Jan III Sobieski.

<BR>JAN III SOBIESKI
<BR>
<BR> Jan III Sobieski urodził się w 1629 zmarł w 1696, syn Jakuba, kasztelana krakowskiego, i Teofili Daniłowiczówny, wojewodzianki ruskiej, wnuczki hetmana S.Żółkiewskiego.
<BR>W latach 1646-1647 podróżował po Francji i Niderlandach, gdzie zapoznał się szczególnie z wojskową sztuką inżynieryjną. Doświadczenie wojskowe zdobywał na polu walki, służąc m.in. pod hetmanami S.Czarnieckimi J.Lubomirskim. Od 1648 walczył jako dowódca chorągwi pod Zborowem, Beresteczkiem, Żwańcem i Ochmatowem.
<BR>Dowodził własnym pułkiem, sześciotysięcznym tatarskim oddziałem posiłkowym w bitwie warszawskiej ze Szwedami (1656). W 1665 ożenił się z Marią Kazimierą d’Arquien. W tym też roku został marszałkiem koronnym. W 1666 otrzymał buławę hetmana koronnego polnego. Wziął udział w zwycięskiej bitwie przeciw rokoszanom J.Lubomirskiego pod Mątwami. W 1667 przeprowadził kampanię przeciw wojskom tatarsko-kozackim, zakończoną zwycięską obroną Podhajec, po której mianowany został hetmanem wielkim koronnym. Po abdykacji Jana II Kazimierza (1668), zwolennik wyboru Kondeusza , protegowanego Ludwika XIV, na tron polski.
<BR> Szlachta na króla Polski wybrała Michała Korybuta Wiśniowieckiego ( 1669 - 1673 ). Korybut był władcą nieudolnym, bez autorytetu, na jego decyzje ogromny wpływ miała magnateria, która bardziej dbała o swoje sprawy niż o sprawy państwa. Wewnętrzne niepokoje w państwie i nieudolne rządy króla, czyniły Rzeczpospolitą nieprzygotowaną do wojny.
<BR> W 1671 Jan Sobieski odniósł zwycięstwa nad Tatarami pod Bracławiem i Kalnikiem , tymczasem jednak w 1672r na Rzeczpospolitą ruszyła nawała Turecka. Turcy wystąpili z całą swą potęgą przeciwko Polsce, oblegali i zdobyli Kamieniec Podolski, podeszli pod Lwów. Jan Sobieski nie dysponował siłami, które mógłby przeciwstawić dwustutysięcznej armii sułtana Mehmeda IV. Najazd turecki zakończył się niekorzystnym dla Rzeczypospolitej traktatem buczackim. Mocą tego traktatu Ukraina została odstąpiona Doroszence pod zwierzchnictwem tureckim, natomiast Podole z Kamieńcem Turcji, co więcej Rzeczpospolita zobowiązała się płacić Turcji roczna daninę
<BR>
<BR>w wysokości 22 tyś. dukatów rocznie. Polska została w ten sposób wciągnięta na listę krajów wasalnych Turcji. Postanowienia traktatu w Buczaczu wywołały powszechne oburzenie, szlachta uchwaliła zwiększone podatki na armię , co umożliwiło hetmanowi Janowi Sobieskiemu zwycięstwo nad Turkami w bitwie pod Chocimiem 11. XI. 1673r. Dosłownie w przededniu tej bitwy - 10. XI zmarł król Michał. Szlachta powierzyła koronę Janowi III Sobieskiemu -1674-1696. I tu następuje pewne rozdwojenie polityki Jana III Sobieskiego , albowiem Jan III był uważany za zwolennika partii francuskiej natomiast okoliczności zmuszały go do walki z Turcją. W 1675r. Jan III zawarł z Francją tajny traktat w Jaworowie. Mocą tego Polska miała poprzeć Francję przeciw Branderburgii, a potem przeciw Austrii, w zamian za co miała otrzymać poparcie Francji w sprawie Prus Wschodnich i Śląska. Co więcej Francja zgodziła się pośredniczyć w rokowaniach między Polską a Turcją o zwrot zajętych przez Turcję terytoriów. To pośrednictwo nic nie dało i trzeba było ten problem rozstrzygnąć zbrojnie w 1675r. Jan III Sobieski odniósł zwycięstwo pod Lwowem, rezultatem czego i następnej bitwy pod Żórawnem(1676.24.IX) było podpisanie traktatu żórawińskiego, mocą którego 2/3 Ukrainy miało powrócić do Polski a reszta pozostać przy Kozakach pod zwierzchnictwem Turcji, zaś sprawa Podola miała być ujęta na drodze dalszych rokowań . Po rozwiązaniu kwestii Tureckiej Sobieski powrócił do swych planów antyhabsburskich i w 1677r. podpisał ze Szwecją układ w Gdańsku przeciw elektorowi brandenburskiemu. Układ przewidywał wspólne wystąpienie obu państw przeciw Brandenburgii za pieniądze francuskie. Jednak ten kierunek polityki nie zyskał poparcia narodu szlacheckiego bo powszechnie domagano się odzyskania Podola, to z kolei implikowało w sojusz z Austrią , która wówczas była zagrożona przez Turcję Kiedy w 1683r. Turcja zaatakowała Austrię a wojska tureckie obległy Wiedeń Sobieski pośpieszył z pomocą wtedy to miała miejsce słynna odsiecz wiedeńska 12. IX. 1683r. W październiku Sobieski odniósł kolejne zwycięstwo nad Turkami w bitwie pod Parkanami. W roku 1684 zawiązała się koalicja Polski, Austrii, Wenecji i papieża przeciw Turcji tzw. Święta Liga, dalsze jednak wyprawy przeciw Turkom nie przyniosły sukcesów, wojna Polsko-Turecka w ramach Św. ligi trwała do 1699r. Pokój z Turcją zawarł już następca Sobieskiego - tzw. pokój w Karłowicach 1699 r. mocą którego Polska odzyskała utracone terytoria (Podole z Kamieńcem).
<BR> Jan III Sobieski należał do najwybitniejszych wodzów Rzeczypospolitej, umiał wykorzystać wszystkie rodzaje wojsk na polu walki.
<BR>Mecenas kultury i sztuki. Za jego panowania polskie wojsko odnosiło tak wielkie sukcesy, to dzięki niemu wszystkie ówczesne państwa czuły respekt przed armią polską. Moim zdaniem Europa zawdzięcza to iż nie jest teraz pod wpływami muzułmańskimi właśnie Janowi III Sobieskiemu. Niestety jednak był jednym z ostatnich, którzy potrafili kierować państwem polskim w jakże trudnych okresach. Wydaje mi się że gdyby następcy Sobieskiego , byli władcami którzy tak jak on kierowaliby się dobrem państwa a nie ulegaliby szlachcie i magnaterii, być może nie doszłoby do tragedii narodowej, którą była utrata niepodległości państwa-rozbiory.
<BR>
<BR>
<BR>