Utwór uznany za szczytowe osiągnięcie poezji filomackiej. Entuzjastyczna pochwała młodości jako boskiej siły, która stworzy "świat ducha".
Wiersz łączy elementy oświeceniowe z romantycznymi.:
Elementy oświeceniowe:
1. gatunek literacki - oda (podstawowy gatunek liryczny w poetyce klasycznej; patetyczny utwór pochwalny opiewający wybitna postać, wydarzenie, wzniosłą ideę). Jego charakterystyczne cechy:
- pochwalny charakter utworu,
- apostrofy do uosobionej abstrakcji, "Młodości",
- patos,
- uczuciowy nieład wyrażający się np. w nieregularności strof i kompozycji,
- zdania wykrzyknikowe -- "Razem, młodzi przyjaciele!",
- peryfrazy (omówienia) -- "Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,"
- rozbudowane porównania -- "A jako w krajach zamętu i nocy/ Skłóconych żywiołów waśnią, / Jednym "stań się" z bożej mocy",
- wyszukane epitety -- "kwiat nowości";
2. Obrazowanie (pełni funkcję perswazyjną: -- przykład do naśladowania (Herakles); -- ilustruje tezę "płaz w skorupie" - starzy są egoistami),
- mitologiczne motywy (Herakles, nektar, pierwotny chaos),
- personifikacje gwałtu i słabości,
- alegorie ("gród sławny"; "płaz w skorupie" na trupich wodach);
3. Idee
- wiara w postęp, walka z przesądami,
- przyjaźń i solidarność jako szczególnie cenne wartości,
- podporządkowanie jednostki zbiorowości, dążenie do szczęścia całej ludzkości jako obowiązek jednostki,
- rewolucyjny jakobinizm -- "gwałt niech się gwałtem odciska".
Elementy Romantyczne.
4. Temat utworu (pochwała młodości);
5. Podmiot liryczny:
- "ja"("wzlecę", "dzielę");
- "my" ("opaszmy", "pchniemy"),
a zatem jednostka utożsamiająca się ze zbiorowością. Jej sposób mówienia: namiętne wezwania (wykrzykniki, wyrażenia nacechowane emocjonalnie, częsty tryb rozkazujący) wskazują na zaangażowanie emocjonalne, poczucie ogromnej siły i pewności. Jest to charakterystyczna dla romantyzmu jednostka nieprzeciętna, o osobowości przywódcy;
6. Idee:
- przeciwstawienie "młodych" - "starym",
- ubóstwienie młodości, ukazanej nie jako kategoria biologiczna czy socjologiczna, ale jako siła kreacyjna o boskiej potędze (jak Bóg stworzył "świat rzeczy", tak młodość stworzy "świat ducha"),
- wyższość "świata ducha" nad "światem rzeczy",
odrzucenie racjonalizmu ("rozumni szałem"; "łam czego rozum nie złamie") i empiryzmu ("Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga").