"Pan Tadeusz" skarbnicą polskości - ocena.

W przeszłości ‘Pan Tadeusz’ traktowany był jako skarbnica polskości, dzieło niezwykle ważne dla narodu polskiego… - co ty sądzisz o tym utworze?”

„Pan Tadeusz” to bez wątpienia jedno z największych dzieł literatury polskiej. Na jego obecną pozycję – najważniejszej i najwspanialszej epopei narodowej – złożyło się wiele czynników: zarówno czas jego powstania (bardzo trudne dla Polaków chwile – zabory, ciągłe prześladowania, walka o wolność, nadzieje pokładane w kolejnych przywódcach i kolejne rozczarowania), jak i przede wszystkim niepodważalny geniusz autora – Adama Mickiewicza.

O ponadczasowości tego dzieła najlepiej świadczy fakt, że z chęcią sięgają po nie kolejne pokolenia Polaków. Są nawet ludzie, którzy na pamięć potrafią wyrecytować wszystkie dwanaście ksiąg! To wszystko sprawia, że obok „Pana Tadeusza” nie można przejść obojętnie.

Ja sam – muszę się przyznać – miałem trochę problemów z tą książką. Przeczytanie jej nie przyszło mi łatwo, jednak, gdy już przez nią przebrnąłem, zrozumiałem, za co tylu ludzi ją kocha. Otóż dzieło to – pomijając wszystkie inne jego zalety - posiada wszystkie walory, którymi powinna cechować się dobra książka: świetny warsztat literacki autora (nie lada sztuką jest napisać tak opasłą księgę wierszem, zachowując w dodatku idealnie układ rymów, ilość sylab w wersie itd.), wspaniałe opisy przyrody, (zwłaszcza Matecznika), wartka akcja, nieustępująca niczym współczesnym książkom sensacyjnym (jako przykład posłużyć tu może opis zajazdu i walki z Moskalami), wątek miłosny, tak lubiany przez współczesnych czytelników (i to nie jeden – Tadeusz, Hrabia, Zosia, Telimena…), wielowątkowość (spór o zamek, zajazd, działalność Jacka Soplicy, romanse, duża ilość bohaterów i częste nawiązania do ich przeszłości), barwność postaci występujących w utworze (nieco przerysowane postacie Gerwazego, Asesora, Rejenta i Telimeny czy złożoność i tajemniczość księdza Robaka), poczucie humoru (na przykład packa na muchy Wojskiego czy też scena w Świątyni Dumania), ogromna ilość oddziałujących na wyobraźnie środków stylistycznych, opis panujących wówczas obyczajów i mód czy w końcu swoisty happy end (autor kończy całą historię w takim momencie, że nie dowiadujemy się już o klęsce Napoleona).

Z punktu widzenia historii dzieło to jest niezwykle ważne, ponieważ ukazuje naród polski w bardzo ważnym, a zarazem smutnym okresie jago dziejów. Widzimy zachowania Polaków, którzy starają się sprzeciwić się zaborcy, ale jednocześnie prowadza normalne życie, mają swoje codzienne problemy, angażuję się w spory, romanse itp. Jest to jednak przede wszystkim świadectwo o nieustępliwości Polaków – narodu walczącego – w dążeniu do odzyskania niepodległości.

Jednak w okresie, gdy „Pan Tadeusz” powstawał, miał on dla żyjących wówczas Polaków nieco inne znaczenie. Dawał on otuchę walczącym o wolność, pozwalał wierzyć, że ich wysiłki nie są daremne, nawoływał do wytrwałości, do tego, by się nie poddawać, by dążyć do celu. Ukazywał pewne uniwersalne wartości, takie, jak honor, miłość czy wolność. Jest to także jeden z aspektów jego ponadczasowości.

Pozostaje utwór Mickiewicza skarbnicą polskości, widzimy w nim wszystkie obyczaje, panujące w Polsce na początku XIX wieku, widzimy wartości, którymi kierowali się Polacy.

Z tych wszystkich powodów „Pan Tadeusz” był, jest i myślę, że zawsze już będzie, najważniejszym utworem o tematyce narodowej. Wspaniałą manifestacją siły Polaków i geniuszu autora.

Także dziś książka nie traci żadnego ze swych walorów. Docenić należy jej ponadczasowość. Pozostaje wzorem dla wielu poetów, na jej podstawie najpopularniejszy polski reżyser nakręcił film, dla wszystkich Polaków jest to „pozycja obowiązkowa”.

Ja, mimo, że nie przepadam za tego typu literaturą, także musiałem docenić wszystkie walory „Pana Tadeusza” i chylę czoła przed Adamem Mickiewiczem.

Choć czytałem w życiu książki, które – moim zdaniem – były ciekawsze i bardziej wciągające (może ze względu na sposób ich pisania i używanie współczesnego języka), to do „Pana Tadeusza” zawsze będę żywił szacunek. Naprawdę, kawał dobrej roboty!

Galik