Hugo Kołłątaj
Publicystyka Oświecenia.
W okresie Sejmu Czteroletniego intensywnie rozwijała się literatura publicystyczna w związku z mającą być uchwaloną Konstytucją RP, która ma uratować Polskę przed kolejnymi rozbiorami; Publicyści pochodzili głównie ze stronnictwa patriotycznego,...
Hugo Kołłątaj „Ostatnia przestroga dla Polski”
Hugo Kołłątaj „Ostatnia przestroga dla Polski” Kołłątaj zwraca uwagę na ważne zagadnienia polityczne, które będą mieściły się w ramach przyszłej konstytucji (tzn. 3 V 1791). Ukazuje narodowi realną sytuacje, którą można wykorzystać...
"Krzemieniec: opowieść o rozsądku zwyciężonych" Ryszarda Przybylskiego.
„Krzemieniec” Książka Pt: „ Krzemieniec”, autorstwa Ryszarda Przybylskiego. Książka opowiadająca o zmaganiach Tadeusza Czackiego z carem. W 1805 roku Tadeusz Czacki przy pomocy Hugona Kołłątaja, dzięki finansom polskiej szlachty, założył Liceum...
Narodziny nowożytnej propagandy politycznej w dobie Oświecenia.
Wiek XVIII to fatalne stulecie, w którym rodzą się rozmaite instytucje dręczące nas po dziś dzień. Burzliwe przemiany polityczne uwarunkowały powstanie zjawisk propagandy - kształtuje się ona głównie we Francji i Anglii. Narzędziem masowego...
Związek literatury oświecenia z działalnością Sejmu Czteroletniego.
W okresie Sejmu Czteroletniego intensywnie rozwijała się literatura publicystyczna w związku z mającą być uchwaloną Konstytucją RP, która ma uratować Polskę przed kolejnymi rozbiorami; Publicyści pochodzili głównie ze stronnictwa...
Literatura pozwala możliwie najdokładniej poznać ten świat, zrozumieć i wyrazić...
Oprócz prądów w literaturze trzymających się hasła "sztuka dla sztuki", istniały zawsze gatunki spełniające bardziej utylitarne funkcje. Sztuka nie może być wyobcowana, oderwana od rzeczywistości, sztuka bez człowieka i nie dla człowieka jest...
Wykorzystując literaturę i publicystykę oświecenia udowodnij, że głównym jej celem było dobro państwa.
W dobie oświecenia literaci publicyści szczególny nacisk kładli na sprawy związane z aktualną sytuacją społeczno-publiczną Polski i gonili wszelkie wsteczne poglądy. Jednym z takich pisarzy był Stanisław Staszic który w „swych uwagach nad życiem...
Naprawa Rzeczypospolitej w dobie staropolskiej.
Od czasów renesansu w Polsce zaczęły zachodzić polityczne, gospodarcze i kulturalne zmiany. Czas ten to okres panowania ostatnich Jagiellonów – Zygmunta Starego i Augusta. Królowie ci prowadzili pokojową politykę, gdyż przez 150 lat nie było...
Biografia Ignacego Krasickiego i Stanisława Staszica.
Ignacy Krasicki nazywany był "księciem poetów" i niewątpliwie był najwybitniejszym poetą polskiego oświecenia. Urodził się w Dubiecku nad Sanem, w rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu kolegium jezuickiego we Lwowie wstąpił do seminarium,...
Hugo Kołłątaj - przedstawiciel obozu postępu i reform.
Hugo Kołłątaj ukończył studia na Akademii Krakowskiej. Mając 18lat, uzyskał doktorat filozofii. Studiował za granicą teologię i prawo. W 1777 powierzono mu misję zreformowania Akademii Krakowskiej. Napisał m in. dzieło pt.: "Do Stanisława...
Motyw naprawy Rzeczypospolitej.
Twórczością staropolską nazywamy utwory napisane w epokach polskiego renesansu, baroku jak i oświecenia. Jest to odpowiednio XVI, XVII i XVIII wiek. Polska, w XVI wieku, była "spichlerzem Europy", co świadczyło o jej potędze gospodarczej. Na tak...
Hugo Kołłątaj - najwybitniejszy uczeń i nauczyciel
Hugo Kołłątaj urodził się 1 kwietnia 1750 roku w Niecisłowicach na Wołyniu. Pochodził z niezamożnej szlacheckiej rodziny. Około połowy XVIII wieku Kołłątajowie herbu Kotwica używający też przydomka Sztumberg, mieszkali w Dederkałach na Wołyniu....
Oświeceniowa publicystyka polityczna w Polsce - S. Staszic i H. Kołłątaj.
Pochodził z rodziny mieszczańskiej (syn burmistrza). Został księdzem, gdyż była to jedna z niewielu dróg dla mieszczanina, która dawała szanse zdobycia znaczenia w życiu publicznym. Zajmował się badaniem Karpat. Był członkiem, a później prezesem...
Znaczenie Sejmu Czteroletniego (Wielkiego) dla kultury i literatury polskiego Oświecenia.
Znaczenie Sejmu Czteroletniego (Wielkiego) dla kultury i literatury polskiego oświecenia Wiek XVIII, wiek oświecenia był dla Polski czasem trudnym, ale i ważnym. Na ten okres właśnie przypadły 3 rozbiory, ale tez próby ratowania chylącej się ku...
Dydaktyczny charakter literatury Oświecenia.
Oświecenie – przesiąknięta utylitaryzmem i zaangażowaniem ludzi w nauczanie niższych warstw społecznych epoka różni się wyraźnie od niedawno panującego baroku. Do głosu zaczyna dochodzić rozum i poznawanie świata . Panuje przekonanie , że wszystko...
Postulaty Hugo Kołłątaja - „Do Stanisława Małachowskiego (...) Anonima listów kilka”.
Zapoznaj się z przykładem publicystyki doby oświecenia. (Hugo Kołłątaj „Do Stanisława Małachowskiego (...) Anonima listów kilka”.) Wypisz postulaty reform państwowych zawartych we wskazanych publikacjach. Hugo Kołłątaj, wybitny polski...
Oświecenie w Polsce - oryginalne czy wtórne wobec Zachodu?
Oświecenie jest epoką bardzo różnorodną, wyodrębniły się w niej trzy główne prądy - klasycyzm, rokoko i sentymentalizm. Twierdzono, że po mrocznych i mistycznych czasach baroku ludzkość ogarnęła światłość rozumu; dużą role przypisywano logicznemu...
Edukacja człowieka w centrum zainteresowania pisarzy i działaczy Oświecenia.
Literatura oświecenia rozwijała się w dramatycznym okresie dziejowym Polski. Sejm, w którym ciągłe kłótnie, zachwiany system demokracji oraz zasada "liberum veto" skutecznie unicestwiały próby reform, nie mógł pełnić właściwej funkcji...
Stanisław August Poniatowski jako mecenat kultury Oświecenia w Polsce
Stanisław August Poniatowski urodził się 17 stycznia 1732 roku w Wołczynie. Był synem Konstancji i Stanisława Poniatowskiego, kasztelana krakowskiego. Z początku sprawował urząd stolnika litewskiego, w 1764 roku został królem Polski. Zmarł w 1798...
Retorycznośc w piśmiennictwie epok dawnych
Jak mówi Arystoteles w swoim traktacie „Retoryka” retoryka jest antystrofą dialektyki. Arystoteles jednoznacznie mówi, że można uznać ją za sztukę. Zwróćmy uwagę na to, że wyraz ‘sztuka’ ma dwa znaczenia i dlatego warto się zastanowić, czy tego...
Barok, Oświecenie.
Zjawiska i motywy. Śmierć przemijanie, szatan-typowe motywy sztuki i lite -ratury. Zwrot ku Bogu i religii wobec przeczucia kruchości i przemijalności życia ludzkiego. Filozofowie B. Franciszek Bacon(An) Novum Organum. Błażej Pascal(Fr)...
Kogo i co krytykuje literatura Oświecenia?
„Czytaj i pozwól, niech czytają twoi, Niech się każdy z nich niewinnie roześmieje. Żaden nagany sobie nie przyswoi, Nikt się nie zgorszy mam pewną nadzieję. Prawdziwa cnota krytyk się nie boi, Niechaj występek jęczy i boleje.”...
Kim jest dla nas dzisiaj "człowiek oświecenia" w 250 rocznicę urodzin S. Staszica.
OŚWIECENIE „Powrót myśli do świata rzeczy” Wszyscy jesteśmy potomkami naszej historii. W naszych myślach mieszkają pojęcia powstałe w każdej z epok jakie człowiek minął w drodze do teraźniejszości. Ja jednak skupię się...
Obywatelska troska o losy ojczyzny w publicystyce polskiego Oświecenia.
Główną ideą oświecenia był krytycyzm wobec instytucji politycznych i społecznych, Kościoła i dotychczasowego systemu nauczania. Postawę tę wspierały prądy filozoficzne, a więc racjonalizm, który przywiązał szczególną wagę do roli rozumu w poznaniu...
Matura ustna - opracowane pytania z Oświecenia.
Opracowane pytania na mature ustna (XVIII LO, Wrocław, 2002) - Oświecenie OŚWIECENIE Poprzednia epoka wywodziła swą nazwę od klejnotu, ich następcy wzięli nazwę od światła. I taka była filozofia nowej epoki: oświecenia, rozumu,...
Oświecenie - referat wprowadzający w epokę.
Wprowadzenie Europa Oświeceniem nazywamy okres w dziejach kultury europejskiej od około 1680 r. do końca XVIII wieku. Oprócz "oświecenia" funkcjonowały również takie nazwy jak "wiek rozumu" i "wiek świateł". W...
Oświecenie - wszystko na temat tej epoki.
Oświecenie w Polsce i w Europie. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem...
"A jeśli droga otwarta, komu do nieba. Tym, co służą ojczyźnie" (Jan Kochanowski, Pieśń VII „O Cnocie”) – Idea patriotyzmu i obywate
Literatura opiera się na przeżyciach i dążeniach ludzkości. Zadaniem jej jest kształtowanie postaw czytelnika, zwracanie jego uwagi na ważne problemy, poprzez przekazywanie prawd moralnych, obyczajowych, czy ludzkich. Człowiek jako jednostka...
Wypracowania- materiał do matury
Kariera a moralność - rozważania w odniesieniu nie tylko do "Granicy". (Weź pod uwagę sądy Nałkowskiej, innych pisarzy i swoje). Kariera a moralność - temat ten był już poruszany przez wielu twórców. Począwszy od czasów najdawniejszych, a...
Reformacja państwa w oparciu o utwory Stanisława Staszica i Hugona Kołłątaja.
Jak zreformować państwo? Przedstaw poglądy publicystów doby Sejmu Czteroletniego – Stanisława Staszica i Hugona Kołłątaja na podstawie fragmentów ich utworów. W Polsce o charakterze kultury oświecenia zdecydowała sytuacja polityczna. Wielu...
Konspekt lekcji: "Dom zawsze ustępować powinien krajowi" - Julian Ursyn Niemcewicz "Powrót posła"
Konspekt lekcji do realizacji w klasie Ih Liceum Ogólnokształcącego im. Cypriana Kamila Norwida w Częstochowie. I. HASŁO PROGRAMOWE: „Powrót posła” jako...
"Patriotyzm czasu oświecenia. Patriotyzm dziś".
Witaj drogi czytelniku, moją wypowiedz na interesujący nas temat rozpocznę od wyjaśnienia słowa "patriota" -jest to ktoś kto kocha swoją ojczyznę i naród, łącząc te uczucia z szacunkiem dla innych państw. Ten, który zawsze jest gotów do...
Szkolnictwo i teatr w dobie oświecenia.
Szkolnictwo Obowiązek szerzenia oświaty, kształcenia umysłów i charakterów spadł przede wszystkim na szkolnictwo, którego rozwój w duchu nowoczesności i postępu zapoczątkował Stanisław Konarski i założona przez króla Szkoła Rycerska. Kontynuację...
Sejm Wielki i Konstytucja 3 maja.
Sejm Wielki rozpoczął swe obrady 6 października 1788 roku. Zakończył się on w 1792 roku. Był to okres ogólnego przepływu nastrojów rewolucyjnych w Europie. Podczas kiedy sejm podejmował kolejne decyzje, we Francji trwała Wielka Rewolucja, która...
Fazy Oświecenia
Wczesne oświecenie (1740-1765) Ojcem polskiego oświecenia był Stanisław Konarski, publicysta, pedagog i reformator szkolnictwa. Zajmował się również gromadzeniem materiałów do zbioru polskich ustaw, praw i konstytucji, zwanych Volumina Legum....
Na podstawie wybranych utworów literackich uzasadnij, że są one zwierciadłem czasu, w którym powstały.
Utwory literackie powstałe w oświeceniu wiernie odzwierciedlają czas, w którym powstały. Jest to czas, kiedy uwidaczniane były wady i przywary szlachty oraz ówczesnego systemu państwowego. Najbardziej ukazane jest to w oświeceniu polskim. Jest...
Konstytucja 3 maja
Konstytucja 3 Maja z 1791 roku była jedną z najważniejszych ustaw w Polsce. Była ona drugą konstytucją w świecie - po Konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787 r. - spisaną ustawą tego typu . Konstytucja była próbą radykalnego uzdrowienia państwa i...
Dlaczego Konstytucja 3 Maja zajmuje ważne miejsce w świadomości Polaków?
Niedawno zetknęłam się z tekstami dotyczącymi Konstytucji 3 maja. BYły to : "Tadeusz Rejtan"H. Rzewuskiego, "O wieku XVIII"B. Leśnoderskiego, "Konstytucja 3 maja"J.A.Gierowskiego fragment "Historii Polski", "Konstytucja 3 maja" fragment. Po...
Motyw ojczyzny.
Dla każdego człowieka pod słowem ojczyzna kryją się zupełnie inne treści. Jeden uważa, że ojczyzna to miejsce, w którym przyszło się człowiekowi urodzić i którego w takim układzie, z oczywistych wzglądów, nie może sobie wybrać. Kto inny będzie...
Oświecenie w Polsce.
W Polsce oświecenie zaczęło się około roku 1740, kiedy to założono Collegium Nobilum. Właściwy rozwój przypada na lata 1764-1795. W tym okresie rozwinęły się kontakty kulturalne Polski z Europa zachodnia. Do naszego kraju docierało coraz więcej...
Oświecenie.
Ignacy Krasicki nazywany był "księciem poetów" i niewątpliwie był najwybitniejszym poetą polskiego oświecenia. Urodził się w Dubiecku nad Sanem, w rodzinie szlacheckiej. Po ukończeniu kolegium jezuickiego we Lwowie wstąpił do seminarium, a studia...
Uczyć, bawić i wzruszać dewizą starożytnych pisarzy.
Co to jest dewiza- wytycza działania lub postępowania wyrażona w krótkiej i zwięzłej formie Uczyć, bawić i wzruszać to dewiza starożytnych, którą posługiwali się też pisarze oświecenia. Uczyć: Ignacy Krasicki: “Dewotka” Krasicki w tej...
Literatura oświeceniowa w służbie wychowania nowego pokolenia Polaków.
Literatura oswieceniowa rozwijala sie w dramatycznym okresie dziejowym Polski . Trwajacy ponad osiemdziesiat lat okres przemian w literaturze doprowadzil do zasadni-czych i trwalych przeobrazen swiadomosci Polakow . Rzeczpospolita stala sie krajem...
Twórczość okresu Sejmu Wielkiego.
PUBLICYSTYKA PATRIOTYCZNA, DZIAŁALNOŚĆ I PROGRAM SPOŁECZNO-POLITYCZNY STANISŁAW STASZICA. Stanisław Staszic swoje poglądy i program społeczno-polityczny zawarł między innymi w poniższych utworach. "Uwagi nad życiem Jana...
Reportaż z uchwalenia konstytucji 3 maja.
MAMY KONSTYTUCJE!!! Obecność wojska przed salą obrad i tłumów mieszczan warszawskich spowodowała, że przeciwnicy uchwalenia konstytucji nie odważyli się protestować. Tego dnia każdy z nich zostałby zlinczowany przez rzesze mieszkańców stolicy....
Dzieła oświeceniowe jako apel do czytelników
Oświecenie było epoką rozumu i filozofów. Ludzie, którzy jej idee tworzyli, byli racjonalistami. Myślenie i fakty doświadczalne były jedynymi wyznacznikami prawd w tych czasach. Oświecenie na Zachodzie walczyło o wolność, podczas kiedy w Polsce o...
Oświecenie - szczegółowe opracowanie epoki
Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest rozum. Wszystko niezgodne z rozumem...
Publicystyka i literatura polityczna okresu Oświecenia.
Udział literatury w przygotowaniu reform politycznych z Polsce w wieku XVIII został rozpoczęty z końcu panowania Sasów, a nasilił się w czasie Sejmu Czteroletniego. Do wybitnych pisarzy politycznych należeli: Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj i...
Oświecenie - opracowanie epoki.
1. Oświecenie w Europie. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest...
Oświecenie w Polsce i w Europie.
Oświecenie w Polsce i w Europie Rozwój przypada na XVIII w. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest...