Treny Jana Kochanowskiego

1.Jan Kochanowski pisze o mądrości, która jest niemożliwa do kupienia, ale i niedostępna dla ludzi ubogich. Poeta był stoikiem, a według ich filozofii mądrość daje równowagę psychiczną, zapobiega cierpieniu i bólowi. Kochanowski uważał, że posiadanie mądrości pozwala mu wszystko traktować ze spokojem. Dopiero śmierć ukochanej córki uświadomiła mu, że mądrość i wiedza nie ukoją jego żalu i rozpaczy. Tren IX jest ironiczną pochwałą mądrości, która przeistacza człowieka w istotę nieczułą. Kochanowski sygnalizuje swój stosunek do mądrości podważając prawdę stoicką. Twierdzi, że mądrość nie jest w stanie przezwyciężyć cierpienia.
2. W Trenie X poeta stawia pytania, na które nie otrzymuje odpowiedzi. Utwór Jana Kochanowskiego jest bardzo podobny do motywu „ubi sunt”. Dosłownie nazwa motywu oznacza „Gdzie oni są”. ,,Oni”, czyli ludzie, którzy kiedyś rządzili światem, a po śmierci nikt nie wie co się z nimi stało. Kochanowski pyta w Trenie X o swoja córeczkę, która umarła. Stara się dowiedzieć gdzie jest, prosi, by ujawniła się pod postacią zjawy i odpowiedziała na nurtujące go pytania. W motywie „ubi sunt” nie pojawiają wykrzyknienia, u Kochanowskiego – tak.
3.Zdanie ,,jeśliś jest” wyraża zwątpienie poety w życie pozagrobowe. Ukazuje jego załamanie wiary w to, że jeszcze kiedykolwiek spotka Urszulkę.
4.W Trenie X Poeta wyraża swą rozpacz, nie może sobie poradzić z tym, co go spotkało. Tylko żałość i ból wypełniają jego serce. Zadaje sobie pytania, czy jego Urszulka czeka gdzieś na niego, czy śmierć to koniec ludzkiego losu. Prosi o to, by córeczka ukazała mu się jako zjawa, mara. W trenie XIX Jan z Czarnolasu pisze o śnie, w którym zjawiła się Urszulka wraz z matką poety. Matka nakłania go, by przestał się zamartwiać losem dziecka, bo ono jest już w krainie wiecznej szczęśliwości. Przekonuje, że śmierć uchroniła Urszulkę przed cierpieniem, troskami, bólem. Matka poety przypomina, że każdy ma swój czas życia i śmierci. Tren XIX jest spełnieniem marzeń poety, o których pisał w Trenie X.
5. Tren XI wyraża zwątpienie poety w dotychczas wyznawane wartości. Poeta pisze, że ani pobożność, ani dobroć nie uchronią nas przed złym losem, gdyż los z każdego traktuje tak samo i nie oszczędza ludzi tylko dlatego, ze są dobrzy czy pobożni. Również mądrość nie gwarantuje lekkiego życia. Mimo, iż wielu ludzi zdobywa mądrość i próbuje poznać tajemnice Boga, los traktuje ich na równi z głupcami. Wizja świata w tym Trenie nie daje się pogodzić ideami renesansowymi.
6.Myślę, że jedynym podobieństwem pomiędzy Trenem XI a fraszką „O żywocie ludzkim” W utworze „o żywocie ludzkim” Kochanowski wywyższa fraszkę ponad wszystko, mówi że tylko ona może zaspokoić wszystkie potrzeby. Pisząc to poeta był jeszcze renesansowym humanistą. Kidy pisał Tren XI był w rozpaczy, całe jego Zycie legło w gruzach, nic nie miał już sensu. W tych dwóch utworach Kochanowski sam sobie przeczy.
7. Cykl 19 trenów jest zupełnie pod względem ideologii poety, niż jego wcześniejsze utwory. Treny powstały pod wpływem tragicznych wydarzeń w życiu Kochanowskiego- śmierci najmłodszej córeczki. To wydarzenie było impulsem do napisania tych utworów. Trudno w Trenach znaleźć typowego dla wcześniejszej poezji renesansowej nastroju optymizmu i czerpania radości życia. Wcześniej w Pieśniach Kochanowski zalecał pogodzić się z losem, po śmierci córki nie pisze o tym ani słowa.
8.Matka mówi, aby Kochanowski nie przejmował się losem córki, bo jest ona w dobrych rękach. Poleca synowi, by nigdy nie wątpił, nakazuje żyć dalej, bez zmartwień, bo życie na ziemi jest tylko jedno i kiedyś każdemu z nas przyjdzie umrzeć. Mówi, by nie patrzeć ze smutkiem na zaprzeszłe wydarzenia, ale z ciekawością oczekiwać tego, co jeszcze się wydarzy. Wydaje mi się, że te argumenty pojawiły się we wcześniejszej twórczości Kochanowskiego, między innymi w pieśniach i fraszkach.
