Sława rycerska

Motyw rycerskiej sławy pojawia się już w utworach antycznych. Bohaterskich mężów sławią eposy (Iliada, Odyseja). Achilles czy Hektor swą dzielnością,niezłomnością, niezwykłymi czynami wsławiają swe imię. Celem eposów jest m.in. właśnie rozsławianie czynów sławnych mężów. „Muzo! Męża wyśpiewaj, co święty gród Troi/Zburzywszy, długo błądził i w tułaczce swojej/Siła różnych miast widział” – mówi Odyseja. Iliada zaczyna się od słów: „Gniew Achilla, bogini, głoś, obfity w szkody,/Który ściągnął klęsk tyle na greckie narody”. Motyw rycerskiej sławy pojawia się także w dziełach średniowiecznych, zwłaszcza w Pieśni o Rolandzie. Chodzi szczególnie o sławę pośmiertną. Roland bardziej dba o tę sławę niż o życie własne, przyjaciela, innych rycerzy. Główną jego troską jest to, by go kiedyś nie pominięto „w pieśni”. Tłumaczy Oliwierowi: „Nie daj Bóg (...), aby ktoś powiedział kiedy, że przez pogan zadzwoniłem w róg (...) Francuzi są dzielni i będą bili się mężnie”. Posądzenie o tchórzostwo czy brak honoru byłoby największą obelgą.
O dobrą sławę dba też Zbyszko z Bogdańca z Krzyżaków i inni rycerze z powieści Sienkiewicza. Pan Fulko de Lorche naiwnie wierzy, że spotka smoka na ziemiach polskich, uwolni od niego cudną dziewicę i stanie się sławny. Z kolei Zbyszko dla ratowania swej dobrej sławy jest gotów dać głowę pod topór kata. Honorowo stawia się na sąd, który ma wydać na niego wyrok za to, że, nieświadomy, iż ma do czynienia z posłem, zaatakował Krzyżaka. Rycerska i szlachecka sława warta jest bowiem więcej niż życie.
O sławę dbają też rycerze opisani w Trylogii, Skrzetuski, Kmicic, pan Podbipięta czy pan Wołodyjowski – „Hektor kamieniecki”, który, by nie okryć swego imienia hańbą, wybiera samobójczą śmierć zamiast oddania się w ręce wrogów czy patrzenia w oczy tym, którym ślubował, iż twierdzy nie podda (poddana została nie z jego winy, a z powodu tchórzostwa, zdrady).
Hołd sławnym żołnierzom oddają romantycy – Norwid Bemowi, stylizując jego pogrzeb na pogrzeb dawnego wojownika – spalenie trupa na stosie (Bema pamięci żałobny rapsod), Mickiewicz kreuje narodowych bohaterów (Reduta Ordona, Śmierć Pułkownika), podobnie Słowacki (Sowiński w okopach Woli).