Wycieczka po układzie krwionośnym

Witam wszytkich obecnych na wycieczce po układzie krwionośnym - układzie niezwykle ważnym ze względu na rolę jaką pełni w naszych organizmach, to znaczy zaopatruje komórki w "pokarm" i tlen, a odbiera szkodliwy dwutlenek węgla i inne trujące substancje.

Układ krwionośny składa się z dwóch obiegów: małego(płucnego) i dużego. Kluczową rolę odgrywa serce. Jest ono pompą ssąco-tłoczącą, przepompowującą krew do wszystkich narządów i dzięki temu utrzymującą cały organizm przy życiu.Aby w przybliżeniu wyobrazić sobie kształt serca, trzeba spojrzeć na własną prawą pięść - to co się zobaczy, odpowiada właśnie zarysowi serca. Jego waga wynosi około 280-340 g u mężczyzn i 230-280 g u kobiet. Bije ono około 70 razy na minutę w czasie spoczynku i w tym czasie przepompowuje 4 - 6 litrów krwi (w czasie dużego wysiłku nawet 45 litrów na minutę).Wnętrze serca podzielone jest na cztery przestrzenie: dwie komory i dwa przedsionki.
Ściany oddzielające od siebie przedsionek i komorę noszą nazwę przegród przedsionkowo-komorowych.

Cykl pracy serca składa się z dwóch faz: fazy skurczu i fazy rozkurczu. W fazie skurczu następuje wypchnięcie krwi z komory na obwód, a w fazie rozkurczu ich wypełnienie napływającą krwią. Serce, tętnice, żyły oraz naczynia włosowate (kapilary) tworzą zamknięty układ, w którym płynie krew. Tętnice, w miarę oddalania się od serca, dzielą się na coraz drobniejsze, a żyły w miarę zbliżania się do serca, są coraz szersze wskutek łączenia się mniejszych żył.

Wyprawę naszą zaczniemy w lewej komorze - jest to początek dużego obiegu krwi. W następstwie skurczu krew (a my wraz z nią) jest wypychana z tej komory na obwód do aorty. Ta krew bogata w tlen jest żywo czerwona i dociera do wszystkich komórek organizmu poprzez sieć rozgałęziających się tętnic i tętniczek dzięki naczyniom włosowatym.

Zajrzyjmy teraz do jednej z milionów komórek. Jak widać, następuje w nich wymiana substancji - oddanie tlenu i składników odżywczych, a zabranie dwutlenku węgla i innych produktów przemiany materii. Krew płynąca systemem krążenia dużego przepływa częściowo przez wątrobę i nerki, które mają niezmiernie istotne znaczenie w odtruwaniu organizmu z różnych substancji toksycznych przemiany materii.

Wypływająca z komórek poprzez układ kapilarny do żył krew jest już ciemna, pozbawiona tlenu. Płyniemy dalej żyłami systemowymi uchodzącymi do dwóch centralnych żył: żyły głównej górnej, zbierającej krew z górnej części ciała i z głowy oraz żyły głównej dolnej, do której spływa krew z części ciała położonej poniżej serca. Żyły pełnią w organizmie rolę zbiornika pojemnościowego umożliwiającego przesuwanie bądź magazynowanie dużych objętości krwi. Obie te żyły wpadają do prawego przedsionka serca.

Pod koniec fazy skurczu prawej komory następuje skurcz prawego przedsionka, przesuwający do prawej komory pozostałą ilość znajdującej się w nim krwi. W ten sposób nasza podróż przenosi się do małego obiegu - płucnego.

Podążamy wraz z odtlenowaną krwią z prawej komory poprzez tętnicę płucną do płuc. Tu - jak widzimy - każdy pęcherzyk płucny otoczony jest siecią naczyń włosowatych. Możemy teraz zaobserwować proces wymiany gazowej: przepływająca przez pęcherzyk krew oddaje mu dwutlenek węgla, a zabiera tlen. Bogata w tlen krew żyłą płucną wraca do lewego przedsionka, skąd wpływa ona do lewej komory, którą już dobrze znamy.

Czy zauważyli Państwo, że lewa komora miała dużo grubsze ścianki od prawej? Jesteście ciekawi dlaczego? Otóż, prawa komora tłoczy krew wyłącznie do płuc, natomiast lewa musi dostarczyć utlenowaną krew do wszystkich komórek ciała. Jest trzykrotnie grubsza, ponieważ musi z dużą siłą podczas skurczu "wyrzucić krew".

I to już koniec naszej fascynującej wyprawy po układzie krwionośnym. Dziękuję bardzo. Zapraszam do wyjścia. Do widzenia.