Unikanie zarażeń robakami pasożytniczymi

Najczęstsze robaki pasożytnicze należą do płazińców i obleńców. Obleńce stanowią wyższą gałąź rozwoju organizmów zwierzęcych, natomiast płazińce niższą.
Płazińce mają ciało spłaszczone grzbietobrzusznie, a ich mięśnie wraz z nabłonkiem tworzą wór powłokowo mięśniowy. Nie są zbyt aktywne. Wnętrze wora powłokowo mięśniowego wypełnia parenchyma (zajmuje ona pierwotną jamę ciała).Parenchyma to specyficzna tkanka łączna, w której mieszczą się wszystkie narządy wewnętrzne płazińca. Nie mają szkieletu (sztywność nadaje wór powłokowo mięśniowy). Układ wydalniczy protonefridialny zbudowany z komórek płomykowych (u tasiemców musi usuwać nadmiar płynów). Układ pokarmowy zanika u form pasożytniczych. Układ nerwowy składa się z parzystego zwoja mózgowego i pni nerwowych. Płazińce nie posiadają układu krwionośnego i oddechowego. Funkcje układu krwionośnego pełni parenchyma, a oddychają całą powierzchnią ciała lub beztlenowo (pasożyty).Większość to obojnaki (hermafrodytyzm). Obleńce mają wrzecionowaty kształt ciała. Pokryciem ciała jest wór powłokowo mięśniowy(mający zdolność wytwarzania powłoki chroniącej od strawienia – jest to bezpostaciowy oskórek). Pierwotną jamę ciała wypełnia ciecz (pełni funkcje: szkieletową, transport substancji odżywczych i transport substancji szkodliwych). Występuje układ pokarmowy z otworem gębowym i odbytowym. Układ wydalniczy typu, protonefridialnego, ale brak jest komórek płomykowych przypomina literę „H”. Brak układu oddechowego i krwionośnego. Jeżeli oddychają tlenem to całą powierzchnią ciała. Obleńce są rozdzielnopłciowe (w większości) występuje dymorfizm płciowy i zapłodnienie wewnętrzne.
Przykładami obleńców mogą być: glisty ludzkie, włośnice kręte, owsiki, włosogłówki ludzkie, tęgoryjce dwunastnicy oraz węgorki jelitowe.
Najczęstszymi robakami pasożytami jelitowymi są: tasiemce, glisty ludzkie i owsiki.
Zapobieganie: Główną cechą wspomnianych pasożytów jest to, że dostają się do organizmu poprzez układ pokarmowy a więc spożywanie zakażonego pokarmu. Więc podstawą w zapobieganiu zakażeniom robakom pasożytniczym jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej i higieny żywienia. Wywołują one choroby określane mianem robaczyc.
Tasiemce. Najczęstsza przyczyną zarażenia się tasiemcem jest spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa (np. tatar, krwiste befsztyki, metka). Tasiemce składają się z główki, szyjki i członów (proglotydów). W członach znajdują się narządy rozrodcze żeńskie i męskie. Ostatnie proglotydy są wypełnione jajami i są nazywane członami macicznymi. U tasiemców dochodzi do zaplemnienia krzyżowego pomiędzy sąsiednimi członami. Tasiemce pokryte są grubym naskórkiem zapobiegającym ich strawieniu przez soki żołądkowe. Pobierają pokarm całą powierzchnią ciała. Do najważniejszych tasiemców ze względu na zagrożenie dla człowieka należą: bruzdogłowiec szeroki, tasiemiec uzbrojony i nieuzbrojony. Żywicielem ostatecznym tych tasiemców jest człowiek, natomiast pośrednim: u nieuzbrojonego bydło a uzbrojonego świnia lub człowiek.
Tasiemiec nieuzbrojony i uzbrojony wywołują chorobę teniozę a przypadku połknięcia przez człowieka larw inwazyjnych tasiemca uzbrojonego wywołują chorobę cisticerkozę. Choroby te określa się mianem tasiemczyc(cestodoz). Leczenie zakażenia tasiemca jest długotrwałe i trudne. Jest ono obowiazkowe.
Zapobieganie inwazjom tego pasożyta polega na:

a) Przestrzeganiu zasad higieny osobistej i higieny żywienia
b) Dokładnym przebadaniu weterynaryjnym mięsa
c) Dokładnym dogotowywaniu lub smażeniu mięsa
d) Odkażaniu odchodów ludzkich
e) Nie nawożeniu pól ludzkimi fekaliami
f) Unikaniu bezpośrednich kontaktów ze zwierzętami (np. psy przenoszą bąblowca, który jest bardzo niebezpieczny dla człowieka)
g) Zmianie diety i preferowanych potraw na roślinne
h) Higienicznym utrzymywaniu bydła, uniemożliwianiu spożywania pokarmu zanieczyszczonego kałem ludzkim lub picia płynów wydobywających się z ustępu
i) Budowie zamkniętych ustępów, uniemożliwiających rozprzestrzenianiu się larw tasiemca wraz z kałem ludzkim
j) Niszczeniu lub sterylizacji mięsa, w którym stwierdzono obecność wągrów
k) Likwidacji nosicielstwa tasiemca przez człowieka drogą odrobaczania osób, u których przy okresowym badaniu ludności stwierdzona została obecność pasożyta
l) Okresowej kontroli lekarskiej ludności
m) Odrobaczaniu żywicieli pośrednich
n) Likwidacji lub leczeniu chorych zwierząt
o) Częstym jedzeniu pestek dyni lub skoncentrowanego oleju z pestek dyni gdyż pomaga on w zwalczaniu tasiemców i pozwala często wyeliminować natręta w pierwszych fazach jego rozwoju w jelicie cienkim człowieka
p) Również czosnek działa podobnie zaleca się, więc jego spożywanie
q) Stosowaniu zapobiegawczych środków na robaki pasożytnicze, np. Pyrantellum

