Charakterystyka elementów morfotycznych krwi

I. Erytrocyty.
Zawierają hemoglobinę. Są to okrągłe, dwuwklęsłe prążki. Powstają w szpiku kostnym. Erytrocyty żyją maksymalnie do 120 dni, po czym są rozkładane między innymi w wątrobie i śledzionie. Żyją tak krótko, ponieważ w czasie dojrzewania tracą organelle komórkowe, między innymi mitochondria. Tracą organelle, gdyż w ten sposób robi się więcej miejsca dla hemoglobiny oraz by zmniejszyć koszty własnego utrzymania. Nie mają możliwości wykonywania aktywnego ruchu, więc przenoszone są biernie z prądem krwi. Nie mają jądra, ale powstają jako komórki jądrzaste. Erytrocyty zawierające jeszcze jądro to retikulocyty. Po ich ilości w krwiobiegu można sądzić o aktywności szpiku kostnego. Ilość erytrocytów jest stała u danego osobnika. U mężczyzn ilość erytrocytów wynosi od 5 do 5,5 milionów/mm3, u kobiet zaś od 4 do 4,5 milionów/mm3. Mężczyźni mają więcej erytrocytów, gdyż mają większą masę mięśniową. Tkanka mięśniowa ma szybki metabolizm. Noworodki mają nawet do 7 milionów/mm3. Muszą mieć więcej erytrocytów, by pobierać tlen od matki. U zdrowego człowieka jest jedna możliwość zmiany ilości erytrocytów. W górach ciśnienie jest niższe, więc dyfuzja gazów jest słabsza. Funkcją erytrocytów jest transport gazów oddechowych i niektórych hormonów oraz witamin.

II. Trombocyty.
Są bezjądrzaste, nie są komórkami. Są to fragmenty cytoplazmy. Powstają w szpiku kostnym. Nie mają określonego kształtu ani wielkości. Żyją krótko, bo tylko od 8 do 10 dni, po czym te niewykorzystane są niszczone w śledzionie. Mamy ich od 200 do 400 tysięcy/mm3. Mają tylko jedną funkcją - biorą udział w krzepnięciu krwi.

III. Leukocyty.
Są to białe, bezbarwne krwinki. Posiadają jądro. Ich kształt jest różny, zasadniczo jednak kulisty bądź owalny. Ich wielkość jest różna, ale zawsze są one znacznie większe od erytrocytów, posiadają też komplet organelli wewnątrzkomórkowych. Część z nich - mająca zdolność do wytwarzania wypustek - jest morfologicznie bardzo zmienna. Są produkowane w szpiku kostnym, ale są też miejsca dojrzewania tych komórek - układ limfoidalny, czyli węzły chłonne i śledziona. Występują nie tylko we krwi, ale w mniejszych ilościach także w limfie. Mamy ich od 6 do 9 tysięcy/mm3. Przy każdej infekcji ilość leukocytów wzrasta. Mają nas chronić przed chorobami. Mają zdolność do fagocytozy, czyli pożerania ciał obcych. Mogą się poruszać ruchem ameboidalnym (pseudopodialnym), czyli przelewając cytoplazmę. Mają zdolność do diapedezy, czyli przechodzenia przez ściany naczyń komórkowych.

Podział leukocytów.
1. Granulocyty (mają ziarnistości w cytoplazmie)
-Neutrofile (obojętnie chłonne) odpowiadają za fagocytozę bakterii i wirusów. W czasie "pożerania" same giną. Oznaką rozłożonych neutrofilii jest ropa, np. z nosa.
-Eozynofile (kwasochłonne) neutralizują toksyny pasożytów. Ich podwyższona ilość pojawia się przy alergiach i pasożytach.
-Bazofile (zasadochłonne) produkują heparynę. Bronią nas przed zakrzepami w naczyniach krwionośnych.

2. Agranulocyty
-Monocyty (makrofagi) mogą fagocytować wszystko. Najczęściej usuwają to, co u nas niepotrzebne, np. obumarłe komórki. Produkują interferon. Hamuje on namnażanie wirusów oraz chroni przed wnikaniem kolejnych.
-Limfocyty produkują przeciwciała oraz komórki pamięci immunologicznej.

Leukocytoza - nadmiar białych krwinek (białaczka)
Leukopenia - niedobór białych krwinek (spadek odporności)