Atos – bohater powieści Aleksandra Dumasa "Trzej muszkieterowie"

Z czasów panowania Ludwika XIII, muszkieter ukrywający się pod pseudonimem. Naprawdę jest to arystokrata z wielkiego rodu – hrabia de la F`ere, mężczyzna około 30-letni, piękny, szlachetny. W wieku 25 lat hrabia zakochał się w rzekomej siostrze księdza i poślubił ją. Gdy żona zemdlała podczas polowania, odsłonił jej ramię, na którym widniał tatuaż przedstawiający lilię – znamię złodziei. Shańbiony hrabia powiesił kobietę, a sam wstąpił na służbę do muszkieterów pod przybranym nazwiskiem. A. jest mizantropem, rzadko zabiera głos, nawet jego służący Grimaud zmuszony jest porozumiewać się z nim na migi. Szczególnie niemiły jest mu temat kobiet, o których ma bardzo niepochlebne zdanie. Jako jedyny z grupy przyjaciół, którą tworzą: A., Portos, Aramis i d’Artagnan, nie ma kochanki. Mieszka skromnie, zachowując nikłe ślady dawnej świetności rodu (szpada, portret przodka). Czas spędza na pojedynkach, walce, hazardzie i piciu wina, posiada świetne wykształcenie, zna etykietę, heraldykę, sztukę myśliwską. Jest milczący, tajemniczy, ponury, miewa napady odrętwienia, nikt nie zna jego przeszłości. Kieruje się kodeksem honorowym i pod tym względem stanowi dla przyjaciół autorytet. Jest odważny, nawet ciężko ranny przybywa na wezwanie przełożonego, a następnego dnia staje do walki. Zawsze zwraca długi, zachowuje równą obojętność wobec wygranej, przegranej czy uwięzienia. Pozwala się aresztować zamiast d’Artagnana, następnie zatrzymując napastników w Amiens, umożliwia przyjacielowi ucieczkę, po czym barykaduje się w piwnicy. Nie mogąc zdobyć ekwipunku wojennego, postanawia sprowokować pojedynek i zginąć z honorem. Pieniądze nie są dla niego ważne, choć umie wydawać je rozrzutnie. To on jest inicjatorem brawurowego śniadania na obleganym bastionie pod kulami wroga w La Rochelle. Odkrywszy, że Milady to jego była żona, przejmuje inicjatywę, sprowadza kata, przeprowadza sąd za jej zbrodnie i dopilnowuje egzekucji. W chwilach niebezpiecznych zachowuje spokój i godność, jako jedyny umie przeciwstawić się kardynałowi. To o A. myśli d’Artagnan, odmawiając wstąpienia w służbę Richelieu, to jemu także przynosi jako pierwszemu nominację na porucznika. A. jednak odrzuca tę propozycję. Jego celem nie jest kariera wojskowa, ale ucieczka od przeszłości – złamanego serca i honoru, zachwianej wiary, rozpaczy. Oto zalety A., które wszyscy podziwiają: „Szlachetne i wykwintne wzięcie A.,błysk wielkości migocący niekiedy z cienia, w jakim ukrył się z własnej woli, niewzruszony spokój, czyniący obcowanie z nim tak łatwym, dowcip ostry i zjadliwy, brawura, którą nazwałbyś ślepą, gdyby nie była skutkiem najzimniejszej rozwagi”.

Warto wiedzieć: Trzej muszkieterowie stanowią I cz. trylogii. Jej następne części to: Muszkieterowie w dwadzieścia lat później (1845) i Wicehrabia de Bragelonne (1850). Trzej muszkieterowie to także tytuł operetek: R. Bezatzky’ego (1929) oraz R. Frimla (1928). Powieść Dumasa była wielokrotnie ekranizowana, m.in. przez: M. Lindera (1922), G. Sidneya (1948), A. Hunebelle’a (1953), R. Lestera (1973), S. Hereka (1993).

Magdalena Siwiec
Wydawnictwo Park