w państwie. Założenia systemu demokratycznego zostały przedstawione na poniższym schemacie. Współcześnie wiele zasad wywodzących się ze starożytnej formy demokracji jest w praktyce niemożliwych do zastosowania. Demokracja grecka powstała jako system odpowiedni dla kilkunastotysięcznej...
Sądy powszechne
Pod nadzorem Sądu Najwyższego działają sądy powszechne, które rozpatrują sprawy z zakresu karnego, cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy i ubezpieczeń społecznych z wyłączeniem spraw ustawowo przewidzianych dla innych sądów. Na sądownictwo powszechne składają się sądy rejonowe, sądy wojewódzkie i sądy apelacyjne. Rodzaje sądów Sądy apelacyjne Są sądami odwoławczymi od orzeczeń wydanych przez sądy okręgowe w pierwszej instancji. Sądy apelacyjne...
Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu
Trybunał jest rodzajem sądu o szczególnych uprawnieniach i kompetencjach.Jego zadaniem jest orzekanie o zgodności z Konstytucją ustaw umów międzynarodowych i innych aktów normatywnych centralnych organów państwowych, a także rozstrzyganie sporów kompetencyjnych pomiędzy konstytucyjnymi organami państwa. Trybunał orzeka ponadto o przeszkodach w sprawowaniu urzędu Prezydenta RP oraz skarg konstytucyjnych wnoszonych przez obywateli, których wolności,prawa i obowiązki zostały naruszone....
Organizacja władzy sądowniczej
Władza sądownicza pod względem złożoności struktur, które ją tworzą, jest najbardziej skomplikowanym organem państwowym. Najważniejszym jej elementem są organy wymiaru sprawiedliwości, ochrony prawnej i kontroli władzy. Art. 173 Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Art. 174 Sądy i Trybunały wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. [Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej] Organami wymiaru sprawiedliwości w Rzeczypospolitej są: Sąd Najwyższy,...
Władza jako przedmiot polityki.
Władza to możliwość kierowania, rządzenia, wpływania na postępowanie ludzi, zmuszania do pewnych działań lub do ich zaniechania, narzucania im swojej woli itp. Stosunek władzy i podwładności jest charakterystyczny dla każdej organizacji...
Konstytucje
Konstytucje Konstytucja (łac. ‘constituo,-ere’ -ustanawiać) - akt prawny, bądź ustawa zasadnicza, która zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w państwie. W skład konstytucji mogą wchodzić różne zagadnienia. Konstytucja określa: podstawy...
Aktualne zagadnienia do matury 2007 z WOSU
Socjalizacja to proces nabywania przez jednostkę systemu wartości, norm oraz wzorów zachowań, obowiązujących w danej zbiorowości. Socjalizacja trwa przez całe życie tej jednostki, lecz w największym nasileniu występuje, gdy dziecko zaczyna stawać...
Ustna stara matura z WOS-u pytania i odpowiedzi
1. Podstawowe umiejętności obywatelskie: a) potrzeby jednostki Człowiek jest istotą społeczną. Od zwierząt różni się specyficzną budową ciała, oraz rozwiniętymi funkcjami mózgu, dzięki którym myśli, przeżywa, wyraża swoje uczucia - jest istotą...
Trybunał konstytucyjny
TO JEST ŚCIĄGA =) TRYBUNAŁ KONSTYTU.- kompetencje: *orzeka o zgodności u staw z umowami międzynarodowymi *orzeka o zgodności wydanych przepisów z konstytucją *orzeka o sprawach skarg konstytucyjnych *orzeka w sprawach sporów kompetencyjnych we...
Polityka- sciąga (wł. terytorialna, sądownicza, wykonawcza i ustawodawcza)
tresc w zalaczniku
Zagadnienia na ustny egzamin dojrzałości - 2002 - dla Technikum 5cio-letnich Zawodowych.
1. Człowiek jako istota społeczna (wyjaśnienie pojęć: osobowość, tożsamość, mentalność) 2. Klasyfikacja wartości regulujących życie społeczne i omówienie 3. Podział potrzeb wyznaczających cele w życiu człowieka 4. Rodzaje postaw wobec...
Konstytucja.
Konstytucja- jest to najważniejszy akt prawny określający ustrój państwa, uprawnienia władz oraz podstawowe prawa i obowiązki obywateli. Dlatego właśnie dokument ten często nazywany jest ustawą zasadniczą. Wszystkie pozostałe akty prawne wydawane...
