Katarzyna II

Z domu księżna Sophie Auguste Anhalt-Zerbst, od 1745 żona księcia holsztyńskiego Piotra Ulryka, późniejszego cara Piotra III. Wzięła udział w spisku, który w 1762 doprowadził do przewrotu pałacowego, obalenia i śmierci męża. W pierwszych latach panowania uważana za przedstawicielkę absolutyzmu oświeconego. Zjednała sobie przyjaźń m.in. Woltera. Prowadziła politykę wzmacniania władzy absolutnej i centralistycznego zarządzania państwem oraz ekspansji terytorialnej. Wzmocniła pozycję szlachty, nadając jej samorząd terytorialny i zwiększając władzę nad chłopami. Stłumiła bunt chłopski J. Pugaczowa 1773–75. Prowadziła wojny z Turcją w latach 1768–74, 1787–92, zdobywając m.in. Krym. Dążyła do podporządkowania Rzeczpospolitej, wprowadziła wojska rosyjskie na jej terytorium, poparła wybór Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla, przyczyniła się do uchwalenia przez sejm polski praw kardynalnych (1767/68). Uczestniczyła razem z władcami Prus i Austrii w trzech rozbiorach Polski (1772, 1793, 1795). Stłumiła wystąpienia zbrojne Polaków: konfederację barską 1768–72 i powstanie kościuszkowskie 1794, wygrała wojnę w 1792. Powiększyła terytorium Rosji o ok. 500 000 km2, czyniąc ją mocarstwem europejskim.

Mówiłam tysiące razy: mogę być użyteczna tylko dla Rosji.
Katarzyna II