Uczony

uczony

Uczony

Nauka w służbie zła

Literatura po II wojnie światowej snuje refleksje na temat sensowności rozwoju nauki i zdobyczy cywilizacyjnych, wszak wojna – czas ludobójstwa – zanegowała wszelkie zdobycze ludzkości, a cywilizację życia zastąpiła cywilizacją śmierci. Przychodzi też czas na rozrachunek z naukowcami. W Medalionach Zofii Nałkowskiej udokumentowane zostają zbrodnie niejakiego profesora Spannera, który prowadził badania i eksperymenty na zwłokach ludzkich – chciał pozyskiwać z nich surowce na mydło i...

Romantyczny alchemik

A jednak doktor Faust marzy o zmierzeniu się z czasem. Bohater utworu Goethego zgłębia zagadki świata, ma ogromną wiedzę, ale wciąż nie posiadł umiejętności cofania czasu, przywracania młodości i osiągania szczęścia, pełni. Chce posiąść te zdolności. Tego jednak musi uczyć go... diabeł. W zamian Faust ma oddać mu duszę.Na szczęście, przed wiecznym potępieniem uchroni go miłość Małgorzaty i chóry aniołów zaśpiewają mu, że to, iż wciąż dążył do pełni i poznania rzeczy nowych, zasługuje na...

Średniowieczny mistrz Polikarp

Średniowieczni mędrcy to przede wszystkim mistrz Abelard, nauczyciel Heloizy, który wdaje się z nią w romans, a potem wymienia uczone listy z byłą kochanką pokutującą za swój grzech, oraz Polikarp z Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią . Ów „mędrzec wielki, mistrz wybrany” prosi Boga, by mógł spotkać się ze śmiercią. Spotkanie z okrutną i odrażającą, rozkładającą się kobietą napawa uczonego przerażeniem i odrazą. Dowiaduje się od niej o bezsilności człowieka wobec zgonu, nauka nigdy nie...

Starzec od „szkiełka i oka”

W niekorzystnym świetle przedstawia starego mędrca ballada Adama Mickiewicza Romantyczność . Ów uczony „nie zna prawd żywych”, „nie obaczy cudu”, ponieważ wierzy tylko swemu „szkiełku i oku”. Duchy uważa za twór gawiedzi. Zbyt racjonalne podejście do życia i niedopuszczanie do świadomości istnienia zjawisk nadprzyrodzonych, rzeczy niewytłumaczalnych zubaża jego widzenie świata i szkodzi innym. Bo świat duchowy przecież też jest ważny. Nie najlepiej świadczy o mędrcu fakt, iż sprawy...

Egipscy kapłani i rzymscy niewolnicy

Przedstawieni np. w Faraonie Bolesława Prusa kapłani sprawują władzę nad społeczeństwem. Prowadzą badania, mają większą wiedzę, dzięki temu mogą np. manipulować ludem, przedstawiając susze czy zaćmienia słońca jako kary bogów (mając wiedzę z dziedziny meteorologii, mogą przewidywać takie zjawiska). A więc znów – kto ma wiedzę, ten ma władzę. Nie zawsze jednak: liczni niewolnicy rzymscy,na ogół rodem z Grecji, to artyści i uczeni zwykle mądrzejsi od swych panów, ale całkowicie od nich...

Podziw dla odwagi naukowców poprzednich epok

W literaturze współczesnej odnajdziemy też hołdy dla naukowców poprzednich epok. W poezji współczesnej znajdziemy wiele wierszy poświęconych mitologicznym eksperymentatorom Dedalowi i Ikarowi (np. Ernest Bryll O Ikarach głoszą , Stanisław Grochowiak Ikar, Zbigniew Herbert Dedal i Ikar ). Z kolei Stanisław Grochowiak w wierszu Lekcja anatomii doktora Tulpa , nawiązującym do obrazu Rembrandta, uczyni eksperymenty odważnego naukowca (przeprowadzającego pierwsze sekcje zwłok) punktem wyjścia...

