Anglia w X-XV wieku. Początki parlamentu

Po opuszczeniu Anglii w V w. przez legiony rzymskie została ona podbita w ciągu dwóch wieków przez germańskich Anglów, Sasów i Jutów. Ich państewka zjednoczone w X wieku, ale w pierwszej połowie XI w. Anglia znalazła się we władaniu królów duńskich. W latach 1042-1066 trwały rządy własnej dynastii. Po śmierci Edwarda Wyznawcy Anglosasi wybrali na króla Harolda. Wówczas nastąpił najazd Normanów francuskich. Książę Normandii Wilhelm Zdobywca rozgromił rycerstwo anglosaskie w bitwie pod Hastings i koronował się na króla Anglii. Chcąc zachować silną władzę monarszą, nadawał swym wasalom dobra w różnych miejscach, tak by nie stanowiły one większej całości. Zachował dla siebie pełną władzę sądowniczą, której sprawowanie powierzał mianowanym przez siebie sędziom. Wszyscy rycerze bezpośrednio byli zależni od króla. Nie było typowej drabiny feudalnej. Musieli też, jak cała ludność, płacić podatki. Henryk II Plantagenet (1154-1189), potrzebując pieniędzy na wojnę z Francją, bardzo je zwiększył. Doprowadziło to do powstania opozycji, do których obok możnych świeckich przystąpił nawet arcybiskup Canterbury Henryk Becket. Na rozkaz króla został on zamordowany. Jednak duchowieństwo otrzymało w końcu immunitet sądowy. Z opozycją musieli walczyć kolejni władcy: Ryszard Lwie Serce i Jan bez Ziemi, który potrzebując pieniędzy na wojnę z królem Francji , Filipem II Augustem, nałożył na duchowieństwo podatki, za co został obłożony klątwą. Utraciwszy po klęsce pod Bouvines (1214) większość posiadłości francuskich, musiał ustąpić możnym. W 1215 r. wydał wielki przywilej ? Wielką Kartę Swobód. Odtąd żaden rycerz, mieszczanin, czy wolny chłop nie mógł być uwięziony bez wyroku sądu złożonego z osób równych mu stanem. Król nie mógł nakładać nowych podatków bez zgody rady, w której zasiadali baronowie i biskupi. Następny król Anglii Henryk III prowadził awanturniczą politykę. Związany z papiestwem, ingerował w sprawy cesarstwa niemieckiego. Rada baronów, od pewnego czasu nazywana parlamentem, odrzuciła pomysł nałożenia nowych podatków. Doszło do wojny domowej. Siły powstańcze dowodzone przez Szymona z Monfort w 1264 r. pokonały wojska królewskie. Zwołano wówczas parlament, w którym zasiedli także przedstawiciele rycerstwa i mieszczaństwa. W rok później Henryk III rozbił powstańców i obalił wprowadzone reformy. Musiał jednak potwierdzić postanowienia Wielkiej Karty Swobód.
W 1295 r. król Edward I, potrzebując pieniędzy na wojnę ze Szkocją, zwołał parlament, powołując doń także przedstawicieli rycerstwa i miast. W dwa lata później parlament uzyskał kontrolę nad nakładaniem nowych podatków. Następnemu królowi, Edwardowi II baronowie narzucili swą kuratelę. Parlament miał być zwoływany 2-3 razy w roku i decydować o wojnie i pokoju, powiększeniu armii i wyjazdach króla na kontynent. Dopiero przy poparciu miast i rycerzy obalono kolegium lordów (1322). Najważniejsze decyzje w sprawach państwowych miały być podejmowane przez parlament, który niebawem został podzielony na Izbę Lordów i Izbę Gmin. Spory w rodzinie królewskiej zakończyły się zdetronizowaniem Edwarda II przez parlament (1327).
W czasie wojny stuletniej 1337-1453 parlament wielokrotnie uchwalał nowe podatki. W 1399 r. zdetronizował Ryszarda II i na tron powołał Henryka IV Lancastra z bocznej linii Plantagenetów. Nastąpił okres znacznych wpływów parlamentu. W czasie wojny Dwóch Róż 1455-1485, zwanych też od herbów walczących rodów wojną Białej i Czerwonej Róży, wzajemnie wymordowali się członkowie rodów Lancastrów i Yorków, których przedstawicieli, Edward IV został królem w miejsce obalonego Henryka VI. Po śmierci Edwarda IV (1483) jego brat zamordował swoich bratanków i objął władzę jako Ryszard III, wprowadzając niesłychany terror. Ryszarda III Yorka pokonał Henryk VII Tudor (1485-1509), który zmierzał do wzmocnienia władzy królewskiej. Osłabił on pozycję baronów, popierając nową szlachtę (gentry) i miasta. W wojnie domowej wyginęła bowiem większość możnowładców i rycerstwa pochodzenia normańskiego, do czego przyczynił się zwyczaj tracenia jeńców na polu bitwy.