Wpływ kierujący podstawników

Wyróżnia się:

• podstawniki I rodzaju, kierujące nowy podstawnik w reakcji substytucji w pozycję orto i para
  –NH₂
  –NHR
  –NR₂
  –OH
  –OR
  –R
  –Ar
  –X
• podstawniki II rodzaju, kierujące nowy podstawnik w reakcji substytucji w pozycję meta
  –NO₂
  –COR
  –SO₃H
  –COOH
  –CHO
  –CN

W przypadku obecności podstawników obu rodzajów, wpływ kierujący podstawnika I rodzaju dominuje nad wpływem podstawnika II rodzaju

Grupa –CH₃ zaliczana jest do podstawników I rodzaju i stąd w reakcjach opisanych poniżej otrzymuje się mieszaninę związków: pochodna orto i para.

1. Nitrowanie
   
   Toluen poddany nitrowaniu w bardzo ostrych warunkach daje 2,4,6–trinitrotoluen stosowany jako materiał wybuchowy (trotyl, TNT).
2. Sulfonowanie
   
3. Halogenowanie
   

Zastąpienie dwóch atomów wodoru w cząsteczce benzenu grupa mimetylowymi prowadzi do uzyskania trzech izomerycznych dimetylobenzenów, czyli ksylenów: