"Kordian" - Notatka z treści, porównanie do Mickiewiczowskich "Dziadów"
Kordiana (imię zostało wymyślone przez autora dramatu dla jego potrzeb, oznacza ono "dający serce") poznajemy jako 15-letniego chłopca, przedwcześnie dojrzałego. Odczuwa on "jaskółczy niepokój ("Boże zdaj z mego serca jaskółczy...
Kultura średniowiecza i jej uniwersalny charakter
Cecha charakterystyczną dla średniowiecza jest uniwersalizm, oznacza to, że epoka miała te same założenie we wszystkich krajach europejskich, panowała w nich ta sama religia: chrześcijaństwo w obrządku rzymsko-katolickim i obowiązywał ten sam...
Tytuł pierwotny "Lalki" Bolesława Prusa.
Tytuł pierwotny powieści to "Trzy pokolenia" sugerujący przynależność bochaterów do trzech różnych pokoleń czyli romantyków, epoki przejściowej i pozytywistów. Jednak Prus zdecydował się na to by tytułem jego utworu była...
Mityczność świata przedstawionego w "Chłopach" Reymonta.
Mit - opowieść o tym co dla danej społeczności było ważne, wydarzenia wchodzące w skład wierzeń. Opowiada o relacjach miedzy ludźmi, a także miedzy ludźmi a światem poza ziemskim. Fabuła opowiada o tym co w wizji świata jest szczególnie ważne....
Metafora teraźniejszości Peiper BN
Na podstawie opracowania S. Jaworskiego!! Peiperowska metafora teraźniejszości Metafora – samowolne spokrewnianie pojęć, tworzenie związków pojęciowych, którym w świecie realnym nic nie odpowiada. Każdy poeta posiada pewną wybraną...
Opis Wesela w Lipcach.
W całych Lipcach trwają przygotowania do wesela. Na uroczystość zaproszono tylko najbogatszych gospodarzy. Zabawa rozpoczęła się po południu. Muzykanci i drużbici przechodząc przez wieś odprowadzają gości do domu...
Uniwersalny charakter mitów greckich- prometeusz,niobe
PROMETEUSZ postawa prometejska : milosc do ludzi bunt wobec bogow cierpienie za ludzi prometeusz chcial poprawy losu ludzi. dazyl do doskonalosci czlowieka aby ten panowal na ziemi , uchodzil za patrona garncarzy dlatego przyjeto że...
Idea noweli Henryka Sienkiewicza pt. "Latarnik"
"Latarnik" Henryka Sienkiewicza jest osnuty na zdarzeniach autentycznych. Autor ukazuje losy polskiej emigracji politycznej oraz ogromną rolę literatury polskiej w życiu Polaków rzucanych na obczyznę. Bohater tej noweli, Polak - emigrant...
Sztuka romańska - Architektura, Rzeźba i Malarstwo od XI do XIII wieku
Sztuka romańska rozwinęła się w Europie w XI - XIII wieku. Poprzedzona była sztuka przedromańską, i wyrosła na podłożu sztuki późno-antycznej. W sztuce romańskiej na czoło wysunęła się architektura, której były podporządkowane rzeźba i malarstwo...
Cierpienie w biblii i mitologii - w punktach
1) Cierpienie nieodłącznie towarzyszy życiu człowieka. Człowiek rodzi się i umiera w bólach. Archetypiczne cierpienie ludzkie zostało zapisane z Biblii jako skutek grzechu naszych pierwszych rodziców. Już w Biblii jest powiedzenie, że człowiek...
Sarmatyzm jako ideologia i styl życia w XVIII wieku
Sarmatyzm to ideologia i styl życia w XVIII wieku. Szlachta ta wywodziła swój rodowód od legendarnych sarmatów, którzy słynęli z umiłowania wolności, patriotyzmu, waleczności i odwagi. Taki rodowód miał zapewnić i uzasadnić...
Co znaczy tytuł "Ziele na karterze"
To co w tytule rzuca się od razu w oczy to z pewnością kontrast jaki jest zawarty w tych trzech słowach. Otóż ziele jest symbolem życia, przetrwania, egzystencji, natomiast krater ma złowrogi wydźwięk. Kojarzy się ze śmiercionośną lawą, która...
Narracja w "Lalce" Prusa.
W „Lalce” jest kilku narratorów: 1) narrator 3-osobowy – wszechwiedzący, ukrywający się za światem przedstawionym, to typ tzw. narracji przezroczystej, której zadaniem jest: - przedstawianie wydarzeń, - informacje o zachowaniu bohaterów, -...
Stworzenie człowieka w Mitologii
1. Prometeusz ulepił człowieka z gliny i łez, a duszę stworzył ze skradzionych ze słonecznego rydwanu iskier 2. Człowiek początkowo był słaby i bezradny wobec sił natury. 3. Ukradł z nieba zarzewie ognia, podarował je ludziom i powiedział im,...
Kodeks Rycerza.
Kodeks Rycerza · człeka wszelakiego szanować; · miłość w sercu nosić; · prawdę sercem i usty wyznawać; · dobra i prawości przed złem i niesprawiedliwością bronić; · słowu danemu wiernym być; · zapalczywości nie mieć, gniewu...
Referat wprowadzający do epoki starożytnej
Antyk (z łac. antiquus - "dawny") - to okres w starożytności, który obejmuje kulturę Greków i Rzymian, a także Egiptu, Babilonii oraz Sumerów. Obejmuje czasy od około 5000 lat p.n.e. ? 4000 lat p.n.e. do pierwszych wieków naszej ery. Najczęściej...
Średniowiecze - pojęcia.
Alegoria- symbol poddający się jednorazowemu przekładowi Kolęda- pieśń o tematyce religijnej związanej z Bożym Narodzeniem Hagiografia- utwór poswięcony świętym chrześcijańskim, była w pewnym sensie literaturą rozrywkową Misterium- dramat...
Symbole w Apokalipsie św. Jana
- Alfa i Omega – początek i koniec - Lew – zwycięstwo - Orzeł – zręczność - Wół – siła - Baranek – Chrystus - Łuk – magiczna moc - Pieczęć – zakończenie, wyrok - Purpura – upokorzenie - biel – czystość i szlachetność - Anioł – Biskup...
"Wesele"- geneza i pierwowzory postaci
Inspiracją do napisania utworu było huczne, trwające parę dni wesele poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny – chłopskiej córki. Ślub ten odbył się 20 listopada 1900r. w kościele Mariackim w Krakowie, zaś wesele w dworku Włodzimierza...
O zachowaniu się przy stole
Utwór Przecława Słoty „O zachowaniu się przy stole” ma też drugi tytuł: „O chlebowym stole”. Pochodzi z XV wieku. Należy do średniowiecznej literatury świeckiej. Uchodzi za pierwszy średniowieczny podręcznik zwyczajów i zachowań. Głęboko osadzony...
"Potop" jako powieść historyczna
Powieść historyczna - odmiana powieści, której rozkwit nastąpił w wieku XIX. Jej istotą jest przedstawianie wydarzeń z dłuższej perspektywy czasowej. Powieść historyczną konstruuje się z określoną wizją własną autora, mającą wpływ na jej...
Periodyzacja Baroku w Polsce.
1580-1620 - barok wczesny - rozwój literatury metafizycznej, 1620-1680 - barok dojrzały - rozwój literatury sarmackiej i dworskiej, 1680-1740 - barok schyłkowy - czas upadku kulturalnego związany z epoką saską, Tło historyczne: -...
Stan emocjonalny bohatera "IV części Dziadów" Adama Mickiewicza
Określenia oddające jego stan psychiczny i porównują następujące po sobie emocje, zwracają uwagę na sposób ich wyrażenia, wyjaśniają, w jaki sposób składnia i interpunkcja służą podkreśleniu intencji wypowiedzi Gustawa. Wnioski analityczne...
Z jakimi koncepcjami autora III części "Dziadów" polemizuje Słowacki w "Kordianie".
Słowacki w swym dramacie "Kordian" przeciwstawił się koncepcjom Adama Mickiewicza i to zarówno w sprawach walki narodowowyzwoleńczej, jak i jego zapatrywań na. rolę poezji. Słowacki w Prologu do "Kordiana" krytykuje Mickiewiczowski mesjanizm,...
Znaczenie twórczości Mickiewicza w literaturze polskiej.
1. Wpółcześni pisarze, krytycy oraz cały naród uznał go za duchowego przywódcę narodu. Złożyły się na to przede wszystkim wartości ideowe, zawarte w jego dziełach. 2. Aktualność programu ideowego Mickiewicza: -daje określenie postawy...
Świat pojęć i zainteresowań człowieka średniowiecza.
Krzyż i miecz - to znaczące symbole ideałów średniowiecznego człowieka; dwa ośrodki kształtujące kulturę duchową epoki - kościół i dwór - eksponowały różne wizje wartości życia ludzkiego. Pierwszy, poprzez nadanie egzystencji człowieka charakteru...
Kogo spotkał Kordian na Mont Blanc?
Scena na Mont Blanc jest odpowiednikiem „Improwizacji” z „III części Dziadów” Mickiewicza. Jest nierealistyczna, ponieważ w czasach Słowackiego nie można było zdobyć tego szczytu. Drugim nierealistycznym elementem jest chmura, która zabiera...
Oświeceniowa liryka patriotyczna
Liryka patriotyczna opisywała fakty. Utwory najczęściej były anonimowe- autorzy nie chcieli narażać się na krytykę (np. Jan Ursyn Niemcewicz, Franciszek Karpiński, Franciszek Bohomolec). Utwory często miały charakter apelu, były krótkie, napisane...
Patriotyzm czy żądza zemsty? O Konradzie Wallenrodzie polemicznie.
Patriotyzm jest terminem określającym postawę człowieka opartą na zasadach miłości i przywiązania do ojczyzny, jedności i solidarności z własnym narodem oraz poczuciu więzi społecznej i wspólnoty kulturowej. Jest formą ideologii narodowej...
Wielka Trójka
Trzech było wielkich tragików greckich.Pierwszy znich,Ajschylos(525-456 r.p.n.e.),uczestnik bitwy pod Maratonem,prezentował świat,w którym wciąż ścierają się racje ludzi i bogów.Najsłynniejsze jego tradycje to: -Persowie, -Prometeusz w okowach,...
Etyka, a konieczność, czyli dramat Konrada Wallenroda.
Życie Konrada stanowi nieustanne pasmo wyborów i konsekwencji z nimi związanych. Potwierdza zasadę, że wybór raz dokonany powraca do człowieka niczym dręcząca obsesja. We własnym sumieniu wybiera się wciąż na nowo, rozważa wszystkie za i przeciw,...
Pokolenie Kolumbów - charakterystyka
Pokolenie Kolumbów, tym mianem często określamy ludzi urodzonych w dwudziestoleciu międzywojennym, ludzi - młodzież, która walczyła w czasie II Wojny Światowej, o niepodległość Rzeczpospolitej. Jednak nikt nigdy nie zastanawia się nad tym, co ci...
Tragizm Giaura.
Tragizm Giaura polega na nieszczęśliwej miłośći do Leili,która była zarówno żoną Hassana jak i kochanką Giaura.I właśnie tutaj znajduje się źródło nieszczęść bohatera.Niewierna Leila umiera z rąk męża,natomiast kochanek buntuje się i popada w...
Kommos Antygony
Nadszedł ten dzień, który miał nigdy nie nadejść. Właśnie teraz idę samotnie, przez kolczastą drogę i przed oczyma mam tylko jedno. I nie jest to wspomnienie, ni żal do brata. Mam wizję tego, co stanie się zaraz. Świat straci jeden oddech. Nie...
"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" - przedstawienie wizji śmierci
Utwór pt.:"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" mówi o spotkaniu Polikarpusa ze śmiercią. Mędrzec uprzedmio poprosił Boga o to spotkanie, tak jak i autor w inwokacji utworu, gdyż chciał pomóc "wychować ludzi". Autor...
Portrety psychologiczne postaci w "Zbrodni i karze" Fiodora Dostojewskiego.
- każda postać reprezentuje pewną idee i typ charakteru - występuje realizm psychologiczny postaci- zostały one przedstawione tak rzeczywiście, że nie mamy wątpliwości, że w danej epoce w danym momencie - wpływ miasta- szarości, ubóstwa, nędzy i...
Opis sytuacji "Upadek Danusi" z "Krzyżaków"
W Tyńcu w gospodzie "Pod Lutym Turem" panował półmrok. Przy drewnianych stołach i ławach siedzieli rycerze i szlachcice opowiadający o swoich przygodach. Między stołami miotał się karczmarz ubrany po niemiecku: w płowy kaptur,...
Realizm
REALIZM - za twórcę realizmu można uznać Balzaca. Jest to kierunek, który przyjmuje zasadę prawdziwego i wiernego odtwarzania rzeczywistości. Wiąże sie to z przekonaniem, że dzieło literackie w realizmie jest sprawozdaniem z ludzkich...
Soplicowo jako "centrum polszczyzny", ukształtowanie przestrzenne w "Panu Tadeuszu"
Cytat: "Wpadam do Soplicowa jak w centrum polszczyzny: tam się człowiek napije, nadysze ojczyzny!" Dwór Soplicowo jest to przykład domostwa szczególnie dbającego o tradycję. Gospodarz tego dworu - Sędzia - to patriota, wzorowo utrzymujący...
Symbole apokalipsy.
Abaddon- anioł przepaści, sprawca zagłady. Alfa i omega- pierwsza i ostatnia litera greckiego alfabetu, początek i koniec, symbol Chrystusa , skrót drogi rodzaju ludzkiego od Edenu do sadu ostatecznego. Babilon - miasto zła przeciwstawione...
Na czym polega konflikt tragiczny. Wyjaśnij na przykładzie "Antygony" Sofoklesa.
Jest to sytuacja w jakiej autor stawia postać/cie utworu, w której osoba ta musi wybierać między dwiema równorzędnymi racjami, z których, w tragedii, obie prowadzą do domyślnej katastrofy, jednocześnie nie ma możliwości odsunięcia decyzji na...
Czy tak wielka ofiara Rudego, Alka i Zośki była potrzebna czy niepotrzebna?
Potrzebna 1. Dzięki temu, że umarli zostali zapamiętani jako idealni żołnierze 2. Ich poświęcenie pokazuje każdemu z nas jaką postawę powinniśmy przyjąć wobec zagrożenia ojczyzny 3. Udowodnili nam swoją śmiercią i bohaterstwem miłość do...
Grzech
Grzech to Świadome i dobrowolne postepowanie sprzeczne z nakazami Boga, naszym własnym sumieniem, zasadom moralnym czyny przeciw Bogu i bliźniemu. Grzech może być myślą, mową, uczynkiem i zaniedbaniem. W zależnosci od ciężkości grzechu nasza...
Soplicowo po bitwie
Soplicowo zostało zdobyte. Sędzia i wszyscy mieszkańcy soplicowskiego dworu zostali uwięzieni w swych komnatach. Przed każdą z nich Hrabia ustawił straże pilnujące więźniów. Szlachta znudzona i głodna poczęła plądrować dwór, zabierając co można,...
Skąd wzięły się mity i legendy?
Skąd wzieły się mity? Historie o legendarnych bohaterach? Opowieści o gróżnych bestiach i potworach? Czy jest to tylko wytwór ludzkiej wyobraźni czy też mają one swoje rzeczywiaste potwierdzenie. Co było podstawą dla ludzkiego umysłu do...
Wpływ wojny na psychikę ludzką. Omów temat, odwołując się do przykładów z literatury.
- "Medaliony" Zofii Nałkowskiej, relacja z pracy w Komisji do Badania Zbrodni Hitlerowskich, opowiadania bliskie reportażowi, przybierające formę zeznań świadków. Brak obróbki literackiej materiału, sucha relacja mówi sama za siebie. "Profesor...
Henryk Sienkiewicz - ironia i krytycyzm w "Szkicach węglem".
Henryk Sienkiewicz, kochany przez czytelników przede wszystkim za pełne temperamentu powieści historyczne , był także twórcą znakomitych nowel i opowiadań. Zazwyczaj różnią się one znacznie nastrojem i wymową od podnoszących na duchu...
Starożytność
CZAS TRWANIA od IV tysiąclecia p.n.e do 476 r.n.e KLUCZOWE HASŁA EPOKI -narodziny filozofii -początki teatru TERMINY LITERACKIE epika, liryka, dramat, epos, przypowieść,pieśń, hymn, tragedia antyczna, zasada trzech jedności UTWORY...
Wiersz Krysztofa Kamila Baczyńskiego pt. "Z głową na karabinie" -notatka
Krzysztof Kamil Baczyński zginął w 4 dniu powstania warszwskiego (4 sierpnia 1944r.), mając 24 lata. Twórczość poety zwiazana jest z wojną podobnie jak jego życie poety- żołnierza, podhorążego AK. Liryk "Z głową na karabinie" napisała Baczyński...