profil

Dom jako miejsce ocalenia, ucieczki

poleca 50% 6 głosów

W wielu tekstach dom pełni funkcję ocalającą:

Kochasz ty dom, rodzinny dom,
Co wpośród burz, w zwątpienia dnie,
Gdy w duszę ci uderzy grom,
Wspomnieniem swym ocala cię?

(Maria Konopnicka, Pieśń o domu)

Umyślnie przywołują go emigranci i pozbawieni niepodległej ojczyzny. Nieprzypadkowo przywołuje go Czesław Miłosz w powojennym tomie Ocalenie (tylko dom pozostał miejscem, w którym ocalały wartości). Nie przypadkowo wraca do niego Władysław Broniewski w swoich wierszach.
Dom jest wspomnieniem, które wyznacza na zawsze życiową drogę bohaterowi-narratorowi Widnokręgu Wiesława Myśliwskiego. Jest wreszcie dom marzeniem i symbolem szczęścia, ukojenia, spełnienia i odnalezienia się w zgiełku świata. Już w mitologii dom był celem mitycznego Odysa, miejscem odpoczynku po walce, tułaczce, trudach i zdradach. Nic się od czasów antyku nie zmieniło, nadal jest to miejsce ocalenia i ucieczki, a wielu z nas marzy o domu idealnym – najczęściej drewnianym, stojącym z dala od miasta, przyjaznym dla mieszkańców i gości. O takim miejscu piszą często autorzy piosenek turystycznych. Tę chyba najbardziej znaną, Sielankę o domu, stworzył Wojciech Bellon z Wolnej Grupy Bukowina:

A jeśli dom będę miał,
To będzie bukowy koniecznie,
Pachnący i słoneczny.
Wieczorem usiądę – wiatr gra,
A zegar na ścianie gwarzy.
– Dobrze się idzie, panie zegarze?
– Tik tak tik tak tik tak.
Świeca skwierczy i mruga przewrotnie,
Więc puszczam oko do niej.
Dobry humor dziś pani ma.

Szukam, szukania mi trzeba
Domu gitarą i piórem.
A góry nade mną jak niebo,
A niebo nade mną jak góry.

(Wojciech Bellon, Sielanka o domu)

Warto zobaczyć

filmy Z biegiem lat, z biegiem dni, reż. Andrzej Wajda – serial o pewnej krakowskiej rodzinie, interesująco łączący losy bohaterów arcydzieł literatury polskiej (m.in. Moralności pani Dulskiej, W sieci, Sezonowej miłości), Dom, reż. Jan Łomnicki – kultowy serial (na podstawie scenariusza Jerzego Janickiego), przedstawiający powojenne losy mieszkańców pewnej przedwojennej warszawskiej kamienicy przy ul. Złotej, Noce i dnie, reż. Jerzy Antczak– saga polskiej rodziny, ekranizacja powieści Marii Dąbrowskiej, Dekalog IV,reż. Krzysztof Kieślowski – problem relacji między córką a ojcem, Dekalog VII, reż. Krzysztof Kieślowski – problem relacji między rodzicami, córką i wnuczką; babcia traktuje wnuczkę jak córkę, podczas gdy prawdziwa matka dopiero dojrzewa do macierzyństwa, Dekalog IX, reż. Krzysztof Kieślowski– problem impotencji w rodzinie, Kroniki domowe, reż. Leszek Wosiewicz– dzieje pewnej rodziny w powojennej Polsce, wielkie historyczne przemiany w tle, Grający z talerza, reż. Jan Jakub Kolski – dom dwojga odmieńców, napiętnowanych przez „normalnych”, Panna Nikt, reż. Andrzej Wajda– rodzina chłopska przeszczepiona do miasta, córka gubi swą tożsamość, Nic,reż. Dorota Kędzierzawska – toksyczna rodzina, w której matka dopuszcza się dzieciobójstwa, bo nie ma szans na zaakceptowanie dziecka przez męża, Co gryzie Gilberta Grape’a, reż. Lasse Hallström – trudne dorastanie w biednej rodzinie, w której ojciec popełnił samobójstwo, matka jest monstrualnie gruba, a jeden z braci upośledzony, Cześć, Tereska, reż.Robert Gliński – nastolatka pochodzi z niemajętnego domu, w którym ojciec pije, a matka biega do kościoła, Żurek, reż. Ryszard Brylski – kolejarski dom na prowincji, matka wdowa i córka nastolatka w poszukiwaniu ojca jej dziecka, Dziewczęta z Nowolipek, reż. Barbara Sass – domy dziewcząt z biednych warszawskich Nowolipek, adaptacja powieści Poli Gojawiczyńskiej spektakle Wymazywanie według Thomasa Bernharda, reż. Krystian Lupa, Teatr Dramatyczny w Warszawie – rozrachunek bohatera z własną biografią dokonywany w związku ze śmiercią rodziców, Nad Złotym Stawem według Ernesta Thompsona, reż. Zbigniew Zapasiewicz, Teatr Powszechny w Warszawie – problemy starzejącego się małżeństwa odpoczywającego„nad Złotym Stawem”, relacje między rodzicami a dorosłą córką, Pamięć wody według Shelagh Stephenson, reż. Agnieszka Glińska, Teatr Dramatyczny w Warszawie – trzy siostry i ich konfrontacja po śmierci matki, 2 maja, według tekstu Andrzeja Saramonowicza, reż. Agnieszka Glińska, Teatr Narodowy w Warszawie – współczesny „czyściec polski” w walącej się kamienicy, Szczęście Frania, reż. Agnieszka Glińska, spektakl teatru TV – adaptacja utworu Włodzimierza Perzyńskiego, Nora, reż. Izabella Cywińska – współczesna adaptacja sztuki Henryka Ibsena

Zobacz też

Czarnolas, Jan z Czarnolasu, Urszula Kochanowska, Itaka, kamienica, matka, macierzyństwo

Podoba się? Tak Nie
Więcej informacji: