Grzegorz Mendel - Genetyka.

Grzegorz Mendel
Genetyka

Grzegorz Mendel, inaczej Gregor Johann Mendel (ur. 22 lipca 1822r) czeski przyrodnik, twórca teoretycznych podstaw współczesnej genetyki, zakonnik.
Od 1857r. prowadził doświadczenia nad mieszańcami roślin, głównie odmian grochu siewnego. W wyniku tych badań , w 1866r. ogłosił pracę ” Badania nad mieszańcami roślin” w której przedstawił , że w zjawiskach dziedziczenia istnieją prawidłowości i postawił wyjaśniające hipotezy , później w pełni potwierdzone. Od 1900r. znane są one pod nazwą Prawa Mendla.


Pierwsze Prawo Mendla:
Prawo czystości gamet - mówi , że każdy z pary czynników dziedzicznych ( dziś zwanych genami ) warunkujących daną cechę organizmu , występuje w gametach pojedynczo. W wyniku połączenia się gamet przy zapłodnieniu, organizmy potomne zawierają obydwa czynniki. Ujawnienie się tylko jednego z nich, nazwał Mendel dominowaniem , a brak efektu drugiego czynnika – recesywnością.

Drugie Prawo Mendla:
Prawo niezależnego dziedziczenia się cech – stwierdza, że przy krzyżowaniu się 2 organizmów różniących się więcej niż jedną cechą – każda z cech dziedziczy się niezależnie. Tzn. gdy dwie cechy uwarunkowane są przez dwie pary czynników dziedzicznych , to przy powstawaniu gamet czynniki ( geny) należące do różnych par , łączą się dowolnie, niezależnie.

Badania Mendla i ich znaczenie

Eksperymenty Mendla wydają się dziś proste, faktem jest jednak, że wcześniej, mimo setek lat rozwoju rolnictwa, nikt ich nie próbował lub nikt nie dostrzegł znaczenia otrzymanych w nich wyników. Mendel użył pyłku z jednej czystej linii do zapłodnienia komórek jajowych osobników z drugiej linii, starając się, by cechy używane do rozróżnienia linii czystej były widoczne, jak na przykład kolor nasion lub kolor kwiatów. Roślina z czystej linii o żółtych nasionach skrzyżowana z inną, w której wszystkie nasiona są zielone, dawała jedynie potomstwo o żółtych nasionach.
Była to ciekawa obserwacja, która pobudziła Mendla do rozważań i dalszych badań. Przede wszystkim obalała twierdzenie o dziedziczeniu mieszanki cech, ponieważ wszystkie nasiona wyglądały jak jeden z rodziców i nie przejawiały żadnego wypośrodkowania. Jednakże w drugim pokoleniu pojawiły się zarówno zielone jak i żółte nasiona, a zielone potomstwo było dziełem żółtych roślin rodzicielskich, przy czym udział procentowy osobników dających takie czy inne nasiona był zawsze taki sam. Na tej podstawie Mendel wydedukował, że jednostki dziedziczenia mogą występować w dwóch formach, czyli, jak powiedzielibyśmy dzisiaj, allelach. Komórki somatyczne zawierają jedną parę takich alleli na każdą cechę, podczas gdy każde ziarno pyłku czy komórka jajowa zawierają po jednym z alleli; w związku z tym w zygocie, a co za tym idzie w komórkach somatycznych, tworzą się następujące kombinacje:
• dwa allele barwy żółtej
• allel żółty i allel zielony
• dwa allele na barwę zieloną

Grzegorz Mendel jest więc uważany za twórcę nauki – genetyki.
Genetyka –czyli dziedziczenie , jest to odtwarzanie w procesach rozrodu i rozwoju osobniczego potomstwa o takich cechach , jak wyjściowe formy rodzicielskie. Wszelkie cechy organizmów – morfologiczne, fizjologiczne, biochemiczne czy psychiczne – są uwarunkowane dziedzicznie , a jednocześnie zależą od warunków środowiska .