Tymianek

Tymianek (Thymus), czyli macierzanka, jest rośliną z rodziny tymianek wargowych, występującą w Eurazji, Afryce Północnej i na Wyspach Kanaryjskich. Ze względu na dużą zawartość olejków lotnych (olejki eteryczne) używany jest jako roślina przyprawowa i lecznicza. Między majem a październikiem tymianek przyozdabia się różowymi lub fioletowymi kwiatami.

Jego użycie jako środka bakteriobójczego przez Samarytan zostało zanotowane 3000 lat p.n.e. Natomiast starożytni Egipcjanie wykorzystywali tymianek w procesie mumifikacji zwłok. W antycznej Grecji chwalono kogoś mówiąc, iż "pachnie tymiankiem". Używano go jako kadzidło w poświęconych różnym bogom świątyniach. Słowo "tymianek" pochodzi od greckiego słowa thymon znaczącego odwagę lub odkażać. W Szkocji herbata z tymianku dodawała odwagi i odpędzała koszmary nocne. Na znak odwagi i męstwa średniowieczne damy wyszywały swoim ukochanym na ich tunikach gałązki tymianku. Natomiast w literaturze tymianek był często kojarzony z wróżkami (chociażby w Śnie nocy letniej Szekspira).

Podobno zupa z piwa i tymianku jest lekarstwem na nieśmiałość.

W Polsce występuje 12 gatunków, z których najpospolitsza jest macierzanka zwyczajna (Thymus pulegioides), rosnąca na suchych łąkach, pastwiskach i murawach.

Silnie aromatyczny zapach i nieco gorzkawy smak pochodzi od dużej ilości zawartego w nim olejku eterycznego. Tymianek jest przyprawą o szerokim zastosowaniu. W kuchni wykorzystywany jest jako przyprawa do tłustych mięs, pasztetów, kiełbas i potraw z warzyw strączkowych. Bardzo popularny w kuchni francuskiej. Jest jednym z podstawowych składników klasycznego bouquet garni, a także ziół prowansalskich.

Wykorzystywany jest także jako środek wykrztuśny oraz pomagający przy biegunkach. Krem z zawartością tymianku przyspiesza gojenie się małych ran. Napar z tymianku z dodatkiem miodu pomaga w trawieniu.

Tymianek jest używany także do produkcji past do zębów i płynów do płukania jamy ustnej. Jest składnikiem wielu syropów przeciwko kaszlowi i bronchitowi.