Sarna i jeleń.

Sarna to najmniejszy polski przedstawiciel jeleniowatych. Jest rozpowszechniona w całej Europie. Posiada wyjątkowo delikatną i harmonijną budowę ciała, cienkie nogi i sprężysty chód. Duże oczy okolone serią długich rzęs. Samce, nieco większe od samic mają około 120 cm wzrostu, wagę około 20 kg. Na czaszce samca znajdują się 2 charakterystyczne kostne wyrostki zwane możdżeniami. Ich zadaniem jest wykształcanie poroża, które późną jesienią kozły zrzucają. W styczniu rozpoczyna się okres odbudowy poroża, który trwa do maja. W trakcie wzrostu poroże pokryte jest miękką tkanką doskonale ukrwioną i unerwioną, która odżywia rozwijające się poroże. Wiosną krew przestaje dopływać, a poroże twardnieje. Zrzucanie poroża jest uwarunkowane hormonalnie i ma związek z rozluźnieniem połączenia możdżeni z porożem. W przypadku w pełni ukształtowanego poroża, parostki składają się z ostro zakończonego grotu oraz 2 odnóg. Wiosną ludzie natrafiają często na samotne, ukryte w trawach lub gęstwinie koźlę i wychodząc z założenia, że zostało one porzucone przez matkę, zabierając je. Matka musi przecież żerować. Chowa wtedy swoje sarnie dziecko w możliwie niewidocznym miejscu na czas swojej nieobecności. Powyższy proceder dotyczy zresztą nie tylko saren, ale także innych gatunków. Można przypuszczać, że wiele młodych zwierząt przynoszonych wiosną do Ośrodka ma takie właśnie pochodzenie. Dlatego pamiętajmy –starajmy się nie ingerować w przyrodę i nie wynosić z lasu zwierząt, które natura skazała na zagładę. Osobniki słabsze, niedożywione lub w jakiś sposób upośledzone powinny zostać wyeliminowane. Tak właśnie przebiega proces naturalnej selekcji. Dzięki temu gatunki ewoluują, a przeżywają osobniki o lepszym genotypie. Jeleń europejski to ssak z rodziny jeleniowatych zamieszkujący ciała Polskę. Długość tułowia dorosłego jelenia osiąga nawet 2,5 m wysokość w kłębie do 1,5 m, ciężar do 350 kg. Jest zwierzęciem roślinożernym. W jego menu dominują: rośliny zielne, trawa, liście, kora i gałęzie drzew. Jest w stanie rozwinąć prędkość 70 km/h. Samice są mniejsze od samców, których głowę wieńczy potężne poroże. Z głowa byka wyrasta potężny wieniec, który stał się wręcz symbolem tego gatunku. Stał on się również archetypem męskości, siły i potencji. Masa poroża może osiągnąć kilkanaście kilogramów. Poroże jeleni wyrasta z możdżeni i podobnie jak w przypadku sarny w okresie wzrostu okryte jest odżywiającym go scypułem. Tworzenie nowego poroża trwa około 4-5 miesięcy. Jelenie zrzucają poroże na przełomie lutego i marca. Potem możdżenie znów pokryte zostają scypułem i cykl tworzenia poroża się powtarza. Poroże opisuje się na podstawie ilości odnóg wieńca oraz kształtu i zakończenia tyk. Zawsze bierze się pod uwagę tykę, która zawiera większą liczbę odnóg i ich ilość podwaja się. Gdy część szczytowa ma minimum 3 odnogi, mówimy o tzw. koronie. Rykowisko to okres godowy jeleni, który przypada jesienią. Wtedy właśnie dorosłe i dojrzałe płciowo byki przyłączają się do chmar z łaniami. Swoją obecność oraz dominację werbalizują potężnym rykiem –oznajmiając że przejęły samice w swoje władanie. W przypadku walk między bykami, które ścierają się porożem. Silniejszy, sprawniejszy przepędza rywala i pokrywa łanie. Walki godowe rzadko toczą się na śmierć i życie, aż do rozstrzygnięcia jest to jednak całkowicie naturalny mechanizm eliminujący słabsze, gorzej przystosowane osobniki. Wymarły jest około 10 000 jeleń olbrzymi, ważył 800 kg, miał 3 metry wysokości, a rozpiętość gigantycznego poroża przekraczała 3,5 metra.