9. Tren XIX ostatni i jako jedyny noszący tytuł "Sen" zamyka cały cykl i zawiera zapowiedź powrotu do równowagi wewnętrznej. Jest próbą uzdrowienia się, pocieszenia, uspokojenia, pojawia się tu refleksja o zbawczym działaniu czasu, który uwalnia od cierpienia. Podtytuł ma duże znaczenie dla interpretacji, gdyż możemy wywnioskować, że kiedy Kochanowski otrzyma już odpowiedź na nurtujące go pytania, będzie spał spokojnie.
10.W Trenach Kochanowski nie pozostał renesansowym humanistą. Humaniści głosili optymistyczną radość życia. Propagowali naturalne dążenie każdego człowieka do szczęścia. Treny przepełnione są smutkiem, żalem i rozpaczą. Jan z Czarnolasu boleje nad swoim losem, zamartwia się, opisuje ból po stracie córki. Renesansowi humaniści nie zachowywali się tak. Przyjmowali wszystko ze spokojem. Byli przede wszystkim optymistami, a Kochanowski w Trenach przyjmuje postawę pesymisty.
11.Zgadzam się ze zdaniem Jana Błońskiego, że „twórczość Kochanowskiego jest pojedynkiem z losem, próbą poskromienia Fortuny” . Kochanowski w większości swoich utworów pozostaje renesansowym humanistą, dąży do tego, by być zadowolonym z życia, osiągać wyznaczone cele. W swoich utworach mówił, by przyjmować od losu wszystko, co dostajemy, nie patrzeć na wydarzenia z przeszłości, lecz oczekiwać nowych życiowych wyzwań.
12.Jednoznaczne przyporządkowanie postaci Jana Kochanowskiego do pesymistów bądź optymistów jest dość trudne.
Na początku, twórczość Kochanowskiego przepełniona jest optymizmem, radością życia i wiarą w Boga. W "Pieśniach" uważa, że człowiek jak i wszystko co go otacza jest dziełem Boga, który panuje nad swoim stworzeniem i doskonale nim kieruje. Stwórca jest bliski człowiekowi, jest dobry, szczodry, łaskawy i hojny. Stworzył piękny, przyjazny i dający radość człowiekowi świat. Według Kochanowskiego człowiek to "lalka i marionetka" w rękach Boga. To co się dzieje na ziemi, to wszystko z woli Boga, i człowiek nie ma na to wpływu. Nieważne jakie bogactwa zdobędzie, bo w momencie jego śmierci to wszystko obraca się w nicość. Bóg ocenia człowieka za jego postawę i cechy ludzkie, a nie materialne. W pieśniach autor nawołuje człowieka do radości z życia do dostrzegania jego piękna. Kochanowski pisze, żebyśmy nie skupiali uwagi jedynie na tym co złe, nieprzyjemne, bolesne. Najważniejsze powinno być to, co dzieje się w tej chwili. Bardzo ważną cechą dla Kochanowskiego była cnotliwość. Dla autora człowiek cnotliwy wzbudza zazdrość innych, ponieważ cnotliwe życie jest trudne i nie każdy jest zdolny wyrzec się pokus i zła. Poeta uważa również, iż wartość, jaką jest cnota, to nagroda sama w sobie.
Kiedy śmierć zabrała Kochanowskiemu ukochana córeczkę jego stosunek do życia zmienił się. Zaczął drwić z wcześniej wyznawanej przez siebie filozofii. Cykl napisanych wtedy Trenów przedstawia go jako człowieka ciągle zmartwionego, zasmuconego, nie potrafiącego cieszyć się życiem. Z renesansowego humanisty zmienia się w rozżalonego ojca, który nie potrafi się pogodzić z decyzja losu. Poeta potrzebował czasu, by otrząsnąć się z tej tragedii. Czas leczy rany- uleczył tez smutek ojca. W ostatnim, dziewiętnastym trenie Kochanowski postanawia powrócić do normalnego życia, chce znów spać spokojnie.
Pomimo tragicznych wydarzeń w życiu poety i zmiany stanowiska w niektórych kwestiach, ja przyporządkowałabym go do optymistów. Każdy z nas wyraża swoje uczucia w inny sposób. Dla niego lekarstwem na smutki była poezja. To przez nią wyrażał swoje uczucia, myśli. Nasze życie to ciągłe przeplatanie się chwil smutnych i radosnych – twórczość Kochanowskiego jest odbiciem jego duszy i poglądów. Zmieniały się one wraz ze zmianami jego życiu.