Legiony polskie we włoszech

Legiony Polskie we Włoszech

Powstanie Legionów Polskich we Włoszech

W 1796r. Polscy patrioci udali się na emigrację do Francji w celu odzyskania niepodległości. Jan Henryk Dąbrowsi prosił o utworzenie Legionów. Został odesłany przez rząd francuski do Napoleona Bonaparte, który wyraził zgodę, ponieważ potrzebował żołnierzy. W 1797r. Dąbrowski sprowadził rodaków do Włoszech, aby służyli u boku Napoleona, który pomoże im odzyskać niepodległość Polski. Nazbierało się ok.7 tyś żołnierzy. Współtwórcami Legionów byli Karol Kniaziewicz, Józef Wybicki i Antoni "Amilkar" Kosiński. Ze znanych oficerów służyli tam m.in. Józef Wielhorski i Franciszek Ksawery Rymkiewicz. Po pokoju z Austrią Legiony przeistoczyły się w korpus posiłkowy Republiki Cysalipińsjiej. Oddział jeden został wysłany do Rzymu, gdzie Francja obaliła rządy papieskie. W 1798 uczestniczył on w obronie miasta przez Austrię. Później część Legionów roztrzygneła o zwycięstwie Francji pod Civita Castellana. Po kolejnym pokoju Legiony nie miały już sensu istnienia. Ogłoszono rozpad ich. Około 6 tyś żołnierzy zostało skierowanych na wyspę San Domingo, gdzie walczyli przeciwko powstaniu niewolników murzyńskich. Pozostali wrócili do Eurpoy, a niektórzy zostali zabici przez tubylców lub na skutek chorób tropikalnych.


Znaczenie Legionów

Legiony miały wielkie znaczenie dla losów Polski. Wykształciły znakomitą kadrę przyszłych oficerów. Stały się symbolem patriotyzmu i wiary w odzyskanie niepodległości przez Polskę. W 1797r. Powstała Pieśń Legionów Polskichwe Włoszech – co stało się hymnem narodowym Polski.




Mazurek Dąbrowskiego wg rękopisu Wybickiego:
Jeszcze Polska nie umarła,
kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła,
szablą odbijemy.

Marsz, marsz, Dąbrowski
do Polski z ziemi włoski
za Twoim przewodem
złączem się z narodem.

Jak Czarnecki do Poznania
wracał się przez morze
dla ojczyzny ratowania
po Szwedzkim rozbiorze.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Przejdziem Wisłę przejdziem Wartę
będziem Polakami
dał nam przykład Bonaparte
jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Niemiec, Moskal nieosiędzie,
gdy iąwszy pałasza,
hasłem wszystkich zgoda będzie
jak ojczyzna nasza.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Już tam ojciec do swej Basi
mówi zapłakany:
"słuchaj jeno, pono nasi
biją w tarabany."

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Na to wszystkich jedne głosy:
"Dosyć tej niewoli
mamy Racławickie Kosy,
Kościuszkę, Bóg pozwoli.
Sprawa Polski w Epoce Napoleońskiej:

Wśród ważnych spraw epoki napoleońskiej zajmowała sprawa Polski.
Po III rozbiorze powstał pierwsze organizacje spiskowe mające na celu odzyskanie niepodległości. W 1796r. Podpisano traktat tajny konfederacji, która zapowiadała walkę z 3 zaborcami w łączności z narodem francuskim. We Francji sprawę Polską traktowano z duża rezerwą.



Powstanie listopadowe

Główne Przyczyny:

-nie przestrzeganie konstytucji i nie tolerowanie liberalnej opozycji przez Aleksandra I
-wybuch rewolucji w Paryżu (rewolucja lipcowa 1830) – gdzie obaleno dynastię Burbonów we Francji;
-walka o niepodległość w Belgii - walka o obalenie panowania holenderskiego, co wzbudziło patriotyzm u Polaków
-zagrożenie aresztowaniami członków sprzysiężenia podchorążych Piotra Wysockiego, co przyspieszyło decyzję o wybuchu powstania

Przebieg powstania:

- noc listopadowa - 29 listopada 1830 r. wybuch powstania
- atak na Belweder, jednak nie udany, ponieważ wielki książę -Konstanty ocalał i uciekł z Warszawy
-spiskowcy w zawiązali 1 grudnia Towarzystwo Patriotyczne, gdzie przywódcą został J. Lelewel, Towarzystwo miało charakter rewolucyjny, zażądało zaprzestania rozmów z Rosją i liberalizacji
- pod naciskiem Towarzystwa Rada Administracyjna utworzyła i powołała Rząd Tymczasowy na czele z Czartoryskim, w którego skład wszedł także Lelewel
- 5 grudnia: ogłoszonie dyktatury gen. Józefa Chłopickiego, doświadczonego dowódcy z armii napoleońskiej (przeciwnik powstania, dążył do ugody z Mikołajem I)
- wybranie przez sejm na miejsce Chłopickiego, nowego naczelnego wodza, człowieka o słabych zdolnościach wojskowych - Michała Radziwiłła
- wojna polsko-rosyjska: Rosja - 130 tys. żołnierzy (dowódca feldmarszałek Iwan Dybicz, od czerwca dowództwo przejął Paskiewicz), Polska - 50 tyś. żołnierzy
- bitwa pod Grochowem - obie armie poniosły w niej ciężkie strat
- klęska pod Ostrołęką
- pozbawienie Skrzyneckiego dowództwa - nowym wodzem został gen. H. Dembiński
- armia gen. Paskiewicza zbliża się do Warszawy; 6 września Rosjanie rozpoczęli szturm na Wolę, która została zdobyta
-8 września stolica skapitulowała

Upadek powstania listopadowego

Do upadku powstania i przegrania wojny w dużym stopniu przyczynili się niewierzący w możliwość zwycięstwa i w gruncie rzeczy lojalistycznie nastawieni wobec cara arystokratyczni przywódcy polityczni Adam Jerzy Czartoryski , Bonawentura Niemojowski oraz nieudolni dowódcy: generałowie Józef Chłopicki, Jan Skrzynecki, Jan Krukowiecki, Henryk Dembiński i Maciej Rybiński.

Nie można też zapominać o przewadze militarnej Rosji, nie dającej żadnych nadziei na prowadzenie wojny w dłuższym okresie. Do upadku przyczyniły się także brak większego wsparcia ze strony ludności chłopskiej, wobec negatywnego stanowiska szlacheckich, konserwatywnych władz powstańczych do uwłaszczenia i likwidacji pańszczyzny na wsi.



Powstanie Krakowskie

Wydarzenia powstania:

-Kraków - dogodnym ośrodkiem do prowadzenia działalności konspiracyjnej
-18 lutego wkroczenie wojsk austriackich do Krakowa
-uderzenie spiskowców na Austriaków i zajęcie Krakowa
-utworzonie Rządu Narodowego
-Austriacy wycofują się do Galicji
-ogłoszenie Manifestu Rządu Narodowego
*znosił on wszystkie przywileje stanowe
*oddawał chłopom użytkowaną przez nich ziemię na własność
*uchylał bez odszkodowania pańszczyznę i inne czynsze
-Tyssowski ogłasza się dyktatorem
-ożywienie powstania po przybyciu do Krakowa E. Dembowskiego, który objął urząd sekretarza dyktatora
-chłopi rozbijają wojska powstańcze pod Tarnowem
-śmierć Dembowskiego - przyspieszenie upadek powstania




Wiosna Ludów

Pierwszym krajem, w którym wybuchła rewolucja, była Francja. Zajścia w okresie Wiosny Ludów miały także miejsce w krajach niemieckich. W 1848 roku rewolucja wybuchła także w Królestwie Obojga i Sycylii. W marcu 1848 r. rozpoczęło się tez powstanie na Węgrzech, które miało doprowadzić do wyzwolenia kraju spod panowania austriackiego.

Odpowiedź na Wiosnę Ludów w Paryżu, chęć uzyskania niepodległości Węgier, chęć poszerzenia praw dla Węgrów, kryzys ekonomiczny, wydarzenia rewolucyjne w całej Europie, dążenia do uzyskania reform potrzebnych w całym kraju, najbardziej owładnięta hasłami wyzwolenia była inteligencja. Przyczyny dzieliły sie tez na:
a)robotnicy walczyli o lepsze warunki pracy i płacy oraz chłopi o uwłaszczenie ziem; b)burżuazja walczyła o prawa polityczne, walczyła z monarchią absolutną oraz o równość wobec prawa
c)wysąpienie zniewolonych narodów (Polacy i Wegrzy przeciw Austrii).


Powstanie styczniowe
W styczniu 1863 w Królestwie Polskim stacjonowała 100 tysięczna armia rosyjska. Zamierzona "branka" do wojska została jednakże zbojkotowana i 22 stycznia wybuchło zbrojne powstanie ogłoszone manifestem przez Komitet Centralny Narodowy, który wyłonił Tymczasowy Rząd Narodowy, pod kierownictwem Stefana Bobrowskiego. KCN dekretami uwłaszczył chłopów i obiecał ziemię bezrolnym uczestniczącym w walce. Planowane przez czerwonych na wiosnę powstanie zostało więc znacznie przyspieszone, nie było jeszcze należycie przygotowane, powstańcom brakowało broni i amunicji, kierownictwo powstania było niejednolite i skłócone.
W pierwszych dniach powstania powstańcy uderzyli na rosyjskie garnizony w województwach: podlaskim, augustowskim, płockim, lubelskim i radomskim. Wystąpienia powstańcze 21-25 stycznia miały miejsca m.in. w Małkini, Stelmachowie, Sokołowie, Łukowie, Białej Podlaskiej, Hrubieszowie, Kraśniku, Szydłowcu, Suchedniowie, Bodzentynie. Jednak większość ataków, m.in. z powodu słabego uzbrojenia, została odparta, a powstańcy zaczęli organizować obozy, w których szkolono ochotników.
Rząd Tymczasowy (Oskar Awejde, Narcyz Jankowski, Jan Maykowski i Karol Mikoszewski) początkowo przewidywał, iż wodzem powstania zostanie operujący w województwie płockim Zygmunt Padlewski, jednak niepowodzenia tego ostatniego spowodowały, że dyktatorem powstania mianowano przebywającego w Paryżu Ludwika Mierosławskiego (26 stycznia).
17 lutego Mierosławski przekroczył granicę zaboru rosyjskiego, jednak po dwóch przegranych potyczkach jego oddziału pod Krzywosądzem i Nową Wsią wrócił do Paryża. Ponownie wrócił do Polski po dwóch tygodniach, lecz nie utrzymał już stanowiska dyktatora powstania.
Po kilku tygodniach - w marcu - do powstania przyłączyli się "biali", przejmując zresztą w krótkim czasie kierownictwo powstania. Stało się to po śmierci przywódców "czerwonych" Stefan Bobrowskiego (w pojedynku) i Zygmunta Padlewskiego, rozstrzelanego przez Rosjan. Od kwietnia wojskami powstańczymi kierowali kolejno gen. Ludwik Mierosławski oraz dyktatorzy powstania gen. Marian Langiewicz i Romuald Traugutt.
Upadek powstania styczniowego
Powstanie ze względu na znaczną dysproporcję sił stron walczących przybrało formę wojny partyzanckiej. Stoczono 1 229 rozproszonych potyczek i mniejszych bitew, w tym 956 w Kongresówce, 236 na Litwie, pozostałe na Białorusi i Ukrainie. Oddziały polskie unikały walnej bitwy, która mogła się zakończyć totalną porażką powstania. W wojskach powstańczych służyło łącznie ok. 200 000 ludzi, jednak jednocześnie w walkach brało udział ok. 30 tysięcy żołnierzy. Zginęło ok. 30 tys. uczestników. Nie nadeszła żadna pomoc z zagranicy, na jaką liczono, zwłaszcza z Francji. Powstanie objęło całe Królestwo, znaczną część Litwy oraz Wołyń i trwało z większą intensywnością ponad rok, a rozproszone oddziały partyzanckie walczyły jeszcze do jesieni. Ostatni oddział powstańczy księdza generała Stanisława Brzóski utrzymał się na Podlasiu aż do wiosny 1865.
Rosjanie rozpoczęli represje natychmiast po stłumieniu powstania. Szczególnie krwawo rozprawili się z powstaniem na Litwie, którą terroryzowały egzekucje generał-gubernatora Michaiła Murawjowa "Wieszatiela". Rozstrzelali bądź powiesili 700 osób, ok. 40000 wysłano etapami na katorgę na Sybir. Skonfiskowano 1660 majątków szlacheckich, oddając je na licytację lub obdarowując nimi oficerów rosyjskich. W ramach represji miastom, które czynnie popierały powstanie odebrano prawa miejskie, powodując ich upadek, skasowano również wszystkie klasztory w Królestwie, które były głównymi ośrodkami polskiego oporu.