Glista ludzka jest szeroko rozpowszechnionym pasożytem z grupy nicieni. Ma ona ciało walcowate o zwężonych końcach, zaopatrzone w jednym końcu w otwór gębowy otoczony trzema wargami. Pasożyt bytuje zazwyczaj w jelicie cienkim człowieka, przeważnie przyczepiony do błony śluzowej jego przewodu pokarmowego. Żywi się nabłonkiem niszczonej ściany jelita i substancjami zawartymi w treści jelitowej. Glista ludzka wywołuje chorobę zwaną glistnicą. Leczenie powinno być prowadzone pod nadzorem lekarza.
Zapobieganie glistnicy polega na:

a) praktycznym realizowaniu zasad codziennej higieny osobistej,
b) praktycznym realizowaniu zasad higieny sanitarnej poprzez zabezpieczanie gleby i wody w otoczeniu przed dostaniem się do niej jaj glistnicy z kałem,
c) dokładnym myciu lub sterylizacji roślin przed spożyciem
d) odkażaniu odchodów ludzkich
e) unikaniu picia wody nie przegotowanej, pochodzącej z nietypowego źródła,
f) oczyszczaniu wody przeznaczonej do picia
r) okresowej kontroli lekarskiej ludności
s) stosowaniu zapobiegawczych środków na robaki pasożytnicze np. Pyrantellum
g) skutecznym leczeniu wszystkich wykrytych przypadków glistnicy i niszczeniu glist wydalonych w czasie kuracji,
h) częstym piciu soku marchewkowego
i) częstym spożywaniu czosnku
j) umiejętnym prowadzeniu akcji propagandowych i uświadamiających.
k) ograniczaniu dostępu owadów do dołów kloacznych i odchodów ludzkich, gdyż mogą one łatwo przenieść jajeczka glisty ludzkiej na naczynia kuchenne i spożywane produkty spożywcze.

Owsik jest najbardziej rozpowszechnionym pasożytem wśród ludzi w Polsce, zwłaszcza wśród dzieci, a szczególnie częsty w żłobkach, przedszkolach i domach dziecka. Należy do typu obleńce i gromady nicienie. Pasożytuje głównie w jelicie grubym, wyrostku robaczkowym oraz końcowym odcinku jelita cienkiego tj. w odcinku bezpośrednio przed przejściem z jelita cienkiego w grube.
Zapobieganie zarażeniu owsikiem polega na:
a) ścisłym, rygorystycznym przestrzeganiu higieny osobistej, zwłaszcza u dzieci
b) nie nawożeniu roślin kałem ludzkim,
c) przestrzeganiu dokładnego mycia jarzyn i owoców przed jedzeniem,
d) odkażaniu odchodów ludzkich,
e) nie piciu nie przegotowanej wody,
f) ostrożności na basenie,
g) oczyszczaniu wody przeznaczonej do picia,
h) okresowych badaniach parazytologicznych w kierunku owsicy,
t) stosowaniu zapobiegawczych środków na robaki pasożytnicze np. Pyrantellum,
i) skutecznym zwalczaniu znanych źródeł zakażenia,
j) zmianie bielizny dziennej na nocną wieczorem przed spaniem,
k) częstym piciu soku marchewkowego,
l) częstym spożywaniu czosnku,
m) umiejętnym prowadzeniu akcji propagandowych i uświadamiających,
n) częstym myciu rąk zwłaszcza po posiłku, po wyjściu z ubikacji, dotykaniu okolic krocza itd.
Oprócz wymienionych pasożytów występują też inne np. tęgoryjec dwunastnicy przy zagrożeniu nim trzeba chodzić w obuwiu w pończochach po kolana, nie zrywać ziół i kwiatów ani nie brać do ust źdźbeł roślinnych lub jagód. Natomiast przy innych zapobieganie podobne jest do wymienionych przypadków.


Chyba każdy się ze mną zgodzi, że zapobieganie jest efektywniejsze od leczenia a właściwa akcja propagandowa i uświadamiająca pomaga w znacznym stopniu w leczeniu robaczycy.

Bibliografia:

Zdzisław Teisseyre – Poradnik medyczny kapitana statku
6-cio tomowa Encyklopedia PWN
S. Feliksiak – Zoologia
Ulf Bohmig – Nasze zdrowie Poradnik dla całej rodziny
Waldemar Lewiński - Biologia 2
Mała Encyklopedia Zdrowia PWN
Michał Tombak – Uleczyć Nieuleczalne