Przyczyny wybuchu wojny:
– ekspansja Turcji na południowo-wschodnie ziemie Rzeczpospolitej,
– hetman kozacki Piotr Doroszenko uznał się lennikiem Turcji, chcąc przy pomocy Turcji ratować jedność Ukrainy.
Przebieg wojny:
1672 rok – Turcja zajmuje Podole, Kijowszczyznę i Bracławszczyznę,
1672 rok – rozejm w Buczaczu (Turcja zatrzymuje zdobyte tereny, Rzeczpospolita zostaje zmuszona do płacenia haraczu),
1673 rok – zwycięstwo polskie pod Chocimiem (dowódca– Jan Sobieski),
1676 rok – rozejm w Żurawnie (Turcja zatrzymuje Podole i Bracławszczyznę),
1683 rok – Rzeczpospolita zawiera traktat sojuszniczy z Austrią,
1683 rok – odsiecz Wiednia.
Skutki wojen:
1699 rok – pokój w Karłowicach (Rzeczpospolita odzyskuje Podole i Ukrainę).
Zbroja husarska, XVII wiek
Sobieski pod Wiedniem, Jan Matejko.
Warto pamiętać
Po zwycięstwie wiedeńskim w 1683 roku Jan III Sobieski wysłał do papieża Innocentego XI list informujący o zwycięstwie, w którym parafrazując Cezara napisał: Venimus, vidimus et Deus vicit (Przybyliśmy, zobaczyliśmy i Bóg zwyciężył). Król przesłał również papieżowi chorągiew turecką. Nie była to jednak święta chorągiew proroka, jak przez długie lata powszechnie sądzono, gdyż tę udało się Turkom uratować. Z okazji zwycięstwa pod Wiedniem Innocenty XI ustanowił 12 IX świętem Imienia Maryi, polecił wybić medal na cześć polskiego króla, a także nadał mu tytuł Defensor fidei (Obrońca wiary).
Literatura
Z. Żygulski jr.: Odsiecz Wiednia 1683. Kraków 1994.
J. Wimmer: Wiedeń 1683. Dzieje kampanii i bitwy. Warszawa 1983.
Z. Wójcik: Jan Sobieski 1629-1696. Warszawa 1994.
Daty
lata 1672-1699 - wojny Rzeczpospolitej z Turcją w II połowie XVII wieku
Oś czasu
1500 - Portugalczycy odkrywają wybrzeża Brazylii
1545 - otwarcie Soboru Trydenckiego
1640 - zniesienie zakazu grodzenia w Anglii
1692-1696 - liczne procesy czarownic w stanie Massachusetts
1788 - Szwecja wypowiada wojnę Rosji