42 Pytania na ustny z WOSu
1 Wszystko o konstytucji. Konstytucja (z łaciny constitutio – ustanowienie), akt prawny o najwyższym znaczeniu, zwany też ustawą zasadniczą w celu podkreślenia jego wyjątkowego charakteru. Konstytucję wyróżnia: 1) szczególna treść – określa...
Podział władzy w Polsce
Ministerstwa istniejące ? Ministerstwo Budownictwa ? Ministerstwo Edukacji Narodowej ? Ministerstwo Finansów ? Ministerstwo Gospodarki ? Ministerstwo Gospodarki Morskiej ? Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ? Ministerstwo Nauki i...
Jednostka wolna i zniewolona. Jakie jest miejsce obywatela w systemie demokratycznym, a jakie w totalitarnym?
Jednostka wolna i zniewolona. Jakie jest miejsce obywatela w systemie demokratycznym, a jakie w totalitarnym? Wolność jest pojęciem wieloznacznym. Można ją rozważać w wielu aspektach, ja w swojej pracy postaram się omówić m.in....
Sądy - władza sądownicza
Władza sądownicza – sądy Organami wymiaru sprawiedliwości są: • Sąd Najwyższy • sądy powszechne ( sądy rejonowe, sądy wojewódzkie i sądy apelacyjne) • sądy szczególne ( wojskowe i administracyjne – Naczelny Sąd Administracyjny wraz z...
Moje wymyślone Księstwo Valeja- wos
Księstwo nazywa się Valeja i zajmuje obszar 2000h w jednej z doliny średniowiecza. Położenie pomiędzy 3 potęgami militarnymi i gospodarczymi, paradoksalnie pozwoliło zachować księstwu zdolność do samodzielnego, niezależnego od innych podmiotów,...
Wymiar sprawiedliwości w Polsce:(sądownictwo, prokuratura, adwokatura)
Pojęcie wymiaru sprawiedliwości jest ogólnie znane i używane. Zawsze kojarzy się ono z działalnością sądów, prokuratorów czasem również policji. Powszechne znaczenie pojęcia wymiar sprawiedliwości to karanie przestępców, ewentualnie rozstrzyganie...
Prezdydent w konstytucji marcowej i w konstytucji kwietniowej.
„PREZYDENT W KONSTYTUCJI MARCOWEJ I W KONSTYTUCJI KWIETNIOWEJ” Fundamentalną zasadą państwa demokratycznego jest monteskiuszowska zasada trójpodziału władz. Według niej władza państwowa dzieli się na prawodawczą(parlament),...
Władza sądownicza w Polsce
1. Prawo - ogół norm,przepisów prawnych regulujących stosunki między ludźmi danej społeczności. Dziedziny prawne: - prawo cywilne, - prawo karne, - prawo konstytucyjne, - prawo unijne (UE), - prawo rodzinne, - prawo administracyjne,...
Trójpodział władzy w państwie demokratycznym
Demokracja – z greki – demokratia – ludowładztwo; demos – lud, kratos – władza. Zarówno pojęcie ludowładztwa, jak i formy ustrojowe związane z tym pojęciem zrodziły się w Atenach. Pierwsze podwaliny pod państwo demokratyczne dał w roku 594...
Władza sądownicza
Częścią aparatu państwowego Są sądy i trybunały. Rozstrzyganie sporów na podstawie ustawy (wymiar sprawiedliwości) należy do nieza?wisłych sądów, a rozstrzyganie sporów konstytucyjnych, zarówno w sfe?rze stanowienia, jak i stosowania prawa,...
Ustroje polityczne
DEMOKRACJA W ustroju demokratycznym źródłem władzy jest naród, który decyduje o sprawach najważniejszych dla państwa. Ogół obywateli sprawuje władzę w sposób pośredni, wybierając prezydenta, parlament oraz organy samorządu terytorialnego....
Konstytucja
1. Konstytucja jest ustawą zasadniczą, gdyż jest: - najważniejsza w państwie - różni się treścią - mocą prawną (wszystkie ustawy muszą być zgodne z konstytucją) - trybem uchwalania 2. a) Pierwszą konstytucją w Europie była Konstytucja 3...
Struktura organów władzy w Rzeczpospilitej Polskiej
WŁADZA USTAWODAWCZA W Polsce władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowy parlament składający się z sejmu i senatu. Posłowie w sejmie i senatorowie w senacie traktowani są jako przedstawiciele narodu. Kadencja obu izb trwa tak samo długo oraz...
WOS - ważne pojęcia
Ustrój plityczny – określa, jakie zasady sprawowania władzy obowiązują w danym kraju np. demokracja, totalitaryzm , autorytaryzm monarchia, republika Naród – duża grupa społeczna, która łączy tradycja, kultura, histroia i która samą siebie...
Przedstaw funkcjonowanie Przeczypospolitej Polskiej uwzgledniając wszystkie elementy określające formę państwa.
Polska jest demokratyczną republiką parlamentarną opierającą się na konstytucji z 1997 r. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą...
Trójpodział władz w Polsce
Współcześnie obowiązująca Konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 roku w rozdziale I pod tytułem Rzeczpospolita art. 10 mówi: 1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy...
Rzeczpospolita Polska
Podział Administracji Poblicznej: 1.administracja rządowa(stopień centralny-Rada Ministrów stopień wojewódzki ? wojewoda, stopień rejonowy- kierownicy rejonowych urzędów administracyji ogólnej) 2.administracja specjalna- realizuje zadania które są...
WOS - powtórka
Konstytucja - to zbiór najważniejszych praw obowiązujących w danym państwie. Konstytucja 3 Maja 1791 r. Konstytucja marcowa 1921 r. i konstytucja kwietniowa 1935 r. Trybunał konstytucyjny – sąd powołany do badania zgodności ustaw i aktów...
Wiedza o Społeczeństwa - zagadnienia
1. Udowodnij, że człowiek jest istotą społeczną. Człowiek jest istotą społeczną. Jego osobowość jest w pewnym stopniu uwarunkowana genetycznie, ale w swej zasadniczej części ukształtowana przez niego samego oraz w znacznej mierze przez...
Polityka - wiedza o społeczeństwie - najważniejsze informacje
I Współczesne doktryny polityczne 1. Pojęcie doktryn politycznych: Doktryna polityczna jest konkretyzacją ideologii, która określa sens polityki oraz zawiera podst. poglądy dotyczące funkcjonowania społeczeństwa i państwa. 2. Rodzaje...
Struktury sądów
Uwagi ogólne o władzy sądowniczej Zasadnicze probierny ustroju, kompetencji i zasad działania organów władzy sądowniczej reguluje rozdział VIII Ustawy Zasadniczej zatytułowany Sądy Trybunały” (art. 73—20 ). Chociaż pomiędzy sądami a trybunałami...
Rodzaje sądów
Sąd to niezawisły organ państwowy powołany do stosowania prawa w zakresie rozstrzygania sporów między podmiotami pozostającymi w sporze, a także decydowania o przysługujących uprawnieniach oraz dokonywania innych czynności określonych w ustawach...
System wymiaru sprawiedliwości w Polsce
Sądy powszechne Na sądownictwo powszechne składają się sądy rejonowe, sądy okręgowe i sądy apelacyjne. Sądy rejonowe tworzy się dla jednej lub kilku gmin, sądy okręgowe – dla obszaru działania, co najmniej 2 sądów rejonowych, sądy apelacyjne...
Poszanowanie prawa oraz aktywny udział w życiu publicznym (wybory, referenda, konsultacje) podstawowymi obowiązkami obywateli demokratycznego państwa
Demokracja z języka greckiego władza ludu, jest typem sprawowania władzy, na którą wpływ ma każdy obywatel danego kraju. Demokracja bezpośrednia jest to ustrój, na który składają się różnego rodzaju akty wyborcze, inicjatywy ludowe, weta ludowe,...
Polityka - ściąga
polecam czcionkę Times New Roman wielkość 3 a szerokość ściągi ok 3cm :) Ideologia>doktryna>program polityczny. Doktryna polityczna – uporządkowany zbiór poglądów dot. Społeczeństwa i państwa, wyznacza metody ich realizacji w określonym...
NIK, sądy
Sądy. Cechy władzy sądowej w Polsce: niezawisłość sędziowska-sędziowie podlegają tylko ustawą, prawo oskarżonego do obrony-oskarżony może mieć obrońcę, domniemanie niewinności-oskarżonemu trzeba udowodnić winę, wszystkie rozprawy są jawne chyba że...
PARLAMENT RADA MINISTRÓW PREZYDENT WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI
Parlament w Polsce jest dwuizbowy. Składa się z Sejmu (460 posłów) i z Senatu (100 senatorów) wybieranych drogą wolnych wyborów odbywających się zgodnie z zasadami powszechności, równości, tajności, bezpośredniości. Parlament, a przede...
Prawo
Koncepcje państwa – prawa: Starożytność: • Grecki filozof Platon sformułował pogląd ze idealne czyli sprawiedliwe państwo to państwo rządzone przez filozofów • Arystoteles uważał ze człowiek powinien żyć zgodnie z naturą w państwie w którym...