Filozofowie greccy

W Uczcie Platon utrwala postać Sokratesa i innych filozofów oraz metodę greckich myślicieli, którzy zadając pytania i oczekując na nie odpowiedzi od słuchacza, zmuszali ich do myślenia... W Państwie pojawia się pomysł Platona postawienia uczonych na czele państwa, oddania im rządów. Państwo Platona, rządzone przez mądrych i odbierające głupim prawo dodecydowania o sobie, przypomina jednak społeczeństwa totalitarne.

Idealiści i dziwacy

W Lalce Bolesława Prusa poznajemy całą galerię postaci pozytywistów –naukowców. Pierwszym z nich jest doktor Szuman – zdziwaczały lekarz, stary kawaler, Żyd, wywieziony wraz z Wokulskim na Sybir za udział w powstaniu styczniowym. Prowadzi on badania nad włosami różnych ras ludzkich. Praca ta pozwala mu zapomnieć o otaczającym go świecie i dramatycznych przeżyciach z młodości (zmarła mu narzeczona, usiłował popełnić samobójstwo). U schyłku życia dochodzi jednak do wniosku, że jego badania są...

Uczony, mędrzec

„Słuchaj, dzieweczko!” – krzyknie śród zgiełku Starzec i na lud zawoła: „Ufajcie memu oku i szkiełku. Nic tu nie widzę dokoła. Duchy karczemnej tworem gawiedzi, W głupstwa wywarzone kuźni. Dziewczyna duby smalone bredzi, A gmin rozumowi bluźni”. „Dziewczyna czuje – odpowiadam skromnie – A gawiedź wierzy głęboko; Czucie i wiara silniej mówi do mnie Niż mędrca szkiełko i oko. (Adam Mickiewicz, Romantyczność ) Postaci uczonych pojawiają się w literaturze już od antyku. Przyjrzyjmy...

Biblijne klimaty

Wielkim szacunkiem cieszą się w Starym Testamencie uczeni w piśmie i arcykapłani. W Nowym Testamencie Jezus, choć rozmawia z nimi w świątyni jako dwunastolatek i szanuje ich wiedzę, podaje nieraz w wątpliwość sensowność postępowania uczonych w piśmie, rozważających tajemnice wiary, a nieprzekładających słowa Bożego na codzienne życie. Prawo nie może być martwą literą, nie chodzi o ścisłe przestrzeganie postu i świąt, lecz miłość do bliźnich – zdaje się mówić Jezus. Do tej nauki nawiąże w...

Edward Jenner

Jenner Edward (1749-1823), lekarz brytyjski. Wynalazca szczepień ochronnych przeciw ospie prawdziwej, które doprowadziły do wygaśnięcia tej choroby (Poxvirus). Prowadząc praktykę na wsi, zauważył, że osoby, które chorowały na ospę krowią, są...

Czy Mikołaj Kopernik może być wzorem dla współczesnej młodzieży?

Mówi się, że każdy ma swój autorytet, wzór, swojego idola, kogoś kogo próbuje naśladować postępować tak jak on. Ja uważam, że zawsze znajdzie się taka osoba, do której będziemy chcieli być podobni. Moja odpowiedź na pytanie zawarte w temacie jest...

Jan Kochanowski - biografia i twórczość.

Jan Kochanowski (1530-1584) urodził się w Sycynie (Radomskie). Pochodził ze średnio zamożnej, wielodzietnej rodziny szlacheckiej. Znakomite wykształcenie i erudycję zdobył dzięki piętnastoletnim studiom - najpierw na wydziale sztuk Akademii...

Biografia Isaaca Newtona

Isaac newton był jednym z najsławniejszych uczonych wszech czasów, o którym słyszały wszystkie pokolenia. Najprawdopodobniej urodził się w dniu Bożego Narodzenia, 25 grudnia 1642 roku, na niewielkiej farmie w Woolsthorpe w środkowowschodniej...